Ἅγιος Διονύσιος Ζακύνθου: Ὁ Ἁγιασμένος καί Ἀνεξίκακος Ἐπίσκοπος (17 Δεκεμβρίου † )

ΛΑΜΠΡΟΥ Κ. ΣΚΟΝΤΖΟΥ Θεολόγου - Καθηγητοῦ

Τό μόνιμο θαῦμα στή ζωή τῆς Ἐκκλησίας μας εἶναι οἱ ἅγιοί Της. Ἡ ἀέναη παρουσία τους σ' Αὐτή φανερώνει περίτρανα τό σωτήριο ἔργο Της στόν κόσμο, ἡ Ὁποία μεταμορφώνει τά ἀνθρώπινα πρόσωπα σέ θεοειδείς ὑπάρξεις. Οἱ ἅγιοι τῆς Ἐκκλησίας, ὡς εἰκόνες τοῦ Χριστοῦ, ὡς σώματα Χριστοῦ, εἶναι ὁ ἴδιος ὁ Χριστός παρατεινόμενος στούς αἰῶνες. Μιά τέτοια εἰκόνα τοῦ Χριστοῦ καί ἁγιασμένο κύτταρο τοῦ ἁγίου Σώματός Τοῦ ὑπῆρξε καί ὁ Ἅγιος Διονύσιος Ζακύνθου.

Γεννήθηκε τό 1547 στό χωριό Αἰγιαλός τῆς Ζακύνθου. Τό κοσμικό του ὄνομα ἦταν Δραγανίνος, ἤ Γραδενίνος Σιγοῦρος. Οἱ εὐσεβεῖς, εὔποροι καί ἀριστοκράτες γονεῖς τοῦ Μώκιος καί... Παυλίνα τόν μεγάλωσαν μέ παιδεία καί νουθεσία Κυρίου. Μάλιστα φρόντισαν νά εἶναι ἀνάδοχός του ὁ ἅγιος Γεράσιμος, ὁ ὀνομαστός ἀσκητής καί ἅγιος τῆς Κεφαλονιάς. Φρόντισαν ἐπίσης νά τοῦ δώσουν καί κοσμική μόρφωση, προσλαμβάνοντας στό ἀρχοντικό τους τόν ὀνομαστό δάσκαλό της ἐποχῆς Καιροφυλά. Ἰδιαίτερα φρόντισαν νά πάρει ἐκκλησιαστική παιδεία. Ἔμαθε ἀρχαῖα ἑλληνικά, λατινικά καί ἰταλικά. Ἤδη ἔφηβος ἦταν καταρτισμένος θεολόγος, ὅπως φαίνεται ἀπό τό νεανικό του θεολογικό ἔργο ὑπομνήματα στόν Γρηγόριο τό Θεολόγο.

Σέ ἡλικία εἴκοσι ἐτῶν ἔχασε τούς γονεῖς του. Ἡ ὡς τότε ζωή του, ἐμποτισμένη μέ τήν εὐσέβεια, τήν ἀσκητικότατα καί τή θεολογική παιδεία, τόν ὁδήγησαν νά πάρει τήν ἀπόφαση νά γίνει μοναχός. Μοίρασε τήν μεγάλη περιουσία του στούς φτωχούς καί ἐκάρη μοναχός στήν περίφημη Μονή Στροφάδων, παίρνοντας τό ὄνομα Δανιήλ. Ἐκεῖ ἀφιερώθηκε στήν προσευχή, τήν ἄσκηση, τή μελέτη τῶν ἁγίων γραφῶν καί τήν κάθαρση τῶν παθῶν. Σέ δύο μόλις χρόνια ἔγινε ἡγούμενος τῆς Μονῆς.

Ἕνα χρόνο μετά θά χειροτονηθεῖ πρεσβύτερος, παρά τή θέλησή του, ἀπό τόν μητροπολίτη Κεφαλληνίας καί Ζακύνθου Θεόφιλο. Τό 1577 ἀποφάσισε νά πάει στούς Ἁγίους Τόπους νά προσκυνήσει τά ἱερά προσκυνήματα καί ἰδιαίτερα τόν Πανάγιο τάφο τοῦ Κυρίου μας Ἰησοῦ Χριστοῦ. Πέρασε ἀπό τήν Ἀθήνα νά πάρει τήν εὐλογία τοῦ ἐπισκόπου Νικάνορα, ὁ ὁποῖος ἐκτιμῶντας τήν εὐσέβεια, τόν ἐκκλησιαστικό του ζῆλο καί τή μόρφωσή του τόν πρότεινε νά χειροτονηθεῖ ἐπίσκοπος τῆς χηρεύουσας ἐπισκοπῆς Αἰγίνης. Συμφώνησε μαζί του καί ὁ Πατριάρχης Ἰερεμίας, καί παρά τή θέλησή του, χειροτονήθηκε ἀρχιεπίσκοπος Αἰγίνης καί τότε πῆρε τό ὄνομα Διονύσιος. Τό ἔργο τους ὡς ἀρχιεπίσκοπος Αἰγίνης ὑπῆρξε σημαντικότατο, ἀπό ἄποψη ποιμαντικῆς καί κοινωνικῆς εὐποιίας. Ἔγινε ὁ στοργικός πατέρας ὅλου τοῦ ποιμνίου του, ὁ ὁποῖος φρόντιζε γιά τήν πνευματική του προκοπή καί τήν ἀνακούφιση ἀπό τίς δυσκολίες καί τά προβλήματα τῆς ζωῆς.

