Σὰν σήμερα «φεύγει» ὁ Ἀνδρέας Μιαούλης (1769 – 1835)

Ναύαρχος τοῦ ἑλληνικοῦ στόλου κατὰ τὴν Ἐπαναστάση τοῦ 1821. Ὁ τόπος τῆς γεννήσῃς τοῦ δεν εἲναι ἐπακριβὼς γνωστός. Ὁρισμένοι βιογράφοι τοῦ ὑποστηρίζουν ὅτι γεννήθηκε στις 20 Μαϊου 1769 στα Φύλλα τῆς Εὐβοίας, ἀπ' ὅπου ἡ οἰκογένεια τοῦ μετοίκησε στην Ὕδρα, ἐνῶ ἄλλοι στο νησὶ τοῦ Ἀργοσαρωνικού.

Τὸ πραγματικὸ τοῦ ἐπίθετο ἤταν Βῶκος ἢ Μπῶκος. Για τὸ παρωνύμιο Μιαούλης ὑπάρχουν δύο ἐκδοχές: Ἡ μία ὅτι τοῦ τo κόλλησαν οἷ ναῦτες τοῦ, ὅταν τοὺς ἔδινε τῇ διαταγῇ «Μίᾳ οὔλοι!» για να κωπηλατοὺν συγχρόνως. Ἡ δεύτερη, ἀπὸ ἕνα τουρκικὸ μπρίκι που ἀγόρασε, μὲ τὴν ὀνομασία «Μιαούλ». Ὁ Μιαούλης ἤταν σχεδὸν ἀγράμματος, σύμφωνα μὲ τὸν ἱστορικὸ Καρλ Μέντελσον -Μπαρτόλντι, ἐν τούτοις ὑπέρειχε σὲ εὐφυΐα καὶ ναυτικὴ τέχνη. Εἶχε ἀνεπτυγμένη τὴν αἰσθήσῃ τοῦ καθήκοντος μέχρι ὑπερβολῆς, ποὺ πολλὲς φορὲς ἔφθανε στα ὅρια τῆς σκληρότητας για τοὺς ὑφισταμένους τοῦ.

Ἀπὸ τὰ ἐφηβικὰ τοῦ...

χρόνια, ὁ Ἀνδρέας Μιαούλης ἀσχολήθηκε μὲ τις ναυτιλιακὲς ἐπιχειρήσεις. Για τὴν ἀκρίβεια, ἤταν ἔνας ἀπὸ τοὺς πιὸ ὀνομαστοὺς κουρσάρους τῆς Ἀνατολικῆς Μεσογείου. Ἔκανε σεβαστὴ περιουσία κατὰ τῇ διαρκεια τῶν Ναπολεόντειων Πολέμων, ὅταν ἔσπαγε τὸν ναυτικὸ ἀποκλεισμὸ τῶν Ἄγγλων ὑπὸ τὸν ναύαρχο Νέλσον καὶ ἀνεφοδίαζέ τις ἰσπανικὲς πόλεις. Τὸ 1816 ὃ Ἀνδρέας Μιαούλης παρέδωσέ τις ναυτιλιακὲς ἐπιχειρήσεις στο γιο τοῦ Δημήτριο καὶ ὁ ἴδιος ἀσχολήθηκε μὲ τὸ ἐμπόριο.

Κατὰ τὴν κηρύξῃ τῆς Ἐπαναστάσης στην Ὕδρα, στις 28 Ἀπριλιου 1821, ὁ Μιαούλης ὑπέγραψε μαζὶ μὲ ἄλλους πλοιοκτῆτες ἔγγραφο, μὲ τὸ ὁποῖο διέθεταν τὰ πλοῖα τούς, ἀλλὰ καὶ θὰ ἀναλάμβανάν τις δαπάνες για τὶς ναυτικὲς ἐπιχειρήσεις τοῦ Ἀγῶνα. Τὸ φθινόπωρο τοῦ ἰδίου χρόνου ἀναλαμβάνει ναύαρχος τοῦ ὑδραϊκοὺ στόλου καὶ στις 28 Σεπτεμβριουερχεται ἀντιμέτωπος για πρώτη φορὰ μὲ τουρκικὴ ναυτικὴ μοῖρα στην Πύλο. Τὸ Φεβρουάριο τοῦ 1822 καταστρέφει μία τουρκικὴ φρεγάτα καὶ προξενεῖ ζημιὲς σὲ ἄλλα πλοῖα στο λιμάνι τῆς Πάτρας. Τὸν Ὀκτώβριο τοῦ 1823 ὃ Μιαούλης, ἐπικεφαλῆς τοῦ ἑλληνικοῦ στόλου, νικᾷ τοὺς Τούρκους στο Ἀρτεμίσιο καὶ τοῦ Ὠρεούς.

Μετὰ τὴν καταστροφὴ τῶν Ψαρῶν (20 - 22 Ἰουνιου 1824), σημαντικὴ ὕπηρξε ἡ συμβολὴ τοῦ στην ἐξουδετέρωση τῆς τουρκικὴς δύναμης, ποὺ εἶχε παραμείνει στο νησὶ καὶ στην ἀνακαταλήψη τοῦ, στις 3 Ἰουλίου. Στις 29 Αὐγουστου 1824, ὁ Μιαούλης, ἐπικεφαλῆς τοῦ ἐνωμένου ἑλληνικοῦ στόλου, καταναυμαχεῖ τὸν τουρκοαιγυπτιακὸ στον Γέροντα. Οἷ ἀπώλειες τοῦ ἐχθροῦ ἀνέρχονται σὲ 27 πλοῖα, ἀνάμεσα τοὺς καὶ ἡ ἐπιβλητικὴ φρεγάτα «Ἀσία».

Κατὰ τῇ διαρκεια της δεύτερης πολιορκίας τοῦ Μεσολογγιου το 1826 τὰ ἑλληνικὰ πλοῖα ὑπὸ τὶς διαταγὲς τοῦ βοηθοῦν μὲ τὴν παροχὴ ἐφοδίων τοὺς πολιορκουμένους. Τὶς παραμονὲς τῆς Ἐξόδου, ὁ Μιαούλης ἀποτυγχάνει να διασπάσει ἐπανειλημμένως τὸν ἀποκλεισμὸ τῆς πόλης καὶ διαμηνύει στους κατοίκους ὅτι δεν εἲναι δυνατὴ καμιὰ βοήθεια ἀπὸ τῇ θάλασσα.

Τὸ 1827, μὲ ἀποφάσῃ τῆς Γ' Ἐθνοσυνέλευσης, ἡ ἀρχηγία τοῦ στόλου ἀνατίθεται στον Λόρδο Κόχραν καὶ ὁ Μιαούλης ὑποβιβάζεται σὲ πλοίαρχο. Ὅταν ὀ Ιωάννης Καποδιστριας αναλαμβανει Κυβερνήτης τῆς Ἑλλάδας, ἀναθέτει στο Ἀνδρέα Μιαούλη τὴν ἀρχηγία τοῦ Στόλου τοῦ Αἰγαίου. Ἡ συνεργασία Μιαούλη - Καποδίστρια κράτησε ὡς τὸν Αὔγουστο τοῦ 1829, ὅταν οἷ δύο ἄνδρες ἤλθαν σὲ συγκρούσῃ για τὴν πολιτικὴ τοῦ Καποδίστρια ἀπέναντι στους ὑδραίους πλοιοκτῆτες, ποὺ ζητοῦσαν προνομιακὴ μεταχειρίσῃ σὲ ἀντάλλαγμα τῆς συμβολῆς τοὺς στον Ἀγῶνα.

Ὁ Μιαούλης, ἡγέτης πλέον τῆς ἀντικαποδιστριακὴς παρατάξῃς, ὀξύνει τὴν καταστάσῃ καὶ ὁ Καποδίστριας διατάσσει τὸν ἀποκλεισμὸ τῆς Ὕδρας ἀπὸ τὰ πλοῖα τοῦ ἐθνικοῦ στόλου που ναυλοχοὺν στον Πόρο. Ὁ Μιαούλης μαθαίνει τὸ σχέδιο καὶ καταλαμβάνει τῇ φρεγάτα «Ἑλλάς». Την 1η Αὐγουστου 1831 ὁ ῥῶσος ναύαρχος Ῥίκορντ ἐπιχειρεῖ να καταστείλει τὴν ἐξέγερση καὶ ὁ Μιαούλης διατάσσει τὴν πυρπόληση τῶν πλοίων τοῦ στόλου. Ἡ ἀνατίναξη τῆς φρεγάτας «Ἑλλὰς» καὶ τῆς κορβέτας «Ὕδρα» προκαλοῦν τὴν πανελλήνια κατακραυγή.

Μετὰ τὴν ἐκλογὴ τοῦ Ὄθωνα, ὁ Μιαούλης μὲ τὸν Κίτσο Τζαβέλα καὶ τον Δημήτριο Πλαπουτα οριστηκαν μέλῃ τῆς ἐπιτροπῆς, ποὺ πῆγε στο Μόναχο για να προσφέρει τὸ στέμμα στον πρῶτο βασιλιὰ τῆς Ἑλλάδας. Ἐπὶ Ὄθωνος, ὁ Μιαούλης ἀναλαμβάνει ἀρχηγὸς τοῦ Ναυτικοῦ Διευθυντηρίου μὲ τὸν βαθμὸ τοῦ ναυάρχου, ἐνῶ τὸ 1834 διορίζεται Συμβουλος Ἐπικρατείας καὶ γενικὸς ἐπιθεωρητὴς τοῦ Στόλου.

Ὁ Ἀνδρέας Μιαούλης πέθανε στην Ἀθῆνα στις 11 Ἰουνιου 1835. Ἐτάφη στον Πειραιᾶ, στῇ δεξιὰ ἀκτὴ τοῦ λιμανιού, ποὺ ὀνομάστηκε Ἀκτὴ Μιαούλη. Ἀργότερα, ἔγινε ἀνακομιδὴ τῶν ὀστῶν τοῦ σὲ τάφο στην εἴσοδο τῆς Σχολῆς Ναυτικῶν Δοκίμων.

ansimera