Ἡ περίοδος τοῦ Τριωδίου καί ἰδιαίτερα τῆς Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς, εἶναι γιά τήν Ἁγία μας Ἐκκλησία ἡ ἱερότερη χρονική διάρκεια τοῦ ἐνιαυτοῦ. Εἶναι τό νοητό στάδιο ὅπου ὁ κάθε πιστός καλεῖται νά δώσει τόν προσωπικό του ἀγῶνα γιά τήν ψυχοσωματική του κάθαρση ἀπό τούς ρίπους τῆς ἁμαρτίας. Νά βιώσει τήν ὀρθόδοξη πνευματικότητα, ἡ ὁποία ταυτίζεται μέ τήν ἀνάκτηση τῆς αὐθεντικῆς του φύσεως, ἀπό τή φθορά καί τήν ἁμαρτία, «εἰς μέτρον ἡλικίας τοῦ πληρώματος τοῦ Χριστοῦ» (Εφ.4,13). Ἡ προπαρασκευή μας γιά τόν ἑορτασμό τοῦ Πάσχα εἶναι ταυτόσημη μέ τήν πνευματική μας προαγωγή καί ὡρίμανση, ὥστε νά καταστοῦμε «σύμμορφοι τῆς... εἰκόνος τοῦ Υἱοῦ (τοῦ Θεοῦ)» (Ρώμ.8,29). Ὁλόκληρο τό πνευματικό κλίμα, οἱ ἱερές ἀκολουθίες, τά τιμώμενα πρόσωπα καί οἱ μνῆμες γεγονότων εἶναι ἕνα συνεχές καί κραυγαλέο κάλεσμα νά ἔρθουμε «εἰς ἑαυτόν» (Λούκ.15,17).
Τήν ἱερή αὐτή περίοδο προβάλλονται ἰδιαιτέρως ὁρισμένα ἱερά πρόσωπα τῆς Ἐκκλησίας μας, τά ὁποῖα διέπρεψαν στήν ἀρετή, ὡς ζωντανά παραδείγματα γιά τούς πιστούς. Ἕνα τέτοιο ἀπό αὐτά τά ἱερά πρόσωπα εἶναι καί ἡ ἁγία Μαρία τήν Αἰγυπτία, ἡ ὁποία κατέστη συνώνυμη μέ τή συντριβή καί τή μετάνοια καί πού τιμᾶται τήν Ἐ΄ Κυριακή τῶν Νηστειῶν. Προβάλλεται ἀπό τήν Ἐκκλησία μᾶς ὡς λαμπρό παράδειγμα μεταστροφῆς ἁμαρτωλοῦ ἀνθρώπου, ἀφοῦ μέ τήν ἀποφασιστική της μετάνοια καί τόν πνευματικό της ἀγῶνα ἔφτασε σέ μεγάλα ὕψη ἁγιότητας. Προβάλλεται ὡς πρότυπο στούς πιστούς γιά νά καταλάβουν ὅτι τό μεγάλο πρόβλημα δέν εἶναι τόσο ἡ ἁμαρτία, ὅσο μεγάλη καί ἄν εἶναι, ἀλλά ἡ ἐμμονή στήν ἁμαρτία, ἡ ἀμετανοησία, τήν ὁποία ἡ Ἐκκλησία μας χαρακτηρίζει ὡς βλασφημία κατά τοῦ Ἁγίου Πνεύματος (Μάρκ.3,29)!
Τό ἱερό συναξάρι της ἀναφέρει πώς ἔζησε τον 6ο μ.Χ αἰῶνα. Καταγόταν ἀπό την Ἀλεξάνδρεια τῆς Αἰγύπτου καί ἀσκοῦσε τό ἐπαίσχυντο ἐπάγγελμα τῆς πορνείας ἀπό τά δώδεκα κιόλας χρόνια της. Ἦταν δέ τόσο πωρωμένη στήν ἁμαρτία ὥστε ὁ ἐπαγγελματισμός εἶχε δευτερεύουσα σημασία. Ἀσκοῦσε τήν πορνεία κυρίως γιά ἡδονιστική ἀπόλαυση, σέ τέτοια ἠθική κατάπτωση εἶχε περιέλθει!
Ἀναζητοῦσε συνεχῶς πορνικούς πελάτες στά μεγάλα λιμάνια καί τίς πολυπληθεῖς πόλεις. Κάποτε πληροφορήθηκε πώς στήν Ἱερουσαλήμ συγκεντρωνόταν πολύς κόσμος. Σκέφτηκε πώς ἄν μετέβαινε ἐκεῖ θά ἔβρισκε πελάτες. Ἔτσι ἀποφάσισε νά ταξιδέψει στήν Παλαιστίνη. Βρῆκε κάποιο πλοῖο, πλήρωσε τό ναῦλο μέ τό κορμί της καί ἔφτασε στήν Ἱερουσαλήμ καί ὁδηγήθηκε στόν πανίερο ναό τῆς Ἀναστάσεως. Ἐπιχείρησε νά εἰσέλθει στόν ἱερό αὐτό χῶρο, μήπως καί ἔβρισκε ἐκεῖ ἐραστές. Μέχρι ἐκεῖ εἶχε φτάσει ὁ πορνικός της παραλογισμός.
Ὅμως μιά ἀόρατη δύναμη τήν ἐμπόδιζε νά εἰσέλθει στό ναό. Ὅσο καί ἄν προσπαθοῦσε δέ μποροῦσε νά μπεῖ. Τέσσερις φορές ἀπωθήθηκε μυστηριωδῶς. Ἀπόρησε καί ἄρχισε γιά πρώτη φορά στή ζωή της νά προβληματίζεται. Μιά μυστική φωνή ἀκούστηκε στήν ψυχή της, ἡ ὁποία ξύπνησε τή ναρκωμένη ἀπό τήν ἁμαρτία συνείδησή της. Κατάλαβε πώς αὐτό πού ἐπιχειροῦσε ἦταν φρικτή ἱεροσυλία καί ἀνείπωτη ἀσέβεια. Προσπαθοῦσε νά βεβηλώσει τόν ἅγιο τόπο, πού σταυρώθηκε, τάφηκε καί ἀνέστη ὁ Κύριος Ἰησοῦς Χριστός. Καυτά δάκρυα μετάνοιας ἄρχισαν νά κυλοῦν ἀπό τά λάγνα μάτια της. Εἶναι ὁλοφάνερο πώς ἐκεῖ τήν ὁδήγησε ἡ θεία πρόνοια νά σωθεῖ, διότι ἡ ψυχή της, παρ' ὅλη τήν πώρωσή της, ἦταν δεκτική στή μετάνοια καί τή σωτηρία. Ἐν ριπῇ ὀφθαλμοῦ ἄλλαξε γνώμη. Ἤθελε νά εἰσέλθει στό ναό, ὄχι πιά νά συναντήσει πορνικούς ἐραστές, ἀλλά γιά νά συναντήσει το Νυμφίο τῆς ταλαίπωρης καί βασανισμένης ψυχῆς της, τό Σωτῆρα Χριστό. Παρακαλοῦσε νά παραμερισθεῖ τό ἀόρατο ἐμπόδιο καί νά μπεῖ, νά προσκυνήσει τόν Πανάγιο Τάφο τοῦ Κυρίου. Ἔτσι καί ἔγινε. Ὁ Θεός της ἐπέτρεψε νά μπεῖ καί νά προσκυνήσει.
Αὐτή ἦταν μιά νέα ἀφετηρία γιά τή ζωή της. Ἔφυγε εὐθεῖς γιά τήν ἔρημο τῆς Ἰουδαίας. Πέταξε τά προκλητικά πολυτελῆ ἐνδύματα καί ντύθηκε τραχύ ἀσκητικό σάκο. Ἀπαρνήθηκε τίς ἀπολαύσεις τῆς ζωῆς καί ἀκολούθησε το βίο τῆς ἄσκησης. Κατόρθωσε νά ἀνέλθει σέ ὕψη ἁγιότητας. Τό πρώην ἁμαρτωλό σαρκίο της ἔγινε πλέον θεοφόρο σκήνωμα, κατοικητήριο τοῦ Θεοῦ.
Ὁ διάβολος μεταχειρίζεται μύριους τρόπους νά παρασύρει καί νά κρατήσει τούς ἁμαρτωλούς στήν ἁμαρτία. Ὁ πιό ὕπουλος τρόπος καί ἡ πιό δόλια παγίδα εἶναι ἡ μή συνειδητοποίηση τῆς ἀμαρτωλότητας ἀπό τούς «πεποιθότας ἐφ' ἑαυτοῖς ὅτι εἰσί δίκαιοι» (Λουκ. 18, 9). Ὁ πονηρός προκαλεῖ πνευματική ἀφασία στόν ἁμαρτωλό, ὥστε νά μήν ἔχει τή συναίσθηση τῆς ἁμαρτίας καί κατά συνέπεια νά μήν αἰσθάνεται τήν ἀνάγκη τῆς μετάνοιας. Ἐκτός ἀπό τά φτηνά δέλεαρ τοῦ κόσμου γιά νά μᾶς παρασύρει στήν ἁμαρτία, μεταχειρίζεται καί τόν δοκιμασμένο τρόπο τῆς ἀπογοήτευσης, ὑποβάλλοντας στόν ἁμαρτωλό ὅτι ἡ ἁμαρτία του εἶναι τόσο μεγάλη πού δέν παίρνει μετάνοια. Ἡ Ἐκκλησία μας ὅμως διατρανώνει τό κάλεσμά Της σέ κάθε ἄνθρωπο, μέ τό στόμα τοῦ ἱεροῦ Χρυσοστόμου, πώς «Ὅσον σπινθήρ πρός πέλαγος, τοσοῦτον κακία πρός τήν τοῦ Θεοῦ φιλανθρωπίαν» ( Ε.Π. Migne 49, 336-337).
Ἡ μετάνοια ἀποτελεῖ κορυφαῖο κεφάλαιο τῆς χριστιανικῆς μας πίστεως, διότι μέσα στήν Ἐκκλησία ἔχει τή δυνατότητα ὁ πιστός νά μετανοήσει καί νά ἐπανέρθει στήν «κατά φύσιν» ζωή του. Ἀποτελεῖ κατά τούς Πατέρες τή διαρκῆ ἀνανέωση τοῦ χαρίσματος, πού λαμβάνει ὁ νεοφώτιστος κατά τό ἅγιο Βάπτισμα, νά ἀνήκει ψυχοσωματικά στό μυστικό σῶμα τοῦ Χριστοῦ καί νά ἔχει τή δυνατότητα τῆς σωτηρίας δια τοῦ Χριστοῦ. Εἶναι ἡ θεία διαδικασία ἡ ὁποία μεταμορφώνει ὀντολογικά τόν ἄνθρωπο σέ νέα ὕπαρξη.
Ἀναφέρονται ἄπειρα παραδείγματα ἀπό τήν ἱστορία τῆς Ἐκκλησίας μας ὅπου ἄνθρωποι ἀπόλυτα ἁμαρτωλοί, μεταφέροντας στό εἶναι τους φρικτά ἐγκλήματα καί βορβόρους ἠθικῶν παρεκτροπῶν, μεταβλήθηκαν σέ χαρισματικές καί ἀγίες προσωπικότητες, προκαλῶντας συχνά τά εἰρωνικά σχόλια των ἐκτός τῆς Ἐκκλησίας ἐπικροτῶν Της. Ὅμως αὐτή εἶναι ἡ ἀποστολή τῆς Ἐκκλησίας στόν κόσμο, νά ἀνασέρνει ἀπό τούς δυσώδεις βόθρους τῆς ἁμαρτίας πεσόντα ἀνθρώπινα πρόσωπα, νά τά καθαρίζει ἀπό τούς ψυχοσωματικούς των ρίπους καί νά τά καθιστά φωτεινές προσωπικότητες, ἀντάξιες τῆς ἀξίας τους ὡς εἰκόνες τοῦ Θεοῦ! Αὐτό εἶναι τό ἄφθαστο μεγαλεῖο τῆς εἰλικρινοῦς μετάνοιας. Αὐτή εἶναι ἡ ἀήττητη δύναμη, ἡ ὁποία ἀπορρέει ἀπό τήν προσωπική συντριβή καί τή μεταστροφή καί ἡ ὁποία ἐξυψώνει τόν ἄνθρωπο στή σφαῖρα τῆς θεώσεως.
Πρέπει νά συνειδητοποιήσουμε πώς οἱ κρουνοί τοῦ θείου ἐλέους καί τῆς φιλανθρωπίας εἶναι ἀκένωτοι. Φτάνει νά πάρουμε τή μεγάλη καί συνάμα σωτήρια ἀπόφαση νά ἀνορθωθοῦμε ἀπό τό βρώμικο δεσμωτήριο τῆς ἁμαρτίας, ὅπου βρισκόμαστε δεμένοι, ἐπειδή τό θέλουμε ἐμεῖς! Τό κλειδί τῶν χειροπεδῶν μας τό κρατᾶμε ἐμεῖς, ὅπως κρατᾶμε καί τό κλειδί τῆς Βασιλείας τοῦ Θεοῦ, πού εἶναι ἡ μετάνοιά μας! Ὁ μετανοῶν λῃστής, ὁ πρῶτος ἔνοικος τοῦ Παραδείσου, μπῆκε σ' αὐτόν, «βαλών κλεῖδα τό μνήσθητί μου»! Ἡ ἅγια Μαρία ἡ Αἰγυπτία εἶναι ζωντανό παράδειγμα εἰλικρινοῦς μετάνοιας, ἡ ὁποία δείχνει το δρόμο τῆς μεταμέλειας σέ κάθε πιστό. Ἀποδεικνύει περίτρανα πώς ὁ κάθε ἄνθρωπος, ὅσο ἁμαρτωλός καί ἄν εἶναι, εἶναι καλεσμένος γιά σωτηρία, φτάνει νά μετανοήσει εἰλικρινά. Αὐτό εἶναι τό μεγαλεῖο καί ἡ εἰδοποιός διαφορά τοῦ Χριστιανισμοῦ ἀπό τά ἄλλα θρησκεύματα. Γι' αὐτό καί ἡ σεπτή καί ἁγία μορφή τῆς ἁγίας Μαρίας προβάλλεται καί τιμᾶται αὐτή την κατ' ἐξοχήν περίοδο τῆς μετάνοιας ἀπό τήν Ἐκκλησία μας.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου