14 Μαρ 2019

Ἡ ἀληθὴς νηστεία

Ὅ,τι κερδίζουμε καὶ κατορθώνουμε στὴν ἀρετὴ καὶ στὴν ἠθική μας τελείωση, εἶναι θησαυρὸς ἀσύλητος καὶ μάλιστα προσωπικός, ἀναφαίρετος θησαυρός. Δὲν εἶναι τὰ «περὶ ἠμᾶς», ἀλλὰ «ἠμεῖς», οὐδὲ καν τὸ σῶμα καὶ οἱ αἰσθήσεις, ἀλλ’ ἡ ψυχή μας, ἡ πνευματικὴ ἐντὸς μας ἀξία, ἡ ὕπαρξή μας. Ἀφοῦ, λοιπόν, ὁ ἀγώνας ποὺ κάνουμε εἶναι γιὰ νὰ ζήσουμε πνευματικά, ὀφείλουμε νὰ τὸν κάνουμε σωστά. Π.χ. λέγει ὁ Κύριος, γιὰ νὰ ὠφεληθοῦμε ἀπὸ τὴ νηστεία, νὰ τὴν κάνουμε μὲ σωστὸ τρόπο, γιατί ὅσοι νηστεύουν λάθος «ἀπέχουσιν τὸν μισθὸν αὐτῶν» (Ματθ. 6, 16). Σήμερα πρὸ τῶν πυλῶν τῆς Μ. Τεσσαρακοστῆς θὰ θέλαμε νὰ δείξουμε κάποιες καταστάσεις ποὺ δὲν ἀφήνουν νὰ καρποφορήσει ἡ νηστεία καὶ μᾶς ἀφαιροῦν τὸν πνευματικὸ μισθό. 

Προϋποθέσεις τῆς νηστείας
Πρῶτα πρῶτα ὑπάρχει μία λανθασμένη ἀντίληψη γιὰ τὸν θεσμὸ τῆς νηστείας. Ἡ νηστεία δὲν εἶναι μόνον ἀποχὴ ἀπὸ ὁρισμένες τροφές, ἀλλ’ εἶναι καὶ ταπείνωση, μετάνοια καὶ ἐσωτερικὴ συντριβή. Ὄχι μόνον σωματικὴ κάθαρση μὲ λιτὴ δίαιτα, μὰ καὶ ἐσωτερικὸς πνευματικὸς...ἀνακαινισμός. Βεβαίως ἡ πρώτη ἐντολὴ ποὺ ἔδωσε ὁ Θεὸς εἶναι ἐντολὴ νηστείας ἀπὸ συγκεκριμένη τροφὴ καὶ ἡ παράβασή της ἔφερε τὴν ἔξωση τοῦ ἀνθρώπου ἀπὸ τὸν Παράδεισο. Ὁ Μωυσῆς, ὁ Κύριος, ὁ Παῦλος καὶ οἱ ἅγιοι τῆς Ἐκκλησίας μας νήστευαν. Ἡ νηστεία εἶναι τὸ μέσον κι ὄχι ὁ σκοπός. Ὁ σκοπὸς εἶναι ἡ ἐγκράτεια καὶ ἡ πνευματικὴ καλλιέργεια τοῦ ἄνθρωπου κι ὄχι ἡ αὐτοδικαίωση. Πολλοὶ πιστεύουν πὼς εἶναι ἡ πρώτη ἀρετὴ κι ἄλλοι φρονοῦν πὼς εἶναι ἕνας παρεξηγημένος θεσμός, ποὺ εἶναι ἄχρηστος γιὰ τὴν ἐποχή μας. Πολλοὶ μάλιστα τὴν εἰρωνεύονται καὶ τὴν ἐμπαίζουν. Δὲν ἐξισώνεται ἡ νηστεία μὲ τὴ δίαιτα, ποὺ εἶναι δύο διαφορετικὲς καταστάσεις.
Ἡ νηστεία πρέπει νὰ γίνεται μὲ ἀγαθὴ διάθεση κι ἀπὸ ἀγάπη πρὸς τὸν Θεὸ κι ὄχι γιὰ νὰ «φανῶμεν τοῖς ἀνθρώποις νηστεύοντες» (ὄπ.π.). Ὁ ἱερὸς Χρυσόστομος γράφει πὼς ἐμεῖς πολλὲς φορὲς ξεπεράσαμε καὶ τοὺς ὑποκριτές. Γνωρίζω, λέγει ὁ ἅγιος, πολλοὺς ποὺ δὲν νηστεύουν, κι ἄλλους ποὺ ἐπιδεικνύονται μὲ τὴν ἄσκηση τῆς νηστείας. Ἐπίσης ξέρω κι ἀνθρώπους ποὺ ἐνῶ δὲν νηστεύουν «τὰ τῶν νηστευόντων προσωπεῖα περικεῖνται», ντύνονται δηλαδὴ τὶς μάσκες τῶν νηστευτῶν. Ὑπάρχουν κι ἄλλοι ἀκόμη πιὸ ἀσυνεπεῖς, ποὺ ἐνῶ δὲν νηστεύουν, διδάσκουν τοὺς ἄλλους γιὰ τὴ νηστεία. Ἡ ἀνθρωπαρέσκεια δὲν ἔχει θέση στὴ νηστεία. Κάνουμε νηστεία, γιατί συμμετέχουμε στὰ παθήματα τοῦ Χριστοῦ.

Ἀκόμη ἡ νηστεία μᾶς βοηθάει στὸν ἀγώνα ποὺ κάνουμε ἐναντίον τῆς ἁμαρτίας καὶ τοῦ διαβόλου. Ἡ δαιμονικὴ ἐνέργεια δὲν ἀποθρασύνεται στὸν καιρὸ τῆς νηστείας καὶ ἐπιπλέον «οἱ φύλακες τῆς ζωῆς ἠμῶν ἄγγελοι φιλοπονώτερον παραμένουσι τοῖς διὰ νηστείας τὴν ψυχὴν κεκαθαρμένοις», δηλαδὴ οἱ φύλακες ἄγγελοί μας, λέγει ὁ Μ. Βασίλειος, μὲ καλύτερη διάθεση παραμένουν σὲ κείνους ποὺ καθαρίζουν τὴν ψυχή τους μὲ νηστεία. Ἀκόμη ὁ ἴδιος θὰ προσθέσει πὼς ἄγγελοι Θεοῦ καταγράφουν τοὺς νηστεύοντες «καθ’ ἑκάστην Ἐκκλησίαν». Μὲ τὴ νηστεία ἑλκύουμε τὴ χάρη καὶ τὴν προστασία τοῦ Θεοῦ. Τὸ γένος τῶν δαιμόνων δὲν σταματᾶ νὰ πειράζει τοὺς ἀνθρώπους καὶ δὲν ἐκδιώκεται «εἰ μὴ ἐν προσευχὴ καὶ νηστεία» (Ματθ. 17, 21).


Ἀπαραίτητη ἡ νηστεία

Τώρα ποὺ ἀρχίζει τὸ στάδιο τῆς νηστείας κι ὁ νοῦς μας εἶναι στραμμένος στὸ Πάσχα, καλούμαστε νὰ νηστεύσουμε σωματικὰ καὶ ψυχικά. «Λύε πάντα σύνδεσμον ἀδικίας», γράφει ὁ Μ. Βασίλειος. Εἶναι ἡ νηστεία ἡ δεκάτη τοῦ χρόνου ποὺ ὀφείλουμε στὸν Θεό. Ἡ συστολὴ τοῦ ὕπνου, τῆς τροφῆς καὶ τῶν αἰσθήσεων συντρίβει τὴν καρδιὰ καὶ μᾶς κάνει νὰ πενθοῦμε γιὰ τὰ ἁμαρτήματά μας. Ἡ παράκληση τῶν πενθούντων εἶναι ἡ ζωντανὴ ἐπαφή μας μὲ τὸν Θεό.


Ἀγαπητοὶ ἀδελφοί, τὶς ἡμέρες τῆς νηστείας πιθανῶς νὰ συναντήσουμε διάφορα ἐμπόδια, ὥστε νὰ μὴν πραγματοποιηθεῖ ἡ πνευματικὴ αὐτὴ ἄσκηση, ὅπως π.χ. ἀντεγκλήσεις μὲ τὸ περιβάλλον μας, μνησικακία ἀπὸ μέρους τῶν ἄλλων καὶ κακότητα. Μολύνονται οἱ ἡμέρες τῆς νηστείας μὲ τὰ πάθη μας. Ἂς μὴν πτοηθοῦμε. Ἂς ἀγαπήσουμε τὴ νηστεία καὶ τὴν ἐγκράτεια γιὰ νὰ ἔχουμε τὴν εὐλογία τοῦ Θεοῦ καὶ νὰ περάσουμε μὲ εἰρήνη τὸ στάδιο τῆς Μ. Τεσσαρακοστῆς. Ἀμήν.

Μητροπoλίτου Ἐδέσσης Ἰωήλ, «Ὁ ἐπιούσιος Ἄρτος»

1 σχόλιο:

  1. Το λάθος είναι ότι ξεχώρισαν την νηστεία από τις άλλες αρετές και την ανέδειξαν θεσμό και υπερτόνησαν το ρόλο της.Η νηστεία=εγκράτεια είναι αρετή, όπως η αγάπη, η ταπείνωση, η ευσπλαχνία κλπ. Όλες αυτές οι αρετές είναι εργαλεία για να κτίσουμε το πνευματικό οικοδόμημα της ψυχής μας. Μ'ένα εργαλείο δεν ολοκληρώνει κανένας τεχνίτης το έργο του. Επομένως μόνο με την νηστεία την οποία μερικοί, διαφημίζουν τόσο πολύ, δεν κατορθώνουν το ζητούμενο.Κατά τον ιερό Χρυσόστομο, η νηστεία από μόνη της δεν είναι τίποτα, γιατί νηστεύουν και οι μουσουλμάνοι και οι ειδωλολάτρες χωρίς να ωφελούνται. Η νηστεία για να είναι ωφέλιμη και κερδοφόρα πρέπει να γίνεται μέσα στο πλαίσιο του όλου πνευματικού αγώνα μαζί με τίς άλλες αρετές, με την πίστη και το ορθό δόγμα. Και πρέπει να λέγεται και αυτό.Η νηστεία δεν μπορεί να είναι υποχρεωτική γιατί κατά τον άγιο Κασσιανό, όλοι οι άνθρωποι δεν είναι το ίδιο.Εκείνο πού χρειάζεται το σώμα και το δίνεις δεν αφαιρεί την αγιότητα της ψυχής λένε οι νηπτικοί Πατέρες. Η νηστεία εξατομικεύεται και εφαρμόζεται με τη συμβουλή του πνευματικού πατέρα που πρέπει να έχει κάθε ορθόδοξος χριστιανός.

    ΑπάντησηΔιαγραφή

ΚΑΝΤΕ ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ ΤΟΥ ΙΣΤΟΛΟΓΙΟΥ ΜΑΣ.