Παιδεία χωρὶς ἀνάπτυξη τῆς ἐθνικῆς καὶ θρησκευτικῆς συνείδησης;

Ἡρακλῆς Ρεράκης, 

Καθηγητὴς Παιδαγωγικῆς-Χριστιανικῆς Παιδαγωγικῆς 

στὴ Θεολογικὴ Σχολὴ τοῦ ΑΠΘ 

Τὰ τελευταία χρόνια παρατηροῦμε ὅτι ἐξοβελίζονται συστηματικὰ ἀπὸ τὸ Ὑπουργεῖο Παιδείας ὅλα τὰ δομικὰ πνευματικὰ ὑλικὰ ποὺ ἔκτισαν σταδιακὰ τὶς ἀπαραίτητες θεμελιακὲς ἀρετὲς καὶ ἀξίες γιανα μπορεῖ νὰ διατηρηθείοπολιτισμος, ἡ γλώσσα, ἡ πίστη καὶ ἡ ἱστορία τοῦ ἑλληνικοῦ λαοῦ, δηλαδῆοι ρίζες τῆς ἑλληνορθόδοξης ταυτότητας καὶ κληρονομιᾶς. 

Τὸ Ὑπουργεῖο Ἐθνικῆς Παιδείας καὶ Θρησκευμάτων, πρὶν λίγα χρόνια, ἀφαίρεσε ἀπὸ τὸν τίτλο τοῦ τὸν συμβολικὸ ὄρο «Ἐθνικῆς» καὶ ἔγινε Ὑπουργεῖο Παιδείας Ἔρευνας καὶ Θρησκευμάτων. 

Τὸν περασμένο Φεβρουάριο, ἐπίσης, μετέτρεψε τὸ ἄρθρο τοῦ Ὀργανισμοῦ του, ποὺ ἀναφέρεται στὸν...

σκοπὸ τοῦ Ὑπουργείου Παιδείας καί, ἐνῶ μέχρι τώραειχε ὁριστεῖ, ὡς σκοπὸς τοῦ Ὑπουργείου,«ἡ ἀνάπτυξη τῆς Ἐθνικῆς καὶ Θρησκευτικῆς συνείδησης», ἀπὸ τώρα καὶ μετὰ ὁ σκοπὸς τοῦ Ὑπουργείου κολοβώθηκε καὶ ἔμεινε μόνον «ἡ ἀνάπτυξη τῆς Ἐθνικῆς συνείδησης», ἀφοῦ ἀφαιρέθηκε ὁ ὅρος «Θρησκευτικῆς». 

Τὸ 2016 τὸ ἴδιο Ὑπουργεῖο ἐνέκρινε καὶ ἐπέβαλενεαπολυθρησκειακα Προγράμματα Σπουδῶν καὶ Βιβλία στὰ Θρησκευτικὰ Δημοτικοῦ –Γυμνασίου –Λυκείου, χωρὶς νὰ λάβει ὑπόψη τὶς ἔγκυρες καὶ νομικὰ κατοχυρωμένες διαμαρτυρίες καὶ θέσεις τῆς Ἐκκλησίας, τῆς Πανελλήνιας Ἑνώσεως Θεολόγων καὶ τόσων ἄλλων Φορέων, ποὺ ἀποδείκνυαν τὴ θεολογικὴ καὶ παιδαγωγικὴ ἀκαταλληλότητα τῶν παραμορφωμένων αὐτῶν Θρησκευτικῶν. 

Ὡστόσο, πρὶν λίγες μέρες,τὸ Συμβούλιο τῆς Ἐπικρατείας (ΣτΈ),μετὰ ἀπὸ σχετικὲς προσφυγές, μὲ δύο ἀριστουργηματικὲς Ἀποφάσεις τοῦ ἀκύρωσε τὰ Προγράμματα αὐτά, διότιεκρινε ὅτι μὲ τὸ περιεχόμενό τους«δὲν ὑπηρετεῖται ὁ συνταγματικὸς σκοπός, ἡ ἀνάπτυξη δηλαδὴ τῆς ὀρθόδοξης χριστιανικῆς συνειδήσεως, ἀλλὰ ἐπιχειρεῖται ὁ κλονισμὸς ἢ καὶ ἡ μεταβολὴ αὐτῆς» 

Επεσήμανε μάλιστα ὅτι «σχολικὴ διδασκαλία, ποὺ μπορεῖ νὰ ἔχει ὡς ἀποτέλεσμα τὴ μεταβολὴ ἢ τὴν ἀλλοίωση τῆς θρησκευτικής συνειδησεως τῶν μαθητῶν, ὅπως αὐτὴ διαμορφώνεται στὸ πλαίσιο τῆς οἰκογενείας, θὰ συνιστοῦσε μορφὴ ὁμαδικοῦ προσηλυτισμοῦ ἰδιαιτέρως σοβαρή, ὡς ἐπέμβαση στὸν εὐαίσθητο ψυχικὸ κόσμο τῶν μαθητῶν, ποὺ δὲν διαθέτουν τὴν κριτικὴ ἀντίληψη καὶ ὡριμότητα τῶν ἐνηλίκων, κατὰ παράβαση τῶν πάρ. 1 καὶ 2 τοῦ ἄρθρου 13 τοῦ Συντάγματος». 

Τὸ ΣτΈ, μάλιστα, στὶς ἀποφάσεις τουέκανε σαφὲς ὅτι «ἡ ἀνάπτυξη τῆς θρησκευτικῆς συνειδήσεως ἐπιτελεῖται κυρίως μὲ τὴ διδασκαλία τοῦ μαθήματος τῶν θρησκευτικῶν, τὸ ὁποῖο γιὰ νὰ ὑπηρετεῖ τὸν ἐν λόγω σκοπό, πρέπει νὰ διδάσκεται ἐπὶ ἱκανὸ ἀριθμὸ ὡρῶν διδασκαλίας ἐβδομαδιαίως καὶ νὰ περιλαμβάνει ὁπωσδήποτε, μὲ σαφήνεια καὶ πληρότητα, τὰ δόγματα, τὶς ἠθικὲς ἀξίες καὶ τὶς παραδόσεις τῆς Ἀνατολικῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας τοῦ Χριστοῦ, χωρὶς νὰ καλλιεργεῖ ἀμφιβολίες ὡς πρὸς τὰ ἐν λόγω στοιχεῖα ποὺ συγκροτοῦν τὴν ὀρθόδοξη χριστιανικὴ πίστη, οὔτε νὰ προκαλεῖ σύγχυση μὲ τὴ διδασκαλία ἄλλων δογμάτων καὶ θρησκειῶν». 

Ἐπίσης, ἀποφάσισε ὅτι ἡ διδασκαλία τῶν πολυθρησκειακῶν θρησκευτικῶν «δὲν εἶναι ἱκανὴ νὰ ἀναπτύξει, ἤτοι νὰ ἐμπεδώσει καὶ νὰ ἐνισχύσει, ὅπως ἐπιβάλλεται ἀπὸ τὴν διάταξη τῆς πάρ. 2 τοῦ ἄρθρου 16 τοῦ Συντάγματος, τὴν ὀρθόδοξη χριστιανικὴ συνείδηση τῶν μαθητῶν, διότι ἡ διδασκαλία αὐτὴ ἃ) εἶναι ἐλλιπὴς κατὰ περιεχόμενο, β) δὲν εἶναι αὐτοτελής, ἀμιγὴς καὶ διακριτὴ σὲ σχέση μὲ τὴν διδασκαλία στοιχείων ἀναφερομένων σὲ ἄλλα δόγματα ἢ θρησκεῖες, μὲ ἀποτέλεσμα νὰ προκαλεῖται σύγχυση στοὺς μαθητὲς ὡς πρὸς τὸ περιεχόμενο τῆς ὀρθόδοξης χριστιανικῆς διδασκαλίας, καὶ γ) δὲν εἶναι ἐπαρκὴς ἀπὸ τὴν ἄποψη τοῦ χρόνου ποὺ διατίθεται γιὰ αὐτήν». 

Παρὰ ταῦτα, τὸ Ὑπουργεῖο Παιδείαςδιακηρυξε ὅτι δὲν θὰ ὑπακούσει στὶς ἀποφάσεις τοῦ ΣτῈ καὶ ὅτι θὰ συνεχίσει νὰ ἐφαρμόζει τὰ ἀκυρωμένα ἀπὸ τὸ ΣτΕπολυθρησκειακὰ Προγράμματα ποὺ ἀποδομοῦν τὴν ὀρθόδοξη θεολογικὴ καὶ πολιτισμικὴ παράδοση καὶ συνέχεια τῆς χώρας ἀλλὰ καὶ τὴν ὑπαρξιακὴ δομὴ τῶν ὀρθόδοξων μαθητῶν. 

Ἡ σημερινὴ ἡγεσία τοῦ Ὑπουργείου Παιδείας, μὲ αὐτὴν τὴν ἀπέχθεια ποὺ ἐπιδεικνύει ἔναντί της οἰκείας ὀρθόδοξης παραδόσεως τῶν μαθητῶν/τριῶν, ἀντιτίθεται στὴν ἐκπαιδευτικὴ ἱστορία καὶ στὸ διαχρονικὸ πολιτισμικὸ τοπίο τῆς Ἑλλάδος. Διότι ἡ πνευματικὴ δομὴ τῆς χώραςδεν κτίζεται τώρα ἐξ ἀρχῆς. Ἔχει ἤδη κτιστεῖ ἀπὸ πολὺ σημαντικὲς προσωπικότητες τῆς ἱστορίας μας. Ὁ Καποδίστριας ἔλεγε:«Ἡ βελτίωση τῆς κοινῆς Πατρίδας τῆς Ἑλλάδαςεξαρταται ἐκ τοῦ ἔργου τῆς καλῆς ἐκπαιδεύσεως τῶν τέκνων της…, καλῆς ὑπὸ τὴν ἠθικὴν καὶ χριστιανικήνεννοιαν, καλῆς ἐπίσης καὶ ὑπὸ τὴν φιλολογικὴν καὶ γλωσσικήνεννοιαν». Αἰσθανόταν ὅτι ὑπηρετεῖ ταπεινὰ τὸ «θυσιαστήριον τῆς Πατρίδος».  

Τὴν ἱστορικὴ καὶ πνευματικὴ σύνδεση τῆς Ἑλλάδας μὲ τὴν ὀρθοδοξία, την οποία ἠσημερινὴ πολιτικὴ ἡγεσία περιφρονεῖ, τὴν σεβόταν ὁ Καποδίστριας, θέτοντας τὶς βασικές της ἀρχές. Ἡ πρώτη ἦταν ἡ διαφύλαξη τῆς πίστεως καὶ τῆς ζωῆς τῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας, διότι: «Οἱ Ἕλληνες ... ἡνωμένοι διὰ τῆς εἰς Χριστὸν καὶ εἰς τὴν Ἁγίαν του Ἐκκλησίαν σταθερᾶς πίστεως τῶν ... ὑποστάντες τὴν ὀθωμανικήνδυναστειαν, ὑπὸ μόνην τὴν σκέπην τῆς Ἐκκλησίας τῶν διεσώθησαν. Ἅμα δὲ τώανεγερθηναι εἰς σῶμα Ἔθνους, οἱ αὐτῶν ἀντιπρόσωποι ἀνεκήρυξαν τὴν Ἑλληνικήνθρησκειαν,θρησκείαν τῆς ἐπικρατείας... καὶ ἡ δεύτερη ἡ διάσωση τῆς ταυτότητας τοῦ Ἔθνους». 

Ἡ σημερινὴ ἡγεσία τοῦ Ὑπουργείου, μέσω τῆς πολυθρησκείας ποὺ ἐπιβάλλει, σχεδιάζει νὰ πετύχει ἕνα οὐδετερόθρησκο σχολεῖο καὶ κράτος, Ἡ θέση τοῦ Καποδίστρια ἦταν ὅτι «Ἀποτελεῖ θεία τιμὴ τὸ νὰ ἀναθρέψει κάποιος Ἑλληνόπαιδες, μὲ τὶς γνώσεις τῆς ἱερᾶς μας θρησκείας». 

Ο Θ. Κολοκοτρώνης, ἐπίσης, εἶπε μεταξὺ ἄλλων σὲ νέους στὶς 8 Ὀκτωβρίου 1833 στὴν Πνύκα: «Ἀφοῦ ἦλθε στὸν κόσμο ὁ Χριστός, οἱ λαοὶ ὅλοι ἐπίστευσαν εἰς τὸ Εὐαγγέλιό Του καὶ ἔπαυσαν νὰ λατρεύουν τὰ εἴδωλα. Ἦλθαν οἱ Μουσουλμάνοι καὶ ἔκαμαν ὅ, τί ἠμποροῦσαν , διὰ νὰ ἀλλάξει ὁ λαὸς τὴν πίστη του. Ἔκοψαν γλῶσσες εἰς πολλοὺς ἀνθρώπους, ἀλλ’ ἐστάθη ἀδύνατο νὰ τὸ κατορθώσουν. Τὸν ἕνα ἔκοπταν, ὁ ἄλλος τὸν Σταυρὸ τοῦ ἔκαμε. Παιδιά μου! Πρέπει νὰ φυλάξετε τὴν πίστη σας καὶ νὰ τὴ στερεώσετε, διότι, ὅταν ἐπιάσαμε τὰ ἅρματα εἴπαμε πρῶτα ὑπὲρ πίστες καὶ ἔπειτα ὑπὲρ Πατρίδος». 

