Γενικὴ περιγραφὴ
Στοὺς Μύλους κοντὰ στὴν λίμνη Λέρνης 10 λεπτὰ ἔξω ἀπὸ τὸ Ἄργος ἦταν ἐγκατεστημένα τὰ μεγάλα ἀποθέματα δημητριακῶν ἀπὸ τὰ ὁποῖα σιτίζονταν τὸ Ναύπλιο καθὼς καὶ τὰ στρατεύματα καὶ μεγάλο μέρος τῶν κατοίκων τῆς Ἀργολίδας καὶ Κορινθίας. Παρ' ὅλη τὴν τεράστια σπουδαιότητα τῶν ἐγκαταστάσεων, οἱ Μύλοι ἦταν ἀνοχύρωτοι. Ὅταν τὸ 1825 ὁ Ιμβραήμ κατέβηκε στὴν Πελοπόννησο, οἱ Μύλοι προσβλήθηκαν ξαφνικὰ στὶς 13 Ἰουνίου ἀπὸ μιὰ φάλαγγα Αἰγυπτίων (5-6.000 πεζοί, 600 ἱππεῖς μὲ πυροβόλα). Διεξάχθηκε μάχη στὴν ὁποία κινδύνεψε τὸ Ναύπλιο καὶ ὅλη ἡ ἐπανάσταση.
Ἡ ἐξέλιξη τῶν γεγονότων
Στὶς 11 Ἰουνίου ὁ Μακρυγιάννης μὲ 150 ἄνδρες εἶχε φτάσει στοὺς...
Μύλους, ἐρχόμενος ἀπὸ ἀποτυχημένες περιπέτειες στὴν Μεσσηνία καὶ Ἀρκαδία. Ἀπὸ τὴν ἴδια ἡμέρα ἄρχισε νὰ ὀχυρώνει τὴ θέση, διότι ἦταν σίγουρος πὼς ὁ Ιμβραήμ θὰ κατευθυνόταν ἀπὸ ἐκεῖ γιὰ τὸ Ναύπλιο.
Μύλους, ἐρχόμενος ἀπὸ ἀποτυχημένες περιπέτειες στὴν Μεσσηνία καὶ Ἀρκαδία. Ἀπὸ τὴν ἴδια ἡμέρα ἄρχισε νὰ ὀχυρώνει τὴ θέση, διότι ἦταν σίγουρος πὼς ὁ Ιμβραήμ θὰ κατευθυνόταν ἀπὸ ἐκεῖ γιὰ τὸ Ναύπλιο.
Τὸ πρωὶ τῆς 12ης Ἰουνίου ἐμφανίστηκε ὁ Αἰγυπτιακὸς στρατὸς στὴν Αργολική πεδιάδα. Στὸ Ναύπλιο εἶχαν συγκεντρωθεῖ πάνω ἀπὸ εἴκοσι χιλιάδες γυναικόπαιδα, ἀσθενεῖς καὶ ἄμαχος πληθυσμός. Ὑπῆρχε καὶ ἐλάχιστος στρατός. Ὁ Ιμβραήμ δὲν εἶχε σκοπὸ νὰ ἐπιτεθεῖ, ἀλλὰ μόνο νὰ βολιδοσκοπήσει τὴν κατάσταση. Οἱ Ἕλληνες μὴν γνωρίζοντας τὶς προθέσεις του βιάστηκαν νὰ συγκεντρώσουν μεγάλο μέρος τοῦ ἑλληνικοῦ στρατοῦ στοὺς Μύλους, κατὰ τῶν ὁποίων κινήθηκε ἰσχυρὴ φάλαγγα ἀπὸ πεζοὺς καὶ ἱππεῖς. Ἔφτασε ὁ Χατζημιχάλης μὲ τὸ σῶμα του, ὁ Δημήτριος Υψηλάντης μαζὶ μὲ 17 Φιλέλληνες καὶ ὁ Κ.Μαυρομιχάλης μὲ λίγους.[4] Τὴν ἴδια μέρα ἔφτασε ὁ Χατζηγιώργης καὶ ὁ Χατζηστεφάνης. Ἡ δύναμη τῶν Ἑλλήνων δὲν ξεπερνοῦσε τοὺς 480 άνδρες.[5] Στὴν ἀκτὴ τοποθετήθηκαν καὶ 33 μικρὰ πολεμικὰ καράβια μὲ πυροβόλα.[6] Παρευρέθηκαν δὲ καὶ οἱ δύο μοίραρχοι τοῦ Ἀγγλικοῦ καὶ τοῦ Γαλλικοῦ στόλου, Χάμιλτον (Gawen William Hamilton, 1748 - 1838) καὶ υποναύαρχος Δεριγνύ(ἱππότης De Rigny), οἱ ὁποῖοι ἀγκυροβόλησαν μπροστὰ στὸ Ναύπλιο καὶ τοὺς Μύλους ἀντίστοιχα. Ὁ Δεριγνύ πρότεινε στοὺς Υψηλάντη καὶ Μακρυγιάννη νὰ ἀποσυρθοῦν. Ἐκεῖνοι ἀπάντησαν: «Ἢ θὰ νικήσωμεν ἢ θὰ αποθάνομεν!».[7]
