Tό Ἅγιον Φῶς

 Μ. Γ. ΒΑΡΒΟΥΝΗΣ

Ἀναπληρωτὴ Καθηγητὴ τοῦ Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης

       

 ΟΠΩΣ ΚΑΘΕ χρόνο, ἔτσι καὶ φέτος ὁ Μακαριώτατος Πατριάρχης Ἱεροσολύμων ἔλαβε καὶ μετέδωσε στὸν λαό, καὶ στὸν κόσμο ὁλόκληρο, τὸ Ἅγιο Φῶς, θαυματουργικὰ ἀπὸ τὸν Πανάγιο Τάφο, τὸ [μεσημέρι τοῦ Μεγάλου Σαββάτου. Ἡ ὑπερφυσικὴ αὐτὴ θαυματουργικὴ παρουσία τῆς Θείας Χάριτος ἐπαναλαμβάνεται κάθε χρόνο στὴν Ἁγία Πόλη τῆς Ἱερουσαλήμ, χαρίζοντας στοὺς πιστοὺς μία ζωντανὴ ἐλπίδα στὴν χαρὰ τῆς Ἀναστάσεως τοῦ Θεανθρώπου. Χιλιάδες προσκυνητὲς καὶ ἑκατομμύρια ὀρθόδοξοι χριστιανοί, στὴν ὑφήλιο ὁλόκληρη, προσβλέπουν στὸ Ἅγιο Φῶς καὶ τὴν θαυματουργικὴ ἁφή του, ἐνῶ ὁ ἑλληνικὸς λαὸς ἔχει πολλὰ καὶ διάφορα ἔθιμα σχετικὰ μὲ τὸ φῶς τῆς Ἀναστάσεως, τὸ μεταφέρει τελετουργικὰ στὸ σπίτι του, χρίει μὲ τὴν κάπνα τοῦ τὸ ἀνώφλι τῆς εἰσόδου, τοποθετεῖ εὐλαβικὰ στὸ κέντρο τοῦ πασχαλινοῦ ἑορταστικοῦ τραπεζιοῦ, γιὰ νὰ....

φωτίζει ὅλη τὴν οἰκογένεια ποῦ συγκεντρώνεται γύρω του.

     Κάθε φορᾶ διάφορες ἀμφισβητήσεις καὶ ἀντιλογίες γιὰ βασικὲς πίστεις καὶ παραδοχὲς τῆς θρησκείας μᾶς ἐμφανίζονται τὴν περίοδο τῆς Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς. Ἔχει γίνει, ἄλλωστε, αὐτὸ ἕνα εἶδος μόδας, καὶ εἶναι στοιχεῖο ἀναμενόμενο τέτοιες μεγάλες καὶ σπουδαῖες μέρες. Δὲν «διέφυγε» ἀπὸ αὐτὰ πέρσι οὔτε καὶ τὸ Ἅγιον Φῶς: ἀκούστηκαν διάφορα δῆθεν στοιχεῖα, ἀναμείχθηκαν πρόσωπα ἀνύπαρκτα ἢ μὲ παραποιημένα στοιχεῖα -ἄκουσα γιὰ παράδειγμα νὰ μιλοῦν γιὰ τὸν «πατριάρχη» Νικηφόρο Θεοτόκη- ἀνακαλύφθηκαν κατ' ἐπίφαση ἄγνωστα ἢ κρυφὰ βιβλία κ.ο.κ. Ἡ ὑπόθεση εἶχε, ὅπως προβλήθηκε ἀπὸ τὰ κανάλια καὶ τὰ λοιπὰ ΜΜΕ ὅλα τὰ δεδομένα μίας καλοστημένης κινηματογραφικῆς παραγωγῆς: μυστήριο, κρυμμένες ἀλήθειες, ἀπόκρυφα κείμενα, ἀλλὰ καὶ ἔνταση λόγου καὶ πάθος στὴν συζήτησή της.

Ὁρισμένοι θεατὲς σκανδαλίστηκαν, ἄλλοι θύμωσαν, ἄλλοι -οἱ περισσότεροι- διαισθητικὰ ἀντιλήφθηκαν περὶ τίνος πρόκειται καὶ ἄλλαξαν κανάλι. Ἔμεινε μόνο ἕνα μεγάλο «γιατί»: γιατί ὁ χριστιανισμός, δύο χιλιάδες χρόνια μετὰ τὴν σταυρικὴ θυσία καὶ τὴν λαμπροφόρο Ἀνάσταση τοῦ Κυρίου μας, νὰ ἀντιμετωπίζεται μὲ τὸν τρόπο αὐτό; Γιατί ἀπὸ ὁρισμένους νὰ παραθεωρεῖται ἡ προσφορά του στὸν κόσμο, πνευματική, κοινωνικὴ καὶ πολιτισμική; Γιατί νὰ διαστρέφονται οἱ ἀλήθειες τῆς πίστης μας; Καί, σὲ τελικὴ ἀνάλυση, γιατί νὰ προσπαθεῖ ὁ ἄνθρωπος νὰ ἑρμηνεύσει μὲ τὴν πεπερασμένη λογική του τὸ ἄπειρο καὶ τὸ ὑπερφυσικό, καὶ στὴν ἀναμενόμενη βέβαιη ἀποτυχία του νὰ προσπαθεῖ, σχεδὸν ἐκδικητικά, νὰ βλάψει, νὰ μειώσει ἢ καὶ νὰ ἐξαφανίσει τὴν πίστη τῶν ἄλλων;

       Ἑκατομμύρια ἀνθρώπων ἔζησαν, δημιούργησαν καὶ ἐκοιμήθησαν μὲ τὴν πίστη στὸ Θεὸ καὶ μὲ τὴν ἐλπίδα νὰ φωτιστοῦν ἀπὸ τὸ φῶς τῆς Ἀναστάσεως. Ἄλλοι τόσοι ἔθεσαν τὸ φῶς τοῦ Ζωοδόχου Τάφου ὡς φάρο καὶ πυξίδα στὴ ζωή τους, πορευόμενοι μὲ τὴ βοήθεια καὶ τὸν φωτισμὸ τοῦ «ἐν τῷ πελάγει τῶν θλίψεων» τῆς παρούσας ζωῆς. Καὶ ἑκατομμύρια συνανθρώπων μᾶς προσβλέπουν μὲ ἐλπίδα, κάθε Μεγάλο Σάββατο, στὸν Πανάγιο Τάφο, ποὺ ὁ Πατριάρχης Ἱεροσολύμων προσευχόμενος πραγματοποιεῖ τὴν ἁφὴ τοῦ Ἁγίου Φωτός. Πρὸς τί ἡ περιφρόνηση πρὸς ὅλους αὐτούς, πρὸς τί ἡ ὑπεροψία καὶ ἡ μάταιη ἐπίδειξη γνώσεων; Πρὸς τί τὰ πειράματα, ὅταν ὁμιλεῖ ἡ ἐμπειρία ὅσων ἔζησαν καὶ ζοῦν τὸ θαῦμα καὶ διηγοῦνται τὰ θαυμάσια του Θεοῦ, τὴν ἐμφάνιση τοῦ Ἁγίου Φωτὸς μὲ τρόπο ποῦ ξεπερνᾶ τὰ ὑλικά, γήινα καὶ ἀνθρώπινα πράγματα;

Εἶναι στ' ἀλήθεια παράξενο ποῦ ὁ ἄνθρωπος ἐπιζητεῖ νὰ ἀναγνωρίσει μόνο τὸν Θεὸ ἐκεῖνο ποῦ θὰ μπορέσει νὰ ἀναπαραγάγει πειραματικά. Εἶναι ὁπωσδήποτε φρικιαστικὸ τὸ ὅτι ἀντὶ νὰ εὐχαριστοῦμε γονυπετεῖς τὸν Θεὸ γιὰ τὸ θαῦμα τοῦ ἐπιζητοῦμε νὰ τὸ ἀναλύσουμε στὸ ἐργαστήριο, χωρὶς νὰ ἀντιλαμβανόμαστε ὅτι προσλαμβάνουμε τὸ θαῦμα διαφορετικά, ἀνάλογα μὲ τὴν πνευματική μας κατάσταση. Καί, βεβαίως, εἶναι πέρα ἀπὸ κάθε ἀνθρώπινη λογικὴ τὸ ὅτι, τούτων οὕτως ἐχόντων, ὁ Θεὸς συνεχίζει, στὴν ἄπειρη ἀγάπη καὶ στὴν ἀμέτρητη φιλανθρωπία Του, νὰ μᾶς παρέχει κάθε χρόνο τὸ ἔλεος τῆς ζωντανῆς θαυματουργικῆς του παρουσίας, τὸ θαῦμα τοῦ Ἁγίου Φωτός.

Τὴν ἀλήθεια θὰ τὴν βροῦμε μέσα μας, ὄχι στὸ μυαλό, ἀλλὰ στὴν καρδιά μας. Θὰ τὴν κατανοήσουμε μυστηριακὰ ζώντας μέσα στὴν Ἐκκλησία, συμμετέχοντας στὰ ἱερά της μυστήρια, ὄντες σὲ διαρκῆ μετάνοια καὶ ἐξομολόγηση, μὲ ταπείνωση καὶ προσευχή. Τὸ θέαμα τοῦ ἐπηρμένου ἄνθρωπου ποῦ προσπαθεῖ νὰ ταξινομήσει καὶ νὰ ἑρμηνεύσει τὰ θαύματα καὶ τὰ μεγαλεία τοῦ Θεοῦ μὲ τὴν ἀτελῆ φύση καὶ λογική του, εἶναι ὄχι μόνον κωμικό, ἄλλα καὶ ἀπεχθές. Μόνον ἂν ἀφήσουμε μὲ ἐμπιστοσύνη τὸν ἑαυτό μας στὴν πρόνοια καὶ στὴν ἀπέραντη Ἀγάπη τοῦ Θεοῦ, μόνον ἐπικαλούμενοι τὸ ἔλεος καὶ τὸν φωτισμὸ Τοῦ μποροῦμε νὰ αἰσθανθοῦμε νὰ καταυγάζεται ἡ ταπεινή μας ὕπαρξη ἀπὸ τὸ ἄκτιστο φῶς τῆς Τρισηλίου Θεότητος, μποροῦμε νὰ βρεθοῦμε ἔξω ἀπὸ τὸ Κενὸ Μνημεῖο, μὲ τὰ μάτια τῆς ψυχῆς μας, αἰσθανόμενοι τὸ θεῖον φῶς τῆς Ἀναστάσεως.

       Ἂς κλείσουμε λοιπὸν τὰ ἀφτιά μας σὲ ὅσους ἐπιζητοῦν τὸν σκανδαλισμὸ καὶ τὸν κλονισμό μας. Ἂς ἀφήσουμε τὴν χαρὰ τῆς Ἀναστάσεως -ποῦ πειραματικὰ δὲν προσδιορίζεται, οὔτε ἀναπαράγεται νὰ γεμίσει τὴν ὕπαρξή μας. Κι ἂς εὐχηθοῦμε τὸ Ἅγιον Φῶς, ὅπως κάθε χρόνο ζωηφόρο ἐκπηγάζει ἀπὸ τὸν Πανάγιο Τάφο, νὰ φωτίσει καὶ ὅσους φέτος ἄρθρωσαν λόγον ἀμφισβητήσεως ἢ ἀσεβείας, ὥστε νὰ βροῦν στὴ ζωὴ τοὺς τὸν Ἰησοῦ Χριστό, τὴν Ἀνάσταση, τὴ Ζωὴ καὶ τὸ Φῶς τοῦ Κόσμου, ποῦ βοήθα τοὺς ἀνθρώπους νὰ μὴν περπατοῦν ἀπελπισμένοι στὸ σκοτάδι ἀλλὰ νὰ ἔχουν μέσα τοὺς τὸ ἀνέσπερο καὶ ἱλαρὸ φῶς τῆς ζωῆς, ἀφοῦ γιὰ τοὺς ὀρθόδοξους χριστιανοὺς δὲν ὑπάρχει ἡ ἀνάγκη τοῦ θαύματος τοῦ Ἁγίου Φωτὸς γιὰ νὰ ἀποδειχθεῖ ἡ ὕπαρξη τοῦ Θεοῦ, ἀντιθέτως ὁ ἄνθρωπος ἔχει τὴν ἀνάγκη τοῦ θαύματος, γιὰ νὰ στηριχθεῖ μὲ τὸ ἔλεος καὶ τοὺς οἰκτιρμοὺς τοῦ Θεοῦ.

ΕΓΚΟΛΠΙΟ