Συνέντευξη-ἀπάντηση σὲ ἀρχαιολάτρες καὶ λοιποὺς πολεμίους τοῦ Βυζαντίου-Ρωμανίας
Πρὶν ἀπὸ τέσσερα χρόνια ἕνα βιβλίο τοῦ ἱστορικοῦ του Μεσαίωνα, κ. Σιλβὲν Γκουγκενὲμ προκαλοῦσε θόρυβο στὴ Γαλλία. Μὲ τὴ μελέτη τοῦ «Ὁ Ἀριστοτέλης στὸ Μὸν-Σαὶν-Μισὲλ» (Ἔκδ. Ὁλκὸς) ὁ Γκουγκενὲμ πρότεινε τὴν ἐναλλακτική, βυζαντινὴ ὁδὸ τῆς μετάδοσης τῆς ἀρχαιοελληνικῆς γνώσης ἀπὸ τὴν Ἀνατολὴ στὴ Δύση, προκαλώντας τὴν ἀντίδραση μεγάλου τμήματος τῆς ἀκαδημαϊκῆς κοινότητας, ἡ ὁποία παραδέχεται ὅτι ἡ ἀραβομουσουλμανικὴ ὁδὸς ἦταν ἡ πλέον πολύτιμη γι’ αὐτὴ τὴ μεταφορά. Ἡ τεράστια ἰδεολογικὴ σύγκρουση δοκίμασε τὸν κ. Γκουγκενέμ, ὁ ὁποῖος ἀντιμετώπισε ἀκόμη καὶ τὴν ἀμφισβήτηση τῆς θέσης του ὡς καθηγητῆ στὸ Πανεπιστήμιο τῆς Λυών. Ὁ κ. Γκουγκενὲμ ἔχει στενές, προσωπικὲς σχέσεις μὲ τὴν Ἑλλάδα. Στὴ συνέντευξη ποὺ παραχώρησε στὴν «Κ», μιλάει γιὰ τὴ θέση τῆς χώρας στὴν Εὐρώπη καὶ τὴ λανθασμένη, ὅπως λέει, πορεία ποὺ ἔχει λάβει ἡ Ε.Ε.
– Εἶστε γνωστὸς στὸ ἑλληνικὸ κοινὸ ἀπὸ τὸ βιβλίο σᾶς «Ὁ Ἀριστοτέλης στὸ Μὸν-Σαὶν-Μισέλ». Στὴ μελέτη σᾶς ὑποστηρίζετε ὅτι τὸ ἔργο τῶν ἀρχαίων Ἑλλήνων μεταφέρθηκε στὴ Δύση πρῶτα μέσω τοῦ Βυζαντίου καὶ ὄχι μέσω τῶν ἀραβικῶν μεταφράσεων.
– Δὲν ὑποστήριξα ὅτι δὲν ὑπῆρξε μεταφορὰ γνώσης ἀπὸ τὸν μουσουλμανικὸ κόσμο. Ὑποστήριξα ὅτι ὑπῆρξε ἐπίσης μεταφορὰ γνώσης καὶ ἀπὸ τὸν βυζαντινὸ κόσμο. Καὶ ἡ μεταφορὰ αὐτὴ δὲν ἄρχισε τὸ 1453, ἀλλὰ τὸν 10ο αἰώνα. Ἀφοροῦσε τὴ φιλοσοφία, τὴ ζωγραφική, τὴν τέχνη. Ἔπειτα ἔφθασαν τὰ....
Πρὶν ἀπὸ τέσσερα χρόνια ἕνα βιβλίο τοῦ ἱστορικοῦ του Μεσαίωνα, κ. Σιλβὲν Γκουγκενὲμ προκαλοῦσε θόρυβο στὴ Γαλλία. Μὲ τὴ μελέτη τοῦ «Ὁ Ἀριστοτέλης στὸ Μὸν-Σαὶν-Μισὲλ» (Ἔκδ. Ὁλκὸς) ὁ Γκουγκενὲμ πρότεινε τὴν ἐναλλακτική, βυζαντινὴ ὁδὸ τῆς μετάδοσης τῆς ἀρχαιοελληνικῆς γνώσης ἀπὸ τὴν Ἀνατολὴ στὴ Δύση, προκαλώντας τὴν ἀντίδραση μεγάλου τμήματος τῆς ἀκαδημαϊκῆς κοινότητας, ἡ ὁποία παραδέχεται ὅτι ἡ ἀραβομουσουλμανικὴ ὁδὸς ἦταν ἡ πλέον πολύτιμη γι’ αὐτὴ τὴ μεταφορά. Ἡ τεράστια ἰδεολογικὴ σύγκρουση δοκίμασε τὸν κ. Γκουγκενέμ, ὁ ὁποῖος ἀντιμετώπισε ἀκόμη καὶ τὴν ἀμφισβήτηση τῆς θέσης του ὡς καθηγητῆ στὸ Πανεπιστήμιο τῆς Λυών. Ὁ κ. Γκουγκενὲμ ἔχει στενές, προσωπικὲς σχέσεις μὲ τὴν Ἑλλάδα. Στὴ συνέντευξη ποὺ παραχώρησε στὴν «Κ», μιλάει γιὰ τὴ θέση τῆς χώρας στὴν Εὐρώπη καὶ τὴ λανθασμένη, ὅπως λέει, πορεία ποὺ ἔχει λάβει ἡ Ε.Ε.
– Εἶστε γνωστὸς στὸ ἑλληνικὸ κοινὸ ἀπὸ τὸ βιβλίο σᾶς «Ὁ Ἀριστοτέλης στὸ Μὸν-Σαὶν-Μισέλ». Στὴ μελέτη σᾶς ὑποστηρίζετε ὅτι τὸ ἔργο τῶν ἀρχαίων Ἑλλήνων μεταφέρθηκε στὴ Δύση πρῶτα μέσω τοῦ Βυζαντίου καὶ ὄχι μέσω τῶν ἀραβικῶν μεταφράσεων.
– Δὲν ὑποστήριξα ὅτι δὲν ὑπῆρξε μεταφορὰ γνώσης ἀπὸ τὸν μουσουλμανικὸ κόσμο. Ὑποστήριξα ὅτι ὑπῆρξε ἐπίσης μεταφορὰ γνώσης καὶ ἀπὸ τὸν βυζαντινὸ κόσμο. Καὶ ἡ μεταφορὰ αὐτὴ δὲν ἄρχισε τὸ 1453, ἀλλὰ τὸν 10ο αἰώνα. Ἀφοροῦσε τὴ φιλοσοφία, τὴ ζωγραφική, τὴν τέχνη. Ἔπειτα ἔφθασαν τὰ....
κείμενα τῶν ἱστορικῶν, τοῦ θεάτρου κ.α. Ὑπῆρχαν δύο δρόμοι γιὰ τὴν ἄφιξη τῆς ἑλληνικῆς γνώσης στὴ δυτικὴ Εὐρώπη: ἕνας βυζαντινὸς καὶ ἕνας ἀραβομουσουλμανικός.
Τὸ πρῶτο πλεονέκτημα τῆς βυζαντινῆς ὁδοῦ ἦταν ὅτι τὰ ἑλληνικὰ κείμενα μεταφράζονταν ἀπευθείας στὰ λατινικά. Τὰ κείμενα ποὺ ἔφθαναν ἀπὸ τὸν ἀραβικὸ κόσμο μεταφράζονταν ἀρχικὰ ἀπὸ τὰ ἑλληνικὰ στὰ ἀραβικά, ἔπειτα ἀπὸ τὰ ἀραβικὰ στὰ λατινικά: ὅσο περισσότερες μεταφράσεις, τόσο μεγαλύτεροι οἱ κίνδυνοι γιὰ λάθη.
Δεύτερο πλεονέκτημα: ὅλη ἡ ἑλληνικὴ γνώση ἔφθανε ἀπὸ τὸ Βυζάντιο, ὅπου εἶχε συντηρηθεῖ ἄθικτη (Ἱστορία, θέατρο, ἐπιστῆμες, φιλοσοφία). Ἂν σήμερα μποροῦμε νὰ διαβάζουμε τὴν Ἰλιάδα ἢ τοὺς Διαλόγους τοῦ Πλάτωνα, αὐτὸ τὸ χρωστᾶμε στὸ Βυζάντιο, κάτι ποὺ δὲν περιλαμβάνεται καν στὴν Ἱστορία τῆς Εὐρώπης!
Ὁ μουσουλμανικὸς κόσμος δὲν ἔδειξε ποτὲ κανένα ἐνδιαφέρον γιὰ τὸν Ὅμηρο, τὸ Θουκυδίδη, τὸν Ξενοφώντα, τὸν Σοφοκλῆ, τὸν Εὐριπίδη. Ἡ ἐπιρροὴ τοῦ Ἀβερρόη ἦταν βέβαια σημαντική, ἀλλὰ πίσω ἀπὸ τὸν Ἀβερρόη ὑπῆρχε ὁ Ἀριστοτέλης. Ἐπίσης, τὸ βυζαντινὸ δίκαιο ἦταν, σὲ μεγάλο βαθμό, τὸ ρωμαϊκὸ δίκαιο (Ἰουστινιάνειος Κώδικας, τὰ Βασιλικά). Καὶ σὲ μεγάλο βαθμό, τὸ γαλλικὸ δίκαιο, γιὰ παράδειγμα, στηρίζεται στὸ ρωμαϊκὸ δίκαιο.
Δεῖτε τὴ συνέχεια τῆς συνέντευξης ἐδῶ
Τὸ πρῶτο πλεονέκτημα τῆς βυζαντινῆς ὁδοῦ ἦταν ὅτι τὰ ἑλληνικὰ κείμενα μεταφράζονταν ἀπευθείας στὰ λατινικά. Τὰ κείμενα ποὺ ἔφθαναν ἀπὸ τὸν ἀραβικὸ κόσμο μεταφράζονταν ἀρχικὰ ἀπὸ τὰ ἑλληνικὰ στὰ ἀραβικά, ἔπειτα ἀπὸ τὰ ἀραβικὰ στὰ λατινικά: ὅσο περισσότερες μεταφράσεις, τόσο μεγαλύτεροι οἱ κίνδυνοι γιὰ λάθη.
Δεύτερο πλεονέκτημα: ὅλη ἡ ἑλληνικὴ γνώση ἔφθανε ἀπὸ τὸ Βυζάντιο, ὅπου εἶχε συντηρηθεῖ ἄθικτη (Ἱστορία, θέατρο, ἐπιστῆμες, φιλοσοφία). Ἂν σήμερα μποροῦμε νὰ διαβάζουμε τὴν Ἰλιάδα ἢ τοὺς Διαλόγους τοῦ Πλάτωνα, αὐτὸ τὸ χρωστᾶμε στὸ Βυζάντιο, κάτι ποὺ δὲν περιλαμβάνεται καν στὴν Ἱστορία τῆς Εὐρώπης!
Ὁ μουσουλμανικὸς κόσμος δὲν ἔδειξε ποτὲ κανένα ἐνδιαφέρον γιὰ τὸν Ὅμηρο, τὸ Θουκυδίδη, τὸν Ξενοφώντα, τὸν Σοφοκλῆ, τὸν Εὐριπίδη. Ἡ ἐπιρροὴ τοῦ Ἀβερρόη ἦταν βέβαια σημαντική, ἀλλὰ πίσω ἀπὸ τὸν Ἀβερρόη ὑπῆρχε ὁ Ἀριστοτέλης. Ἐπίσης, τὸ βυζαντινὸ δίκαιο ἦταν, σὲ μεγάλο βαθμό, τὸ ρωμαϊκὸ δίκαιο (Ἰουστινιάνειος Κώδικας, τὰ Βασιλικά). Καὶ σὲ μεγάλο βαθμό, τὸ γαλλικὸ δίκαιο, γιὰ παράδειγμα, στηρίζεται στὸ ρωμαϊκὸ δίκαιο.
Δεῖτε τὴ συνέχεια τῆς συνέντευξης ἐδῶ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου