τοῦ Ἀποστόλου Παπαδημητρίου, συγγραφέως
Κατά τήν ἀρχή τοῦ 19ου αἰώνα ἡ Ὀθωμανική αὐτοκρατορία ἄρχισε νά ἐμφανίζει ἔντονα σημεῖα παρακμῆς. Τά αὐστριακά συμφέροντα στήν Νότια Βαλκανική ἀπό ἐμπορικά πού ἦταν ὡς τότε ἐπεκτάθηκαν καί σέ πολιτικά: Ἀγώνας γιά τή διαδοχή τοῦ «μεγάλου ἀσθενοῦς», ὅταν αὐτός θά ἀναγκαζόταν νά ἀποσυρθεῖ ἀπό τήν εὐρωπαϊκή ἤπειρο. Βέβαια ἡ Αὐστρία δέν ἦταν ἡ μόνη πού ἐποφθαλμιοῦσε ἐδάφη στήν περιοχή, βρισκόταν ὅμως σέ ἀσύγκριτα πλεονεκτικότερη θέση ἐκ τοῦ ὅτι συνόρευε μέ τήν ὑπό διάλυση αὐτοκρατορία.
Παράλληλα ἡ ἴδια περιοχή κίνησε τό ἐνδιαφέρον καί τοῦ Βατικανοῦ, πού ὀνειρεύτηκε τήν ἐπικράτησή του σέ μία εὐρεία περιοχή κατοικούμενη ἀπό Σλάβους, Ἀλβανούς καί Βλάχους, μέ ἑλληνική συνείδηση στή μεγάλη τους πλειοψηφία οἱ τελευταῖοι. Ἡ αὐστροουγγρική αὐτοκρατορία θά ἀποτελοῦσε τήν δύναμη ἐκείνη, μέσω τῆς ὁποίας θά καρποφοροῦσαν καί τά σχέδια τοῦ Βατικανοῦ. Ὅμως πραγματοποιήθηκαν ἐπαφές καί συνεργασίες καί μέ ἄλλες «ρωμαιοκαθολικές» κυβερνήσεις, τῆς Γαλλίας καί, ἀργότερα, τῆς Ἰταλίας, παρά τά πολλά προβλήματα σχέσεων.
Κύριοι ἀντίπαλοι στήν πραγμάτωση τῶν καταχθονίων σχεδίων τούς ἤσαν...τό Οἰκουμενικό Πατριαρχεῖο, στό ὁποῖο ἀνῆκαν πνευματικά οἱ κάτοικοι τοῦ χώρου πού προαναφέραμε, καί ὁ ἑλληνισμός, τόν δυναμισμό τοῦ ὁποίου τόσο στά γράμματα ὅσο καί στό ἐμπόριο εἶχαν διαπιστώσει οἱ Αὐστριακοί ἐντός της ἐπικρατείας τους. Καί ὁ ἑλληνισμός τοῦ βορρᾶ παρέμεινε ἀλύτρωτος μέ τή δημιουργία τοῦ νεοελληνικοῦ κράτους. Πρῶτος στόχος τῆς Αὐστρίας ἦταν ὁ προσεταιρισμός τῶν Βλάχων καί τῶν Ἀλβανῶν καί ἡ ἐξασθένηση τοῦ ἑλληνικοῦ στοιχείου στά ἐδάφη πού ἐποφθαλμιοῦσε. Ὅλη ἡ ἱστορική «φιλολογία» περί τῆς καταγωγῆς τῶν Βλάχων στήν ἐξυπηρέτηση τοῦ στόχου αὐτοῦ ἀποσκοποῦσε. Ἀρκετοί ἐπιστήμονες, θιασῶτες τοῦ παγγερμανισμοῦ ἔθεσαν τούς ἑαυτούς τους στήν ὑπηρεσία τῆς προπαγάνδας, ἡ ὁποία ὅμως φόρεσε τό προσωπεῖο τῆς ρουμανικῆς! Βέβαια στήν καλοστημένη παγίδα ἔπεσαν κάποιοι κύκλοι τοῦ ἀναδυομένου ρουμανικοῦ ἐθνικισμοῦ καί τή στήριξαν σέ βάρος τῶν ρουμανικῶν συμφερόντων!
Κατά τόν Ρουμάνο διπλωμάτη Djuvara ἡ καθολική προπαγάνδα στή Βαλκανική ἄρχισε τό 1845. Ο Victor Berard, Γάλλος ἱστορικός καί πολιτικός, πού περιόδευσε στήν Ἀλβανία καί στή Δυτική Μακεδονία ἐπί διετία (1890-1892), παρέχει πολλά ἄκρως ἐνδιαφέροντα στοιχεῖα γύρω ἀπό τό θέμα μας. «Οἱ γάλλοι Ἰησουίτες καί Λαζαριστές τῆς Κωνσταντινούπολης», γράφει, «ὀνειρεύτηκαν μία θαυμάσια κατάκτηση γιά τήν παποσύνη. Ἔκαναν νά ἀχνοφέξει στά μάτια τῶν Σλάβων ἡ ἐλπίδα μίας ἐθνικῆς κοινότητας καί ζωῆς, πού θά τούς κόμιζε ἡ Γαλλία, ἄν προσχωροῦσαν στή Ρωμαϊκή καθέδρα. Ἀπό τήν πλευρά της ἡ γαλλική πρεσβεία ἤλπιζε ὅτι ἡ καθολική Βουλγαρία θά ἦταν τό καλύτερο πρόχωμα μεταξύ Κωνσταντινούπολης καί Ρωσίας. Καταπιάστηκαν μέ τόν ἐκκαθολικισμό τῶν Σλάβων μέσω σλάβων ἱεραποστόλων καί μέσω Πολωνῶν παπάδων. Ἵδρυσαν ἱεραποστολές σ’ ὁλόκληρη τήν εὐρωπαϊκή Τουρκία. Οἱ Λαζαριστές ἐγκαταστάθηκαν στό Μοναστήρι (σήμ. σύντ: τά σημερινά Μπιτόλια τοῦ κράτους τῶν Σκοπίων) τό 1857». Καί ὁ πρεσβευτής τῆς Ρουμανίας στήν Κωνσταντινούπολη Ollanesco ἔγραφε σέ ἀναφορά τοῦ (1.11.1881):
«Ὁ γενικός πρόξενος τῆς Αὐστροουγγαρίας στά Ἰωάννινα εἶναι ὁ πιό ὁρμητικός ἀντάρτης (partisan) τῆς ἀφυπνίσεως τοῦ ρουμανισμοῦ στήν Ἤπειρο καί στή Μακεδονία. Ἡ Αὐστρία κολακεύει, ὅπως πάντοτε ἔχει κολακεύσει αὐτόν πού θέλει νά ἀφανίσει.»
Κύριος στόχος τῶν Λαζαριστῶν ἤσαν ἀσφαλῶς οἱ Σλάβοι, ὅμως δέν παρέλειψαν νά ρίξουν τά προσηλυτιστικά τους δίκτυα καί πρός τούς Βλάχους ἀλλά καί τούς ὀρθοδόξους Ἀλβανούς καί ἀλβανόφωνους Ἕλληνες.
Κατά τόν Berard στήν ἀρχή εἶχαν ἐπιτυχία μεταξύ τῶν Βουλγάρων. «Οἱ προσηλυτισμοί ἔφθασαν τόν ἀριθμό 14000 καί στίς 9 Ἰουνίου 1861 ἡ Πύλη ἀναγνώρισε τήν οὐνιτική-βουλγαρική κοινότητα. Ὁ αἰδεσιμότατος Σομπόλσκι, πρώην ἡγούμενος βουλγαρικοῦ μοναστηριοῦ, εἶχε λάβει ἀπό τόν Πάπα τήν ἐπισκοπική χειροτονία στήν Καπέλλα Σιξτίνα στίς 14 τοῦ Ἀπρίλη. Ἔγινε ὁ ἡγέτης τῆς νέας κοινότητας. Ὁ αἰδεσιμότατος Σομπόλσκι διοίκησε ἐπί μία ἑβδομάδα τούς βούλγαρους καθολικούς. Στίς 18 Ἰουνίου 1861 ἐξαφανίστηκε συναποκομίζοντας τή βούλα τοῦ Πάπα, τό βεράτιο τοῦ σουλτάνου καί τά δῶρα τῆς Γαλλίας. Δέν τόν ξανάδε ποτέ κανένας. Ποτέ δέν μαθεύτηκε οὔτε πού πῆγε οὔτε πού ἐτελεύτησε. Ὁ προσηλυτισμός τῶν Σλάβων στόν καθολικισμό σταμάτησε ἀπότομα. Ἐπανῆλθαν στούς Ρώσους καί στό αἴτημά τους γιά αὐτοκέφαλη ἐκκλησία». Ἐπέτυχαν μέ τήν βοήθειά τους τήν ἀναγνώριση τῆς Ἐξαρχίας τό 1870. Τά σχέδια τοῦ Βατικανοῦ πρός τήν πλευρά αὐτή εἶχαν ὁριστικά ναυαγήσει. Ἀπόμεινε ἐλπίδα πρός τήν πλευρά τῶν Βλάχων καί τῶν Ἀλβανῶν-ἀλβανοφώνων.
Ὁ Ρουμάνος πρόξενος στή Θεσσαλονίκη G. Linche μέ ἀναφορά τοῦ (21.10.1881) ἐνημέρωνε τό ὑπουργεῖο του γιά μηχανορραφία πρός μεταστροφή Ρουμάνων, ὅπως θεωροῦσε τούς Βλάχους, τῆς Μακεδονίας καί τῆς Ἠπείρου στόν καθολικισμό μέσω τῆς Οὐνίας. Εἶχε λάβει γνώση ἑνός μνημονίου πού κατεῖχε ὁ πατήρ Bonetti ἐπικεφαλῆς τῆς Ρωμαιοκαθολικῆς ἀποστολῆς στή Θεσσαλονίκη. Εἶχε ἀκόμη γνωρίσει καί τόν Faveyrial, ἡγούμενο τῆς μονῆς Λαζαριστῶν στό Μοναστήρι, ὁ ὁποῖος τοῦ εἶχε δηλώσει μέ ἀναίδεια: «Τό πνεῦμα τῆς γαλλικῆς κυβερνήσεως εἶναι ἀδιάφορο σήμερα ὡς πρός τήν πρόοδο τοῦ καθολικισμοῦ στόν κόσμο... Ὀφείλω νά παραμείνω ἐπί μακρόν στά Μπιτόλια, διότι εἶμαι ἐπιφορτισμένος νά διευθύνω τό ἔργο τῆς μεταστροφῆς τῶν ὁμογενῶν σας... Τό ἔδαφος εἶναι πλήρως ἑτοιμασμένο. Ὁ κ. Ἄπ. Μαργαρίτης μου δίνει πολύ μεγάλες ἐλπίδες ἐπιτυχίας. Αὐτός καί πρόσωπα μέ ἐπιρροή στή χώρα ἐργάζονται γι’ αὐτόν τόν σκοπό.» Ὁ Μαργαρίτης ἀπό τήν Ἀβδέλα Γρεβενῶν, τύπος ἀδίστακτου τυχοδιώκτη στήν ὑπηρεσία πολλῶν κυρίων, ὑπῆρξε ὁ κινητήριος μοχλός τῆς προπαγάνδας Αὐστρίας καί Βατικανού πρός ἐπηρεασμό τῶν Βλάχων. Ὁ ἴδιος πρόξενος σέ ἄλλη τοῦ ἀναφορά (9.6.1883) γνωστοποιεῖ ὅτι ὁ Bonetti, πού ἔγινε καθολικός ἐπίσκοπος Θεσσαλονίκης, τοῦ μίλησε γιά τήν πρόθεσή του νά τοποθετήσει τόν Μαργαρίτη ὑποπρόξενο τῆς Γαλλίας στό Μοναστήρι. Μέ ἀφορμή τήν πρόθεση αὐτή συμπληρώνει: «Κατάλαβα πλήρως τόν σκοπό τῆς προτάσεώς του, πού στοχεύει στήν καθολικοποίηση τῶν Ρουμάνων, τούς ὁποίους ἐλπίζει νά μεταστρέψει εὐκολότερα, ἄν κάποιος ἀπό τούς προστάτες τῆς καθολικῆς ἀποστολῆς εἶναι παράλληλα καί ὁ ἰθύνων νοῦς αὐτῶν, ὁ Μαργαρίτης.» Ὁ πρεσβευτής τῆς Ρουμανίας στήν Κωνσταντινούπολη Μ. Mitilineo, προφανῶς ἑλληνικῆς καταγωγῆς, σέ ἀναφορά τοῦ (26.6.1893) ἐκθέτει τήν πληροφορία πού ἔλαβε σχετικά μέ τό ὄνειρο τοῦ Bonetti: «Δέν θά πεθάνω, εἶπε ὁ Bonetti σέ ἕναν ἀπό τούς φίλους μου, δίχως νά δῶ τήν ἐξουσία τοῦ ἕλληνα πατριάρχη περιορισμένη στούς ἑπτά πύργους πού περιβάλλουν τήν Κωνσταντινούπολη.» Καί συμπληρώνει ὁ Μ. Mitilineo μέ τή διαπίστωση: «Ἡ Ἐξοχότης του γιά νά μή μιλᾶ παρά γιά τούς Ρουμάνους τῆς Τουρκίας, μήπως εἶναι βεβαῖα ὅτι ἔχει προσηλύτους μεταξύ τῶν ἐξεχόντων Μακεδόνων... Μοῦ φαίνεται δύσκολο νά ἀποδεχθῶ ὅτι ὁ πολύς λαός, καί ἰδιαίτερα οἱ γυναῖκες τῆς Μακεδονίας, θά ἀκολουθοῦσαν τούς ἀγωνιζόμενους γιά μία παρόμοια ἰδέα.»
Ο Berard γνώρισε τόν προπαγανδιστή Μαργαρίτη στή μονή τῶν Λαζαριστῶν στό Μοναστήρι. Ὁ ἡγούμενος, ὁ ραδιοῦργος Faveyrial, ἔπλεξε τό ἐγκώμιο τοῦ τυχοδιώκτη μέ τά ἀκόλουθα: «Ὁ Ἀπόστολος (σ.σ. τό ὄνομα τοῦ Μαργαρίτη) θά μποροῦσε νά οἰκειοποιηθεῖ τά λόγια του Ἀποστόλου (σ.σ. Παύλου): Ἀδελφοί ὑπέφερα γιά σᾶς, πέρασα διά πυρός καί σιδήρου σέ στεριά καί θάλασσα, ἀλλά ὁ λόγος ἐπέζησε μέσω ἐμοῦ.» Ὁ ἴδιος μας πληροφορεῖ ὅτι ὁ Μαργαρίτης γύρισε ἀπό τό Βουκουρέστι τόν Αὔγουστο τοῦ 1865 καί συμπληρώνει. «Μέχρι τότε ἦταν κι αὐτός Ἕλληνας, ὅπως καί τ’ ἀδέλφια τοῦ οἱ Βλάχοι. Εἶχε κερδίσει στό ἐμπόριο μία περιουσία ὁλόκληρη πού δίχως ἄλλο θά εἶχε περάσει στόν ἑλληνισμό χωρίς τό ταξίδι αὐτό. Ὅμως ἦλθεν, εἶδε καί ἐπείσθηκε. Ὅταν γύρισε πίσω, προσήλυτος πλέον τῆς νέας πίστης, ἄρχισε τήν ἀπογραφή τοῦ λαοῦ του καί ταξίδεψε σέ ὅλη τήν Ἀνωβλαχία.» Ἔχουμε τήν ὑπόνοια, ὅτι τό ταξίδι τοῦ Μαργαρίτη στό Βουκουρέστι ἔγινε καθ’ ὑπόδειξη τῶν Λαζαριστῶν καί τῆς αὐστριακῆς διπλωματίας. Ἔπρεπε ὁ πράκτοράς τους νά ἀποκτήσει τήν ἐμπιστοσύνη τῆς ρουμανικῆς ἡγεσίας καί τῶν ἐθνικιστικῶν κύκλων τῆς ἀναδυόμενης χώρας, προκειμένου νά ἐξασφαλιστοῦν τά οἰκονομικά της ἐπιχειρήσεως! Ἡ προπαγάνδα θά ἔφερνε σέ σύγκρουση δύο ὀρθόδοξα ἔθνη. Τό ἕνα θά δαπανοῦσε γιά τήν ἐξάπλωσή της καί παράλληλα θά μείωνε τήν πίεση γιά ἀπελευθέρωση τῆς ὑπό αὐστριακό ζυγό ρουμανικῆς Τρανσυλβανίας καί τό Βατικανό θά ἐπωφελεῖτο ἀπό τή σύγχυση πού θά ἐπικρατοῦσε! Στόχος ἀρχικός ἡ προσέλευση τῶν «ἀγανακτησμένων» κατά τοῦ Πατριαρχείου Βλάχων στήν Οὐνία καί τελικός ἡ ἀφομοίωσή τους στόν ρωμαιοκαθολικισμό.
Τό σχέδιο ἀποκαλύφθηκε πλήρως σέ προκήρυξη (1877), ἔργο τῶν Faveyrial καί Μαργαρίτη, γραμμένη σέ γλῶσσες ρουμανική καί ἀλβανική. Ἀπόσπασμά της διέσωσε ὁ Berard: «...Ἀλβανοί ἀδελφοί, θυμηθεῖτε ὅτι ὁ Τοῦρκος μᾶς κυβερνᾶ ἐδῶ καί τετρακόσια πενήντα χρόνια. Ξένος πρός τή φυλή μας καί ἀφέντης πάνω μας, δέν μᾶς ἀφαίρεσε ποτέ τόν λόγο, τήν προγονική γλώσσα, τήν ἐθνικότητα οὔτε καί τά ἅρματα πού κρατοῦμε ἀκόμη περήφανα στά ζωνάρια μας. Ἄν κάποτε φταίξαμε στασιάζοντας ἐναντίον τοῦ νομίμου ἡγεμόνα μας, αὐτό πάντοτε ὀφειλόταν στήν παρότρυνση τοῦ ἑλληνικοῦ κλήρου, αἰωνίου ἐχθροῦ του Ἰσλάμ. Μή λησμονεῖτε ὅμως, Ἀλβανοί ἀδελφοί, ὅτι ὁ Θεός ἔπλασε τά ἔθνη πρίν ἀπό τίς θρησκεῖες. Ἄν θέλουμε νά γλυτώσουμε ἀπό τήν ὀρθοδοξία, πού εἶναι ἐχθρική πρός τό Χριστό, τήν ἀνθρωπότητα καί τίς ἐθνότητες, ἄς ἀφοσιωθοῦμε, ψυχή τέ καί σώματι, στήν Ὀθωμανική αὐτοκρατορία. Ἡ Ὀθωμανική αὐτοκρατορία εἶναι ὁ γνήσιος, ὁ μεγαλύτερος προστάτης μας, ἡ ἐλπίδα μας, τό στήριγμά μας. Ποτέ δέν θά μᾶς ἐγκαταλείψει στά χέρια τῶν ἐχθρῶν μας, πού εἶναι καί δικοί της ἐχθροί». Καί συμπληρώνει ὁ Berard γιά τήν τακτική του Μαργαρίτη: «...δέν φειδωλεύεται οὔτε τίς ὑποσχέσεις, οὔτε τά ἐχέγγυα νομιμοφροσύνης, ὄχι τόσο γιατί εἶναι ἀναγκασμένος ἀλλά, πρέπει νά τό ποῦμε αὐτό, γιατί εἶναι πεπεισμένος γι’ αὐτό: «Τό ὕψιστο συμφέρον μας, ἠμῶν τῶν βλάχων», λέει καί ξαναλέει, «βρίσκεται στή διάσωση τῆς Ὀθωμανικῆς αὐτοκρατορίας». Φυσικά ἐνδιαφερόταν γιά τή διάσωση τῆς αὐτοκρατορίας, ὅσο καί οἱ πάτρωνές του. Μᾶς πληροφορεῖ πάλι ὁ Berard: «Στοῦ πατρός Φαβεριάλ ἀνταμώσαμε τόν Ἀπόστολο Μαργαρίτη. Ὁ Ἀπόστολος ἔρχεται ἐδῶ σχεδόν κάθε πρωί, σάν ἀξιωματικός στήν ἀναφορά, γιά νά ἀφηγηθεῖ τά μεγάλα καί τά μικρά νέα... τί ἔκανε χθές βράδυ ὁ διοικητής... τί εἶπε χθές ὁ ἕλληνας ἀρχιεπίσκοπος στό διάκο του στή γέφυρα τοῦ παζαριοῦ καί πόση ὥρα ἔμεινε στοῦ τάδε καί τοῦ δείνα...». Καί καταλήγει στό συμπέρασμα: «Κοντολογίς, οἱ ἀγωγιάτες τῆς Τζούρας δέν εἶχαν ἄδικο. Ὁ ἡγούμενος τῶν Λαζαριστῶν εἶναι ἐπικεφαλῆς στά βλάχικα πράγματα». Ἀλλά καί στήν ἀναφορά τοῦ Ρουμάνου προξένου στή Θεσσαλονίκη, πού μνημονεύσαμε πιό πάνω, περιέχονται καί τά ἀκόλουθα: «Τό ἐνδιαφέρον σημεῖο εἶναι ὅτι αὐτός ὁ ἀπόστολος (σ.σ. ὁ Faveyrial) παραδέχεται ὅτι, σέ περίπτωση ἀπροβλέπτων δυσκολιῶν, ἀπευθύνεται στόν πρόξενο τῆς Αὐστρίας. Πράγματι πληροφορήθηκα ἀργότερα μόνος μου ὅτι ἡ δράση τῆς προπαγάνδας κατευθυνόταν ἀπό τήν Αὐστροουγγαρία».
Γι’ αὐτή τή δράση τῆς Αὐστρίας παρατηρεῖ ὁ Berard, πού ὡς Γάλλος ἔχει λόγους νά ἀντιτίθεται πρός τούς σκοπούς της: «Ἀπ’ ὅλες τίς ραδιουργίες πού λαβαίνουν χώρα στή Μακεδονία, οἱ πιό μυστικές καί οἱ πιό δραστήριες κινήσεις εἶναι τῶν Αὐστριακῶν. Ἄπιαστα εἶναι τά νήματα. Δέν χρησιμοποιοῦν καθόλου τό κήρυγμα μέσω τῶν ἀτόμων, τῶν σχολείων, τῶν βιβλίων. Δέν ἀπευθύνονται οὔτε στό μυαλό οὔτε στήν καρδιά τῶν προσηλύτων. Τό χρῆμα παίζει βασικό ρόλο. Ἡ πιστή φύλαξη τοῦ μυστικοῦ διασφαλίζει τίς ταλαντευόμενες συνειδήσεις καί μεγαλώνει ἀκόμη περισσότερο στή φαντασία τοῦ λαοῦ τή μυστηριώδη δύναμη. Θά ἔρθει μία μέρα, πού κάθε Μακεδόνας θά θεωρεῖ τό γείτονά του ἀφοσιωμένο στήν Αὐστρία. Τά δικαιώματα τῆς Αὐστρίας θά φανοῦν ἀναμφισβήτητα σέ ὅλους. Στήν Εὐρώπη μέρα τή μέρα ἑδραιώνεται ἡ πεποίθηση αὐτή. Πιστεύω πώς καί οἱ ἴδιοι οἱ Ρῶσοι θά καταλήξουν σιγά-σιγά νά τό δεχθοῦν. Ἡ Μακεδονία θά γίνει λοιπόν αὐστριακή...»
Ο Berard καταλήγει τήν ἐξιστόρηση μέ τόν ἀκόλουθο συλλογισμό: «Σέ τί ἀνταλλάγματα ὅμως μπορεῖ νά ἐλπίζει ὁ Φαβεριάλ; Ἤ μᾶλλον αὐτά πού ἐλπίζει, γιατί δέν χρειάζεται καί πολλή σοφία γιά νά τά μαντέψει κανείς, δέν εἶναι ἄραγε χίμαιρες καί τό παράδειγμα τῶν Βουλγάρων δέν ἀπέδειξε ὅτι οἱ ὀρθόδοξοι μπορεῖ νά ἐξυπηρετοῦνται ἀπό τόν καθολικισμό, σκοπεύουν ὅμως νά μήν τόν ἐξυπηρετήσουν ποτέ;» Εἶχε γραφεῖ παλαιότερα ὅτι ἔκαναν τήν ἐμφάνισή τους κάποιοι Βλάχοι οὐνίτες στό Περιβόλι, τά Γρεβενά καί τή Θεσσαλονίκη.
Στήν πραγματικότητα δέν ἐνέδωσαν ποτέ Βλάχοι στήν προπαγάνδα, κατά τό θρησκευτικό μέρος αὐτῆς. Πρός τιμή καί ἐκείνων πού ὑπέκυψαν, γιά οἰκονομικούς κυρίως λόγους, στήν ἐθνική προπαγάνδα, οὐνιτική κοινότητα δέν ἐπέτρεψαν νά σχηματιστεῖ!
Ἡ συντριβή τῆς Αὐστροουγγαρίας κατά τόν Ἅ’ παγκόσμιο πόλεμο καί ἡ διάλυσή της στή συνέχεια ἔθεσε ὁριστικά τέρμα καί στίς ἐπιδιώξεις τοῦ Βατικανοῦ. Ἔκτοτε τό Βατικανό ἀλλάζει τακτική ἔναντι τῶν Ὀρθοδόξων πού δέν δέχονται νά ἀπαρνηθοῦν τήν πίστη τους. Καί πότε τούς ὁδηγεῖ στά ναζιστικά στρατόπεδα τῆς Κροατίας καί τούς σφαγιάζει, πότε τούς πολεμᾶ σέ συνεργασία μέ μουσουλμάνους (Βοσνία), πότε τούς συντρίβει μέ «ἀνθρωπιστικούς» βομβαρδισμούς (Σερβία).
ΠΗΓΗ: ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ «ΠΑΡΑΚΑΤΑΘΗΚΗ
ΙΟΥΛΙΟΣ-ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2001
ΤΕΥΧΟΣ 19
ΑΠΟ:Ι.Μ.ΠΑΝΤΟΚΡΑΤΟΡΟΣ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου