Ὅταν σπάει τό ἀπόστημα τοῦ βαθέως κράτους

Γράφει ὁ Παντελής Σαββίδης

Μέ συγχωρεῖτε πού θά σᾶς δυσαρεστήσω, ἀλλά ἡ σχέση τῆς Ἑλλάδας (ὡς χώρα) καί τῶν Ἑλλήνων (ὡς κοινωνία) μέ τή δημοκρατία δέν εἶναι ἡ φαντασιακή πρόσληψη πού ἔχουμε κάνει. Δημοκρατία δέν εἶναι νά ψηφίζουμε κάθε 4 χρόνια, μέ τά ἐκβιαστικά μάλιστα διλήμματα πού μᾶς θέτουν, οὔτε καί νά λέμε ὅ,τι θέλουμε. Ἡ δημοκρατία ἔχει θεσμούς τούς ὁποίους σέβονται πρωτίστως ὅσοι ἀσκοῦν ἐξουσία, ἔχει τρόπο λειτουργίας, ἔχει ἀντίβαρα. Ἔχει καί πολλά ἄλλα μέ τά ὁποῖα ὡς κοινωνία δέν εἴμαστε ἰδιαιτέρως ἐθισμένοι, ὁπότε ἀρκούμαστε σέ αὐτά πού γνωρίζουμε.

Καθώς ὁδεύουμε πρός τίς δεύτερες ἐκλογές, ὁ κ. Μητσοτάκης μᾶς ἐκβίασε πώς θά πᾶμε καί σέ ἄλλες μέχρι νά πάρει τήν πολυπόθητη αὐτοδυναμία – ὁρισμένα ἀποστήματα ἀπό τό ἑλληνικό βαθύ κράτος ἔχουν σπάσει.

Ἀπό τό πρῶτο ἀπόστημα ἀποκαλύφθηκε ἡ σχέση τοῦ... ἑλληνικοῦ κράτους μέ τή μουσουλμανική μειονότητα, μέ ἀφορμή ὅσα εἶπε στή Θράκη τίς τελευταῖες ἡμέρες ἡ κ. Ντόρα Μπακογιάννη. Συγκεκριμένα, ἀνέφερε στή μειονότητα πώς αὐτή τους βοηθάει ἀλλά γιά νά μπορεῖ νά συνεχίσει νά τούς βοηθάει θά πρέπει νά ψηφίσουν τό κόμμα της. Νωρίτερα, ὁ ἀδελφός της –πρώην πρωθυπουργός καί πιθανότερος διεκδικητής τῆς κυβέρνησης μετά τίς ἐκλογές τῆς ἄλλης Κυριακῆς, Κυριάκος Μητσοτάκης–, εἶχε καταγγείλει ὅτι ἡ μειονότητα στή Θράκη ψήφισε ΣΥΡΙΖΑ καθοδηγούμενη ἀπό τό τουρκικό προξενεῖο τῆς Κομοτηνῆς. Ποιόν κατήγγειλε δέν ἔγινε σαφές· κατήγγειλε τόν ΣΥΡΙΖΑ ἐπειδή δέχθηκε τή βοήθεια τοῦ προξενείου ἤ τήν Τουρκία, οἱ ὑπάλληλοι τῆς ὁποίας ὑπερβαίνουν τίς ἁρμοδιότητες πού δίνουν στούς διπλωμάτες οἱ διεθνεῖς συμβάσεις;

Ὁ κ. Τσίπρας δέν εἶχε πρόβλημα μέ τή μεθοδευμένη ὑποστήριξη ὑποψηφίου του ἀπό τό προξενεῖο. Ψῆφοι νά 'ναι καί ὅ,τι νά 'ναι. Οὔτε ὁ κ. Μητσοτάκης οὔτε ἡ ἀδελφή του θά εἶχαν πρόβλημα ἄν οἱ ψῆφοι διοχετεύονταν μέ τήν ἴδια μέθοδο στό κόμμα τους ἀντί γιά τόν ΣΥΡΙΖΑ. Οἱ ρόλοι σέ μιά τέτοια περίπτωση θά ἀντιστρέφονταν. Ὁ κ. Τσίπρας θά ἔκανε τήν καταγγελία καί ὁ κ. Μητσοτάκης θά ποιοῦσε τήν νῆσσαν. Φαίνονται νά μήν ἔχουν πρόβλημα οὔτε οἱ κομματικοί τῶν δύο πλευρῶν. Θεωροῦν τό παιχνίδι δεδομένο. Τό ζήτημα εἶναι ποιός θά κερδίσει τήν ἐξουσία καί ποιός θά τήν ἀπολαύσει παρέα μέ τούς ὀπαδούς του.

Ἐκείνη πού θά ἔχει πρόβλημα –ἀλλά δέν μπορεῖ νά τό ἐκφράσει– εἶναι ἡ ἑλληνική πολιτεία τῆς ὁποίας οἱ ταγοί θυσιάζουν τήν ὑπόστασή της στίς κομματικές τους σκοπιμότητες.

Κατ' ἀρχάς ἀποκαλύφθηκε στό εὐρύ κοινό ὁ ρόλος τοῦ προξενείου. Οἱ δημοσιογράφοι καί ὅσοι ἔπρεπε νά τόν γνωρίζουν τόν ἤξεραν καλά, ἀλλά τώρα ἀποκαλύφθηκε διά στόματος Κυριάκου Μητσοτάκη – καί δέν ἀποκαλύφθηκε γιά νά ληφθοῦν μέτρα. Ἡ ἀποκάλυψη ἔγινε γιά νά ἐκφραστεῖ ἡ δυσαρέσκεια Μητσοτάκη γιά τήν ἐπιλογή τοῦ προξενείου (συνεπῶς καί τῆς Τουρκίας) νά δοθεῖ ὑποστήριξη στόν ΣΥΡΙΖΑ. Κάτι πού μειώνει τήν ἀξιοπιστία καί τό πρεστίζ τοῦ ἑλληνικοῦ κράτους και ἐνισχύει τοῦ τουρκικοῦ προξενείου. Σέ ἐπίπεδο πρωθυπουργοῦ τά ἑλληνικά κόμματα ἐρίζουν ποιό θά ὑποστηριχθεῖ ἀπό τόν Τοῦρκο πρόξενο Κομοτηνής!

Τό προξενεῖο ἔχει δημιουργήσει δίκτυα στή Θράκη καί καταφέρνει νά τά ἐνεργοποιεῖ. Τά ἑλληνικά πολιτικά κόμματα ἔρχονται παρακαλετά, ἱκετεύοντας γιά μερικές ψήφους.

Στό ἴδιο μοτίβο κινήθηκε καί ἡ κ. Μπακογιάννη. Ἀλλά πρόσθεσε καί μιά δόση ἐκβιασμοῦ. «Ψηφίστε μας γιά νά σᾶς βοηθήσουμε», τούς εἶπε. Λές καί οἱ ὑποχρεώσεις τῆς ἑλληνικῆς πολιτείας ἀπέναντι σέ μιά μειονοτική ὁμάδα εἶναι θέμα προσωπικῆς καί ὄχι κρατικῆς πολιτικῆς. Ἔχει πολιτική τό ἑλληνικό κράτος ἀπέναντι στή μειονότητα; Ἐκπληρώνει τίς ὑποχρεώσεις πού ἡ χώρα ἀνέλαβε συμμετέχοντας σέ διεθνεῖς θεσμούς, ἤ ἡ τύχη τῆς μειονότητας ἔχει ἀφεθεῖ σέ προσωπικές ἐπιλογές ἰσχυρῶν παραγόντων πού ὁρίστηκαν ἀπό τά κόμματα; Καί τά πρόσωπα αὐτά ἐκβιάζουν;

Στίς βουλευτικές ἐκλογές τοῦ 2012 ἡ κ. Μπακογιάννη κατέβηκε μέ δικό της κόμμα, τή Δημοκρατική Συμμαχία. Πανελλαδικά τό ποσοστό της ἔφτασε στό 2,56%. Στή Κομοτηνή, στό 17,95%. Πῶς ἔγινε αὐτό τό θαῦμα; Οἱ καχύποπτοι λένε πώς ὑποστηρίχθηκε ἀπό τό προξενεῖο πού ἔδωσε γραμμή στή μειονότητα. Τότε δέν ὑπῆρχε κίνδυνος ἀπό τήν τουρκική ἀνάμιξη;

Ἡ Ἑλλάδα ἔχει ὑποχρεώσεις ἀπέναντι στή μειονότητα, τίς ὁποῖες εἶναι ἀμφίβολο ἄν τίς τηρεῖ σέ κρατικό ἐπίπεδο. Καί δέν τίς τηρεῖ γιά νά μποροῦν τά κόμματα νά ἀσκοῦν κομματική πολιτική. Αὐτό μπορεῖ νά ἐξυπηρετεῖ τά κόμματα, βλάπτει ὅμως τό κράτος.

Στό μεταξύ, ὑπάρχει τεράστια σύγχυση στό τί εἶναι ἡ μειονότητα, πῶς προσδιορίζεται καί τί δικαιώματα ἔχει. Ἡ Συνθήκη τῆς Λοζάνης ἀναφέρεται στίς μή μουσουλμανικές μειονότητες τῆς Τουρκίας καί στά δικαιώματά τους καί προσδιορίζει ὅτι ἀντίστοιχες ὑποχρεώσεις ἔχει καί ἡ Ἑλλάδα ἀπέναντι στίς μουσουλμανικές μειονότητες τῆς χώρας. Ὁρισμός τῆς μειονότητας δέν ἔχει δοθεῖ, ἀλλά ἔχουν ὑπογραφεῖ ἀπό τά κράτη-μέλη τοῦ ΟΗΕ συμφωνίες πού προσδιορίζουν τά ἀτομικά δικαιώματα καί τίς ἐλευθερίες τῶν ἀνθρώπων πού ἀνήκουν σέ μειονοτικές ὁμάδες.

Τό δεύτερο ἀπόστημα ἔσπασε ὅταν μέ ἀφορμή τά παραπάνω ὁ πρέσβης ε.τ. Γεώργιος Ἀϋφαντής, πρώην διπλωματικός σύμβουλος τοῦ κ. Τσίπρα ἀποκάλυψε τόν τρόπο μέ τόν ὁποῖο ὁ ΣΥΡΙΖΑ ἀπέκλεισε ἀπό τά ψηφοδέλτια γιά τήν Εὐρωβουλή τή Ρομά ἀκτιβίστρια Σαμπιχά Σουλεϊμάν, μετά ἀπό ἐπίμονη ἀπαίτηση τοῦ τουρκικοῦ προξενείου Κομοτηνής. Μάλιστα, ἀνέφερε συγκεκριμένα ὀνόματα στελεχῶν τοῦ ΣΥΡΙΖΑ τά ὁποῖα εὐθυγραμμίστηκαν μέ τή γραμμή τοῦ προξενείου καί ἐπέμειναν στήν ἀπομάκρυνσή της. Οἱ ἀναγνῶστες θά θυμοῦνται πῶς ἕνα παντοδύναμο τότε κόμμα, μέ ἰσχυρό μηχανισμό, ἰσοπέδωσε μέ τούς χαρακτηρισμούς του μιά ἀνυπεράσπιστη γυναῖκα τῆς μειονότητας, μέ μηδαμινές δυνατότητες νά ἀντισταθεῖ.