Ὅμως ὁ προσωπικός του ἀσκητικός ἀγῶνας καί τό ἀκατάπαυτο ποιμαντικό του ἔργο κλόνισαν σοβαρά τήν ὑγεία του, ὥστε νά μή μπορεῖ νά ἀσκήσει τήν ὑψηλή ἐπισκοπική του διακονία. Τό 1579 ζήτησε μέ ἐπιστολές τους στόν Οἰκουμενικό Πατριάρχη καί το Μητροπολίτη Ἀθηνῶν νά δεχτοῦν τήν παραίτησή του ἀπό τήν ἐπισκοπή καί νά τοῦ ἐπιτρέψουν νά ἐπιστρέψει στήν ἀγαπημένη του Ζάκυνθο, νά ζήσει ὡς ἁπλός μοναχός. Ὁ Πατριάρχης ἀποδέχτηκε τήν παραίτησή του, ὅμως τόν προχείρισε χωρεπίσκοπο Ζακύνθου. Ἀλλά ἡ ἐπιστροφή του στή Ζάκυνθο δημιούργησε ἔχθρες στό περιβάλλον τοῦ ἐπισκοπικοῦ περιβάλλοντος. Κάποιοι μάλιστα τόν συκοφάντησαν στόν τότε τοπικό ἡγεμόνα Νικόλαο Δαπόντε γιά ὑπέρβαση ἐξουσίας καί ἀνατρεπτική δράση, ὁ ὁποῖος ζήτησε τήν παραίτησή του ἀπό τά καθήκοντά του. Ὁ ταπεινός ἅγιος δέχτηκε μέ εὐχαρίστηση καί ἀνακούφιση τήν παραίτηση, γιά νά μήν προκληθοῦν ἐξαιτίας του σχίσματα καί ἔχθρες καί ἀποσύρθηκε στήν ἀγαπημένη του Μονή νά ζήσει ὡς ἁπλός μοναχός. Μέ προσευχή, νηστεῖες καί ἀγρυπνίες διερχόταν τό ὑπόλοιπο τοῦ βίου του, καθαρίζοντας καί ἁγιάζοντας τόν ἑαυτό του.

Ἐκεῖ ὅμως τοῦ συνέβη τό ἀπροσδόκητο. Κατέφυγε κάποτε ἕνας καταδιωκόμενος ἀπό τίς ἀρχές φονιᾶς. Ὁ ἅγιος τόν δέχτηκε μέ καλοσύνη καί ὕστερα ἀπό ἐρωτήσεις ἔμαθε ὅτι τό θῦμα ἦταν ὁ ἀδελφός του Κωνσταντῖνος Σιγοῦρος! Δέν τόν κατέδωσε, τόν ἔκρυψε μέ πόνο ψυχῆς καί ἄφθαστου ψυχικοῦ μεγαλείου. Φρόντισε ὅμως νά τόν μεταπείσει καί νά μετανοήσει γιά τή θανάσιμη ἁμαρτία πού διέπραξε! Ἡ πράξη του αὐτή θά μείνει ὡς αἰώνιο παράδειγμα βίωσης τῆς χριστιανικῆς ἀρετῆς τῆς ἀνεξικακίας!

Στά τέλη τῆς ζωῆς του ἀποσύρθηκε στή Μονή τῆς Θεοτόκου Ἀναφωνήτριας, ὅπου δεχόταν πλῆθος ἀνθρώπων γιά νά ἐξομολογηθοῦν καί νά παρηγορηθοῦν ἀπό τίς σοφές συμβουλές του. Στίς 17 Δεκεμβρίου τοῦ 1622 παρέδωσε τήν ἁγία του ψυχή στά χέρια τοῦ Κυρίου, τόν Ὁποῖο ἀγάπησε καί ὑπηρέτησε πιστά σέ ὅλη του τή ζωή. Τάφηκε, σύμφωνα μέ ἐπιθυμία του, στό παρεκκλήσι τοῦ ἁγίου Γεωργίου στίς Στροφάδες. Μετά ἀπό τρία χρόνια ἔγινε ἐκταφῆ τοῦ τιμίου σκηνώματός του καί βρέθηκε ἄφθορο νά εὐωδιάζει, ἁπτή ἀπόδειξη τῆς ἁγιότητάς του! Τό 1703 ἔγινε ἡ ἐπίσημη ἁγιοκατάταξή του, ὅμως οἱ εὐσεβεῖς Ζακυνθινοί τόν τιμοῦσαν ἐξαρχῆς ὡς ἅγιο.

Τό σεπτό του λείψανο διατηρεῖται ὡς τά σήμερα στήν πόλη τῆς Ζακύνθου ἀκέραιο, ὡς πολύτιμος θησαυρός, ἁγιάζοντας τούς πιστούς καί ἐπιτελῶντας ἄπειρα θαύματα, εἰς δόξαν Θεοῦ! Ἄλλωστε τά ἅγια λείψανα γιά μας τούς ὀρθοδόξους πιστούς δέν ἔχουν το χαρακτῆρα τοῦ ἀποκρουστικοῦ καί τοῦ μιάσματος, ὅπως ἔχουν στίς διάφορες αἱρέσεις καί τά διάφορα θρησκεύματα. Τά λείψανα τῶν ἁγίων μας εἶναι τά ἁγιασμένα μέλη τοῦ Σώματος τοῦ Χριστοῦ, θεωμένα, φορεῖς τῶν ἀκτίστων ἐνεργειῶν τοῦ Θεοῦ καί γι' αὐτό εὐωδιάζουν καί θαυματουργούν. Ὁρισμένα μάλιστα, ὅπως αὐτό τοῦ ἁγίου Διονυσίου, ἔλαβαν τη χάρη τῆς ἀφθαρσίας καί δέν ὑπέστησαν τή φυσική φθορά, ὡς ἀδιάσειστο τεκμήριο τῆς ἐν Χριστῷ μελλούσης ἀναστάσεως ὅλων τῶν κεκοιμημένων ἀνθρώπων!