Ὅλοι σχεδὸν οἱ κυβερνῆτες τῆς Ἑλλάδας σεβάστηκαν τὴν Ὀρθοδοξία καὶ τὸ ὀρθόδοξο μάθημα τῶν Θρησκευτικῶν. Ἡ σημερινὴ ἡγεσία τοῦ Ὑπουργείου Παιδείας δὲν θέλει νὰ στηρίξει τὴν ὀρθόδοξη παιδεία, διότι τὸ σχέδιό του εἶναι νὰ μὴν διατηρήσει τὴν ὀρθόδοξη χριστιανική του ταυτότητα οὔτε ὁ λαὸς συλλογικὰ οὔτε ὁ καθένας νέος προσωπικά. 

Ὡστόσο, στὴν Εὐρώπη καὶ ἀλλαχοῦ, ὁ Χριστιανισμὸς ὡς κομμάτι τῆς ἱστορικὰ διαμορφωμένης Ἐθνικῆς ταυτότητας, καὶ τὰ χριστιανικὰ σύμβολα, ὡς ἀναπόσπαστα μέρη τῆς ἐθνικῆς ἰδιοπροσωπίας, διατηροῦνται καὶ γίνονται σεβαστά, ἀπὸ σύγχρονους προοδευμένους καὶ δημοκρατικοὺς λαούς.Τὸ μάθημα τῶν Θρησκευτικῶν στὴ συντριπτικὴ πλειονότητα τῶν εὐρωπαϊκῶν χωρῶν εἶναι χριστιανικό. Σὲ κανένα λαὸ δὲν θεωρεῖται ἡ πίστη «κώλυμα» γιὰ τὴν κοινωνικὴ πρόοδο. 

Αὐτὸ ποὺ συμβαίνει στὴν Πατρίδα μας, μὲ αὐτὴν τὴν ἰδεοληπτικὴ ἡγεσία ποὺ ἔχει τὸ Ὑπουργεῖο Παιδείας, νὰ ξεριζώνεται ἡ πίστη τοῦ λαοῦ, ἀποτελεῖ διεθνῆ πρωτοτυπία. Ὅλες οἱ χῶρες ποὺ προοδεύουν σέβονται τὴν ταυτότητά τους. Δὲν προσπαθοῦν νὰ τὴν… ἀποδομήσουν καὶ νὰ τὴν ἐξαφανίσουν. 

Ἡ ἡγεσία τοῦ ἑλληνικοῦ Ὑπουργείου Παιδείας, ὑποτιμώντας καὶ ἀγνοώντας τὸ Σύνταγμα καὶ τοὺς νόμους, τὸ διεθνὲς δίκαιο τῶν γονέων, τὴ θρησκευτικὴ συνείδηση τῶν μαθητῶν/τριῶν καὶ τὸ θρησκευτικὸ καὶ πολιτισμικὸ τοπίο τῆς Ἑλλάδας διώκει καὶ ἀπωθεῖ τὴν ὀρθόδοξη πίστη τοῦ λαοῦ καὶ τῶν παιδιῶν μας, ἐπιβάλλοντας ἀντὶ μίας πίστεως ἕνα μεῖγμα πίστεων, ἀντὶ τοῦ ἑνὸς Θεοῦ, πολλοὺς Θεούς, ἀντὶ τῆς χριστιανικῆς θρησκευτικῆς ταυτότητας, μία πολλαπλὴ θρησκευτικὴ ταυτότητα. 

Τὰ σχεδιασμένα μαθησιακὰ ἀποτελέσματα ποὺ ἐπιδιώκει νὰ πετύχει, μέσα ἀπὸ αὐτὴν τὴ δίωξη τῶν ὀρθοδόξων μαθητῶν/τριῶν, εἶναι ἡ θρησκευτικὴ σύγχυση, ὁ θρησκευτικὸς συγκρητισμὸς καὶ ὁ μηδενισμός. Ὅμως, μᾶλλον, λογαριάζουν χωρὶς τὸν Ξενοδόχο καὶ Ξενοδόχος εἶναι ὁ Ἰησοῦς Χριστὸς καὶ ὁ ὀρθόδοξος Ἑλληνικὸς λαός!