Ἁγίου Νικολάου Ἀχρίδος
Η ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΔίχως τὴν ἀλήθεια, δὲν μπορεῖ ὁ ἄνθρωπος νὰ εἶναι μήτε ἅγιος μήτε καὶ ἀγαθός. Ἡ ἀγαθοσύνη πάλι, εἶναι τὸ κλειδὶ ἐνῶ ἡ ἁγιότητα ἡ θύρα τῆς ἀληθείας. Ἀπ’ ὅποιαν ἄκρη καὶ ἂν ξεκινήσει κανεὶς θὰ πρέπει νὰ καταλήξει στὴν ἄλλη.
***
Ἀλήθεια, ἁγιότης καὶ ἀγαθοσύνη, εἶναι τὰ τρία χαρμόσυνα μηνύματα τῆς ὀρθοδόξου πίστεως. Οἱ τρεῖς ἀρετές, γεννοῦν ἡ μία τὴν ἄλλη καὶ εἶναι τέλειες μονάχα ὅταν βρίσκονται σὲ πλήρη ἑνότητα.
Δίχως τὴν ἀλήθεια, δὲν μπορεῖ ὁ ἄνθρωπος νὰ εἶναι μήτε ἅγιος μήτε καὶ ἀγαθός. Ἡ ἀγαθοσύνη πάλι, εἶναι τὸ κλειδὶ ἐνῶ ἡ ἁγιότητα ἡ θύρα τῆς ἀληθείας. Ἀπ’ ὅποιαν ἄκρη καὶ ἂν ξεκινήσει κανεὶς θὰ πρέπει νὰ καταλήξει στὴν ἄλλη. Ὅπως καὶ μὲ ἕνα δέντρο. ἂν ξεκινήσει κάποιος ἀπὸ τὸ σπόρο κάτω ἀπὸ τὴ γῆ, θὰ φτάσει ἀπὸ τὸ κορμὸ καὶ τὸ ἄνθος στὸ σπόρο ποὺ βρίσκεται στὴ κορυφὴ καὶ τὸ ἀντίστροφο, ἂν ἀκολουθήσουμε τὴν τύχη τοῦ σπόρου στὴ κορφὴ τοῦ δέντρου, θὰ φτάσουμε στὸ σπόρο ποὺ βρέθηκε κάτω ἀπὸ τὴ γῆ.
Ὅταν σπέρνουμε τὴν ἀλήθεια, φυτρώνει ἁγιότητα καὶ ἀγαθοσύνη. Ὅταν σπέρνουμε τὴν ἁγιότητα, φυτρώνει ἡ....
ἀλήθεια καὶ ἡ ἀγαθοσύνη. Ὅταν πάλι σπέρνουμε τὴν ἀγαθοσύνη, φυτρώνει ἡ ἀλήθεια καὶ ἡ ἁγιότητα. Χωρισμένες ἢ μία ἀπὸ τὴν ἄλλη δίνουν πικροὺς καρπούς. Τὴν ἀλήθεια δὲν πρέπει νὰ τὴν ἀναμιγνύουμε μὲ κάποια ἰδιαίτερη γνώση ἐπειδὴ ἡ ἐξειδικευμένη γνώση εἶναι σὰν τὸ ἕνα ἀπὸ τὰ δάκτυλα τοῦ ἀνθρώπου. Ὅπως τὸ ἕνα δάκτυλο δὲν μπορεῖ νὰ μᾶς περιγράψει τὸν ἄνθρωπο, ἔτσι καὶ ἡ μεμονωμένη γνώση δὲν μπορεῖ νὰ περιγράψει τὴν ἀλήθεια. Η ἀλήθεια εἶναι πραγματικὰ εὐρύτερη, ὑψηλότερη καὶ βαθύτερη ἀπὸ τὸ σύμπαν. Γι’ αὐτὸ καὶ ἡ ἀλήθεια δὲν μπορεῖ νὰ γνωσθεῖ, ἀλλὰ μονάχα ἀποκαλύπτεται στὸν πνευματικὸ ἄνθρωπο. Όπως ἡ μέρα φωτίζεται ἀρκετὰ ἀπὸ τὸν ἥλιο τοῦ Θεοῦ, ἔτσι γνωρίζουμε ὅτι, μόνον στοὺς ἁγίους ἀνοίγονται οἱ πνευματικοὶ ὀφθαλμοὶ καὶ ἔτσι, μόνον ὁ ἅγιος μπορεῖ νὰ δεῖ τὴν ἀλήθεια καὶ βλέποντας τὴν νὰ καταστεῖ φῶς ἀγαθοσύνης στὸ κόσμο.
ἀλήθεια καὶ ἡ ἀγαθοσύνη. Ὅταν πάλι σπέρνουμε τὴν ἀγαθοσύνη, φυτρώνει ἡ ἀλήθεια καὶ ἡ ἁγιότητα. Χωρισμένες ἢ μία ἀπὸ τὴν ἄλλη δίνουν πικροὺς καρπούς. Τὴν ἀλήθεια δὲν πρέπει νὰ τὴν ἀναμιγνύουμε μὲ κάποια ἰδιαίτερη γνώση ἐπειδὴ ἡ ἐξειδικευμένη γνώση εἶναι σὰν τὸ ἕνα ἀπὸ τὰ δάκτυλα τοῦ ἀνθρώπου. Ὅπως τὸ ἕνα δάκτυλο δὲν μπορεῖ νὰ μᾶς περιγράψει τὸν ἄνθρωπο, ἔτσι καὶ ἡ μεμονωμένη γνώση δὲν μπορεῖ νὰ περιγράψει τὴν ἀλήθεια. Η ἀλήθεια εἶναι πραγματικὰ εὐρύτερη, ὑψηλότερη καὶ βαθύτερη ἀπὸ τὸ σύμπαν. Γι’ αὐτὸ καὶ ἡ ἀλήθεια δὲν μπορεῖ νὰ γνωσθεῖ, ἀλλὰ μονάχα ἀποκαλύπτεται στὸν πνευματικὸ ἄνθρωπο. Όπως ἡ μέρα φωτίζεται ἀρκετὰ ἀπὸ τὸν ἥλιο τοῦ Θεοῦ, ἔτσι γνωρίζουμε ὅτι, μόνον στοὺς ἁγίους ἀνοίγονται οἱ πνευματικοὶ ὀφθαλμοὶ καὶ ἔτσι, μόνον ὁ ἅγιος μπορεῖ νὰ δεῖ τὴν ἀλήθεια καὶ βλέποντας τὴν νὰ καταστεῖ φῶς ἀγαθοσύνης στὸ κόσμο.
