4 Απρ 2020

Οἱ ἀλειτούργητοι πιστοὶ καὶ ἡ Ἀντιγόνη

Παντελίδου Δ. Ρόη

Κατὰ τὸ ἄρθρο 13 τοῦ Συντάγματος, γιὰ τὴ θρησκευτικὴ ἐλευθερία, 1. H ἐλευθερία τῆς θρησκευτικῆς συνείδησης εἶναι ἀπαραβίαστη.
2. Κάθε γνωστὴ θρησκεία εἶναι ἐλεύθερη καὶ τὰ σχετικὰ μὲ τὴ λατρεία της τελοῦνται ἀνεμπόδιστα ὑπὸ τὴν προστασία τῶν νόμων. Ἄς μοῦ ἐπιτραποῦν λίγες ἐπίκαιρες σκέψεις:

1. Απὸ τὸ ἄρθρο 13 προκύπτει ὅτι ἡ θρησκευτικὴ ἐλευθερία περιλαμβάνει...
τὴν ἐλευθερία τῆς θρησκευτικῆς συνείδησης καὶ τὴν ἐλευθερία τῆς λατρείας. Ἡ πρώτη ποὺ εἶναι ἀπαραβίαστη, μένει κενὸ γράμμα χωρὶς τὴ δεύτερη. Τὸ Σύνταγμα χρησιμοποιεῖ γιὰ τὴν ἄσκηση τῆς λατρείας τὸ ἐπίρρημα ἀνεμπόδιστα. Οἱ νόμοι προστατεύουν τὴ λατρεία, ὥστε νὰ τελεῖται ἀνεμπόδιστα. Αὐτὸ σημαίνει ὅτι κανένας θεμιτὸς περιορισμός, ὅπως ἡ προστασία τῆς δημόσιας ὑγείας, δὲν μπορεῖ νὰ φθάνει ἕως τὴν πλήρη ἀπαγόρευση τῆς λατρείας. Ὁ περιορισμὸς εἶναι δεκτός, ἐφόσον εἶναι ἀπαραίτητος, ἀλλὰ ὄχι ὡς πλήρης ἀποκλεισμὸς τῆς λατρείας ποὺ εἶναι ἀντισυνταγματικός. Εἶναι τόσο σημαντικὸ τὸ ἄρθρο 13, ὥστε ὅποιο νομοθέτημα ἔχει σχέση μὲ αὐτό, ἀνήκει στὴν ἁρμοδιότητα τῆς Ὁλομέλειας τῆς Βουλῆς (ἄρθρο 72 § 1 Συντ), διαδικασία ποὺ δὲν ἔχει τηρηθεῖ ἐν προκειμένῳ. Ἐξάλλου, σύμφωνα μέ τὴν ἀρχὴ τῆς αναλογικότητας, ἡ ὁποία ἐπίσης κατοχυρώνεται ἀπὸ τὸ Σύνταγμα, οἱ περιορισμοὶ στὴν ἄσκηση τῶν ἀτομικῶν δικαιωμάτων, ὅπως εἶναι ἡ ἐλευθερία τῆς θρησκευτικῆς συνείδησης, πρέπει νὰ εἶναι καὶ κατάλληλοι, δηλαδὴ πρόσφοροι γιὰ τὸν ἐπιδιωκόμενο σκοπό, καὶ ἀναγκαῖοι, ὥστε νὰ προκαλοῦν τὸν ἐλάχιστο δυνατὸ περιορισμὸ στὸν ἰδιώτη ἢ στὸ κοινὸ καὶ ἀνάλογοι, ὥστε ἡ ὠφέλεια νὰ μὴ ὑπολείπεται τῆς βλάβης ποὺ ἐπιφέρουν. Συνεπῶς καθολικὴ ἀπαγόρευση λατρείας αντίκειται καὶ στὴν ἀρχὴ τῆς αναλογικότητας.

2. Για τους παραπάνω λόγους ἡ ΚΥΑ γιὰ τὴν ἀπαγόρευση τέλεσης ιεροπραξιών ποὺ προβλέπει καθολικὴ ἀπαγόρευση ιεροπραξιών χωρὶς ἐπαρκῆ αἰτιολογία, ἰσοδυναμεῖ μὲ πλήρη ἀποκλεισμὸ τῆς λατρείας, ἄρα εἶναι ἀντισυνταγματικὴ καὶ ἀντίθετη μὲ τὴν ἀρχὴ τῆς αναλογικότητας. Ἐννοεῖται ὅτι ἡ λατρεία δὲν ὑποκαθίσταται ἀπὸ τὴν τηλεοπτικὴ ἢ ραδιοφωνικὴ μετάδοση, διότι εἶναι συμμετοχὴ καὶ ὄχι ἀκρόαση. Ἐξάλλου ἡ ἀπαγόρευση περιλαμβάνει ἐντελῶς ἀδικαιολόγητα καὶ τὰ μυστήρια στὰ ὁποῖα συμμετέχει ἐκτὸς ἀπὸ τὸν Ἱερέα μόνον ἕνας πιστός, ὅπως ἡ Ι. Ἐξομολόγηση. Ἡ ἀπαγόρευση ἐπίσης τοῦ θρησκευτικοῦ γάμου εἶναι ἀψυχολόγητη καὶ ὄχι μόνον ἐπειδὴ ἀποτελεῖ δυσμενῆ μεταχείριση σὲ σύγκριση μὲ τὸν πολιτικὸ γάμο ποὺ ἐπιτρέπεται. Μπορεῖ ὁ γάμος νὰ ὑπαγορεύεται, ἐπειδὴ ἕνας ἀπὸ τοὺς γονεῖς πάσχει ἀπὸ σοβαρότατο νόσημα καὶ θέλει νὰ δεῖ τὸν γάμο τοῦ παιδιοῦ τοῦ πρὶν νὰ φύγει. Ἐκτὸς αὐτοῦ, τὸ ἴδιο τὸ κείμενο τῆς ΚΥΑ εἶναι ἀντιφατικό. Ἀπαγορεύει τὴ λατρεία καὶ ἐπιτρέπει τὴν ἀτομικὴ προσευχή, μὲ τήρηση ἀναλογίας ἀριθμοῦ προσώπων, ἐπιφάνειας τετραγωνικῶν καὶ ἀποστάσεως. Δεδομένου ὅτι ἡ ἀπαγόρευση τῆς λατρείας εἶναι ἀντισυνταγματική, ἑρμηνευτικῶς συνάγεται ὅτι αὐτή,αὐτῇ ἐπιτρέπεται στοὺς πιστοὺς μὲ τοὺς ὅρους ποὺ ἐπιτρέπεται καὶ ἡ ἀτομικὴ προσευχή. Ἐξάλλου ἰδιαιτέρως αὐστηρὴ εἶναι ἡ μεταχείριση τῶν Ι. Μονῶν, αὐστηρότερη καὶ ἀπὸ τοὺς Ναοὺς τῶν οἰκισμῶν καὶ τῶν πόλεων. Ἄν ἡ λατρεία εἶναι τὸ ὀξυγόνο γιὰ τοὺς ἁπλούς,ἁπλοῦς πιστούς, τί πρέπει νὰ ποῦμε γιὰ τοὺς μοναχούς; Οὔτε λατρεία, οὔτε ὑποδοχὴ τῶν πιστῶν γιὰ ἀτομικὴ προσευχή, διότι ἀπαγορεύονται οἱ ἐπισκέψεις.

3. Ἡ τέλεση Ἀκολουθιῶν ἢ τῆς Θ. Λειτουργίας μόνον ἀπὸ τὸν Ἱερέα, κεκλεισμένων τῶν θυρῶν, ποὺ διαφαίνεται ὅτι θὰ ἐπιτραπεῖ γιὰ τὴ Μ. Ἑβδομάδα, δὲν λύνει τὸ πρόβλημα. Οἱ πιστοὶ ἀποκλείονται καὶ πάλι ἀπὸ τὴ συμμετοχὴ στὴ λατρεία, τὴν ὁποία ὄχι μόνον δὲν ἀσκοῦν ἀνεμπόδιστα κατὰ τὸ Σύνταγμα, ἀλλὰ οὔτε κἂν μὲ ἐμπόδια, μὲ ἄλλα δὲν τὴν ἀσκοῦν καθόλου! Μετὰ τὴν ἀπαγόρευση τῆς λατρείας ἔκλεισαν οἱ περισσότεροι Ναοί, ἀκόμη καὶ γιὰ ἀτομικὴ προσευχή. Πολὺ ὀρθότερο θὰ ἦταν νὰ εἶναι ὅλοι οἱ Ναοὶ ἀνοικτοὶ καὶ ἡ λατρεία νὰ ἐπιτραπεῖ μὲ τὴν τήρηση τῶν ἀποστάσεων ἀσφαλείας, διότι ἔτσι θὰ μοιράζονται οἱ πιστοὶ σὲ πολλαπλάσιους ὡς πρὸς τὴν ἔκταση χώρους, θὰ μποροῦν νὰ παραμένουν στὸ προαύλιο ἢ ἀκόμη πιὸ μακριὰ καὶ θὰ γίνεται ἡ ἀπαραίτητη ἀραίωση.

4. Ἡ ἀπαγόρευση τῆς λατρείας δὲν πρέπει νὰ ἑρμηνευθεῖ ξεχωριστὰ ἀπὸ τὴν ἀπαγόρευση τῶν μετακινήσεων. Ἐξαιρέσεις προβλέπονται ἀπὸ τὴν ἀπαγόρευση τῶν μετακινήσεων γιὰ ὁρισμένους λόγους. Οἱ ἐξαιρέσεις τῆς μετακίνησης ἀποτελοῦν οἱ ἴδιες προσβολὴ γιὰ τοὺς πιστούς. Ὡς μέλη τῆς Ἐκκλησίας, βλέπουν τὴν Ἐκκλησία - τὸ Ἰατρεῖο τῆς ψυχῆς γιὰ ὅσους πιστεύουν - νὰ ἔχει αὐστηρότερη μεταχείριση καὶ ἀπὸ τὸ σούπερ μάρκετ ἢ τὸ φαρμακεῖο ἢ ὅσους κάνουν βόλτα τὸ κατοικίδιο τους. Στοὺς λόγους ἐξαίρεσης δὲν προβλέπεται οὔτε ἡ μετάβαση στὸ Ναό. Γιὰ λόγους ὅμως ἰσότητας, πρέπει νὰ ἐπιτραπεῖ καὶ αὐτῇ ὡς ἐξαίρεση ἀπὸ τὴν ἀπαγόρευση μετακινήσεως καὶ ὄχι νὰ ἀναγκάζονται οἱ πιστοὶ νὰ τὴν καλύπτουν ὑπὸ τὶς ἄλλες κατηγορίες.


5. Πέρα ἀπὸ τὸ Σύνταγμα καὶ τοὺς νόμους, χρειαζόμαστε ἀδήριτα τὴν ψυχικὴ τόνωση καὶ τὴν ἐλπίδα. Αὐτὰ δίνει ἡ Ἐκκλησία μὲ τὸ ὁπλοστάσιό της, τὰ μυστήρια καὶ τὶς ἀκολουθίες της καὶ αὐτὰ ἔχουν καίρια σημασία γιὰ νὰ κρατήσουν τὴν ψυχὴ ὁλόρθη. Τὸ θετὸ δίκαιο (= οἱ νόμοι ποὺ ἰσχύουν σὲ ἕνα κράτος) ἀντιπαραβάλλεται μὲ τὸ φυσικὸ δίκαιο, τὸ ὁποῖο εἶναι τὸ ἰδεῶδες δίκαιο, δηλ. στὴν οὐσία ἡ ἰδέα καὶ ἡ ἀπόλυτη ἀξία τῆς Δικαιοσύνης. Ἡ Ἀντιγόνη συγκρούεται στὴν ὁμώνυμη τραγωδία μὲ τὸ θετὸ δίκαιο, ποὺ ἐπιβάλλει ὁ Κρέων, ἡ κρατικὴ ἐξουσία τῆς ἐποχῆς, ἐπειδὴ τῆς φαίνεται ἄδικο. Ἀντιθέτως, μὲ τὰ καὶ τὴ στάση της, προσδίδει στὸ φυσικὸ δίκαιο καθολικὴ ἰσχύ, ἀνεξάρτητη ἀπὸ τὴ συγκεκριμένη χρονικὴ στιγμὴ καὶ τὸν τόπο: «ἀεί ποτε ζῇ ταῦτα, κοὐδεὶς οἶδεν ἐξ ὅτου 'φάνη». Εὐχῆς ἔργο εἶναι νὰ μὴ συγκρούεται τὸ ἰσχῦον δίκαιο μὲ τὴν ἰδέα τῆς Δικαιοσύνης, ἀλλὰ νὰ τὴν ὑπηρετεῖ καὶ νὰ μὴν ἀδιαφορεῖ γιὰ αὐτὴ. Εὐχῆς ἔργο εἶναι νὰ μὴ συγκρούεται τὸ ἰσχῦον δίκαιο μὲ τὴν ἰδέα τῆς Δικαιοσύνης, ἀλλὰ νὰ τὴν ὑπηρετεῖ καὶ νὰ μὴν ἀδιαφορεῖ γιὰ αὐτή.
Ἡ κ. Ρόη Δ. Παντελίδου εἶναι καθηγήτρια τοῦ Ἀστικοῦ Δικαίου στὴ Νομικὴ Σχολὴ τοῦ Δ.Π.Θράκης

4 σχόλια:

  1. Η απορία μου είναι,δε διάβασαν αυτοί οι θεολόγοι και οι αρχιερείς Παλαιά Διαθήκη και δε κατάλαβαν ότι η ιστορία του Εβραϊκού λαού είναι η ιστορία και του Xριστιανισμού;Όταν οι Εβραίοι απομακρύνονταν από το Θεό και συμπορεύονταν με τα έθνη τα ειδωλολατικά,είχαν ασθένειες,θανάτους και υποδουλώνονταν στους εχθρούς τους,μέχρι και τα Iερά και τα Oσια τους και η Κιβωτός του Μαρτυρίου έπεσε στα χέρια των εχθρών τους.Και όταν ενθυμούνταν τοv Θεό και μετανοούσαν, ερχόταν η ηρεμία,η ησυχία και η γαλήνη στα σπίτια τους.Αντί να κηρύξουν μετάνοια ταπείνωση και αποχή από την αμαρτωλή ζωή,αντί να καταφύγουν στοv Κύριο με παρακλήσεις και δεήσεις προς τον δυνάμενο να μας σώσει από την ασθένεια,απαγορεύουν τη θεία λειτουργία και τις ακουλουθίες της Εκκλησίας, καταργούν τα όπλα πού μπορούν να πολεμήσουν κάθε κακό!
    Η απιστία και η αποστασία στο αποκορύφωμά της!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Η ΝΔ,ως φιλελεύθερο κόμμα, σχεδιάζει την κατάργηση του άρθρου για την επίσημη θρησκεία και επίσης την κατάργηση της επίκλησης στο Σύνταγμα της Αγίας και Ομοουσίου και Αδιαιρέτου Τριάδος ώστε το κράτος και να φαίνεται και να είναι κοσμικό και ουδετερόθρησκο.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Κυρία Παντελίδου, ευχαριστούμε εκ βάθους καρδίας για τα γραφόμενά σας, που μας αναπαύουν και δίνουν την ελπίδα ότι είναι δυνατον να ανατραπεί η παράλογη απαγόρευση της λατρείας μας! Να σας αγιάσει ο Θεός.
    Α.Γ.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Κυρία Παντελίδου, ευχαριστούμε εκ βάθους καρδίας για όσα γράφετε. Μας δίνετε την ελπίδα ότι η παράλογη απαγόρευση της λατρευτικής μας ζωής ίσως και να σταματήσει, αφού και από τον χώρο των καταξιωμένων επιστημόνων αμφισβητείται η ορθότητά της.
    Ευχαριστούμε πολύ, ο Θεός να σας αγιάσει.
    Α.Γ.

    ΑπάντησηΔιαγραφή

ΚΑΝΤΕ ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ ΤΟΥ ΙΣΤΟΛΟΓΙΟΥ ΜΑΣ.