Δὲν τοὺς λύγισε ἡ ἀγχόνη!

ΑΝΔΡΕΑΣ ΖΑΚΟΣ 

Γεννήθηκε στὶς 12 Νοεμβρίου 1931 στὸ χωριὸ Λινοῦ τῆς ἐπαρχίας Λευκωσίας, ὅμως μεγάλωσε στὸ χωρίο Λεύκα, ὅπου φοίτησε στὸ δημοτικὸ σχολεῖο τοῦ χωριοῦ. Ἀκολούθως, φοίτησε στὸ Παγκύπριο Γυμνάσιο Λευκωσίας καὶ στὴν Ἑλληνικὴ Σχολὴ Σολέας. Ὁ Ἀνδρέας, ὅταν ξεκίνησε ἡ δράση τῆς Ε.Ο.Κ.Α. ἐργαζόταν ὡς σχεδιαστὴς στὴν Κυπριακὴ Μεταλλευτικὴ Ἐταιρία στὸ Ξερό. 

Ἔγινε μέλος τῆς Ὀργάνωσης καὶ ἀνῆκε στὴν ὁμάδα τοῦ Μάρκου Δράκου. Ἀνέλαβε τὴν περιοχὴ Λεύκα - Πύργου καὶ στρατολόγησε ἄνδρες ὡς μέλη τῆς Ε.Ο.Κ.Α. Ἀργότερα, ἐντάχθηκε στὴν ἀντάρτικη ὁμάδα τῆς Γαληνῆς. Στὶς 15 Δεκεμβρίου 1955, ἡ ὁμάδα τοῦ Μάρκου Δράκου ἔστησε ἐνέδρα σὲ βρετανικὸ στρατιωτικὸ αὐτοκίνητο στὸ Μερσινάκι. Στὴν μάχη ποὺ...

ἀκολούθησε σκοτώθηκε ὁ Χαράλαμπος Μοῦσκος καὶ τραυματίστηκε ὁ Μάρκος Δράκος. Ἐνῶ, ὁ Ἀντρέας Ζάκος μαζὶ μὲ τὸν συναγωνιστὴ του Χαρίλαο Μιχαὴλ συνελήφθησαν καὶ ὁδηγήθηκαν μαζὶ στὴν ἀγχόνη στὶς 9 Αὐγούστου 1956.

ΙΑΚΩΒΟΣ ΠΑΤΑΤΣΟΣ

Γεννήθηκε τὴν 1η Ἰουλίου 1932 στὴν Λευκωσία. Ἦταν ἀγωνιστὴς τῆς Ε.Ο.Κ.Α, ποὺ ἔλαβε μέρος στὸν Ἐθνικοαπελευθερωτικὸ Ἀγώνα γιὰ Ἀπελευθέρωση ἀπὸ τὸν βρετανικὸ ζυγὸ καὶ γιὰ ΕΝΩΣΗ μὲ τὴν Μάνα Ἑλλάδα. Διακρινόταν ἀπὸ τὸν πατριωτισμὸ του ἀλλὰ καὶ γιὰ τὴν βαθιὰ θρησκευτική του πίστη, καθὼς ἦταν μέλος τῆς ΟΧΕΝ (Ὀρθόδοξη Χριστιανικὴ Ἕνωση Νέων) Λευκωσίας. Ἐντάχθηκε στὴν Ε.Ο.Κ.Α. πρὶν τὸ 1955 καὶ ἦταν στὶς ὁμάδες ρίψεως βομβῶν καὶ ἀργότερα στὸ ἐκτελεστικὸ Λευκωσίας. Λόγω ὅμως, τῶν θρησκευτικῶν του πεποιθήσεων, εἶχε ἐνδοιασμοὺς γιὰ τὴν πραγματοποίηση ἐκτελέσεων. 

Στὶς 23 Ἀπριλίου 1956, ἀνέλαβε μὲ τὸν συναγωνιστὴ του Γεώργιο Παλαιολόγο τὴν ἐκτέλεση ἑνὸς τ/κ ἀστυνομικοῦ. Ἡ ἐκτέλεση θὰ γινόταν ἔξω ἀπὸ τὸν ἀστυνομικὸ σταθμὸ Σεραγίου Λευκωσίας, ὅμως ἀπέτυχε. Ὁ Ἰάκωβος ἔπεσε ἀπὸ τὸ ποδήλατο καὶ βρέθηκε στὸ στόχαστρο τοῦ ἀστυνομικοῦ, ἐνῶ κάποιος ἄλλος ἀστυνομικός, ὁ Νιχὰτ Βασίφ, τὸν ἅρπαξε. Τότε, ὁ συναγωνιστὴς του Παλαιολόγος σκότωσε τὸν Νιχὰτ καὶ ἐλευθέρωσε τὸν Πατάτσο, ὁ ὁποῖος στὴν συνέχεια συνελήφθη ἀπὸ μία ὁμάδα τ/κ. Ὁ Παλαιολόγος κατέφυγε στὸ ἀντάρτικο καὶ ὁ Πατάτσος κατηγορήθηκε γιὰ τὴν ἐκτέλεση τοῦ Νιχάτ. Ἔτσι, ὁδηγήθηκε στὴν ἀγχόνη παρόλο ποὺ δὲν βρέθηκε κανένα ἐνοχοποιητικὸ στοιχεῖο εἰς βάρος του. Μοναδικὸ στοιχεῖο ἦταν ἡ ψευδομαρτυρία μίας Τουρκοκύπριας. 

ΧΑΡΙΛΑΟΣ ΜΙΧΑΗΛ

Γεννήθηκε στὶς 9 Φεβρουαρίου 1935 στὸ χωρίο Γαληνὴ τῆς ἐπαρχίας Λευκωσίας. Ἦταν ἀγωνιστὴς τῆς Ε.Ο.Κ.Α. κατὰ τὴν διάρκεια τοῦ Ἐθνικοαπελευθερωτικοῦ Ἀγώνα γιὰ τὴν Ἐλευθερία τῆς Κύπρου ἀπὸ τοὺς Βρετανοὺς ἀποικιοκράτες καὶ γιὰ ΕΝΩΣΗ μὲ τὴν Ἑλλάδα. Ὁ Χαρίλαος Μιχαὴλ ἐντάχθηκε στὸν Ἀγώνα τῆς Ε.Ο.Κ.Α. καὶ ὑπηρέτησε μαζὶ μὲ τὸν πατέρα καὶ τὰ ἀδέλφια του. Ἦταν ἀχώριστοι φίλοι μὲ τὸν Ἀντρέα Ζάκο μὲ τὸν ὁποῖο δὲν τοὺς χώρισε οὔτε ἡ ἀγχόνη, ἀφοῦ ἐκτελέστηκαν μαζί. 

Ὁ Ἀντρέας Ζάκος, ὁ Χαρίλαος Μιχαὴλ καὶ ὁ Ἰάκωβος Πατάτσος ὁδηγήθηκαν στὴν ἀγχόνη στὶς 9 Αὐγούστου 1956 ἀπὸ τοὺς Βρετανοὺς ἀποικιοκράτες. Αὐτοὶ οἱ τρεῖς Ἥρωες διάβηκαν τὴν θύρα τῆς Ἀθανασίας μὲ μόνο σκοπὸ τὴν πολυπόθητη ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ καὶ τὴν ΕΝΩΣΗ μὲ τὴν Μάνα Ἑλλάδα. Ἔγραψαν μὲ χρυσὰ γράμματα τὰ ὀνόματά τους στὶς πιὸ λαμπρὲς σελίδες τῆς ἱστορίας τῆς Ἑλληνικότατης Κύπρου. Καμιὰ ὑπόσχεση δὲν μπορεῖ νὰ τιμήσει περισσότερο τὴν μνήμη τους, παρὰ ἡ ὑπόσχεση τῆς ἐπιστροφῆς στὰ κατεχόμενα χωριά μας ποὺ ἀγωνίστηκαν μὲ ἀπαράμιλλο σθένος γιὰ νὰ τὰ ἀπελευθερώσουν.

ΕΛΛΑΣ-ΚΥΠΡΟΣ-ΕΝΩΣΙΣ

Γραφεῖο Τύπου

Π.Ε.Ο.Φ. Θεσσαλονίκης