31 Ιαν 2011

ΠΟΙΟΙ ΚΑΤΕΣΤΡΕΨΑΝ ΤΟΥΣ ΑΡΧΑΙΟΥΣ ΝΑΟΥΣ;



ΠΟΙΟΙ ΚΑΤΕΣΤΡΕΨΑΝ ΤΟΥΣ ΑΡΧΑΙΟΥΣ ΝΑΟΥΣ;
 Πρωτοπρ. Κυριακο Τσουρο
Γραμματέως τς Σ. Ε. π τν αρέσεων
Πολλ π τ «νεοεθνικ» ρεύματα, πο δραστηριοποιονται κα στν λλάδα, σχυρίζονται συχνά, τι oι χριστιανο κατέστρεψαν τος ναούς, τ ερ κα τ γάλματα τς ρχαίας λληνικς θρησκείας, καταστρέφοντας, τσι, ργα τέχνης κα μνημεα πολιτισμο. Γι ν στηρίξουν ατ τν σχυρισμό τους, πιστρατεύουν μεμονωμένα περιστατικ κα προβάλλουν περιπτώσεις κραίας συμπεριφορς ς τν πίσημη γραμμ τς Χριστιανικς κκλησίας κατ τς ρχαίας θρησκείας.
« ρθοδοξία κατέστρεψε τος ναούς μας», λένε1. Σ ρώτηση: «Τί πρόσφερε ρθοδοξία στος λληνες;», δίδεται πάντηση: «Τν καταστροφ λων τν ναν, τν ργων τέχνης κα τν βιβλιοθηκν»2. Ο χριστιανο «καψαν σα βιβλία δν τος βόλευαν, βεβήλωσαν τ λληνικ ερά, κομματίασαν τ γάλματα, γκρέμισαν τος λληνικος ναούς, καταλήστεψαν τν θνικ πληθυσμ»3. Σ συκοφαντικ ρθρο κατ το Χριστιανισμο, ποστηρίζεται γι τος χριστιανούς, τι « πρώτη τους κίνηση ταν ν καταστρέφουν τος ναος κα τ γάλματα τν λλήνων στερώντας τσι τν κόσμο π νεπανάληπτα δημιουργήματα τς ρχαίας τέχνης, γι ν μ μείνει χνος π τ "βδελυρ θρησκεία τν εδώλων"»4. πρχε, λένε, να κατευθυντήριο «σχέδιο», τ ποο κατηύθυνε...
τς «χριστιανικς μάζες» στε ν καταστρέψουν ,τι λληνικό. «Δν πρέπει ποτ ν ξεχνμε μες ο λληνες», γράφουν, «τι τ κρωτηριασμένα γάλματα πο θαυμάζουμε σήμερα στ μουσεα, ο ρειπωμένοι ναο μπροστ στος ποίους κστασιάζονται ο καλλιτεχνικς φύσεις κα ο ρχαιοφίλοι... δν εναι παρ τ φτωχικ λείψανα τρομερo μακελλειo πο σπάραξε τν λληνικ χώρα (κα χι μόνο ατ) π τν 4ο ς τν 6ο τουλάχιστο αώνα τς χρονολογίας μς»5.

Συχνά, γι ν νοχοποιήσουν τ Βυζάντιο, πικαλούνται τις πιδρομς του Αλάριχου κατά της λλάδος τ 396 μ.Χ. κα τς καταστροφς πο προξένησε στος ρχαίους ναούς6. μως, να τέτοιο «πιχείρημα» ποδεικνύεται ωλο,«δεγμα τς πι χονδροειδος προπαγάνδας γνοιας» κ μέρους τν «νεοεθνικν». Κα τοτο διότι, ποκρύπτουν τι ο λάριχος δν ταν Βυζαντινς λλά Γοτθος, πως κα oι μοναχο πο τν συνόδευαν στς καταστροφς ταν αρετικο ρειανοί, τος ποίους διος Θεοδόσιος εχε καταδιώξει να χρόνο πρίν7.

Βεβαίως, κανες δν μπορε ν ρνηθε τι πρξαν, κατ τν πορεία τς πικράτησης το Χριστιανισμο, κα περιπτώσεις νεξέλεγκτης κδικητικς συμπεριφορς τν π αἰῶνες καταδιωκομένων Χριστιανν κατ τν θρησκευτικν συμβόλων τν πρώην διωκτών τους. Ή, κόμη, κα αστηρς ατοκρατορικς ποφάσεις ναντίον κπροσώπων τς ρχαίας εδωλολατρικς θρησκείας νόμοι πο πέβαλλαν τ κλείσιμο τν εδωλολατρικν ναν. ατοκράτορας Θεοδόσιος Β' πέγραψε κα νόμο μ ντολ καταστροφς ναν κα ερν της ρχαίας θρησκείας. μως, λα ατά, δν ταν οτε μία γενικευμένη τακτικ ναντι τν ρχαίων ναν, οτε πολ περισσότερο στάση τς κκλησίας.
Χριστιανισμς ρχίζει ν πικρατε στ χρόνια του Μ. Κωνσταντίνου. Τ ρώτημα, λοιπόν, πο τίθεται εναι: π τότε κα στ ξς καταστράφηκαν oι ρχαοι ναο μήπως πολλο π' ατος ταν δη κατεστραμένοι γκαταλελειμμένοι; Γιατί, γι ν μιλήσει κανες γι καταστροφς ρχαίων ναν π τος χριστιανος πρ το Μ. Κωνσταντνου ειναι ξ λοκλήρου παράλογο.
Σ' ατ τ ρώτημα χουν παντήσει εδικο κα γκρατες τν στορικν πραγμάτων πιστήμονες. μες δ θ περιοριστομε ν πιστρατεύσουμε κείμενα πο προέρχονται π τος διους τους παδος κα κπροσώπους το σύγχρονου πολυθεϊσμο, μέσα π τ ποία ποδεικνύεται περίτρανα, τι πολλο ναο κα ερά της ρχαίας λληνικς θρησκείας εχαν ποστε λοκληρωτικς καταστροφς κα βανδαλισμος αἰῶνες πρν τν μφάνιση το Χριστιανισμο.

Κα πρωτίστως, θ πικαλεσθομε κείμενα πιφανος κπροσώπου το «πάτου Συμβουλίου τν λλήνων θνικν»,  οποος καίτοι τάσσεται μ' κείνους πο σχυρίζονται, τι oι χριστιανο κατέστρεψαν τ ρχαία μνημεα, ν τούτοις, μολογε, καταγράφοντας στορικ γεγονότα, ποι ταν πράγματι κατάσταση τν ρχαίων λληνικν ερν μερικος αἰῶνες πρν Χριστιανισμς δραιωθε, ς πικρατοσα θρησκεία. Κα βεβαίως, γνώμη το εναι διαιτέρως βαρύνουσα, γι' ατ θ μεταφέρουμε δ ατούσια τ δικά του κείμενα.

συγγραφέας, λοιπόν, στ τρίτομο ργο το «πρ τς τν λλήνων νόσου», τόμ. Γ', « συρρίκνωση τς ρχαίας ψυχς», ( τρίτος τόμος το βιβλίου φέρει τν πότιτλο «ς δαφος φέρειν»), μς πληροφορε τι δη π τν 3ο π. Χ. αώνα ρχίζει καταστροφ λληνικν πόλεων κα ερν π πιδρομες. πικαλούμενος τν Κύρ. Σιμόπουλο, γράφει τι πρωτοι ο Ατωλοί, τν 3ο π.Χ. αώνα, «πογύμνωσαν κατέστρεψαν τ ερ κα τος τόπους λατρείας πο ποτελοσαν τν κυριότερο συνδετικ στό, τν θρησκευτικ δεσμ μεταξ τν κρατουπόλεων... Το 219 π. Χ. στρατηγς τς ατωλικς Συμπολιτείας Σκόπας, κυριεύει τ Δίον τν ερ πόλη τν Μακεδόνων κα καταστρέφει τ πάντα. Γκρεμίζει λα τ κτίσματα, πυρπολε κα τος χώρους λατρείας. Τα διακαι στ ερό της Δωδώνης π τν στρατηγ τν Ατωλν Δωρίμαχο. Καταπάτησε κάθε ερ κα σιο γράφει Πολυβίος»8.
Στν συνέχεια, Φίλιππος μ τος Μακεδόνες του, σ ντίποινα, «πυρπόλησαν κα κατεδάφισαν τ ερ και ανέτρεψαν κατέστρεψαν 2.000 νδριάντες». Κα δν περιορίστηκαν μόνο στν Ατωλία, λλ προχώρησαν κα στν ττική, τ 200 π. Χ., όπως ξιστορε Λίβιος, που «Κατέστρεψαν κα τ μνημεα κα νέσκαψαν τος τάφους διασκορπίζοντας τ στ τν νεκρν»9.
κολουθον ο πιδρομς τν Ρωμαίων, πο κράτησαν δύο λόκληρους αἰῶνες κα φεραν πράγματι «ς δαφος» πόλεις, ναούς, ερ κα γάλματα σ λόκληρη τν λλάδα. Τ 194 π. Χ., Τίτος Φλαμίνιος, μετ τν νίκη το κατ το Φιλίππου,«στέλνει καραβις λόκληρες π κλεμμένα μαρμάρινα κα χάλκινα γάλματα γι ν κοσμήσουν τ θρίαμβό του στ Ρώμη»10.

Τ 189 π.Χ., « Μάρκος Φούλβιος Νοβιλίορ λεηλατε σύμφωνα μ τν καταγραφ το Πολυβίου τν μβρακία συμπεριλαμβανομένων κα τν ερν της κα στέλνει σ λάφυρα στ Ρώμη, γάλματα, πιγραφς κα θησαυρος»11. Το 181 π.Χ., « Σύγκλητος εχε ρίξει στν πυρ τ ργα τν Πυθαγορείων»12.

Τ 87 π.α.χ.χ.13, « ξεστος Σύλλας, καταστρέφει τν θήνα πο εχε συμπαραταχθε μ τν Μιθριδάτη, κα μέτρητα γάλματα, πίνακες ζωγραφικς κα θησαυροί, γίνονται ντικείμενα λεηλασίας κα μεταφέρονται στ Ρώμη, συμπεριλαμβανομένης τς νομαστς βιβλιοθήκης το πελλικνος κα το περίφημου πίνακα το Ζεύξιδος... Ο διος ρπαγας στρατοκράτης ταν πίσης ατς που άρπαξε τ χρυσελεφάντινο γαλμα τς θηνς το λαλκομένειου ερο της Βοιωτίας, βαλε χέρι στ ερά της πιδαύρου... τς λυμπίας κα τν Δελφν»14.

Τ 55 π.α.χ.χ., « φοβερς Βέρρης... λεηλάτησε τ καλλιτεχνήματα κα τος θησαυρος λης της νότιας λλάδας, κλεψε τ χρυσ π τν Να τς θηνς στν θήνα... ρπαξε π τν Τένεδο τ λατρευτικ γαλμα το τοπικο μίθεου Τέννητος, καταλήστεψε τν πανάρχαιο Να τς ρας στ Σάμο, τ Να τς ρτέμιδος στν Περγάμο, λεηλάτησε λα τ μνημεα τς σπένδου στν Παμφυλία»15.
« Αγουστος... κλέβει π τν Τεγέα κα μεταφέρει στ Ρώμη τ περίφημο γαλμα τς λέας θηνς... Καλιγούλας διάλεγε λληνικς προτομές κα πρόσταζε ν τς ποκεφαλίζουν κα ν προσθέσουν σ ατς τ δικό του κεφάλι... Νέρωνας, κλέφτης πίσης πεντακοσίων χάλκινων γλυπτν π τος Δελφούς...»16.

Συμπερασματικά, ν λόγω συγγραφέας μς πληροφορε τι ο Ρωμαοι «μέσα σ λιγώτερο π δύο αἰῶνες τ μετέτρεψαν (τν λλάδα) σ ρειπωμένη παρχία τους, σ μία χώρα που "ο λίθοι μόνον" θύμιζαν "τ σεμνότητα κα τ μέγεθος τς λλάδος" (Δίων Χρυσόστομος)». Κα καταλήγει: « Παυσανίας (σσ. 2ος μ. Χ. α.) οσιαστικ θ δε κα θ περιγράψει μία χώρα ρειπωμένη κα λιγάνθρωπη, τς ποίας ρκετς πόλεις εναι δη ρημες, τ δ ερ εναι κατα πλειοψηφία χορταριασμένα κα μ γκρεμισμένες τς στέγες... Ο Ρωμαος ποιητς Γιουβενάλλης... θ γράψει πίσης κα τ ξς:... Σήμερα δν μπορες ν ρπάξεις π ατούς, ταν πατήσεις τ φτωχό τους τόπο, τίποτε λλο π μερικ βόδια κα φοράδες, τος φέστιους Θεος π τ σπιτικό τους κα κανένα περίεργο γαλμα,ν χει μείνει κανένα στ ερά τους...»17.

Ατ ξιστορε μ θνικ πόνο κπρόσωπος το Τ.Σ.Ε.Ε. και μς βρίσκει συμπάσχοντας, γιατί χει πόλυτο δίκιο. Όμως, πς συμβιβάζονται λα ατ μ' κενα τ «ποφθεγματικ» πο κούσαμε πι πάνω, τι ο χριστιανο «καψαν σα βιβλία δν τος βόλευαν, βεβήλωσαν τ λληνικ ερά, κομματίασαν τ γάλματα, γκρέμισαν τος λληνικος ναούς, καταλήστεψαν τν θνικ πληθυσμό», κα τι ρθοδοξία προσέφερε «Τν καταστροφ λων τν ναν, τν ργων τέχνης κα τν βιβλιοθηκν»;
Παρόμοιες «μολογίες» συναντμε κα σ λλα περιοδικά. Επιλεκτικά μεταφέρουμε δ δύο κόμη ντιπροσωπευτικ κείμενα πο προέρχονται π περιοδικ το «νεοεθνικο» νεοπολυθεϊστικο «χώρου»: «Ο πληροφορίες πο παραδίδουν Παυσανίας, Στράβων κα Πολυβίος γι τς κτεταμένες πιχειρήσεις ρπαγς λληνικν ργων τέχνης ντυπωσιάζουν, σον φορ στος ριθμος κα τν ξία τν μνημείων, πο μεταφέρθηκαν στ Ρώμη. Πεντακόσια γάλματα π τος Δελφούς, τρες χιλιάδες π τ Ρόδο κα κατοντάδες γλυπτ κα ργα ζωγραφικς π τν Κόρινθο γιναν λεία κατακτητν. ,τι εχε πομείνει μέχρι τν πικράτηση το Χριστιανισμο ς πίσημης θρησκείας το Βυζαντίου, γινε στόχος γι καταστροφ π τ νέο μισελληνικ καθεστώς, μ τν νοχ κα τς ελογίες το ποίου «λώνιζαν» ρδς βαρβάρων κα λαφυραγωγοσαν, ,τι ερισκαν στ δρόμο τους. κτς π' ατος μως κα ο χριστιανο το λλαδικο χώρου δν ταν μοιροι μιαρν πράξεων. χι μόνον κατέστρεφαν κτήρια κα κρωτηρίαζαν γάλματα, λλ πωλοσαν "δ' λίγα τάλλαρα" τ τεμάχιά τους σ ξένους πισκέπτες»18.

Τ δια παναλαμβάνει κα λλο περιοδικ το «χώρου»: « λεηλασία το λληνικο πολιτισμο προσλαμβάνει δραματικς διαστάσεις π Νέρωνος, ποος "Πεντακόσιας θεν τ ναμξ φείλετο κα νθρώπων εκόνας χαλκς" (Παυσανίας, Φωκικ 71). Μεταξ τν κλοπιμαίων σαν κα πασίγνωστη Κόρη το Anzio, Κασσάνδρα, ρως το Πραξιτέλους, θνήσκων Γαλάτης, πόλλων το Σκόπα, «εκνημα» μαζόνα το Στρογγυλίωνος κα να μικρ γαλμα το λεξάνδρου, τ ποο εχε πιχρύσωση... Ο ατοκράτορες κα ο πλούσιοι Ρωμαοι, φο πρτα σβηναν τ πιγράμματα π τς βάσεις τν γαλμάτων, κοβαν τ κεφάλια κα στ θέση τος βαζαν τ μαρμάρινο μοίωμα το δικο τους κεφαλιο»19.

ς σημειωθε, τι μαρτυρία το Παυσανία πρέπει ν θεωρηθε ς διαιτέρως βαρύνουσα, φο τ ργο το «Περιήγησις τς λλάδος», χει γραφε μεταξ τν τν 160 κα 180 μ. Χ.

Ατά, λοιπόν, μς πληροφορον ο διοι ο κπρόσωποι τν λληνικν «νεοεθνικν» ρευμάτων, ο ποιοι στ συνέχεια καταγγέλλουν τν Χριστιανισμ ς τν μοναδικ διώκτη κα καταστροφέα ρχαίων ναν, γαλμάτων κα βιβλιοθηκν. Δηλαδή, ο Ρωμαοι δν κατέστρεψαν τος ρχαίους ναος φήνοντας «μόνον τος λίθους»; Ο ρωμαοι ατοκράτορες δν ποκεφάλιζαν τ γάλματα γι ν ντικαταστήσουν τς κεφαλές τους μ τ μοιώματα τν δικν τος «μυαλων» κεφαλν; Δν καψαν βιβλία κα βιβλιοθήκες20, δν φεραν «ς δαφος» τ ριστουργήματα τς λληνικς τέχνης, λλ κα ατν τ διο τν λληνικ πολιτισμό; Κα λα ατ τ καναν μόνον ο Βυζαντινο ατοκράτορες κα ο χριστιανοί; ν εναι δυνατν ατ ν λέγεται στορία κα ντικειμενικότητα!
Κα δν πρέπει ν λησμονομε τι ο Χριστιανοί, μέχρι κα τς μέρες το Μ. Κωνσταντίνου, χι μόνον βρίσκονταν κάτω π φρικτος κα αματηρος διωγμούς, πο νέδειξαν 11 κατομμύρια μάρτυρες τς Πίστεως μέσα στος τρες πρώτους χριστιανικος αἰῶνες, λλ κα ποτελοσαν τν 4ο μ. Χ. αώνα τ 5% μόνον το πληθυσμο τς Ρωμαϊκς ατοκρατορίας, ποσοστ πο δν λλαξε σημαντικ κόμη κα τος πρώτους χρόνους μετ τν πικράτηση το Χριστιανισμο. Διερωτται κανείς: ραγε τν 4ο αώνα, πο ρχισε ν πικρατε Χριστιανισμός, λοι ατο ο κατεστραμένοι ναοί, τ ερά, κα τ γάλματα εχαν πάλι νακατασκευαστε;
στορικ λήθεια μως εναι τι, σοι σώζονται π τος ρχαίους ναος ο περισσότεροι τ φείλουν στ γεγονς τι πέρασαν στ χρήση τν Χριστιανν. Αν σώζεται σήμερα Παρθενώνας τ σπουδαιότερο ρχαιοελληνικ μνημεο νας το φαίστου (Θησεο), τ ρεχθεο, τ ρολόγιο το Κυρρήστου κα τόσοι λλοι ναο στν λλαδικ χρο κα ξω π' ατόν, ατ φείλεται στ τι μετατράπηκαν σ χριστιανικος ναούς. Πολλ δ π τ ριστουργήματα τέχνης πο διασώθηκαν κα κυρίως γάλματα, φείλουν τ διάσωσή τους στ μεταφορά τους στν Κωνσταντινούπολη γι τ διακόσμησή της.

Παρατηρε κ. ωάν. Τσέντος: «Ο Βυζαντινο φύλασσαν λους ατος τος θησαυρος ελαβικά, κα τος θεωροσαν στολίδι τς πρωτεύουσάς τους, πράγμα πο ποδεικνύει πρτον μν τι δν τρεφαν ατ τ ποτιθέμενο μίσος πρς ,τι τ ρχαο, λλ θεωροσαν ατ τ γάλματα μέρος τς πολιτιστικς τους κληρονομις, κα δεύτερον τι εχαν τν ασθητικ πο τος πέτρεπε ν κτιμήσουν τν μορφι κα τν ξία τους... δν θ ταν περβολ ν πε κανες πς ποιο μνημεο τν ρχαίου λληνικο πολιτισμο σώζεται σήμερα στν λλάδα, φείλει τ σωτηρία του στν προστατευτικ σπίδα τν Βυζαντίου»21.

Δν εναι λοιπν δυνατν ν καταλογισθε εθύνη τν σημερινν ρειπίων ρχαίων ναν στος Χριστιανούς. Μήπως δν πάρχουν σήμερα κα ναρίθμητοι Χριστιανικο ναο ρειπωμένοι ξαφανισμένοι; π τ μέσα το 4ου α. ως κα τν 6ο α. μ. Χ., μόνο στν θήνα κα τ περίχωρα, πρχαν εκοσι δύο χριστιανικς Βασιλικές. Πολλς π' ατς εναι γνωστς σήμερα μόνον π τ ρείπιά τους. σφαλς ο παλαιοχριστιανικς ατς Βασιλικς δν φείλουν τν ρήμωσή τους σ ντιχριστιανικος δικτες κα καταστροφες. χρόνος, φθορά, τ φυσικ φαινόμενα συνετέλεσαν στν ρήμωσή τους, καίτοι ο χριστιανο πο τς οκοδόμησαν, χι μόνον πρχαν τότε γι ν τος χρησιμοποιήσουν στ λατρεία τους, λλ κα ποτέλεσαν πλέον τ μόνο θρησκευτικ στοιχεο τς λλάδος. ς παραδείγματα μερικν π τς πολλς ρειπωμένες παλαιοχριστιανικς Βασιλικές, πο δν πάρχουν σήμερα, ναφέρομε τς Βασιλικές της γ. Τριάδος (δυτικά του Παρθενώνα), το σκληπιείου (νότια του βράχου τς κρόπολης), το γ. Διονυσίου το ρεοπαγίτη (δυτικά της κρόπολης), το λισσο (νατολικ τν Στηλν το λυμπίου Δις ρδηττο), το λυμπιείου (βόρεια τν Στήλων το λυμπίου Διός), τς Παναγις τς Πέτρας (στν λισσ) κ.α.22.

Θέλουν ν γνοον, δηλαδή, ο σύγχρονοι «παγανιστς» τι ο περισσότεροι ρχαοι ναοί, πως κα ο παλαιοχριστιανικο ργότερα, καταστράφηκαν π κατακτητές, π πολεμικς συγκρούσεις, π λεηλασίες κα πυρκαγιές, π σεισμος κα θεομηνίες κα λλα φυσικ φαινόμενα.
Ο σχυρισμο μως τν σημερινν πολυθεϊστν, ποδεικνύονται μεροληπτικοί, ντιϊστορικοί, προκατειλημμένοι, κα στήρικτοι. Γενικεύουν αθαίρετα κραία κα μεμονωμένα περιστατικ κα διαστρεβλώνουν βάναυσα τν στορικ λήθεια. παναλαμβάνομε, τι δν ρνούμαστε περιπτώσεις βίαιης συμπεριφορς κα φανατισμο π μέρους το Χριστιανικο χλου κα καταστροφς ναν κα γαλμάτων. πάρχουν περιπτώσεις πο ο καταπιεσμένοι Χριστιανο κατέστρεψαν ρχαίους ναος κα γάλματα. μως ατ δν σημαίνει τι μπορομε να γενικοποιούμε τα πράγμα τ κα ν ποδίδουμε τν φυσικ φθορ τς ρχαιοελληνικς θρησκείας κα τν ερν της σ μία τακτικ κα σ' να «σχέδιο» το Χριστιανισμο γι τν πικράτησή του.
πως σημειώνει κ. ωάν. Τσέντος, «εναι ντελς σαφς τι κανες δν μπορε ν ποκλείσει τ νδεχόμενον ν πρξαν κείνη τν ποχ κα κάποιες κδηλώσεις φανατισμο. σχυρισμς μως τι ο χριστιανο κα τ Βυζάντιο προέβησαν φερ' επεν σ συστηματικ καταστροφ τν ρχαίων γαλμάτων, ποτελε σύστολο ψεδος»23.
μακαριστς ρχιεπίσκοπος θηνν Χριστόδουλος παρατηρεπωσδήποτε, ο καταστροφς τν εδωλολατρικν ναν στν λλάδα δν φείλονταν σ θρησκευτικς συγκρούσεις. λλάδα εχε σ πολ μεγάλο βαθμ ρημάξει κα καταστραφε, πρν τν ναγνώριση το χριστιανισμο ς θρησκείας, ταν κόμη ο χριστιανο σαν θύματα μεγάλων διωγμν κα δν εχαν καν μφανισθε στν στορία. δη στν λληνιστικ ποχή, δν εναι λίγες ο πόλεις πο εχαν μετατραπε σ μικρ μάδα χαμόσπιτων, μ σπασμένα γάλματα κα ρειπωμένους ναούς».
«Τ μαντεο τς Δωδώνης εχε σταματήσει πρ πολλο ν λειτουργε κα ταν ρείπια, μς πληροφορε Στράβων στ Γεωγραφικά του, τ ποία εχαν δη λοκληρωθε περίπου τ 7 π.Χ. Στράβων, πισημαίνει μάλιστα τι χι μόνο τ μαντεο τς Δωδώνης, λλ κα λα τ λλα μαντεα τς λλάδος εχαν οσιαστικ σβήσει στ χρόνια του»24.
καθηγητς κ. Βάσ. Μπακορος σημειώνει: «πως ποδεικνύει γκυρη πιστημονικ ρευνα μ βάση ρχαιολογικ ερήματα (...., βλ. Ν. Παπαχατζή, θρησκεία στν ρχαία λλάδα, κδοτικ θηνν, θήνα 1996) τ περισσότερα εδωλολατρικ ερ ναο δν καταστράφηκαν οτε μετασκευάστηκαν σ χριστιανικ τεμένη, πλς γκαταλείφθηκαν»25.
Κα π. Γεώργ. Μεταλληνς πογραμμίζει: «Τς παρατηρούμενες καταστροφς ποδίδουν ο ρχαιολόγοι στος σεισμούς, τς βαρβαρικς πιδρομς (4ο - 6ο α.) κα τν γκατάλειψη. Τ ρχαία μνημεα τν θηνν κα τν Δελφν μειναν πείραχτα π τος χριστιανούς. μετατροπή τους σ χριστιανικς κκλησίες δείχνει περίτρανα τ συνείδηση τς στορικς συνέχειας. σο κα ν ατ δν κανοποιε τος σημερινος ρχαιολάτρες26».
Σ πιστολή του πρς τν π. Γεώργιο Μεταλληνό, ρχαιολόγος γγ. Χωρέμης γράφει: «Ατ πο πράγματι γινε εναι καταστροφς κα κρότητες σ τοπικ πίπεδο, π φανατικος κκλησιαστικος κα πολιτικος παράγοντες, κυρίως ναντίον γαλμάτων ρχαίων θεοτήτων μ συνηθέστερο τ φαινόμενο τς ρινοκοπς κα καταστροφς τν προσώπων. Ο νθρωποι ατο ξαγρίωναν τν χλο, πράγμα χι δύσκολο, ν σκεφτομε τι μόλις 75-80 χρόνια χώριζαν τν ποχ ατ π τος φοβερος διωγμος τν Διοκλητιανο κα Γαλερίου (+311) κα 55-60 χρόνια π τν "πιότερο" διωγμ τν Λικινίου (310-324), τν ξαγριωμένο ατν χλο τν ξαπέλυαν ν κάψει κα ν καταστρέψει ,τιδήποτε "θνικ" ερισκε μπροστά του. Ατ μως οδέποτε πρξε πολιτικ τν Μεγάλου Θεοδοσίου καί, ταν γινε, προσπάθησε ν τ σταματήσει κα ν τ θεραπεύσει»27.
Κλείνομε τν σύντομη ατ πισκόπηση μ τς πισημάνσεις το κ. Θν. Παπαθανασίου, σ μπεριστατωμένη μελέτη το δημοσιευμένη στ περιοδικ «Σύναξη». Μεταξ τν λλων, γράφει: «σ λο τ σμα τν ερν κανόνων... πουσιάζουν πολύτως κανόνες πο ν πιβάλλουν τν "κχριστιανισμ" τν θνικν κα σχεδν πολύτως κανόνες πο ν πιτάσσουν τν καταστροφ τν παγανιστικν ερν». Γι τς διατάξεις ν' κα πδ' τς Συνόδου τς Καρθαγένης (419 μ.Χ.), μ τς ποες ζητεται π τος βασιλες ν ξαλείψουν «τ γκαταλείμματα τν εδώλων τ κατ πάσαν τν φρικήν», παρατηρε τι «πρόκειται γι τοπικο χαρακτήρα πρωτοβουλία, πο φοροσε συγκυρίες τς λατινικς κκλησίας στ Βόρεια φρική». δια σύνοδος, ξ' λλου, ζητοσε π τος πισκόπους ν καταστρέψουν κα τ «χριστιανικ ναΐδρια», πο εχαν νεγερθε αθαίρετα π δεισιδαίμονες χριστιανος (κανν πγ')28.
Εναι, λοιπόν, φανερ τι θελοτυφλον, ο σύγχρονοι «θνικοί», προσπαθώντας πίμονα ν βρον ργανωμένο «σχέδιο» τν Χριστιανν γι τν καταστροφ τν ρχαίων ναν κα μεθοδεύσεις

1. Περιοδ. «Διϊπετές», τ. 31, σ. 34δ.
2. Στ διο, τ. 43, σ. 36.
3. Περιοδ. «βατον», τ. 6, σ. 44.
4. Μάρ. Πλωρίτης, φημ. «Τ Βμα», 11.6.2000.
5. Περιοδ. «Διϊπετές», τ. 27, σσ. 2627. Βλ. κα περιοδ. «πολλώνειο Φς», τ. 70, σ. 66.
6. Βλ. Στέφ. Μυτιληναίου, Μονοθεϊσμς στν ρχαία λλάδα..., σσ. 11 ξ.
7. Βλ. περισσότερα κα ναίρεση ατο του σχυρισμο στ Στ. Φανο, δηγς βιβλίων γι τν ρχαία λλάδα, τόμ. Β', σσ. 318 ξ.
8. Βλ. Ρασσιά, πρ τς τν λλήνων νόσου, τμ Β', συρρίκνωση τς ρχαίας ψυχς, σ. 50.
9. Ατόθι, π τ βιβλίο το Κύρ. Σιμόπουλου, Ξενοκρατία, Μισελληνισμς κα ποτέλεια, θήνα, 1990.
10. Ατόθι, σ. 58.
11. Ατόθι, σ. 60.
12. Ατόθι.
13. Πρίν. παρχήν. χριστιανικς. χρονολογίας.
14. Ατόθι, σ. 61, (πογραμμίσεις δικές μας).
15. Ατόθι.
16. Ατόθι, σ. 62.
17. Ατόθι, σσ. 6263, (κα δικές μας πογραμμίσεις).
18. Μάρ. Μαμανέα, λεηλασία μίας μύθητης καλλιτεχνικς κληρονομις. ργυρολογία κα πολιτισι τν Ρωμιν, περιοδ. «Δαυλός», τ. 241, σσ. 155-534. 
19. Βάσ. Μισύρη, Ο βάρβαροι κτυπνε τν λλάδα, «ς δαφος φέρειν», περιοδ. «χώρ», τ. 27, σ. 52.
20. Γι τν τύχη τν Βιβλιοθηκν, βλ. ρθρο: καψαν ο Χριστιανο τν περίφημη Βιβλιοθήκην τς λεξάνδρειας π μένος, μίσος κα λύσσαν κατ τς ρχαίας λληνικς κα λατινικς γραμματείας;, περιοδ. «κ το περισσο της καρδίας», διμην. περιοδικν φυλλάδιον Ι. Ν. γ. Στεφάνου Ν. ωνίας, τ. 28.
21. ωάν. Τσέντου, Χριστιανισμς κα ρχαία λληνικ τέχνη, περιοδ. «κτίνες», τ. 624, σσ. 256257.
22. Βλ. νθετό του περιοδικο «Τόλμη», «Παλαιοχριστιανικς Βασιλικς θηνν». Κα π. Βάσ. Γεωργόπουλου, Ο νεοπαγανιστικς φαντασιώσεις κα τ στορικ δεδομένα, μέρη Η' κα Θ', φημερ. «Στύλος ρθοδοξίας», α.φ. 89, 90.
23. νθ. νωτ. σ. 255.
24. Χριστοδούλου Παρασκευαΐδη ρχιεπ. θηνν, λληνισμς προσήλυτος. μετάβαση το λληνισμο π τν ρχαιότητα στ χριστιανισμό, σ. 111.
25. Βάσ. Μπακούρου, πάντηση σ πιστολές, περιοδ. «Τρίτο Μάτι», τ. 93, νθετο σ. 9.
26. π. Γεωργ. Μεταλληνού, Παγανιστικς λληνισμς λληνορθοδοξία;, σ. 132.
27. Ατόθι, σ. 158.
28. Θν. Παπαθανασίου, (Ατ)Κριτικ ρμηνεία τς καταστροφς παγανιστικν ερν π χριστιανούς, περιοδ. «Σύναξη», τ. 69, σ. 63.
ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΔΙΑΛΟΓΟΣ ΙΟΥΛΙΟΣ ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2008, ΤΕΥΧΟΣ 53
 http://www.egolpion.com/katestrepsan_naous.el.aspx
Ι.Μ.ΠΑΝΤΟΚΡΑΤΟΡΟΣ

2 σχόλια:

  1. εξαιρετικό το άρθρο αυτό. ελπίζω να μη μου αρνηθείς την αναδημοσίευση στο blog μου.
    Ευχαριστώ πολύ

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Βεβαιως και να το αναδημοσιευσεις. Ποιο ειναι το blog σου?

    ΑπάντησηΔιαγραφή

ΚΑΝΤΕ ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ ΤΟΥ ΙΣΤΟΛΟΓΙΟΥ ΜΑΣ.