Πατήρ Ἀντώνιος Ἀλεβιζόπουλος: Ἡ ἀνόρθωση τοῦ ἀνθρώπου

Ἡ πτώση ἔχει τὴν αἰτία της στὴν προαίρεση τοῦ ἀνθρώπου· ὅμως ἡ ἀνόρθωση ὀφείλεται στὴν πρωτοβουλία τοῦ Θεοῦ, ποὺ δὲν ἐγκαταλείπει ποτὲ τὸν ἄνθρωπο.

α) Τὸ πρωτευαγγέλιο

Πολλοὶ ἄνθρωποι βλέπουν τὰ γεγονότα ποὺ ἀκολούθησαν τὴν πτώση τοῦ ἀνθρώπου σὰν αὐστηρὲς τιμωρίες τοῦ Θεοῦ, σὰν ὁ Θεὸς νὰ ἔπαυσε νὰ εἶναι στοργικὸς Πατέρας. Ὁ Θεὸς ὅμως εἶναι πάντοτε ὁ στοργικὸς πατέρας γιὰ τὸν ἄνθρωπο.

Αὐτὴν ἀκριβῶς τὴ στοργὴ βλέπουμε νὰ ἐκδηλώνεται ταυτόχρονα μὲ τὴν ἐπιβολὴ τῆς τιμωρίας. Τὸ μέλλον τοῦ ἀνθρώπου δὲν εἶναι ὁ θάνατος, ἀλλὰ ἡ ζωή. Μία μέρα ὁ ἀπόγονός της γυναικός, ὁ Χριστός, θὰ συντρίψει τὴν κεφαλὴ τοῦ «ὄφεως» (Γέν. γ' 15), ἐνῶ ὁ διάβολος θὰ ριφθεῖ «εἰς τὴν λίμνην τοῦ πυρὸς καὶ τοῦ θείου» (Ἀποκ. κ' 10). Τὰ δύο γεγονότα ἀναφέρονται μαζὶ καὶ δὲν πρέπει νὰ ἃ-πομονώνονται· ὁ θάνατος εἶναι ἁπλὸ ἐπεισόδιο στὴ ζωὴ τοῦ χριστιανοῦ· προορίζεται νὰ ριφθεῖ «εἰς τὴν λίμνην τοῦ πυρὸς» μαζὶ μὲ τὸν Ἅδη (Ἀποκ. κ' 14), προκειμένου νὰ βασιλεύσει ἡ ζωή!

Γιὰ νὰ πραγματοποιηθοῦν ὅμως αὐτά, ἔπρεπε προηγουμένως νὰ θεραπευθεῖ ἡ ἴδια ἡ φύση τοῦ ἀνθρώπου, ποὺ διαφοροποιήθηκε μὲ τὴν πτώση. Ἦταν πράγματι βαρειὰ ἡ κληρονομιὰ τῶν ἀπογόνων τοῦ...

 πεσμένου ἀνθρώπου· ἡ κληρονομιὰ τῆς ἀρρωστημένης φύσης, μίας παλαιᾶς, γηρασμένης ρίζας, ποὺ ἡ μοίρα τῆς ἦταν ὁ θάνατος καὶ ἡ φθορά.

Γιὰ νὰ ἐπιτύχει λοιπὸν τὴ σωτηρία ἐχρειάζετο νέα «ρίζα», τὴ ρίζα ἑνὸς νέου Ἀδάμ, ὄχι ἐκείνη τοῦ παλαιοῦ Ἀδάμ. Εἶχε ἀνάγκη ἀπὸ νέο γενάρχη, ποὺ θὰ ἐπανέφερε τὴ φύση τοῦ ἀνθρώπου στὸ σύνδεσμο μὲ τὸν Θεὸ καὶ θὰ τὸν ἔκανε πάλι μέτοχό της ζωῆς τοῦ Θεοῦ. Ἡ παλαιὰ ρίζα τοῦ Ἀδὰμ τὸν κατεδίκαζε στὴ φθορὰ καὶ στὸ θάνατο (Σόφ. Σόλ. β' 23-24. Πρβλ. Ψάλμ. μὴ' 8). Θὰ ἔπρεπε λοι¬πὸν νὰ θεραπευθεῖ ἡ ἴδια ἡ φύση τοῦ ἀνθρώπου, ὥστε μὲ τὴ συμμετοχή του στὴν ἀναγεννημένη φύση, νὰ μπορέσει καὶ πάλι νὰ συνδεθῆ μὲ τὴν πηγὴ τῆς ζωῆς του, τὸν Θεό, καὶ νὰ ζήσει (Ἰω. γ' 36. Ἰδ' 6. Ἰω. ἐ' 12, 20).

Αὐτὸ δὲν μποροῦσε ποτὲ νὰ τὸ πετύχει μόνος του ὁ ἂν-θρωπος, ὁσοδήποτε κι ἂν προσπαθοῦσε. Ὅλες οἱ «τεχνικὲς» αὐτοσωτηρίας εἶναι καταδικασμένες σὲ ἀποτυχία, διότι δὲν ξεπερνοῦν τὰ περιορισμένα πλαίσια τῆς κτιστῆς πραγματικότητας τοῦ ἀνθρώπου καὶ ἐξουδετερώνονται μὲ τὸ θάνατο. Ἡ πραγματικότητα αὐτὴ δὲν ἀλλάζει, ὁσοδήποτε δελεαστικὲς κι ἂν εἶναι οἱ ὑποσχέσεις ἐκείνων ποὺ παρακινοῦν τὸν ἄνθρωπο σὲ αὐτονομία· ἐφευρέτης αὐτῶν τῶν παραπλανητικῶν μεθόδων εἶναι ὁ διάβολος (Γέν. γ' 4-7) κι ἐμεῖς ὑφιστάμεθα ἀκόμη τὶς συνέπειες τῆς ἐπιπο-λαιότητας τοῦ προπάτορα Ἀδάμ. Θὰ ἔπρεπε συνεπῶς ἡ τραγικὴ αὐτὴ ἐμπειρία νὰ εἶχε συνετίσει τὸν ἄνθρωπο.

Ὁ ἄνθρωπος δὲν μποροῦσε νὰ σώσει τὸν ἑαυτό του· ὅμως ὁ Θεὸς τὸν ἀγάπησε μὲ «ἀγάπη αἰώνιο» (Ἱερ. λὴ' 3· Ἑβρ. κείμενο: λὰ' 3). Γι' αὐτὸ μαζὶ μὲ τὴν ἔξωση τοῦ ἀνθρώπου ἀπὸ τὸν παράδεισο τοῦ ἐνέβαλε στὴν ψυχή τοι τὴν ἐλπίδα:

«Θὰ θέσω ἔχθρα μεταξύ σου καὶ τῆς γυναικός, μεταξύ του σπέρματός σου καὶ μεταξύ του σπέρματος αὐτῆς. Αὐτὸς θὰ σοὺ συντρίψει τὴν κεφαλὴ καὶ σὺ θὰ τοῦ συντρί¬ψεις τὴν πτέρνα» (Γέν. γ' 15). Αὐτὴ ἡ ὑπόσχεση τοῦ Θεοῦ προσδιορίζει τὴν ἱστορία τῆς ἀνθρωπότητας, ποὺ ὁδηγεῖ ἀπὸ τὴν πτώση στὴν ἀνόρθωση καὶ ὀνομάζεται «πρωτευαγγέλιο».

Ὁ ἀπόγονός της γυναικὸς θὰ συντρίψει τὸ Σατανᾶ καὶ τὰ ἔργα του, θὰ γίνει ὁ νέος γενάρχης. Ὅσοι κατάγονται ἀπὸ αὐτόν, οἱ «ἀπόγονοί» του, δὲν θὰ βρίσκονται πιὰ κάτω ἀπὸ τὸ βασίλειο τῆς φθορᾶς καὶ τοῦ θανάτου, ἀλλὰ θὰ εἰσέλθουν στὴ βασιλεία τοῦ Θεοῦ, θὰ ἐνδυθοῦν τὴν ἀφθαρσία καὶ ἀθανασία (Ἃ' Κόρ. ἴε' 45-58).

† π. Ἀντώνιος Ἀλεβιζόπουλος

Δρ. Θεολογίας  Δρ. Φιλοσοφίας

Ἀπόσπασμα ἀπὸ τὸ βιβλίο του «Ἡ Ὀρθοδοξία μας»

Ἡ συνέχεια παρακάτω στὴν ἰστοσελίδα τῆς Ι.Μ.Παντοκράτορος