Μόρφου Νεόφυτος: «Οἱ ἅγιοί μας εἶναι ἡ ὀμπρέλα προστασίας ἀπέναντι στὴν πολυεπίπεδη ἐπίθεση τῆς νέας τάξης πραγμάτων…»

Συνέντευξη Μητροπολίτη Μόρφου κ. Νεοφύτου στὸν Γιάννη Ζαννὴ ποὺ δημοσιεύτηκε στὴν ἔφ. «Ὀρθόδοξη Ἀλήθεια» (5.9.2018). 

Κύπρος, τὸ Νησὶ τῶν Ἁγίων, ἕνα πληγωμένο κομμάτι τῆς ρωμιοσύνης ποὺ νιώθει πάνω του τὸ χνῶτο τοῦ Ἀττίλα, ποὺ τὸ κρατᾶ μοιρασμένο στὰ δυό. Ἀπὸ τότε ποὺ οἱ Ἑλληνοκύπριοι τῶν κατεχόμενων περιοχῶν ὑποχρεώθηκαν νὰ ἐγκαταλείψουν τὶς πατρογονικές τους ἑστίες, οἱ ἐκκλησιὲς μένουν ἀλειτούργητες, κατεστραμμένες, ἄλλες μετατράπηκαν σὲ τζαμιὰ καὶ ἄλλες σὲ στάβλους: ἤλθοσαν ἔθνη εἰς τὴν κληρονομίαν σου, ἐμίαναν τὸν ναὸν τὸν ἅγιόν σου[1]… τὰ θυσιαστήριά σου κατέσκαψαν καὶ τοὺς προφήτας σου ἀπέκτειναν ἐν ρομφαία[2] 

Ἐν ἔτει 2004, ὁ Πανιερώτατος Μητροπολίτης Μόρφου κ. Νεόφυτος, μετὰ ἀπὸ ἄοκνες καὶ ἐπίπονες προσπάθειες ποὺ ξεκίνησαν ἀπὸ τὸν Μάιο τοῦ 2003 , πέτυχε ἕνα πραγματικὸ ἄθλο, ποὺ φαινόταν, τὴν ἐποχὴ ἐκείνη, ἀκατόρθωτος: Νὰ ἀρχίσουν νὰ ἐπαναλειτουργοῦν οἱ ἐκκλησιές μας στὴν κατεχόμενη γῆ τῆς μαρτυρικῆς Μεγαλονήσου. Ἦταν ἕνα τόλμημα ποὺ ἀρχικὰ ὑπῆρξε «σημεῖον ἀντιλεγόμενον», ποὺ προκάλεσε ποικίλες ἀντιδράσεις. Ἐκεῖνος ὅμως, ὄντως...

θείω ζήλω κινούμενος, συνέχισε τὴν προσπάθειά του καὶ οἱ πρῶτοι καρποὶ φάνηκαν τὸ 2004, ὅταν, γιὰ πρώτη φορὰ μετὰ τὴν τουρκικὴ εἰσβολή, ξαναλειτουργήθηκε ὁ Ἱερὸς Ναὸ τοῦ Ἁγίου Μεγαλομάρτυρος Μάμαντος, στὴν κατεχόμενη Μόρφου, χοροστατοῦντος τοῦ Μητροπολίτη. 

Ἡ ἐξέλιξη τῶν γεγονότων ἐπρόκειτο νὰ δικαιώσει ἀπολύτως τὸν Πανιερώτατο, τοῦ ὁποίου, ὑπενθυμίζουμε, ἡ μισὴ Μητρόπολη τελεῖ ὑπὸ κατοχὴν καὶ ἐκεῖ, στὴν κατεχόμενη γῆ, βρίσκεται καὶ ἡ κοινότητα τῆς καταγωγῆς του, ἢ Πάνω Ζώδια. 

Σήμερα, ὅπως θὰ μᾶς πεῖ καὶ ὁ ἴδιος, ὅλοι σχεδὸν οἱ Μητροπολίτες λειτουργοῦν τὶς κατεχόμενες Μητροπόλεις τους, καὶ σὲ κάθε κοινότητα τῆς κατεχόμενης γὴς ἔχει ἐπαναλειτουργήσει κάποιος ναός, ἢ κάποιο ξωκκλήσι. 

Τὴν δεύτερη μέρα τῶν Χριστουγέννων τοῦ 2015, ὁ Πανιερώτατος Μητροπολίτης Μόρφου κ. Νεόφυτος, Ἱερουργώντας στὴν ἐκκλησιὰ τῆς Παναγίας τῆς Χρυσελεούσης στὴν κατεχόμενη Κατωκοπιά, εἶχε ἀναφέρει, μεταξὺ ἄλλων, τὰ ἑξῆς στὸ κήρυγμά του: 

Εἶναι πικρὸ νὰ ἔρχεσαι πρόσφυγας στὸν τόπο σου νὰ Λειτουργεῖς καὶ πρόσφυγας νὰ φεύγεις! Ὅμως ἔχουμε βαθύτατη ὑποχρέωση ἀπέναντι σὲ πολλούς ἀνθρώπους ποὺ εὑρίσκονται στὸν οὐρανό, ἀλλὰ καὶ στὴ γῆ, νὰ τελοῦμε αὐτὲς τὶς θεῖες Λειτουργίες, νὰ μνημονεύουμε ὅλα αὐτὰ τὰ ὀνόματα ποὺ ἀκούσατε σήμερα, τῶν παλαιῶν ἱερέων, τῶν κοινοταρχῶν, τῶν ἡρώων του γένους μας, τῶν ἀγνοουμένων, τῶν ἀνθρώπων ποὺ κοιμήθηκαν καὶ τελειώθηκαν στὴν προσφυγιά. Ὅλοι αὐτοὶ οἱ κεκοιμημένοι ἀδελφοί μας μαζὶ μὲ τὴν Παναγία, τὸν τίμιο Πρόδρομο, τοὺς ἁγίους, τοὺς ἀγγέλους κι ἐμᾶς τοὺς ζωντανούς θέλουν νὰ μνημονευθοῦν, νὰ πανηγυρίσουν καὶ νὰ γευτοῦν τὸ ἀναστημένο σῶμα καὶ αἷμα τοῦ Σωτήρος μας Χριστοῦ. 

Ὁ Πανιερώτατος μᾶς ἔκανε τὴν τιμὴ νὰ μιλήσει στὴν Ὀρθόδοξη Ἀλήθεια γιὰ τὴν ἐπαναλειτουργία τῶν ἐκκλησιῶν στὰ κατεχόμενα ἐδάφη, καθὼς καὶ γιὰ τὸ πῶς βλέπει τὸ μέλλον τῆς Κύπρου, ἀλλὰ καὶ ὅλου του Ἑλληνισμοῦ καὶ τῆς Ὀρθοδοξίας, μπροστὰ στὰ γεγονότα ποὺ ἐξελίσσονται γύρω μας. 

Πανιερώτατε, τὴν εὐχή σας. Τὰ τελευταία 14 χρόνια, μὲ δική σας πρωτοβουλία, ἐξ ὅσων γνωρίζω, λειτουργεῖται ξανὰ ὁ ναὸς τοῦ Ἁγίου Μεγαλομάρτυρος Μάμαντος, στὴν κατεχόμενη Μόρφου. Νὰ τὸ δοῦμε ἄραγε ὡς ἕνα σημεῖο γιὰ τὸ μέλλον; 

Κάθε τί ποὺ συμβάλλει στὴν ἐπαναλειτουργία τῆς Ὀρθόδοξης Χριστιανωσύνης, ἰδιαίτερα σὲ κατεχόμενες, ἀλειτούργητες δηλαδή, περιοχές, νομίζω ὅτι εἶναι σημεῖο. Καὶ ὀφείλω νὰ πῶ ὅτι ἦταν πολὺ σημαντικὴ σὲ αὐτὸ ἡ συμβολὴ τοῦ σημερινοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχη. Τὸ 2003 ἤμουν στὸ Ἵδρυμα Γουλανδρὴ-Χὸρν στὴν Ἀθήνα, γιὰ νὰ κάνω μία ὁμιλία γιὰ τὴν ἐκκλησιαστικὴ ναοδομία, σὲ μία ἐκδήλωση ποὺ ἦταν ὑπὸ τὴν αἰγίδα τοῦ Πατριάρχη. Ήταν ἡ πρώτη φορὰ ποὺ συναντηθήκαμε, πολὺ νέος Ἐπίσκοπος τότε ἐγώ, καὶ ἐκεῖνος ἐπίσης νέος. Στὸ τέλος μου εἶπε, μόνον τόσο λίγο θὰ σᾶς δοῦμε, Ἅγιε Μόρφου; Τοῦ λέω, ἂν θέλετε, μποροῦμε νὰ ἰδωθοῦμε αὐτὲς τὶς μέρες, ποὺ θὰ εἶμαι στὴν Ἀθήνα. Μοῦ εἶπε, ἔλα τότε αὔριο, στὸν Ἀστέρα Βουλιαγμένης. 

Πήγαμε. Καὶ εἴχαμε μία πολὺ ἐποικοδομητικὴ συνάντηση μίας ὥρας. Τοὺ ἔθεσα τὸ ἐπίκαιρο τότε ἐρώτημα, στὸ ὁποῖο δὲν μποροῦσε κανένας Κύπριος νὰ μοῦ ἀπαντήσει, οὔτε θετικά, οὔτε ἀρνητικά. «Ξέρετε», τοῦ λέω, «Παναγιώτατε, οἱ κατοχικὲς δυνάμεις καὶ ὁ Ντενκτᾶς ἄνοιξαν τὰ ὁδοφράγματα καὶ μποροῦμε τώρα νὰ τὰ διαβοῦμε ἐπιδεικνύοντας μία ταυτότητα ἢ ἕνα διαβατήριο. Πολλοὶ ἔχουν «ἐνοχοποιήσει» αὐτὴ τὴ διαδικασία, ἄλλοι, κινούμενοι ἀπὸ τὸ συναίσθημα, θέλουν νὰ δοῦν τοὺς τόπους του. Ἐγὼ ἀνήκω στοὺς δεύτερους. Εἶμαι πρόσφυγας, καὶ ὡς Ἐπίσκοπος καὶ ὡς πρόσωπο. Ποιὰ εἶναι ἡ γνώμη σας;» 

Μοῦ εἶπε «ἡ γνώμη μου εἶναι ὅτι πρέπει νὰ πᾶς. Ὅπου μπορεῖς, ο, τί μπορεῖς νὰ κάνεις. Ἕνα τρισάγιο; Ἕνα τρισάγιο. Μία παράκληση; Μία παράκληση. Ἂν ἐσεῖς ὑποχρεωθήκατε ἀπὸ τὰ κατοχικὰ στρατεύματα καὶ πιὸ πρὶν ἀπὸ τὸ πραξικόπημα-διότι τὸ πραξικόπημα ἄνοιξε τὶς πύλες τῆς εἰσβολῆς- τί φταῖνε οἱ Ἅγιοι; Τί φταῖνε οἱ Ἅγιοί σας, οἱ Ἐκκλησίες σας, νὰ μένουν ἀλειτούργητες, χωρὶς θυμίαμα, χωρὶς ἕνα καντήλι, χωρὶς μίαν εὐχή, ἔστω ἔνα Κυριε ἐλέησον, ἔνα Αιωνια ἡ μνήμη; Αὐτό», μοῦ εἶπε, «τὸ ὀφείλουμε σὲ ὅλους τους τόπους, ἐλεύθερους καὶ κατεχόμενους» 

Πολλὴν ἐντύπωσή μου ἔκανε ἡ ἀπάντησή του, γιατί κανεὶς Κύπριος τόσα χρόνια δὲν μοῦ εἶπε κάτι τέτοιο. Ὅποτε, ἀντιλαμβάνεστε ὅτι πῆρα καὶ περισσότερα ἀπ’ ὅσα ἤθελα ἀπὸ αὐτὴ τὴν συνάντηση μὲ τὸν Πατριάρχη. 

Τὸ ἐκπληκτικότερο εἶναι ὅτι, ἐπιστρέφοντας τὴν ἑπόμενη μέρα στὴν Κύπρο καὶ κάνοντας ἕναν σταθμὸ στὸ μοναστήρι τῆς μετανοίας μου, τὴν Μονὴ Μαυροβουνίου, τοῦ Ἁγίου Γεωργίου, ὅπου ἐγκαταβιώνει ὁ Γέροντάς μου Συμεών. Χωρὶς νὰ τοῦ πῶ κάτι, μὲ ρώτησε «ποῦ θὰ πᾶς σήμερα»; Του ἀπάντησα, στὴ Μητρόπολή μου, ἐννοώντας ἐδῶ, ποὺ εἶναι ἡ προσφυγικὴ ἕδρα. 

«Ὄχι», μοῦ ἀπάντησε, «νομίζω ὅτι τὸ σωστὸ εἶναι νὰ πᾶς ἀπὸ τὸ ὁδόφραγμα στὴν κατεχόμενη ἕδρα. Θὰ σὲ συνοδεύσει καὶ ὁ πάτερ Νεκτάριος», ἕνας ἀπὸ τοὺς πατέρες τῆς Μονῆς τότε, τώρα ἐπίσκοπος Ἀρσινόης. 

Ἔτσι ἔκανα τὴν πρώτη μου εἴσοδο στὴν κατεχόμενη ἕδρα μου, μήνα Μάιο, θυμᾶμαι, τὸ 2003. Ἦταν συγκλονιστικὸ νὰ βλέπεις τὶς ἐκκλησίες ἀλειτούργητες, τὴν ἐκκλησία τοῦ χωριοῦ μου νὰ τὴν ἔχουν κάνει τζαμί, νὰ πρέπει νὰ βγάλουμε τὰ παπούτσια μας γιὰ νὰ μποῦμε, ἐκκλησίες νὰ ἔχουν γίνει στάβλοι… 

Ἔφτασα στὴν κατεχόμενη περιοχή μου. Εἶχα μνῆμες. Ὅταν ἔφυγα ἤμουν 12 ἐτῶν, εἶχα ἀρκετὲς μνῆμες, δόξα τῷ Θεῶ, καὶ μπόρεσα νὰ ἀναγνωρίσω τὸν τόπο. Αὐτὸ εἶναι μία ἐπώδυνη διαδικασία. Πολλοὶ πηγαίνουν, ὅπως οἱ Κερυνιῶτες, γιὰ παράδειγμα, καὶ δὲν βρίσκουν τὶς μνῆμες τους, λόγω τῆς μεγάλης οἰκοδομικῆς ἀλλαγῆς ποὺ ἔχει συντελεστεῖ ἐπὶ τοῦ ἐδάφους 

Στὴ Μόρφου τότε δὲν εἶχε γίνει τέτοια ἀλλαγή. Ἦταν ὅλα στὴ θέση τους, μαραζωμένα, θλιμμένα, κατεχόμενα. Μπῆκα, ξεκίνησα μία Παράκληση, ἀλλὰ οἱ Τοῦρκοι μὲ ἐμπόδισαν, μὲ ἔβγαλαν ἔξω. Ἀλλὰ ἐγὼ προτίμησα νὰ συγκρατηθῶ καὶ νὰ σιωπήσω, μολονότι ὑπῆρχαν καὶ κανάλια καὶ θὰ μποροῦσα νὰ τοὺς ἐκθέσω καὶ νὰ διαμαρτυρηθῶ. Σκέφτηκα ὅμως πιὸ βαθειά: ὅτι ἐδῶ θὰ ξανάρθω, εἶναι ὁ τόπος μου, ἡ Μητρόπολή μου. Καλύτερα νὰ τὸ ὑπομείνω σιωπηλὰ καὶ νὰ ἀρχίσω τὶς προσπάθειες γιὰ τὴν ἐπαναλειτουργία τοῦ Ναοῦ. 

Ἡ προσπάθεια διήρκεσε περίπου ἕνα χρόνο. Καὶ τὸν Σεπτέμβριο τοῦ 2004 μπορέσαμε νὰ λειτουργήσουμε, ἐν μέσω κρίσεων καὶ κατακρίσεων, ἐκκλησιαστικῶν καὶ πολιτικῶν παραγόντων. Ὁ κόσμος ὅμως ἐν τέλει ἀνταποκρίθηκε πολὺ στὴν πρώτη αὐτὴ προσπάθεια ποὺ κάναμε, νὰ ἀνοίξουμε τὸν Ἅγιο Μάμα νὰ λειτουργήσει. Αὐτὸ προκάλεσε αἴσθηση σὲ πολλούς, Ἑλληνοκυπρίους καὶ Τουρκοκυπρίους, ἀλλὰ καὶ σὲ ξένους. Ὅποτε, σιγὰ-σιγά, καὶ αὐτοὶ ποὺ ἀρχικά μας κατέκριναν, ἀντιλήφθηκαν πλέον ὅτι, ἀνοίγοντας καὶ ἐπαναλειτουργώντας μίαν ἐκκλησία, κατ’ οὐσίαν ἐπανασυνδέουμε τὸ Χριστιανικὸ παρελθὸν καὶ συνεχίζουμε στὶς μέρες μας, ἔστω καὶ ὑπὸ συνθῆκες κατοχῆς, τὴν πορεία ποὺ σταμάτησε τὸ 1974. 

Μία δεύτερη παράμετρος, εἶναι ὅτι ἐπανασυνδέονται μὲ τὴ γῆ τους, τὴ γῆ τῶν πατέρων τους, οἱ νεώτεροι, ποὺ δὲν γεννήθηκαν στὰ μέρη αὐτά. Καὶ τρίτον, ἀποδεικνύουμε στοὺς κατακτητὲς ὅτι τὰ προσκυνήματα αὐτά, τὴ γῆ αὐτή, τὴν ἔχουμε, τὴν αἰσθανόμαστε πάντα δική μας . καὶ οἱ ἴδιοι, εἶναι ἀλήθεια, αἰσθάνονται ξένοι στὸν τόπο ποὺ κατοικοῦν τώρα. 

Ἄρα φάνηκε ὅτι εἶναι πολλαπλὲς οἱ ὠφέλειες ἀπὸ τὴν ἐπαναλειτουργία αὐτή. Ὅμως ἐγὼ ἐπιμένω πάντοτε στὸ πνευματικὸ κομμάτι: ὅτι ἐπανασυνδέουμε τὸν Χριστιανισμὸ μὲ τόπους Χριστιανικοὺς καὶ Ἑλληνικούς. Καὶ αὐτὴ τὴ Θεία Λειτουργία, τὴ χρωστᾶμε στοὺς Ἁγίους μας, παρὰ τὰ φρικτά μας λάθη. 

Χάριτι Θεοῦ, τώρα λειτουργοῦν τὶς κατεχόμενες Μητροπόλεις τοὺς ὅλοι οἱ Μητροπολίτες, πλὴν ἑνός. Σχεδὸν ὅλες οἱ κοινότητες ἔχουν ἐπαναλειτουργήσει κάποιο ναό, ἢ ἔστω κάποιο ξωκκλήσι ἢ παρεκκλήσι καὶ τελοῦνται ἀρκετὲς Λειτουργίες στὴν κατεχόμενη γῆ. 

Πῶς διαβλέπετε τὸ μέλλον τῆς Κύπρου, ἀλλὰ καὶ τῆς Ἑλλάδος, ἴσως καὶ ὅλης της Ὀρθόδοξης Μέσης Ἀνατολῆς ὑπὸ τὶς τρέχουσες συνθῆκες; Εκτιμάτε ὅτι θὰ ματαιωθοῦν τὰ σχέδια τῆς Νέας Ἐποχῆς; 

Νομίζω ὅτι πλέον ἔχω ταυτίσει τὸν λόγο μου μὲ τὸν προφητικὸ λόγο τῶν Ἁγίων, τὸν ὁποῖον ἐπαναλαμβάνω πάλιν καὶ πολλάκις, χωρὶς νὰ λέω τίποτα δικό μου. Λέω αὐτὰ ποὺ πιστεύω ἀπὸ τοὺς Ἁγίους, παλαιοὺς τὲ καὶ νέους. Λέω ὅτι ἡ νέα τάξη πραγμάτων κάνει τὴν τελευταία της ἐπίθεση σὲ ὅλα τὰ ἐπίπεδα: σὲ ἐπίπεδο ἠθικό, σὲ ἐπίπεδο οἰκονομικό, σὲ ἐπίπεδο πολιτικό. Ἔχει πετύχει πολλὲς νίκες, ἰδιαιτέρως σὲ ἕνα μεγάλο κομμάτι τῆς νεολαίας μας, ὡς πρὸς τὴν ἀνηθικότητα . Καὶ ἐπίσης σὲ ἕνα μεγάλο κομμάτι τῶν πολιτικῶν μας, ὡς πρὸς τὸν ἐνδοτισμό. Καὶ τώρα ἐναπομένει, νομίζω, νὰ ρίξουν τὰ προπύργια τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας, ἤτοι τοὺς Ἐπισκόπους, τοὺς ἡγουμένους καὶ τοὺς ἀνθρώπους οἱ ὁποῖοι ἔχουν ὑπεύθυνες θέσεις στὴν Ὀρθοδοξία. Αὐτὸς εἶναι ἕνας στόχος τους, ὅπου βλέπω ὅτι σιγὰ-σιγά ἀποκτοῦν κάποιες νίκες. Ἀλλὰ θὰ εἶναι τόσο ξαφνικὰ τὰ γεγονότα ποὺ ἔρχονται, ἐξαιτίας ἀφ’ ἑνός της συνεχόμενης πολεμικῆς ἔντασης στὴ Συρία καὶ ἐν συνέχεια ἐξαιτίας τῆς ἀντιπαλότητας ποὺ ἤδη ξεκίνησε μεταξὺ Ἰσραὴλ καὶ Περσίας. Αὐτό, μαζὶ μὲ τὴν ἐρχόμενη πτώση τοῦ Ἐρντογᾶν, θὰ ἀποτελέσει τὸ ἔναυσμα ἑνὸς τρίτου παγκοσμίου πολέμου. Προχθὲς ἄκουγα τὸν Σάββα Καλεντερίδη, ὁ ὁποῖος δὲν ἀπηχεῖ προφητικὸ λόγο, ἀλλὰ γεωστρατηγικό, ὁ ὁποῖος ἔλεγε τὰ ἴδια πράγματα. Ἔλεγε τὰ ἴδια πράγματα ποὺ ἔλεγε πρὶν μερικὲς δεκαετίες ὁ Ἅγιος Παΐσιος, ποῦ εἶπε πρὶν ἐκατονταετίες ὁ Ἅγιος Κοσμᾶς ὁ Αἰτωλός. Τὸ τραγικὸ εἶναι ὅτι δὲν τὰ λένε οἱ ἐπίσκοποί της Ἑλλάδος αὐτά. Δὲν τὰ ἐπισημαίνουν. Αὐτὸ εἶναι μία σύγχρονη τραγωδία. Ἡ ἔλλειψη τέτοιου λόγου καὶ τέτοιων ἐπισημάνσεων, εἴτε ἀπὸ τὴν προφητικὴ εἴτε ἀπὸ τὸ γεωστρατηγικὴ πλευρὰ , δίδει νίκες στὴ νέα τάξη πραγμάτων. Πρέπει νὰ τὸ ἀναληφθοῦμε αὐτὸ τὸ πράγμα. 

Πῶς πιστεύετε ὅτι πρέπει νὰ σταθοῦν οἱ πιστοὶ μπροστὰ στὰ γεγονότα αὐτά, ποὺ ἐξελίσσονται καὶ γίνονται ὅλο καὶ πιὸ δύσκολα; 

Ἐξαρτᾶται τί καθοδήγηση θὰ ἔχουν οἱ πιστοί. Τὸ καλὸ εἶναι ὅτι ὑπάρχει διαδίκτυο. Καὶ πολλοὶ πιστοὶ πλέον, μπορεῖ νὰ μὴν ἀνήκουν στὴν τοπικὴ ἐνορία ἢ στὴ τοπικὴ ἐπισκοπή, μποροῦν ὅμως νὰ παρακολουθοῦν μέσω διαδικτύου κάποιους ἀνθρώπους καὶ νὰ ἐμπνέονται καὶ νὰ καθοδηγοῦνται ἀπὸ αὐτούς. Ἐννοῶ, βέβαια, τοὺς συγχρόνους Ἁγίους. Οἱ ὁποῖοι σύγχρονοι Ἅγιοι, εἶναι φῶτα σωστικὰ γιὰ τοὺς σημερινοὺς πιστούς. Διότι δὲν εἶναι μόνον ὁ πολιτικὸς βίος. Εἶναι καὶ ὁ καθημερινός, ὁ οἰκογενειακός, ὁ ἠθικός, ὁ ἐσωτερικὸς βίος τοῦ Χριστιανοῦ πιστοῦ. Ἀνάλογα, λοιπόν, μὲ τί ἐσωτερική, ἠθικὴ καὶ πνευματικὴ στάση ἔχομε ἀπέναντι στὴν καθημερινότητά μας, ἀπέναντι στὸν συνάνθρωπό μας, ἀπέναντι στὴν Ἐκκλησία μας, ἀπέναντι στὸν ἐχθρό μας ἀκόμα, πῶς προσευχόμαστε, πῶς συγχωροῦμε, πὼς κοινωνοῦμε, πῶς ἐπικοινωνοῦμε, ὅλα αὐτὰ θὰ καθορίσουν τὴ στάση τῶν κατὰ τόπους πιστῶν στὰ γεγονότα ποὺ ἔρχονται. 

Οἱ ἄνθρωποι τῆς μετανοίας, ὅλοι οἱ σύγχρονοι ἅγιοι ποὺ γνωρίζομε, μᾶς λένε ὅτι θὰ ἔχουμε ὀμπρέλα προστασίας. Διότι θὰ τοὺς «χρειαστεῖ» ὁ Ἴδιος ὁ Χριστὸς στὸ μέλλον. Θὰ διδάξουν μετάνοια ὅταν θὰ εἰρηνεύσει πλέον ὁ κόσμος. Δὲν θὰ εἶναι μία ἐποχὴ αἰώνιων πολέμων. Θὰ ἔλθει περίοδος εἰρήνης καὶ ἀναλαμπῆς τῆς Ὀρθοδοξίας. Ὅποτε οἱ ἄνθρωποι τῆς μετανοίας καὶ τοῦ γνησίου Ὀρθοδόξου φρονήματος θὰ εἶναι ἀπαραίτητοι γιὰ ὅλο τὸν κόσμο, γιὰ ὅλες τὶς φυλές, γιὰ ὅλους τους λαούς. Ἄρα, τὸ ζήτημα εἶναι: ἐμεῖς ποῦ ἀνήκουμε; Σὲ ποιοὺς εἴμαστε; Καὶ αὐτὸ τὸ «ἐμεῖς» δὲν εἶναι φυλετικό, οὔτε ἀκόμη καὶ θρησκευτικό. Αὐτὸ τὸ «ἐμεῖς» ἔχει προσωπικὸ χαρακτήρα . Ἡ στάση μας , λοιπόν, θὰ εἶναι ἀνάλογη μὲ τὸ πῶς ζοῦμε τὴν Ὀρθοδοξία μας, τὴν ἑλληνικότητά μας καὶ τὴ ζωή μας στὰ γεγονότα καὶ μὲ τὴ φώτιση ποὺ θὰ ἔχουμε. Πιστεύω ὅτι δὲν θὰ εἴμαστε μόνοι μας. Θὰ ὑπάρχει ἔντονη φώτιση τοῦ Ἁγίου Πνεύματος στοὺς ἀνθρώπους. 

Σκέπτομαι ὅτι ἐσεῖς ἀσφαλώς θὰ ξέρετε καὶ ἀπὸ τὴν πείρα σας ὡς πνευματικός, ὅτι ἔχουμε καὶ στὶς μέρες μᾶς κρυφοὺς Ἁγίους, ποῦ οἱ προσευχὲς τοὺς εἰσακούονται, δὲν εἶναι ἔτσι; 

Βέβαια. Πάντοτε. 

Πανιερῶτε, τὴν εὐχή σας, εὐχαριστῶ πολύ. 

Φέτος, γιὰ μίαν ἀκόμα φορᾶ, ὁ Ἅγιος Μάμας λειτουργήθηκε. Λειτουργήθηκε στὶς 6 Αὐγούστου, στὴν μεγάλη δεσποτικὴ ἑορτὴ τῆς Μεταμορφώσεως τοῦ Σωτῆρος. Κατὰ τὴν διάρκεια τοῦ κηρύγματός του, ὁ Πανιερώτατος μίλησε πάλι γιὰ τὴν μετάνοια, πού, ὅπως ἀνέφερε, «ἂν τὴν δίδασκαν οἱ παλαιότεροι ἀρχιερεῖς, δὲν θὰ ἤμασταν τώρα μὲ τὴν ἰδιότητα τοῦ πρόσφυγα. Ἀλλὰ τότε ἄλλα διδάσκαμε καὶ ἐπέτρεψε ὁ Χριστὸς νὰ περάσουμε αὐτὸν τὸν μεγάλο κανόνα 44 χρόνια τώρα». Γιὰ νὰ καταλήξει μὲ τὸ αἰσιόδοξο μήνυμα: «Ἀλλὰ τώρα τελειώνει πλέον ὁ Κανόνας μας. Μᾶς τὸ λένε ὅλοι οἱ Ἅγιοί του Θεοῦ. Οἱ ὑπομονὲς τῶν πατέρων καὶ τῶν μητέρων μας, ποὺ δὲν ἀξιώθηκαν τῆς ἐπιστροφῆς, εὔχονται γι’ αὐτὰ τὰ παιδιὰ νὰ μὴ ζήσουν παρατεταμένη προσφυγιὰ και ανασφάλεια. Καὶ θὰ τὰ ἀξιώσει ὁ Θεός, ὅπως καὶ τὴν δική μας τὴ γενιά, νὰ ζήσουμε αὐτὸ τὸ δῶρο. Ἔχει ὁ Θεὸς τὸ σχέδιό Του καὶ τὸ ἐπιτελεῖ» . 

Ὁ Ἅγιος Μάμας λειτουργήθηκε καὶ στὴν γιορτή του, στὶς 2 Σεπτεμβρίου. Όπως λειτουργεῖται συνεχῶς (μὲ μόνη θλιβερὴ ἐξαίρεση τὸ περασμένο ἔτος). Καὶ ὅπως λειτουργοῦνται οἱ ἐκκλησιὲς καὶ τὰ ξωκκλήσια στὴ σκλαβωμένη γῆ. Καί, ὄπως γραφει ὁ Ἅγιος Νικόδημος στὸ προοίμιο τοῦ Νέου Μαρτυρολογίου του, «Κατ’ ἀλήθειαν τοῦτο εἶναι ἕνα θαῦμα παρόμοιον ὡσὰν νὰ βλέπη τινὰς μέσα εἰς τὴν καρδίαν τοῦ χειμῶνος ἐαρινὰ ἄνθη καὶ τριαντάφυλλα. Μέσα εἰς τὴν βαθυτάτην νύκτα ἡμέρα καὶ ἥλιον. Μέσα εἰς τὸ ψηλαφητὸν σκότος φῶτα λαμπρότατα. Ἐν τῷ καιρῶ τῆς αἰχμαλωσίας νὰ βλέπη ἐλευθερίαν». 

Ή, ὅπως εἶχε πεῖ σὲ κάποια παλαιότερη συνέντευξή του ὁ Πανιερώτατος Μητροπολίτης Μόρφου, 

«Ἡ μεγαλύτερη πράξη ἐλευθερίας ποὺ ἔγινε ὅλα αὐτὰ τὰ χρόνια της κατοχῆς, ἦταν ὅταν τελέσαμε τὴ Θεία Λειτουργία στὸν Ἅγιο Μάμα καὶ κάθε φορᾶ ποὺ τελεῖται Θεία Λειτουργία στὰ κατεχόμενα τὰ πάντα ἐλευθερώνονται, γιατί ἡ Θεία Λειτουργία εἶναι τὸ αἰώνιο μέλλον ποὺ ἤδη γνωρίζουμε οἱ χριστιανοί, αὐτὸ τῆς Βασιλείας τοῦ Πατρὸς καὶ τοῦ Υἱοῦ καὶ τοῦ Ἁγίου Πνεύματος ποὺ δὲν ὑπόκειται σὲ καμιὰ σκλαβιὰ καὶ δὲν δεσμεύεται ἀπὸ καμιὰ ἀνθρώπινη κρίση». 

(Ἀπόσπασμα ἀπὸ συνέντευξη Μητροπολίτου Μόρφου κ. Νεοφύτου στοὺς Πέτρο Μελαΐση καὶ Νικολέτα Βούτουνου, περιοδικὸ « Ἡ φωνὴ τῆς Μόρφου» Μάρτιος 2017) . 

immorfou