16 Φεβ 2023

Ἅγιος Φλαβιανὸς Κωνσταντινουπόλεως (16 Φεβρουαρίου †)

Λάμπρου Κ. Σκόντζου, Θεολόγου - Καθηγητοῦ
Οἱ Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας μας ἔδωσαν μεγάλους ἀγῶνες γιὰ νὰ διασωθεῖ ἡ σώζουσα ὀρθόδοξη πίστη τῆς Ἐκκλησίας μας. Μόνο ποὺ αὐτὸς ὁ ἀγώνας τους εἶχε μεγάλο κόστος γιὰ τοὺς ἴδιους. Ἕνας ἀπὸ αὐτοὺς ὑπῆρξε ὁ ἅγιος Φλαβιανὸς ἀρχιεπίσκοπος Κωνσταντινουπόλεως, ὁ ὁποῖος προέταξε τὴν ὀρθόδοξη πίστη καὶ ἦρθε σὲ σύγκρουση μὲ τὴν πολιτικὴ ἐξουσία.
Ἔζησε τὸν 5ο αἰώνα καὶ ἦταν πρεσβύτερος τῆς Ἐκκλησίας τῆς Κωνσταντινουπόλεως, ὁ ὁποῖος διακρίνονταν γιὰ τὴν πίστη του, τὴν εὐσέβειά του καὶ τὶς ἀρετές του. Τὸν Ἰούλιο τοῦ 448 κοιμήθηκε ὁ ἀρχιεπίσκοπος Κωνσταντινουπόλεως ἅγιος Πρόκλος (434-448). Γιὰ τὴ θέση του προτάθηκε ὁ Φλαβιανός, ὁ ὁποῖος κατεῖχε τὸ ἀξίωμα τοῦ σκευοφύλακα τῆς Μεγάλης Ἐκκλησίας. Ὁ αὐτοκράτορας Θεοδόσιος Β΄ (408-450), τὴ στιγμὴ τῆς χειροτονίας του, ὑποκινούμενος ἀπὸ κάποιον ἄθλιο κόλακα, τὸν εὐνοῦχο Χρυσάφιο, ζήτησε ἀπὸ τὸν Φλαβιανὸ μία ποσότητα χρυσοῦ, ὡς ἀντάλλαγμα γιὰ τὴν ἐπιλογή του στὸ θρόνο τῆς Βασιλεύουσας. Ὁ ἀκέραιος Φλαβιανός, προκειμένου νὰ ντροπιάσει τὸν ἄθλιο Χρυσάφιο καὶ νὰ τὸν ἐκθέσει στὰ μάτια τοῦ αὐτοκράτορα, ἔδωσε ἐντολὴ νὰ σταλοῦν στὸν Θεοδόσιο τὰ λειτουργικὰ σκεύη...τῆς Μεγάλης Ἐκκλησίας! Μὲ τὴ συμβολικὴ αὐτὴ πράξη του ὁ Φλαβιανὸς ἤθελε ἐπίσης νὰ στηλιτεύσει τὴν μάστιγα τῆς σιμωνίας, δηλαδὴ τὴν κατάληψη ὑψηλῶν ἐκκλησιαστικῶν θέσεων, μὲ ἐξαγορά!

Ἡ ἐνέργεια αὐτὴ ἐξόργισε τὸν εὐνοῦχο Χρυσάφιο. Γι’ αὐτὸ ἔβαλε ὡς σκοπὸ τῆς ζωῆς του τὴν ἐξόντωση τοῦ Φλαβιανοῦ. Ἄρχισε μὲ ψεύτικες διαδώσεις, νὰ διαταράξει τὶς καλὲς σχέσεις τοῦ Φλαβιανοῦ μὲ τὴν εὐσεβῆ Πουλχερία (ἁγία τῆς Ἐκκλησίας μας), ἀδελφή τοῦ Θεοδοσίου, ἡ ὁποία οὐσιαστικὰ κυβερνοῦσε τὸ κράτος. Διέδωσε ὅτι δῆθεν εἶχε πεισθεῖ ἀπὸ τὸν Φλαβιανὸ νὰ ἀφήσει τὴν ἐξουσία καὶ νὰ ἀναλάβει ἐκκλησιαστικὸ ἀξίωμα, νὰ χειροτονηθεῖ ἀπὸ αὐτὸν διακόνισσα. Ὁ Φλαβιανὸς ζήτησε ἀπὸ τὴν Πουλχερία νὰ παραμείνει στὴ θέση της καὶ νὰ ἀποφεύγει νὰ ἐκδηλώνεται ὑπέρ του, δημόσια.

Ἀφοῦ ἀπέτυχε μὲ αὐτὴ τὴ ραδιουργία του ὁ Χρυσάφιος νὰ πλήξει τὸν Φλαβιανό, ἔφτασε πιὸ ἀκραία ἐνέργεια. Ἐκμεταλλευόμενος τὴν ἐξουσία του στήριξε ἕναν ἐπιφανῆ κληρικὸ τῆς Βασιλεύουσας, τὸν ἀρχιμανδρίτη Εὐτυχῆ, ὁ ὁποῖος ἔπεσε στὴν αἵρεση τοῦ μονοφυσιτισμοῦ, μετὰ τὴν καταδίκη τοῦ αἱρετικοῦ Νεστορίου, ἀπὸ τὴ Γ΄ Οἰκουμενικὴ Σύνοδο (431). Θέλοντας νὰ καταπολεμήσει τὸν νεστοριανισμό, ὁ ὁποῖος δίδασκε ὅτι ὁ Χριστὸς εἶχε μία φύση, ἀνθρώπινη, ἔφτασε στὸ σημεῖο νὰ ἀρνηθεῖ τὴν ἀνθρώπινη φύση τοῦ Χριστοῦ, καὶ νὰ διδάσκει ὅτι εἶχε μία φύση, τὴ θεία, ἡ ὁποία εἶχε ἀπορροφήσει τὴν ἀνθρώπινη (μονοφυσιτισμός). Ἀδιαφορώντας ὁ εὐνοῦχος Χρυσάφιος γιὰ τὴν ἀλήθεια τῆς Ἐκκλησίας καὶ τὶς φοβερὲς συνέπειες ποὺ θὰ ἔφερνε σ’ αὐτή, καὶ ὠθούμενος ἀπὸ φοβερὸ μίσος κατὰ τοῦ Φλαβιανοῦ, ἄρχισε νὰ παρέχει στήριξη στὸν αἱρετικὸ κληρικό. Μάλιστα σκόπευε νὰ τοῦ δώσει τὴ θέση τοῦ ἐκθρονισμένου πατριάρχη!

Τὸν Νοέμβριο τοῦ 448 εἶχε συγκληθεῖ Ἐνδημοῦσα Σύνοδος στὴν Κωνσταντινούπολη. Σὲ αὐτὴ ὁ Ἐπίσκοπος Δορυλαίου Εὐσέβιος κατάγγειλε τὸν Εὐτυχῆ ὡς αἱρετικό. Κλήθηκε νὰ ἀπολογηθεῖ, ἀλλὰ ἀρνοῦνταν ἐπανειλημμένα, μὲ διάφορες δικαιολογίες. Τελικὰ παρουσιάστηκε καὶ ὁμολόγησε τὶς κακοδοξίες του. Ἡ Σύνοδος τὸν ἀφόρισε, ὁρίζοντας τὴν πίστη τῆς Ἐκκλησίας στὶς δύο φύσεις τοῦ Χριστοῦ. Ὁ Φλαβιανὸς γνωστοποίησε μὲ γράμμα του στὸν πάπα Ρώμης ἅγιο Λέοντα τὸ συμβάν. Ὁ Εὐτυχὴς ἔστειλε παραπλανητικὴ ἐπιστολὴ στὸν Λέοντα, μὴ μπορώντας νὰ τὸν πείσει γιὰ τὶς δῆθεν ὀρθόδοξες θέσεις του. Ὁ Λέων ἔστειλε δύο ἐπιστολὲς στὸν Φλαβιανό, συμφωνώντας γιὰ τὴν καταδίκη του Εὐτυχῆ. Ἡ δεύτερη ἐπιστολὴ του εἶναι γνωστὴ ὡς «Τόμος τοῦ Λέοντος» καὶ ἀποτέλεσε τὴν βάση τῶν ἀποφάσεων τῆς Δ΄ Οἰκουμενικῆς Συνόδου.

Ὁ Εὐτυχὴς καὶ ὁ σύμμαχός του Χρυσάφιος, δὲν κατέθεσαν τὰ ὄπλα. Ἀπευθύνθηκαν στὸν ἀρχιεπίσκοπο Ἀλεξανδρείας Διόσκουρο, ἕναν ἀπαίσιο, ραδιοῦργο καὶ φιλόδοξο ἄνδρα, καταγγέλλοντας τὸν Φλαβιανὸ ὡς νεστοριανιστή! Μὲ τὴν ὑποστήριξη δὲ τῆς αὐτοκράτειρας Εὐδοκίας, ἡ ὁποία μισοῦσε τὴν Πουλχερία καὶ ἤθελε τὴν ἐκδίωξή της ἀπὸ τὰ ἀνάκτορα, καὶ ὑποστηρίζοντας τὸν Εὐτυχῆ, συγκάλεσε, τὸν Αὔγουστο τοῦ 449, ψευδοσύνοδο στὴν Ἔφεσο, μὲ σκοπὸ νὰ καταδικάσουν τὸν Φλαβιανό. Μάλιστα ὁ Διόσκουρος υἱοθέτησε τὶς κακοδοξίες τοῦ Εὐτυχῆ, τὶς ὁποῖες ὑποστήριξε, ὡς δῆθεν ὀρθόδοξη διδασκαλία, μὲ ἕνα πλῆθος φανατικῶν Ἐπισκόπων καὶ μοναχῶν ἀπὸ τὴν Αἴγυπτο. Ἔφερε μαζί του ἕναν διαβόητο αἱρετικὸ μοναχό, τὸν Βαρσουμὰ ἀπὸ τὴν Συρία, μὲ χίλιους μοναχοὺς γιὰ νὰ ἀσκήσουν τρομοκρατία στοὺς ὀρθοδόξους Ἐπισκόπους. Ἔπιασαν τὶς πόρτες τοῦ κτηρίου καὶ ἦταν ἕτοιμοι νὰ ἐπέμβουν ὅταν ἔπαιρναν ἐντολή.

Μὲ βία καὶ φωνασκίες, κατόρθωσαν νὰ παρουσιάσουν ὡς «ὀρθόδοξο» τὸν Εὐτυχῆ καὶ τὴ διδασκαλία του ὡς «ὀρθόδοξη». Ὁ Εὐτυχὴς ἀποκαταστάθηκε καὶ ὁ Φλαβιανὸς καὶ ὁ Εὐσέβιος Δορυλαίου καταδικάστηκαν, ὡς δῆθεν νεστοριανοὶ αἱρετικοί! Ὅταν ἄρχισαν νὰ διαμαρτύρονται καὶ νὰ παρακαλοῦν γονατιστοὶ νὰ ἀποφευχθεῖ τέτοια κατάπτωση, ὁ Διόσκουρος ἄνοιξε τὶς πόρτες καὶ εἰσέβαλλε ὁ ἀνθύπατος τῆς Ἀσίας, μὲ τὴ συνοδεία στρατιωτῶν καὶ συρφετὸ φανατισμένων αἱρετικῶν μοναχῶν, ναυτῶν καὶ ἀνθρώπων τοῦ ὑποκόσμου, ὄρμισαν κατὰ τοῦ Φλαβιανοῦ, ὁ ὁποῖος ἔτρεξε νὰ πιαστεῖ ἀπὸ τὴν Ἁγία Τράπεζα καὶ νὰ σώσει τὴ ζωή του. Οἱ στρατιῶτες τὸν ἔσυραν ἔξω καὶ τὸν πίεζαν, μαζὶ μὲ τοὺς ἄλλους ὀρθοδόξους Ἐπισκόπους νὰ ὑπογράψουν τὶς αἱρετικὲς ἀποφάσεις καὶ τὴν καθαίρεσή του. Κατόπιν τὸν παρέδωσαν στὸν Βαρσουμὰ καὶ τοὺς κακοποιοὺς μοναχοὺς καὶ λαϊκοὺς ἀκολούθους του, οἱ ὁποῖοι ἄρχισαν νὰ τὸν βασανίζουν, χωρὶς οἶκτο. Τὸν ἔβρισαν, τὸν ἔδειραν καὶ τὸν ἔριξαν στὴ γῆ κλωτσώντας τον, ὥσπου ἔχασε τὶς αἰσθήσεις του.

Ἡ κακοποίησή του ἦταν τέτοια, ὥστε προξένησε ἀνεπανόρθωτες βλάβες στὴν ὑγεία, του. Τρεῖς ἡμέρες μετὰ κοιμήθηκε, ὑποκύπτοντας στὰ τραύματά του, καθ’ ὁδὸν πρὸς τὴν ἐξορία, στὴν πόλη Ὕπιδα τῆς Λυδίας.

Τὸ 450, μετὰ τὸ θάνατο τοῦ Θεοδοσίου, ὅταν ἀνέλαβε ἡ Πουλχερία, τὴν ἀντιβασιλεία, μετέφερε τὸ λείψανο τοῦ ἁγίου Φλαβιανοῦ στὴν Κωνσταντινούπολη καὶ τὸ ἐνταφίασε στὸ ναὸ τῶν Ἁγίων Ἀποστόλων. Συγκάλεσε δὲ τὴν Δ΄ Οἰκουμενικὴ Σύνοδο (451), ἡ ὁποία καταδίκασε τὸν Διόσκουρο καὶ Εὐτυχῆ, κήρυξε «ληστρικὴ» τὴν Σύνοδο τῆς Ἐφέσου καὶ κατέταξε τὸν Φλαβιανὸ στοὺς ἁγίους καὶ ὁμολογητὲς τῆς πίστεως. Ἡ μνήμη του τιμᾶται στὶς 16 Φεβρουαρίου.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

ΚΑΝΤΕ ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ ΤΟΥ ΙΣΤΟΛΟΓΙΟΥ ΜΑΣ.