Ὁ Ιμβραήμ ἔφτασε στοὺς Μύλους τὴν αὐγὴ τῆς 13ης.[8] Οἱ προφυλακές τῶν Αἰγυπτίων προχώρησαν ἀθέατες ὡς τὶς γραμμὲς τῶν Ἑλλήνων διότι οἱ φρουροὶ εἶχαν πάει νὰ κοιμηθοῦν. Τότε τοὺς ἔσωσε ὁ Μακρυγιάννης ποὺ εἶδε δύο φορὲς στὸν ὕπνο του ἕναν ἄνθρωπο ποὺ τὸν πρόσταζε νὰ σηκωθεῖ καὶ μὲ λίγους συντρόφους ἀπέκρουσε τοὺς ἐχθρούς. Τὴν ἴδια στιγμὴ ἀποβιβάστηκαν κάμποσοι Κρητικοὶ ἀπὸ δύο ψαριανά μίστικα.[9] Στὸ μεταξὺ ὁ Μακρυγιάννης ἔδωσε διαταγὴ στὰ καράβια νὰ ἀποσυρθοῦν ὥστε οἱ πολεμιστὲς νὰ μὴ μποροῦν νὰ ἐγκαταλείψουν τὶς οχυρώσεις.[10]
Οἱ Αἰγύπτιοι ξαναεπιτέθηκαν τὸ μεσημέρι. Οἱ Ἕλληνες εἶχαν καταλάβει τὶς ἑξῆς θέσεις: ὁ Μακρυγιάννης ἕναν περιτοιχισμένο κῆπο καὶ τὶς «κούλιες»(=παρατηρητήρια), ὁ Υψηλάντης ἕναν μύλο στὰ δυτικὰ καὶ οἱ ὑπόλοιποι τὸ μονοπάτι πρὸς τὸ Κυβέρι.[11] Μία ἐπίθεση τοῦ ἐχθρικοῦ πεζικοῦ καὶ τοῦ ἱππικοῦ ὄχι μόνο ἀποκρούστηκε γενναία ἀλλὰ ἔγινε καὶ ἀντεπίθεση τῶν Ἑλλήνων. Τότε τὸ ἐχθρικὸ πυροβολικὸ γκρέμισε μὲ εὔστοχες βολὲς τὸ πρόχειρο ὀχύρωμα τοῦ Μακρυγιάννη, καὶ ἕνας λόχος Αἰγυπτίων ἐπιτέθηκε ὁρμητικὰ ὑπερπηδῶντας τὰ ἐρείπια. Ἡ ἀντεπίθεση τοῦ Μακρυγιάννη ἦταν ἡρωική. Μαζὶ μὲ πέντε φιλέλληνες καὶ δέκα ἐκλεκτοὺς Ἕλληνες ὅρμησαν μὲ τὸ σπαθί τους μόνο καὶ κατέσφαξαν τοὺς πρώτους εἰσβολεῖς, ἐνῶ ἔτρεψαν τοὺς ὑπόλοιπους σὲ φυγή.[12]Στο μεταξὺ ἔφθασαν ἐνισχύσεις ἀπὸ τὸ Ναύπλιο. ‘Ηρθε ὁ Μήτρος Λιακόπουλος μὲ πενῆντα στρατιῶτες καὶ ἀργότερα ὁ Κάρπος Παπαδόπουλος μὲ ἑξῆντα ἀκόμα τακτικούς. Ἔτσι οἱ Ἕλληνες, ποὺ ἀριθμοῦσαν πιὰ 600-650 πολεμιστές, ἔκαναν ἄλλη μία πετυχημένη αντεπίθεση.[13] Οἱ Αἰγύπτιοι, ἐπειδὴ εἶχε ἀρχίσει νὰ βραδιάζει, ὑποχώρησαν καὶ ἔφυγαν γιὰ τὸ Ἄργος. Στὸ πεδίο τῆς μάχης ἐγκατέλειψαν περίπου 50 νεκροὺς καὶ αποκόμησαν διπλάσιους τραυματίες. Οἱ Ἕλληνες εἶχαν μόνο 4 νεκροὺς καὶ εἰκοσιπέντε τραυματίες, ἀνάμεσά τους καὶ ὁ Μακρυγιάννης.[14]
Ἡ ἰδιότητα τῆς ἀκτῆς
Ἡ οχυρή μορφολογία τῶν Μύλων ἀναδείκνυε τὴν μετωπικὴ ἀνθεκτικότητα τῆς στρατιωτικῆς παράταξης, ἐλαχιστοποιῶντας τὴν στρατηγικὴ τῆς πλευροκόπησης καὶ τῆς περιστασιακῆς φθορᾶς. Τὸ Ναύπλιο διατηροῦσε καθοριστικοὺς δεσμοὺς ὕδρευσης, καθ' ὅσον τὸ γεωγραφικὸ σύμπλεγμα τῆς Λέρνης ἐξασφάλιζε τὴν ἀστικὴ βιωσιμότητα. Οἱ Ἕλληνες ἐπαναστάτες, ἀναγνωρίζοντας τὴν ἀρωγὴ τῆς ἀκτῆς, κατασκεύασαν μία γραμμὴ συνεχοῦς ἄμυνας ἀπὸ ἀποθῆκες καὶ φράχτη, στὰ μέτωπα τῆς παράκτιας ζώνης. Ὁ ἀμφίβιος συγκεντρωτισμὸς τοῦ ἐχθρικοῦ πυροβολικοῦ καὶ ἱππικοῦ, ὑποδαύλισε ἀποτελέσματα εὐρύτερης ἀποδιοργάνωσης.
Σημασία τῆς μάχης
Ἡ μάχη τῶν Μύλων ἦταν ἡρωικὴ νίκη τῶν Ἑλλήνων. Πολέμησαν κάτω ἀπὸ δυσχερεῖς ἕως ἀνύπαρκτες ὀχυρωματικὲς συνθῆκες ἀντιμετωπίζοντας ἕναν καλὰ ὀργανωμένο καὶ ὁπλισμένο τακτικὸ στρατὸ πολλαπλάσιας δύναμης. Μὲ τὴν νίκη του αὐτὴ ὁ Μακρυγιάννης ἔσωσε σὲ κρίσιμη στιγμὴ τὸν ἄμαχο πληθυσμὸ τοῦ Ναυπλίου, καὶ διατήρησε σημαντικὰ ἀποθέματα τροφίμων καὶ νεροῦ. Ἄν ἔπεφταν οἱ Μύλοι θὰ χανόταν τὸ Ναύπλιο καὶ θὰ ἔσβηνε ἡ Ἑλληνικὴ ἐπανάσταση στὴν Πελοπόννησο.
Παραπομπες
Ἱστορία τοῦ Ἑλληνικοῦ Ἔθνους, Ἐκδοτικὴ Ἀθηνῶν, τ. ΙΒ', σ. 389
Ἱστορία τοῦ Ἑλληνικοῦ Ἔθνους, Ἐκδοτικὴ Ἀθηνῶν, τ. ΙΒ', σ. 389.
Μεγάλη Στρατιωτικὴ καὶ Ναυτικὴ Ἐγκυκλοπαίδεια (Κ - Μ) σελ. 639
Ἱστορία τοῦ Ἑλληνικοῦ Ἔθνους, Ἐκδοτικὴ Ἀθηνῶν, τ. ΙΒ', σ. 389.
Ἱστορία τοῦ Ἑλληνικοῦ Ἔθνους, Ἐκδοτικὴ Ἀθηνῶν, τ. ΙΒ', σ. 389 - ΠΟΤΗΣ ΣΤΡΑΤΙΚΗΣ: «Ὁ μπάρμπα-Γιάννης Μακρυγιάννης» ἐκδόσεις Στρατίκη, Ἀθήνα, 1997
Ἱστορία τοῦ Ἑλληνικοῦ Ἔθνους, Ἐκδοτικὴ Ἀθηνῶν, τ. ΙΒ', σ. 389.
Τρικούπης Σπυρίδων, Ἱστορία τῆς Ἑλληνικῆς Ἐπαναστάσεως, τ. Γ', κεφ.ΜΔ.
Ἱστορία τοῦ Ἑλληνικοῦ Ἔθνους, Ἐκδοτικὴ Ἀθηνῶν, τ. ΙΒ', σ. 389.
Ἱστορία τοῦ Ἑλληνικοῦ Ἔθνους, Ἐκδοτικὴ Ἀθηνῶν, τ. ΙΒ', σ. 389.
ΠΟΤΗΣ ΣΤΡΑΤΙΚΗΣ: «Ὁ μπάρμπα-Γιάννης Μακρυγιάννης» ἐκδόσεις Στρατίκη, Ἀθήνα, 1997
Ἱστορία τοῦ Ἑλληνικοῦ Ἔθνους, Ἐκδοτικὴ Ἀθηνῶν, τ. ΙΒ', σ. 390.
Τρικούπης Σπυρίδων, Ἱστορία τῆς Ἑλληνικῆς Ἐπαναστάσεως, τ. Γ', κεφ.ΜΔ.
Ἀπομνημονεύματα Μακρυγιάννη, κεφάλαιο 8
Μεγάλη Στρατιωτικὴ καὶ Ναυτικὴ Ἐγκυκλοπαίδεια (Κ - Μ) σελ. 639
Πηγὲς
Μεγάλη Στρατιωτικὴ καὶ Ναυτικὴ Ἐγκυκλοπαίδεια (Κ - Μ). Ἀθῆναι: Ἔκδοσις Μεγάλης Στρατιωτικῆς καὶ Ναυτικῆς Ἐγκυκλοπαιδείας, σελ. 639. Ἀνακτήθηκε στὶς 23 Σεπτεμβρίου 2009.
ΠΗΓΗ: https://el.wikipedia.org
ΑΔΕΙΑ: https://creativecommons.org
Ἔχει ἐνσωματωθεῖ βίντεο μὲ τὸ τοπίο τῆς μάχης μετὰ ἀπὸ 200 έτη.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου