Ἡ συνάντηση μέ ἕνα ἀληθινό ἀσκητή καί ἡ συνομιλία μαζί του

Τοῦ Πρωτοπρεσβυτέρου Διονυσίου Τάτση

ΣΤΗΝ ἐποχή μας οἱ ἄνθρωποι ἀρέσκονται νά ἀκοῦν καί νά διαβάζουν ἀσκητικές ἱστορίες, παλαιές καί νεώτερες, καί μέ ἰδιαίτερη εὐχαρίστηση νά τίς διηγοῦνται καί αὐτοί σέ ἄλλους ἀδελφούς, προκειμένου νά ὠφεληθοῦν πνευματικά κι ἐκεῖνοι. Αὐτή τή δίψα τῶν ἀνθρώπων κανένας δέν μπορεῖ νά καταργήσει. Μάλιστα θά ἔλεγα ὅτι ὅσοι γράφουν καί μιλοῦν πρέπει νά προσφέρουν τή στέρεη τροφή τοῦ ἀσκητικοῦ βιώματος.

Ὑπάρχει ὅμως ἕνα λεπτό σημεῖο, τό ὁποῖο πρέπει νά προσέξουμε, γιατί διαφορετικά θά ἀδειάζουμε τό γάλα σέ δοχεῖο, ποῦ δέν ἔχει πυθμένα! Δηλαδή, ἡ διδασκαλία μας θά εἶναι μιά ματαιοπονία…Ποιό εἶναι λοιπόν αὐτό τό σημεῖο; Ἔχω διαπιστώσει ὅτι πολλοί κήρυκες καί πολλοί ἀκροατές, ἐνῶ ἀρέσκονται στήν ἀσκητική διδαχή, δέν ἔχουν τήν καρδιά τούς ἀσκητική. Τούς ἀρέσει νά μιλοῦν καί νά ἀκοῦν γιά τούς μεγάλους ἀββάδες τοῦ Γεροντικοῦ, ἀλλά καί γιά τούς σύγχρονους γέροντες, χωρίς ὅμως νά εἶναι ἀποφασισμένοι νά ἐλευθερωθοῦν ἀπό τό κοσμικό φρόνημα, τό ὁποῖο τούς ὁδηγεῖ σέ μιά ζωή συμβιβασμένη μέ τήν ἁμαρτία. Μπορεῖ νά μή εἶναι μοιχοί, κλέφτες καί ἄδικοι, δέν εἶναι ὅμως ἄνθρωποι μετάνοιας, προσευχῆς, ἀγάπης, ἐλεημοσύνης, πράοι, ἀρνητές τοῦ συμφέροντος, ταπεινοί, ἀθόρυβοι, ἐργάτες τοῦ καλοῦ κ.λπ. Εἶναι περιχαρακωμένοι σέ μιά ἠθική ζωή, χωρίς ἀγώνα κατά τῶν παθῶν καί χωρίς ἰδιαίτερη ἔγνοια γιά τήν ἀπόκτηση τῶν ἀρετῶν, παρόλο ποῦ τούς εὐχαριστεῖ νά ἀκοῦν καί νά μελετοῦν γιά τήν κλίμακα τῶν ἀρετῶν.

Αὐτό ποῦ ἐπισημαίνω ἐδῶ πρέπει νά τό λένε συνεχῶς στούς καλοπροαίρετους ἀνθρώπους οἱ...

πνευματικοί πατέρες, γιά νά γίνει κατανοητό ὅτι πνευματική ζωή δίχως ἀσκητική πρακτική, δέν νοεῖται. Ὅπως καί οἱ ἀσκητικές διηγήσεις, δίχως ἀποφασιστικότητα, δέν ὠφελοῦν, ἁπλῶς ἠχοῦν εὐχάριστα στά ὦτα τῶν ραθύμων. Ἠαναφορά στά πνευματικά κατορθώματα ἐνάρετων ἀνθρώπων δημιουργεῖ στούς χριστιανούς τήν ψευδαίσθηση ὅτι δέν εἶναι ὥσπερ οἱ λοιποί τῶν ἀνθρώπων, ἐνῶ στήν πραγματικότητα μόνο οἱ ἐνάρετοι διαφέρουν, ἐνῶ οἱ θαυμαστές τους εἶναι ὅπως τό πλῆθος τῶν ἀνθρώπων, ποῦ δέν ἔχει σχέση μέ τήν Ἐκκλησία. Αὐτή εἶναι ἡ πραγματικότητα, τήν ὁποία πρέπει νά ἀλλάξουν οἱ ποιμένες καί οἱ διδάσκαλοι. Πάντα ὑπό μία προϋπόθεση: Οἱ ἴδιοι νά ἔχουν ξεπεράσει τίς ἀδυναμίες τῶν λαϊκῶν καί νά ἔχουν ἀπελευθερωθεῖ ἀπό τό κοσμικό φρόνημα. Δέν εἶναι εὔκολο αὐτό ποῦ λέω, γιατί πολλοί κληρικοί δέν ὑποψιάζονται κάν τήν αἰχμαλωσία τους στό κοσμικό φρόνημα. Καί αὐτό τό βλέπει κανείς εὔκολα στό πρόσωπό τους, στή συμπεριφορά τους, στήν ἐμφάνισή τους καί προπαντός στά περί ἀσκητῶν πληθωρικά τους λόγια. Εἶναι σύγχρονοι ἄνθρωποι, ἐνημερωμένοι γιά ὅλα τά κοσμικά θέματα, μέ γνώσεις ἄχρηστες γιά ἕνα λειτουργό του Ὑψίστου καί μέ ἔντονα τά τρία φοβερά πάθη, δηλαδή τή φιλοχρηματία, τή φιληδονία καί τήν φιλοδοξία.

Ἡ συνάντηση μέ ἕνα ἀληθινό ἀσκητή καί ἡ συνομιλία μαζί του εἶναι πολλαπλῶς ὠφέλιμη. Δέν ἀναφέρεται σέ ἀσκητικά παλαίσματα καί θαύματα ποῦ ἐντυπωσιάζουν. Μιλάει ἁπλά, προσπαθεῖ νά δώσει λύσεις στά συγκεκριμένα προβλήματά σου, δέν ἀδιαφορεῖ γιά τίς δυσκολίες σου καί εἶναι μετριοπαθής στά λόγια του. Εἶναι στοργικός πατέρας, ὁ γνήσιος ἀδελφός, ὁ ἄνθρωπος τοῦ Θεοῦ ποῦ σέ θέλει κοντά τοῦ ὄχι γιά νά σέ καταπονήσει μέ τή διδασκαλία του, οὔτε γιά νά σέ κάνει δικό του καί νά ἐκμεταλλευτεῖ τήν εὐσέβειά σου, ἀλλά γιά νά σού δώσει αὐτό ποῦ ἔχει ἀποκτήσει μετά ἀπό πολλούς ἀγῶνες, ἀλλά καί νά πάρει ἀπό σένα αὐτά ποῦ ἀγνοεῖ, γιά νά γίνει πνευματικός σου συνοδοιπόρος.

Πολύ μεγάλη, λοιπόν, ἡ διαφορά ἀνάμεσα στούς κοσμικούς κληρικούς καί στούς ἀπόκοσμους ἀσκητές. Οἱ πρῶτοι προσφέρουν μέ εὐκολία ξένα δῶρα, ἐνῶ οἱ δεύτεροι δίνουν ἀπό τόν ἑαυτό τούς τόν πολύτιμο θησαυρό, χωρίς θόρυβο, χωρίς πολλά λόγια καί χωρίς διάθεση προβολῆς.

Μακάρι κάποτε οἱ κληρικοί νά γίνουν ἄνθρωποι τοῦ ἀσκητικοῦ φρονήματος, ἐγκαταλείποντας τίς συνήθειες τοῦ κόσμου. Τά ἀποτελέσματα τότε τοῦ πνευματικοῦ τους ἔργου θά εἶναι οὐσιαστικά, σταθερά καί σωτηριώδη γιά τούς χριστιανούς, οἱ ὁποῖοι δυστυχῶς πολλές φορές ἔχουν σκανδαλιστεῖ ἀπό τούς κοσμικούς καί ἀπρόσεκτους κληρικούς.

 Βατοπαίδι