Στόν κ. Ἀϋφαντή ἀπάντησε ὁ ΣΥΡΙΖΑ χαρακτηρίζοντας συνωμοσιολογικές τίς ἀπόψεις του γιά τά ἐθνικά θέματα, ὑπενθυμίζοντας μέ νόημα πώς ὑπέστη πειθαρχικό ἔλεγχο γιά τήν διαχείριση τοῦ θέματος τῶν θεωρήσεων ὅσο ἦταν πρέσβης στήν Τεχεράνη, χωρίς νά ἀναφέρει πώς στή συνέχεια ἀθωώθηκε ἀπό τήν πειθαρχική ἐπιτροπή. Καί ἡ ὑπόθεση ἐξελίχθηκε μέ μιά ἀντιπαράθεση τοῦ κ. Ἀϋφαντή μέ τόν πρώην ὑπουργό Ἐξωτερικῶν Νίκο Κοτζιά, ἀντιπαράθεση πού ἔβγαλε στήν ἐπιφάνεια τόν βαθύ βοῦρκο τῆς ἑλληνικῆς διπλωματίας καί γενικότερα τοῦ ἑλληνικοῦ δημοσίου.

Τό ἐρώτημα τώρα εἶναι τό ἑξῆς: Ἔχει εὐθύνες ἡ ἑλληνική κοινωνία γιά ὅλα αὐτά;

Ὅταν ὁ Γιῶργος Παπανδρέου δήλωσε «Κυβερνῶ μιά διεφθαρμένη χώρα», ἔπεσε τό σύμπαν ἐπάνω του νά τόν κατασπαράξει. Προφανῶς ὁ ἑλληνικός λαός δέν γνωρίζει ὅτι δέν ὑπάρχει δημόσια ὑπηρεσία στή χώρα του στήν ὁποία νά μήν ἀνθεῖ κάποιος πυρῆνας διαφθορᾶς. Μέ ὅποια ὑπηρεσία συναλλάχθηκε ποτέ δέν τοῦ ζήτησε κανείς τίποτε.

Ὅταν ὁ Θεόδωρος Πάγκαλος εἶπε το «Μαζί τά φάγαμε», πάλι ἔπεσε τό σύμπαν νά τόν κατασπαράξει. Κανείς ἀπό τόν ἑλληνικό λαό δέν συμμετεῖχε στό παιχνίδι τῆς ἐξουσίας. Ἦταν μερικοί ἐλάχιστοι πού τό ἔπαιζαν καί εὐνοήθηκαν.

Ὅταν διαδηλωτές ὅλων τῶν κατηγοριῶν κατέβαιναν σέ διαδηλώσεις, δέν ὑποχωροῦσαν ἄν δέν ἱκανοποιοῦνταν τά αἰτήματά τους. Ἔφταναν στό σημεῖο νά καταστρέψουν δημόσια περιουσία. «Δέν γνωρίζαμε», ἦταν ἡ ἐπωδός ὅταν ἡ χώρα σύρθηκε μέ εὐθύνη τῆς ἀνίκανης πολιτικῆς ἡγεσίας της στό ΔΝΤ.

Καί τώρα ἡ κοινή γνώμη ἔχει τυφλωθεῖ ἀπό τό κομματικό πάθος της, καί ὄχι μόνο δέν βλέπει τί ἐπέρχεται ἀλλά λοιδορεῖ καί ἐπιτίθεται ἐναντίον ὅσων τά ἐπισημαίνουν.

Μέ τό ἄκουσμα τοῦ ὀνόματος τοῦ Ἀνδρέα Παπανδρέου ἐξεγείρεται σύσσωμη ἡ ἑλληνική κοινωνία. Ἀλλά στίς ἐκλογές στίς ὁποῖες συμμετεῖχε τοῦ ἔδινε ποσοστό ὡς καί 48%.

Γιατί ὅλα αὐτά σήμερα; Διότι ποῦ καί ποῦ ὁ βόθρος ξεχειλώνει καί ἡ ὀσμή του –ὄχι τό βαθύ περιεχόμενό του– ἔρχεται στήν ἐπιφάνεια.