Ἡ Ὀρθοδοξία δὲν διδάσκει κάποια ξεχωριστὴ γνώση ἀλλὰ τὴν Ἀλήθεια, διὰ τῆς ὁποίας τὸ σύμπαν ζεῖ καὶ ἀναπνέει, στὴν ὁποία βρίσκουν τὴ σωτηρία ὅλα τὰ πράγματα τὰ ὁποῖα ζοῦν γιὰ νὰ σωθοῦν ἀπὸ τὴν ἄγνοια, τὴν ἀσθένεια καὶ τὸ φόβο.
Τὴν ἀλήθεια ἀπορρίπτουν συνήθως ἐκεῖνοι οἱ ἄνθρωποι ποὺ ἀπορρίπτουν τὴν ἁγιότητα καὶ τὴν ἀγαθοσύνη. Ἐκεῖνοι πάλι ποὺ ὁμολογοῦν τὴν χριστιανικὴ ἀλήθεια μὰ ζοῦν δίχως ἁγιότητα καὶ ἀγαθοσύνη, ψεύδονται καὶ τὸ νοιώθουν στὴ ψυχή τους πὼς λένε ψέματα.
Γι’ αὐτὸ καὶ λέγεται ὅτι μονάχα οἱ καθαροὶ στὴ καρδιὰ θὰ δοῦν τὸ Θεό. Μέσα ἀπὸ λερωμένα ματογυάλια δὲν μπορεῖς νὰ δεῖς μήτε τὸ φῶς τοῦ ἡλίου, πόσο περισσότερο τὸ φῶς τοῦ Θεοῦ. Ὁ Θεός, ἀδελφοί μου, εἶναι ἀλήθεια, ὁλόκληρη ἡ ἀλήθεια στὸ σύμπαν καὶ μετὰ τὸ σύμπαν καὶ ἔξω ἀπὸ Ἐκεῖνον δὲν ὑπάρχει ἀλήθεια. Ὁ δρόμος πρὸς τὴ γνώση τῆς ἀληθείας εἶναι ἡ ἀρετὴ καὶ τὸ ἀποτέλεσμα τῆς γνώσεως τῆς ἀληθείας, εἶναι πάλι ἡ ἀρετή. Ὅλοι οἱ νόμοι τοῦ σύμπαντος εἶναι νότες τῆς ἀληθείας, χορδὲς στὴν ἅρπα της. Μακάριος ἐκεῖνος ποὺ ἡ ψυχὴ τοῦ βρίσκεται σὲ ἁρμονία μὲ τὴν ἀπέραντα γλυκιὰ μουσικὴ τῆς ἀληθείας! Πρόκειται γιὰ ἕνα μέγα μυστήριο, προσιτὸ μονάχα σὲ ἐλάχιστους οἱ ὁποῖοι μὲ θυσίες ἀκριβὲς πληρώνουν αὐτὴ τοὺς τὴ γνώση.
Κοίταξε στὸ παρελθόν σου. Ἡ ἐπίγνωση πὼς δίχως θυσία δὲν φτάνει κανεὶς στὴ γνώση ἦταν ξεκάθαρο γιὰ τοὺς προγόνους μας πρὶν ἀπὸ χίλια χρόνια. Ἐπὶ τῆς δυναστείας τῶν Νεμάνια, τούτη ἡ ἐπίγνωση ἐκφράστηκε καθαρὰ σὲ πολλὲς προσπάθειες καὶ παραδείγματα ὅπου φαίνεται ὅτι ἀποτελοῦσε γι’ αὐτοὺς μία ἐμπειρία.
Γιὰ νὰ φτάσει κανεὶς σὲ μία καλύτερη ζωὴ πρέπει νὰ θυσιάσει τὴ χειρότερη. Τὸ καινούριο ἔνδυμα φοριέται ὄχι πάνω στὸ παλαιὸ ἀλλὰ στὴ θέση ἐκείνου. Ὁ καινὸς ἄνθρωπος αὐξάνει μέσα στὸν παλαιὸ καθὼς ὁ σπόρος στὴ κοπριά. Ὅταν ὁ καινὸς ἄνθρωπος ἐνισχυθεῖ, ὁ παλαιὸς ἐξαλείφεται. Ἡ θρησκεία εἶναι αἰωνίως ἀνικανοποίητη μὲ τὸν ἄνθρωπο ὅπως αὐτὸς εἶναι -μὲ τὸν παλαιὸ ἄνθρωπο- καὶ αἰωνίως ὑποθάλπει καὶ προλέγει τὴν γέννηση τοῦ καινοῦ ἀνθρώπου, τοῦ Θεανθρώπου.
Τὰ πολιτικὰ ἰδανικὰ πραγματώνονται ταχύτερα ἢ εὐκολότερα ἐνῶ τὸ ἰδανικό της θρησκείας θὰ πραγματωθεῖ μονομιᾶς, στὸ τέρμα τῆς ἀνθρωπίνης ἐξέλιξης. Γι’ αὐτὸ ἡ θρησκεία συνιστᾶ σκληρὲς μεθόδους νηστείας καὶ προσευχῆς καθὼς καὶ οἰκειοθελεῖς θλίψεις μὲ σκοπὸ ν’ ἀνάψει στὴ ψυχὴ τοῦ ἀνθρώπου τὴ φλόγα μὲ τὴν ὁποία θὰ κατακαεῖ ὁ παλαιὸς ἄνθρωπος καὶ ἀπὸ τὴ στάχτη του θὰ ἀναστηθεῖ ὁ καινός.
Ἡ Ἀνατολικὴ Ὀρθοδοξία, παλαιὴ ὅσο καὶ ὁ Χριστιανισμός, ἀποτελεῖ μία μεγαλειώδη ἐποποιία παθῶν καὶ θλίψεων, ἑκουσίων καὶ ἀκουσίων. Οἱ προγονοὶ μᾶς ἔπασχαν ἐπὶ πέντε αἰῶνες γιὰ τὸ Σταυρὸ τὸν Τιμημένο καὶ στὴ φωτιὰ ἐκείνη τῶν παθῶν, ἡ μία γενεὰ μετὰ τὴν ἄλλη, κατακάηκε σὰν τὰ ξερόκλαδα στὸ πυρωμένο καμίνι. Ἔπασχαν ὁλόκληρα τὰ χριστιανικὰ Βαλκάνια. Πρέπει νὰ εἴμαστε ὑπερήφανοι -μὰ στὴν ὑπερηφάνειά μας ταπεινοὶ ἐνώπιόν του Θεοῦ- ποὺ στοὺς προγόνους μᾶς ἔλαχε ὁ κλῆρος νὰ σηκώσουν τὸ βαρὺ σταυρὸ τῶν δεινῶν στὰ Βαλκάνια γιὰ τὰ τελευταία πεντακόσια χρόνια.
Ἡ Ὀρθοδοξία στὴν Ἀσία καὶ τὴν Ἀφρική, φλεγόταν στὶς φλόγες τῶν δεινῶν ἐπὶ δώδεκα αἰῶνες. Ἡ Ἐκκλησία τῆς Ρωσίας ὑπέμεινε τὰ μαρτύρια τῶν Μογγόλων ἐπὶ δύο αἰῶνες ἐνῶ τὰ ἑκούσια παθήματα τῆς Ρωσίας εἶναι τόσο παλαιὰ ὅσο καὶ ὁ χριστιανισμός της.
Διδάσκοντας τὴν ἀλήθεια ἡ βασανισμένη Ὀρθοδοξία διδάσκει εἰρήνη καὶ ἑνότητα. Θυμόμαστε ἀπὸ τὴν ἱστορία πὼς ὁ ἅγιος Σάββας Σερβίας ἐργάστηκε σὲ ὅλη του τὴ ζωὴ γιὰ τὴν εἰρήνη καὶ τὴν ἑνότητα, ἀποκλείοντας τὴ διάσπαση καὶ τὸν πόλεμο μεταξὺ ἀδελφῶν καὶ γειτόνων. Ἀκόμα καὶ μετὰ θάνατον, τὸ ὄνομά του χρησίμευε ὡς ἐγγύηση εἰρήνης καὶ ἑνότητας στὸ λαό. Ἐννοεῖται πὼς ὁ μέγας Ἅγιος της Στουντένιτσας ἔπρεπε νὰ εἶχε μέσα τοῦ βαθιὰ εἰρήνη ἀφοῦ ὅποιος δὲν ἔχει εἰρήνη μέσα του δὲν μπορεῖ νὰ τὴ μεταδώσει στὸν ἄλλο. Ὅποιος δὲν τελεῖ σὲ ἑνότητα μὲ τὸ Χριστὸ δὲν μπορεῖ νὰ οἰκοδομεῖ ἑνότητα ἀνάμεσα στοὺς ἀνθρώπους.
Εἶναι δύσβατος καὶ κοπιαστικὸς ὁ δρόμος ποὺ ὁδηγεῖ στὴν ἐσωτερικὴ ψυχικὴ εἰρήνη καὶ ἑνότητα. Μόνος ὁ Θεὸς βρίσκεται σὲ αἰώνια εἰρήνη καὶ ἑνότητα μὲ τὸν Ἑαυτὸ Τοῦ γι’ αὐτὸ καὶ οἱ ἀληθινοὶ υἱοὶ τοῦ Θεοῦ εἶναι εἰρηνοποιοί. Γι’ αὐτὸ μονάχα ὁ εἰρηνοφόρος μπορεῖ νὰ γίνει εἰρηνοδότης, εἰρηνοποιός. Ξερὸ σύννεφο δὲν μπορεῖ νὰ δροσίσει τὴ γῆ μὲ βροχή, οὔτε καὶ ἄνθρωπος ποὺ εἶναι μέσα τοῦ διηρημένος μπορεῖ νὰ ποτίσει τὸν κόσμο μὲ γαλήνη καὶ ἁρμονία. Ἐπειδή, εἰρήνη δὲν εἶναι ἕνας μονάχα τόνος ἀλλὰ ἡ ἁρμονία ὅλων τῶν τόνων τῆς ψυχῆς. Καὶ ὁ Θεὸς στὴν οὐσία ἀποτελεῖ τριττὴ ἁρμονία -τρεῖς τόνοι σὲ μία αἰώνια μουσικὴ θείας ἑνότητας. Ἔτσι, εἴμαστε καὶ ἐμεῖς καλεσμένοι νὰ πραγματώσουμε μία τέτοια μελωδικὴ ἁρμονία μέσα μας καὶ γύρω μας.
Ἡ εἰρήνη ἀδελφοί μου, δὲν σημαίνει μονοτονία μὰ ἁρμονία. Ἡ ἑνότητα δὲν εἶναι ἀδυναμία ἀλλὰ ἐνίσχυση. Ἡ εἰρήνη καὶ ἡ ἑνότητα μὲ τὸ Θεὸ εἶναι πηγὴ κάθε πραγματικῆς εἰρήνης καὶ ἑνότητας στὸν κόσμο.
Ἔχοντας τούτη τὴ γνώση, ἡ Ὀρθοδοξία κηρύττει εἰρήνη καὶ ἑνότητα ὅλων τῶν λαῶν. Λίγα λόγια ἔχει νὰ κηρύξει ἡ Ὀρθοδοξία. αὐτὴ μιλᾶ μὲ τὴ δίψα γιὰ τὴν εἰρήνη καὶ τὴν ἑνότητα τῶν λαῶν. Πῶς θὰ ἑνωθοῦν ὅμως οἱ λαοὶ ἂν οἱ «ἐκκλησίες», ἡ πιὸ πνευματικὴ ἔκφραση τῆς ψυχῆς τους, δὲν ἑνωθοῦν; Πῶς θὰ θεμελιώσουν τὴν ἀμοιβαία εἰρήνη τῶν λαῶν μὲ τὰ διαπλεκόμενα ὑλικὰ συμφέροντα, τὶς φυλετικὲς καὶ γλωσσικὲς διαφορές, ἂν οἱ «ἐκκλησίες» τους ποῦ ἔχουν ταυτόσημα πνευματικὰ ἐνδιαφέροντα δὲν θεμελιώσουν τὴν ἀμοιβαία εἰρήνη; Ὅλες οἱ συμμαχίες κρατῶν ποὺ δημιουργοῦνται ἀποκλειστικὰ σὲ ὑλικὰ συμφέροντα, ἔχουν κλονισμένη ὑγεία καὶ εἶναι ἀπελπιστικὰ βραχυπρόθεσμες. Ὁ σκύλος μὲ τὴ γάτα, μποροῦν πρὸς στιγμὴ ἀπὸ φόβο νὰ συμφωνήσουν καὶ νὰ φᾶνε τὸ γεῦμα τοὺς ἀλλὰ ἡ συμμαχία τους δὲν σημαίνει ὅτι θὰ ἀποτρέψει καὶ τὸν πόλεμο γιὰ τὸ δεῖπνο τους.
Μονάχα ἡ συμμαχία τῶν ψυχῶν εἶναι μακροπρόθεσμη, ἡ συμμαχία τοῦ ἤθους, στερεωμένη στὴ συνείδηση ἢ μὲ ἄλλα λόγια, στὴν ἀλήθεια, τὴν ἁγιότητα καὶ τὴν ἀγαθοσύνη. Στοὺς τρεῖς αὐτοὺς στύλους κρατιέται ὁλόκληρο τὸ ἀστρικὸ σύμπαν τὸ ὁποῖο ἀριθμεῖ τόσους ἥλιους, περισσότερους ἀπὸ τὰ ἀνθρώπινα ὄντα ποὺ βρίσκονται ἐπάνω στὴ γῆ. Γιατί λοιπὸν ἡ μικρὴ κοινωνία τῶν ἀνθρώπων νὰ μὴν μπορεῖ νὰ κρατηθεῖ σὲ τούτους τοὺς τρεῖς στύλους; Μὰ καὶ κάθε ψυχὴ ἀνθρώπου θὰ πρέπει νὰ οἰκοδομεῖται στὶς τρεῖς αὐτὲς πνευματικὲς βάσεις. Γιατί, καθὼς ξέρουν οἱ οἰκοδόμοι, κάθε τμῆμα τοῦ οἰκοδομικοῦ ὑλικοῦ θὰ πρέπει νὰ εἶναι γερὸ γιὰ νὰ εἶναι ὁλόκληρο τὸ οἰκοδόμημα σταθερό. Ἂν τὸ κάθε πάτωμα εἶναι γρανιτένιο, ὅλο τὸ παλάτι θὰ εἶναι γρανιτένιο. Ἂν πάλι ἀνάμεσα στὶς σειρὲς μὲ τὶς πέτρες τοποθετηθεῖ σειρὰ ἀπὸ στάχτη, τὸ παλάτι θὰ καταρρεύσει. Σᾶς λέω πὼς δὲν μποροῦν Ἅγιοι καὶ ἐγκληματίες ν’ ἀποτελέσουν τὸ οἰκοδομικὸ ὑλικὸ γιὰ τὸ Βασίλειο τοῦ Φωστῆρος Χριστοῦ ἀλλὰ μονάχα οἱ Ἅγιοι. Οὔτε καὶ μπορεῖ νὰ γίνει εἰρήνη καὶ ἑνότητα ἀνάμεσα σὲ Ἁγίους καὶ ἐγκληματίες ὡς τὸ τέλος τῆς συντέλειας.
Ἡ Ὀρθοδοξία εἶναι θρησκεία εἰρήνης καὶ ἑνότητας, ποὺ θὰ πεῖ θρησκεία Ἁγίων. Ἀπὸ ἐδῶ καὶ ὁ πόθος τῆς Ὀρθοδοξίας γιὰ εἰρήνη ἀνάμεσα στοὺς λαοὺς σημαίνει τὸν πόθο γιὰ ἁγιότητα τῶν λαῶν. Ἄνθρωποι καὶ λαοὶ θὰ ἑνωθοῦν φυσικῶς ὅταν καταστοῦν ἁγιότεροι. Καὶ οἱ «ἐκκλησίες» θὰ ἑνωθοῦν φυσικῶς ὅταν φουσκώσουν ἀπὸ ἁγιότητα καὶ ὑπερχειλίσουν ἀπὸ τὰ στενὰ τοὺς ὅρια καθὼς καὶ τὰ φουσκωμένα ποτάμια ξεχειλίζουν ἀπὸ τὴ κοίτη τους καὶ ἑνώνονται σὲ μία μεγάλη λίμνη. Από ἐσᾶς, ξεχωριστὰ τὸν καθένα ἐξαρτᾶται τὸ πότε θὰ πραγματωθεῖ αὐτό. Ἐπειδή, ἐσεῖς εἶστε ἡ ζωντανὴ ἐκκλησία ποὺ ἔχει κληθεῖ νὰ εἶναι ὀρθόδοξη, νὰ δοξάζει δηλαδὴ ὀρθῶς τὸ Θεὸ μὲ τρόπο καὶ μέθοδο ποὺ ἔδειξε ὁ Ἰησοῦς ὁ Υἱὸς τοῦ Θεοῦ.
Ἡ Ὀρθοδοξία προτείνει τὴν ἕνωση ὅλων τῶν ἐκκλησιῶν, ὄχι ἀπὸ ἀδυναμία ἀλλὰ ἀπὸ τὸ πλήρωμα τῆς δυνάμεώς της. Ὁ καθένας ἀπὸ ἐμᾶς θὰ ἐπιθυμήσει καὶ θὰ ποθήσει τὴν ἕνωση τῶν «ἐκκλησιῶν» τότε, ὅταν μέσα τοῦ νοιώσει τὸ πλήρωμα τῆς πνευματικῆς δύναμης τὴν ὁποία δίδει ἡ πίστη τοῦ Χριστοῦ. Ἡ καρδιὰ τῆς Ὀρθοδοξίας πρέπει νὰ χτυπᾶ τὸ ἴδιο θερμὰ γιὰ ὅλα τὰ ἀνθρώπινα ὄντα στὴ γῆ τὰ ὁποία στὴ θύελλα τῆς ζωῆς ἁρπάζονται ἀπὸ τὸν Χριστὸ σὰν ἄγκυρα σωτηρίας.
Γνωρίζουμε ὅτι ἡ Ἀνατολικὴ Ὀρθοδοξία δὲν ἀποτελεῖ ὁλόκληρο τὸ Χριστιανισμὸ στὸ κόσμο. Μὰ νά, ἀδελφοί μου, τώρα ποὺ ὁλόκληρη ἡ ὀρθόδοξη Ἀνατολὴ ἀνυψώνεται ἀπὸ τὴ δουλεία στὴν ἐλευθερία, ὁ κόσμος σὲ ὅλο τὸν πλανήτη προσμένει ἕναν καινὸ λόγο ἀπὸ τὴν Ὀρθοδοξία. Τοῦτος ὁ λόγος δὲν πρέπει νὰ προέλθει μονάχα ἀπὸ τὴ γλώσσα μὰ καὶ ἀπὸ τὴ καρδιά. Ὅλοι οἱ παρηγορητικοὶ λόγοι βγαίνουν ἀπὸ τὴ γλώσσα. Μὰ θὰ εἶναι πραγματικὰ παρηγορητικοί, πραγματικὰ ἰαματικὲς γιὰ τὸν ἀσθενοῦντα κόσμο, ὅταν φτάσουν καὶ στὴν καρδιά.
Ποιὸς ἄλλος ἔχει καρδιὰ ἂν δὲν τὴν ἔχουν ἐκεῖνοι ποῦ ὑποφέρουν; Ἂν ἡ ὀρθόδοξη Ἀνατολὴ ἡ ὁποία σταυ¬ροῦται ἀπὸ τὸν Γολγοθὰ τῆς Ἱερουσαλὴμ μέχρι σήμερα, δὲν ἔχει τὸ ὅραμα τῆς ἀδελφοποίησης τῶν ἀνθρώπων, τότε ποιὸς θὰ τὸ κατέχει; Ὅσοι εἶναι κρεμασμένοι στὸ σταυρὸ θὰ πρέπει νὰ ἔχουν εὐρύτερους ὁρίζοντες ἀπὸ ὅσους βρίσκονται στὴ βάση του. Ποιὸς θὰ δώσει θάρρος στὶς βασανισμένες ψυχὲς ἀπάνω στὴ γῆ παρὰ ἐκεῖνοι ποὺ θεωροῦν τὰ δεινά τους ὡς τὴ μεγαλύτερη δόξα τοῦ ἔθνους καὶ τῆς ἐκκλησίας;
Ἡ Ὀρθοδοξία στὴν οὐσία τῆς εἶναι ἕνα σωτηριοφόρο πνεῦμα, ἐπενδυμένο μὲ πολυτελὲς ἔνδυμα, ὑφασμένο ἀπὸ τὴν Ἀσία καὶ τὴν Εὐρώπη. Αὐτὸ τὸ πολυτελὲς ἔνδυμα δὲν εἶναι σωτηριοφόρο αὐτὸ καθ’ αὐτὸ ἀλλὰ ὡς ἔνδυμα τοῦ ζῶντος πνεύματος. Ἀλίμονο σὲ αὐτὸν ποὺ στηρίζει τὶς ἐλπίδες τοῦ μονάχα στὸ ἔνδυμα, μὴ βλέποντας καὶ μὴ νοιώθοντας τὸ πνεῦμα ποὺ βρίσκεται κάτω ἀπὸ ἐκεῖνο.
Ἡ Ὀρθοδοξία εἶναι ἀλήθεια, ἁγιότης καὶ ἀγαθοσύνη, συγκερασμένες σὲ μία ζωοποιὸ ἑνότητα ποὺ ὀνομάζεται ἀγάπη.
Τὸ νὰ περιορίσουμε τὴν Ὀρθοδοξία μέσα στὰ ὅρια ἑνὸς ἔθνους ἢ μίας γεωγραφικῆς περιοχῆς εἶναι σὰν νὰ κλειδώνουμε τὸ φῶς τοῦ ἡλίου μέσα σὲ σιδερένια κασέλα. Πῶς μπορεῖ κάποιος νὰ ἁρπάξει ἕνα μέρος τοῦ ἡλιακοῦ φωτὸς καὶ νὰ τὸ κλείσει στὸ κιβώτιο; Πῶς μπορεῖ ἡ Ὀρθοδοξία νὰ περιοριστεῖ καὶ νὰ μὴ φωτίζει τὸν κόσμο ὅλο; Γιατί, ἂν δὲν φωτίζει τὸν κόσμο ὅλο τότε δὲν φωτίζει κανένα. Καὶ ἂν μὲ τὴν ἀγάπη της δὲν θερμαίνει τὸν κόσμο ὅλο, δὲν θερμαίνει κανένα. Γιατί μήτε ἄνθρωπος, μήτε ἄγγελος μπορεῖ νὰ δοξάζει ἀληθινὰ τὸ Θεὸ δίχως τὴ συμπάθεια καὶ τὸ ἔλεος πρὸς ὅλους τους ἀνθρώπους.
Ἡ Ὀρθοδοξία δὲν ἐξαρτᾶται ἀπὸ κανένα πολιτικὸ ἢ οἰκονομικὸ σύστημα. Εἶναι ἐνάντια στὴ βία καὶ τὴν ἀδικία, εἴτε αὐτὲς προέρχονται ἀπὸ τὰ μετάξια εἴτε ἀπὸ τὰ κουρέλια. Δὲ διακρίνει τοὺς ἀνθρώπους σὲ κυρίους καὶ δούλους, μήτε σὲ πλουσίους καὶ φτωχοὺς ἀλλὰ σὲ δικαίους καὶ ἁμαρτωλούς.
Ὅταν οἱ ἄνθρωποι κατανικήσουν μέσα τοὺς τὴν ἐπιθυμία τῆς ἁμαρτίας, εὔκολα θὰ πραγματώσουν καὶ τὸ τελειότερο πολιτικὸ καὶ οἰκονομικὸ ἰδανικό.
Ὅταν στὶς ψυχὲς τῶν ἀνθρώπων βασιλεύσει ἡ ἐμπιστοσύνη στὴ θέση τῆς καταφρόνιας καὶ ἡ συμπάθεια στὴ θέση τῆς ἐκδικήσεως, ἡ χαρὰ μὲ τὴν χαρὰ τῶν ἄλλων καὶ ἡ θλίψη στὴ θλίψη τους, τότε οἱ φιλόθεοι ἄνθρωποι θὰ ἀντικρύζουν μὲ πόνο τὶς παρελθοῦσες γενεὲς οἱ ὁποῖες γέμιζαν τὶς μέρες τους στὸν κόσμο μὲ τὴ φθονερὴ δίψα γιὰ ἐξουσία καὶ ψωμί, ὅπως ἡ σημερινὴ γενιὰ ἀντικρύζει τοὺς ἀνθρωποφάγους.
Ώ, ἀδελφοὶ σὲ τί εἶναι ἀνώτερος ὁ μισανθρωπισμὸς τῶν ἡμερῶν μας ἀπὸ τὴν ἀνθρωποφαγία ἐκείνων ποῦ ἔζησαν παλαιότερα ἀπὸ ἐμᾶς; Η ἐφαρμογὴ τῶν εὐαγγελικῶν ἀληθειῶν παράγει τὸ φάρμακο κατὰ τῆς μισανθρωπίας. Κάθε ἄλλο φάρμακο, τὸ ὁποῖο διατίθεται στὴν ἀγορὰ καὶ στὶς αἴθουσες διαλέξεων μὲ φωνές, εἶναι ἕνα εὔγευστο δηλητήριο.
Στὶς ἀβύσσους τῆς ἀνθρωπίνης ψυχῆς, ἐκεῖ ὅπου λίγοι σκύβουν νὰ κοιτάξουν, βρίσκεται ἡ θεραπεία κάθε κακοῦ. Πρέπει νὰ σκάψει κανεὶς βαθιὰ κάτω ἀπὸ τὴν ἐπιφάνεια τῆς ψυχῆς γιὰ νὰ βρεῖ τὸ φάρμακο κάθε κακοῦ, τὴν ἀλήθεια καὶ τὴν εὐτυχία, πολὺ περισσότερο κάτω ἀπὸ τὴ καυτὴ ἄμμο ὅταν σκάβουμε γιὰ νὰ βροῦμε τὸ δροσερὸ νερό.
Μήπως δὲ ξέρετε καὶ οἱ ἴδιοι ὅτι τὰ πολυτιμότερα ἀντικείμενα στὸν κόσμο βρίσκονται καταχωνιασμένα βαθιὰ στὴν ἀπομόνωση καὶ τὴ σιωπή;
Τὰ πολυτιμότερα καὶ ἰσχυρότερα πράγματα στὸν κόσμο εἶναι καὶ τὰ πιὸ ἀπόκρυφα ἀπὸ τὰ μάτια τῶν ἀνθρώπων. Μήπως καὶ ὁ ἀέρας, αὐτὸς ὁ ἀπαραίτητος σὲ κάθε στιγμὴ ὅρος τῆς ζωῆς, δὲν εἶναι κρυμμένος ἀπὸ τὰ μάτια μας; Δὲν εἶναι καὶ ἡ ψυχὴ πιὸ κρυμμένη καὶ ἀπὸ τὸν ἀέρα; Πόσο περισσότερο λοιπὸν εἶναι κρυμμένη ἡ μυστικὴ παστάδα τῆς ψυχῆς ὅπου ἡ πίστη ἀναμένει τὴ ἀφύπνισή της;
Ἡ ἀφυπνισμένη πίστη μὲ τὶς ρίζες της στὴν ψυχή, εἶναι συνάμα τὸ ἀφυπνισμένο συναίσθημα τῆς ἐλευθερίας. Πίστη θὰ πεῖ, ἐλευθερία ἔναντι τῶν ἀνθρώπων, τῶν πραγμάτων, τῶν δαιμόνων καὶ τοῦ θανάτου. Μάλιστα ἀκόμα καὶ ἔναντί του Θεοῦ. Δία τῆς ἐλευθερίας ὁ ἄνθρωπος παύει νὰ εἶναι δοῦλος τοῦ Θεοῦ καὶ καθίσταται υἱὸς Θεοῦ, παύει νὰ εἶναι ἐχθρὸς τῶν πραγμάτων καὶ καθίσταται φίλος τους.
Ὅταν τὸ ἐλάφι βρεῖ πράσινο χορτάρι στὸ βουνό, τότε τοῦ εἶναι ἀδιάφορο τὸ ξεραμένο χορτάρι στὸ παχνί.
Ὅποιος ἔχει τὸν κόσμο γιὰ ἀκριβό, θεωρεῖ φτηνὸ τὸ Θεό. Κανεὶς δὲν μπορεῖ νὰ εἰσέλθει στὰ ἅγια τῶν ἁγίων της πίστεως ἂν προηγουμένως ὁ κόσμος δὲν τοῦ γίνει ἀδιάφορος.
Ὅποιος μπερδευτεῖ μὲ τὸ παραπάνω στοὺς ἱστοὺς τῶν πραγμάτων, χάνει τὴ θέα τοῦ ἀληθοῦς κόσμου τῆς ἐλευθερίας.
Ἡ Ὀρθοδοξία εἶναι πίστη τῆς ἐλευθερίας καὶ μάλιστα ἐλευθερίας τῆς τριττῆς δεσποτείας ἐπὶ τοῦ ἀνθρώπου: δεσποτείας τῶν ἀνθρώπων, δεσποτείας τῶν πραγμάτων καὶ δεσποτείας τοῦ ἑαυτοῦ.
Στοὺς περισσότερους ἀπὸ τοὺς τελευταίους αἰῶνες, ἡ Ὀρθοδοξία διεκήρυσσε κυρίως καὶ ὑποβοήθησε στὴν ἀπελευθέρωση τῶν ἀνθρώπων ἀπὸ ἀνθρώπους καὶ τῶν λαῶν ἀπὸ λαούς. Ἂν πεῖ κανεὶς ὅμως ὅτι αὐτὴ εἶναι ἡ μόνη ἐλευθερία ποὺ διδάσκει ἡ Ὀρθοδοξία στοὺς ἀνθρώπους, ἀρνεῖται στὴν Ὀρθοδοξία τὰ δύο τρίτα τῶν ἀξιῶν καὶ τῶν ὑποχρεώσεών της.
Ἀκόμη καὶ ὅταν ὁ ἄνθρωπος παύσει νὰ τυραννᾶ τὸν ἄνθρωπο, δὲν θὰ ἔχει ἐπέλθει ἡ πλήρης βασιλεία τῆς ἐλευθερίας ἢ ἡ βασιλεία τοῦ Θεοῦ ἐπειδὴ θὰ πρέπει νὰ κατανικηθεῖ καὶ ἡ τυραννία τῶν πραγμάτων ἐπὶ τοῦ ἀνθρώπου, ἡ ἐπιθυμία δηλαδὴ γιὰ τὰ πράγματα, γιὰ τὴ γῆ καὶ γιὰ ὅλα ὅσα ἡ γῆ προσφέρει.Αὐτὴ εἶναι ἡ φλογερὴ ἐπιθυμία γιὰ τὴν ἀπόκτηση ἀγαθῶν ἡ ὁποία καταλαμβάνει τὴν ἐξουσία ἐπὶ τοῦ ἀνθρώπου τὴ στιγμὴ ποὺ ἐκεῖνος νομίσει ὅτι ἔχει ἐξουσιάσει τὰ πράγματα.
Συνεπαρμένος ἀπὸ τὴν ἀπατηλὴ μέριμνα γιὰ τὴν ἐξασφάλιση τῆς ζωῆς μὲ τὴ βοήθεια τῶν πολλῶν πραγμάτων, παραδίδεται ὁ ἄνθρωπος ἀσυνείδητα σὲ μία τυραννία ἡ ὁποία εἶναι τὸ ἴδιο ἀνήθικη, φαρμακερὴ καὶ φονικὴ ὅσο καὶ ἡ τυραννία τοῦ ἀνθρώπου ἐπάνω σὲ ἄλλον ἄνθρωπο.
Μὰ καὶ ὅταν ὁ ἄνθρωπος ἐλευθερωθεῖ ἀπὸ τὴν τυραννία τῶν πραγμάτων, θὰ ἀργήσει πολὺ νὰ ἔρθει ἡ πλήρης βασιλεία τῆς ἐλευθερίας, ἡ βασιλεία τοῦ Θεοῦ. Θὰ ἔχει ἀπομείνει ἕνας ἀκόμα κρυμμένος τύραννος μέσα στὸν ἄνθρωπο. Ἡ ματαιοφροσύνη τοῦ ἀτομικοῦ Ἐγώ, εἶναι ἱκανὴ νὰ ἐξουσιάζει τὴ ψυχὴ κάποιου ποὺ κατέχει πλῆθος πραγμάτων -ποὺ κατέχεται ἀπὸ πλῆθος πραγμάτων- ὅπως ἦταν αἰχμαλωτισμένη καὶ ἡ ψυχὴ τῶν προγόνων μας ἀλλὰ ὅπως εἶναι καὶ ἡ δική μας μὲ τὴ καταδυνάστευση ἀπὸ ἐξωτερικοὺς ἐχθρούς.
Γι’ αὐτό, συγχαίροντάς σας γιὰ τὴν ἀπελευθέρωση ἀπὸ τοὺς ἐξωτερικοὺς ἐχθρούς, σᾶς παρακαλῶ νὰ μὴν ἀγνοεῖτε καὶ τοὺς ἄλλους δύο ἐναπομείναντες ἀντιπάλους, νὰ τοὺς παρακολουθεῖτε ξάγρυπνοι καὶ μὲ τὴ βοήθεια τῆς ἄγρυπνης, ζωντανῆς ὀρθοδόξου πίστεως νὰ τοὺς διώκετε ἀπ’ ἀνάμεσά σας. Γιατί, λίγη εὐτυχία θὰ σᾶς φέρει ἡ ἐλευθερία ἀπὸ τὸν ἐξωτερικὸ τύραννο ἂν παραμείνετε κάτω ἀπὸ τὴν τυραννία τῶν πραγμάτων καὶ τοῦ ἑαυτοῦ σας.
Θὰ σᾶς περιγελοῦν στ’ ἀλήθεια ὅλα τὰ ἔθνη ἂν δοῦν ὅτι ἔχετε ἐκδιώξει ἀπὸ τὴν πατρίδα σᾶς Τούρκους, Γερμανοὺς καὶ Βούλγαρους ἀλλὰ οἱ ἀρνητικὲς ἰδιότητες τοῦ χαρακτήρα τῶν Τούρκων, Γερμανῶν καὶ Βουλγάρων παρέμειναν ἀνάμεσά σας, σὰν ἄλλη μόλυνση στὴ ψυχή σας.
Ἂν ἐσεῖς ἀγωνιστήκατε κατὰ τῆς ματαιότητας, τοῦ ψευδοῦς, τῆς ἁρπαγῆς καὶ τῆς βίας τῶν κατακτητῶν, τί θὰ ποῦν τὰ ἔθνη τῆς γὴς ὅταν σᾶς βροῦν νὰ βρίσκεστε μέσα στὸ ψεῦδος, τὴν ἁρπαγὴ καὶ τὴν βία μεταξύ σας; Θα ποῦν τότε ὅτι αὐτὸς ὁ λαὸς πολέμησε πολὺ καλὰ ἐνάντια στὸ κακὸ τῶν γειτόνων τοῦ ἀλλὰ ἐξίσου καλά, δυστυχῶς, μαθήτευσε στὸ σχολεῖο τῶν κακῶν τους.
Τί θὰ ἔχουν νὰ ποῦν οἱ νεκροί σας, οἱ ὁποῖοι ἀριθμητικὰ εἶναι περισσότεροι ἀπὸ ἐσᾶς, ἐὰν σᾶς βλέπουν νὰ μὴν ἁγιάζετε τοὺς τάφους τους μὲ μύρο εὐγενικὸ καὶ καθαρὴ προσευχὴ παρὰ νὰ τοὺς τιμᾶτε μὲ λογισμοὺς τιποτένιους, λόγια φαρμακερὰ καὶ ἔργα ἀνομίας; Τότε στ’ ἀλήθεια θὰ ποῦν ἐκεῖνοι: ἐμεῖς μὲ ὅλο τὸν κόπο καὶ τὴ θυσία μᾶς θελήσαμε νὰ σώσουμε τὸ ἔθνος μας ἀλλὰ νά, σώσαμε μονάχα τὸν ἑαυτό μας ἐνῶ ὅσοι παρέμειναν στὴ ζωή, παρέμειναν στὴν ἁμαρτία!
Ὄχι ἀδελφοί, μὴν προσβάλετε οὔτε νεκροὺς μὰ οὔτε καὶ ζῶντες ἀλλὰ γίνετε αἰτία χαρᾶς καὶ γιὰ τοὺς μὲν καὶ γιὰ τοὺς δέ. Ἂν θέλουμε νὰ δοξάζουμε ὀρθὰ τὸ Θεὸ καὶ στ’ ἀλήθεια νὰ εἴμαστε ὀρθόδοξο ἔθνος, πρέπει νὰ τὸ κάνουμε ὄχι μονάχα μὲ τὸ περήφανο ὄνομά μας ἀλλὰ καὶ μὲ τὸ ταπεινὸ καὶ καθαρὸ πνεῦμα τῆς ἀληθείας, τῆς ἁγιότητος καὶ τῆς ἀγαθοσύνης. Ἔτσι ποὺ τὸ περιεχόμενο νὰ ἀνταποκρίνεται στὸ ὄνομα καὶ νὰ δικαιολογεῖ τὴν πληρότητα τοῦ ὀνόματος.
Ἔτσι, ἡ Ὀρθοδοξία θὰ καταστεῖ γιὰ σᾶς τὸ ἐνδότερο Βασίλειο τοῦ Θεοῦ καὶ θὰ μεταφυτευθεῖ μέσω ὑμῶν σὲ ὅλο τὸν κόσμο. Ἔτσι, μέσα ἀπὸ τὴν ζωντανὴ καὶ ὀρθὴ πίστη, θὰ βρεῖτε παρηγορία στὶς ἀμέτρητες πληγὲς μὲ τὶς ὁποῖες ἡ ψυχὴ σᾶς ἔχει ἐξέλθει ἀπὸ τὴ μακρόχρονη σκληρὴ μάχη, παρηγορία στὶς ταπεινώσεις καὶ τὴν ἀγωνία τοῦ θανάτου.
Ἔτσι καὶ ὁ καρπὸς τῶν μεγάλων παθημάτων σας δὲν θὰ εἶναι πικρός, ὅπως εἶναι τὸ ἴδιο πάθος, ἀλλὰ γλυκὺς καὶ εὐώδης, θρεπτικὸς γιὰ τὴν ἀνάπτυξη καὶ τὴ πρόοδο τῆς ψυχῆς σας.
ΠΗΓΗ: «ΕΜΠΝΕΥΣΜΕΝΕΣ ΟΜΙΛΙΕΣ
ΓΙΑ ΝΑ ΓΝΩΡΙΣΟΥΜΕ ΤΟ ΜΕΓΑΛΕΙΟ
ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ ΤΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ»
ΑΓΙΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΑΧΡΙΔΟΣ
ΕΚΔΟΣΕΙΣ «ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΚΥΨΕΛΗ»
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου