Κωνσταντῖνος Χολέβας- Πολιτικὸς ἘπιστήμωνΣτὶς 13 Ὀκτωβρίου 1904 ἔπεφτε νεκρὸς ἀπὸ τουρκικὸ βόλι ὁ Ἀνθυπολοχαγὸς τοῦ Πυροβολικοῦ Παῦλος Μελὰς στὸ χωριὸ Στάτιστά της τότε τουρκοκρατούμενης Μακεδονίας. Πρόκειται γιὰ τὸ σημερινὸ χωριὸ Μελὰς τοῦ Νομοῦ Καστοριᾶς. Ὁ θάνατός του ἀφύπνισε τὴν ὑπνώττουσα Ἀθήνα καὶ τὸν ἁπανταχοῦ Ἑλληνισμό. Ἔτσι κορυφώθηκε ἡ ἔνοπλη φάση τοῦ Μακεδονικοῦ Ἀγώνα, δηλαδὴ τῆς προσπάθειας τοῦ Ἑλληνισμοῦ νὰ ἀντιμετωπίσει τὴν διεκδίκηση τοῦ Βουλγαρικοῦ ἐθνικισμοῦ ἐπὶ τῆς Μακεδονίας. Ἀπὸ αὐτὸν τὸν ἀγώνα καὶ ἀπὸ ὅσα προηγήθηκαν ἀξίζει νὰ ἐξαγάγουμε σήμερα ὁρισμένα ἐπίκαιρα διδάγματα.
Ἡ πατρίδα μας στὶς παραμονὲς αὐτῆς τῆς πανεθνικῆς προσπάθειας εἶχε περάσει μία μείζονα οἰκονομικὴ κρίση μὲ ἀπαρχὴ τὴν πτώχευση τοῦ 1893 ἐπὶ Χαριλάου Τρικούπη. Τὸ 1897 ἀκολούθησε ὁ ἑλληνοτουρκικὸς πόλεμος, ὁ ὁποῖος ὑπῆρξε ἀτυχὴς στὸ στρατιωτικὸ πεδίο, ἀλλὰ ἔφερε θετικὰ ἀποτελέσματα στὸ διπλωματικὸ πεδίο μὲ τὴ δημιουργία Αὐτόνομης Κρητικῆς Πολιτείας καὶ τὴν ἀπομάκρυνση τῆς τουρκικῆς διοίκησης ἀπὸ τὴ Μεγαλόνησο. Τὸ 1898 ἐπιβλήθηκε στὴν Ἑλλάδα ὁ Διεθνὴς Οἰκονομικὸς Ἔλεγχος (ΔΟΕ, γνωστὸς καὶ ὡς Διεθνὴς Οἰκονομικὴ Ἐπιτροπή). Οἱ ἐκπρόσωποι τῶν ξένων δανειστῶν μας, Ἄγγλοι, Γερμανοί, Γάλλοι, Αὐστριακοί, Ἰταλοὶ καὶ Ρῶσοι ἔπαιρναν κατευθείαν ἀπὸ τὴν πηγὴ τὰ ἔσοδα τῶν κρατικῶν μονοπωλίων (ἁλάτι, τσιγαρόχαρτο, παιγνιόχαρτα, σπίρτα κ.α) καθὼς καὶ τὰ ἔσοδα τοῦ Τελωνείου Πειραιῶς. Παρὰ τὴν οἰκονομικὴ καὶ ψυχολογικὴ κατάρρευση οἱ Ἕλληνες τῆς ἐποχῆς ἐκείνης ἀπέφυγαν τὴν ἐθνικὴ κατάθλιψη ποὺ βιώνουμε σήμερα καὶ γρήγορα ἀνόρθωσαν τὸ ἠθικό τους. Μέσα σὲ λίγα χρόνια μπόρεσαν νὰ ὀργανώσουν μὲ ἐπιτυχία τὸν διμέτωπο Μακεδονικὸ Ἀγώνα κατὰ Ὀθωμανῶν Τούρκων ποὺ ἤλεγχαν τὴ Μακεδονία καὶ κατὰ τῶν Βουλγάρων, οἱ ὁποῖοι ἀπειλοῦσαν τὸν ἑλληνικὸ πληθυσμό. Τὸν καλοῦσαν ἂν ἐνταχθεῖ στὴ Βουλγαρικὴ ἐκκλησιαστικὴ Ἐξαρχία καὶ νὰ...
ἐγκαταλείψει τὸ Πατριαρχεῖο.
Πρῶτον ἡ πίστη στὸν Θεό, Εἶναι χαρακτηριστικὸ ὅτι ἡ πρώτη μεγάλη ἐθνικὴ ἐπιτυχία μετὰ τὸ 1893 ἦταν ἡ νίκη τοῦ Σπύρου Λούη στὸν Μαραθώνιο τῶν Ἃ΄ Ὀλυμπιακῶν Ἀγώνων στὴν Ἀθήνα (1896). Ὁ Λούης τὸ τελευταῖο βράδυ πρὸ τοῦ ἀγῶνος νήστεψε καὶ προσευχήθηκε. Ἕνας προσευχόμενος νερουλὰς ἔδωσε τὴν ἀπαραίτητη ἐθνικὴ ἀνάταση στὸν ἀπογοητευμένο Ἑλληνισμό.
Δεύτερο στοιχεῖο ἦταν ἡ αὐτοθυσία καὶ ὁ ἡρωισμός, ὅπως κατεδείχθη στὴ περίπτωση τοῦ Παύλου Μελᾶ. Ἕνα παλληκάρι ποὺ ζοῦσε μέσα σὲ δύο ἐπιφανεῖς οἰκογένειες -διότι καὶ ἡ γυναίκα τοῦ ἦταν ἀπὸ τὴν οἰκογένεια Δραγούμη μὲ πολλοὺς πολιτικοὺς καὶ λογίους- δέχθηκε νὰ μεταβεῖ ἐθελοντικὰ στὰ βουνὰ τῆς Μακεδονίας γιὰ νὰ βοηθήσει τὸν ἐντόπιο Ἑλληνισμὸ στὴ σκληρὴ μάχη.
Τρίτον. Ἡ ὕπαρξη κεφαλαιούχων μὲ ἑδραία ἐθνικὴ συνείδηση. Παράδειγμα ὁ Γεώργιος Ἀβέρωφ ἐκ Μετσόβου, ὁ ὁποῖος πλούτισε στὴν Αἴγυπτο καὶ ἔδωσε μεγάλο μέρος τῶν χρημάτων γιὰ τὶς Ἔνοπλες Δυνάμεις μας.
Τέταρτον. Ἡ πίστη στὴ διαχρονικὴ συνέχεια τοῦ Ἑλληνισμοῦ, ὅπως τὴν κατέγραψαν ἱστορικοὶ καὶ λογοτέχνες μὲ κορυφαῖο τὸν Κωστὴ Παλαμά. Ἀρχαία Ἑλλάδα, Βυζάντιο, Κλέφτες καὶ Ἁρματολοί, ἥρωες καὶ ἐθνομάρτυρες, ὅλα αὐτὰ ἀπετέλεσαν μία ἑνότητα στὴ συνείδηση τοῦ μέσου Ἕλληνα καὶ τὸν ὤθησαν νὰ πολεμήσει στὸν Μακεδονικὸ Ἀγώνα καὶ στὴν μεγάλη ἐξόρμηση τῶν Βαλκανικῶν Πολέμων τοῦ 1912-13.
Οἱ παράγοντες τῆς νίκης στὸν Μακεδονικὸ Ἀγώνα συντονίσθηκαν καὶ συνεργάσθηκαν πολὺ καλά. Τὸ Οἰκουμενικὸ Πατριαρχεῖο ἐξέλεξε καὶ ἀπέστειλε νέους καὶ μαχητικοὺς Μητροπολίτες μὲ πατριωτισμὸ καὶ τόλμη. Οἱ διπλωμάτες μας, ὅπως ὁ Ἴων Δραγούμης καὶ ὁ Λάμπρος Κορομηλᾶς κατέστρωσαν τὸ εὐφυὲς στρατηγικὸ σχέδιο. Οἱ ἐθελοντὲς ἀξιωματικοὶ ἦλθαν ἀπὸ τὴν ἐλεύθερη Ἑλλάδα καὶ μετέδωσαν τὴν ἐμπειρία τους στοὺς Μακεδόνες. Ἄλλοι ἐθελοντὲς χωρὶς νὰ εἶναι μόνιμοι στρατιωτικοὶ ἔσπευσαν μὲ χαρά, κυρίως Κρητικοὶ καὶ Μανιάτες. Τὰ σωματεῖα, τὰ Μακεδονικὰ Κομιτάτα καὶ οἱ Φιλεκπαιδευτικὲς Ἐταιρίες ἀπὸ τὴν Ἀθήνα, τὴ Λάρισα, τὴν Κωνσταντινούπολη ἔστελναν βιβλία ἱστορικοῦ καὶ θρησκευτικοῦ περιεχομένου. Δάσκαλοι καὶ δασκάλες, παρὰ τὸ νεαρό της ἡλικίας τους, ἔφευγαν ἀπὸ τὴν ἡσυχία τῆς Ἀθήνας καὶ πήγαινα νὰ διδάξουν στὰ ἑλληνόπουλα τῆς Μακεδονίας Χριστὸ καὶ Ἑλλάδα. Πολλοὶ καὶ πολλὲς βρῆκαν φρικτὸ θάνατο. Οἱ ἁπλοὶ παπάδες τῆς Μακεδονίας ἀντιστάθηκαν κατὰ τῶν Βουλγάρων Ἑξαρχικῶν καὶ δεκάδες ἀπὸ αὐτοὺς θυσιάσθηκαν. ΟΙ ἐντόπιοι Μακεδόνες ἀγωνίσθηκαν μὲ κάθε τρόπο καὶ ὄχι μόνον οἱ ἑλληνόφωνοι, ἀλλὰ καὶ οἱ σλαβόφωνοι-δίγλωσσοι καὶ οἱ βλαχόφωνοι. Τὸ 1903 οἱ κάτοικοι τοῦ Μοναστηρίου –σήμερα Μπίτολα τῶν Σκοπίων-ἀπέστειλαν στὸν Γάλλο Ὑπουργὸ Ἐξωτερικῶν ψήφισμα μὲ τὸ ὁποῖο δήλωναν ὅτι « ὁμιλοῦμεν σλαβιστί, βλαχιστί, ἀλβανιστί, ἀλλ’ οὒχ ἧττον εἴμεθα Ἕλληνες». Ἡ ἑλληνικὴ συνείδηση τῶν σλαβοφώνων ἂς γίνει μάθημα γιὰ ὅσους σήμερα ἐπιχειροῦν νὰ δημιουργήσουν τεχνητὲς μειονότητες μὲ βάση τὸ ἑλληνοσλαβικὸ ἰδίωμα λίγων χιλιάδων Δυτικομακεδόνων.
Οἱ πνευματικὲς προϋποθέσεις τοῦ Ἀγώνα καὶ τὰ ὅσα προηγήθηκαν καταδεικνύουν ὅτι ὅταν ὁ Ἑλληνισμὸς βασίζεται στὴν ἑλληνορθόδοξη παράδοσή του καὶ σὲ ἄφθαρτες ἀξίες μπορεῖ καὶ νὰ ὀργανωθεῖ καὶ νὰ συντονισθεῖ καὶ νὰ νικήσει. Δυστυχῶς σήμερα βιώνουμε τὴν οἰκονομικὴ κρίση χωρὶς πνευματικὰ ἐφόδια, διότι στὸ ὄνομα ἑνὸς κίβδηλου προοδευτισμοῦ κάποιοι γκρέμισαν τὶς σταθερὲς ἀξίες ποὺ μᾶς κράτησαν ὄρθιους ἐπὶ αἰῶνες. Ἄφησαν τοὺς νέους χωρὶς ἐλπίδα καὶ αἰσιοδοξία καὶ καλλιέργησαν τὴν ἐθνικὴ μελαγχολία. Ἂς διδαχθοῦμε ὅσο εἶναι καιρὸς ἀπὸ τὰ ἠθικὰ ἐφόδια ποὺ ἐνίσχυσαν τοὺς προγόνους μας κατὰ τὴν περίοδο πρὶν καὶ κατὰ τὴ διάρκεια τοῦ Ἀγώνα καὶ ἂς κατανοήσουμε ὅτι ἔχουμε περάσει καὶ ἀπὸ δυσκολοτέρες καταστάσεις. Θὰ ἐπιβιώσουμε ἀρκεῖ νὰ μὴν ἀφελληνισθοῦμε!
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου