Πρωτοπρεσβύτερος Γεώργιος Μεταλληνὸς
ΠΑΡΑΔΟΣΗ, Η ΖΩΗ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ
«ἃ καί... παρελάβετε... ταῦτα πράσσετε»
...Τὸ πραγματοποιοῦν δὲ αὐτὸ ἐκεῖνοι, ποὺ ζοῦν καὶ πορεύονται «σὺν πάσι τοῖς Ἁγίοις». Αὐτὸ μας βεβαιώνει σήμερα ὁ Ἄπ. Παῦλος: «Ὅσα ἐμάθετε, καὶ παρελάβετε, καὶ ἀκούσατε, καὶ εἴδατε σὲ μένα, αὐτὰ νὰ πράσσετε». Καλώντας ὁ Ἀπόστολος τοὺς Φιλιππησίους νὰ ἀκολουθοῦν ἐκεῖνα, ποὺ μὲ ὅλους τους δυνατοὺς τρόπους προσλήψεως πῆραν ἀπὸ αὐτόν, ὑπογραμμίζει κατὰ τὸν πληρέστερο τρόπο τὴν ἔννοια τῆς Παραδόσεως, θεμελιακῆς κατηγορίας στὴν ζωὴ τῆς Ὀρθοδοξίας.
Οὐσία τῆς παραδόσεως
Εἶναι σημαντικό, ὅτι ὁ Παῦλος δὲν συνιστᾶ νὰ διαφυλάξουν ἁπλῶς οἱ ἀναγνῶστες τῆς ἐπιστολῆς τοῦ αὐτά, ποὺ πῆραν ἀπὸ ἐκεῖνον, ἀλλὰ ζητεῖ καὶ νὰ τὰ ἐφαρμόσουν. Μιλεῖ γιὰ πράξη, γιὰ ζωή. Τοὺς προτρέπει νὰ τὰ ζήσουν. Γιατί αὐτὸ ἀκριβῶς εἶναι ἡ Ἐκκλησία ὡς Ὀρθοδοξία. Μία ἀδιάκοπη συνέχεια ζωῆς, ποὺ ἐκφράζεται μὲ τὸν ὄρο παράδοση. Ἡ πορεία...
τῆς Ἐκκλησίας, ὡς Σώματος Χριστοῦ, μέσα στοὺς αἰῶνες δὲν συνιστᾶ μετάδοση σὲ κάθε ἐπερχόμενη γενεὰ μίας ἄψυχης - φιλολογικῆς μαρτυρίας, ποὺ περιορίζεται σὲ μερικὰ «ὁμολογιακὰ» (ὅπως συνήθως τὰ ὀνομάζουν) κείμενα. Εἶναι ἡ μετάδοση μίας ἐμπειρίας, μέσα στὴν ὁποία «παρατείνεται», (συνεχίζεται) ἐν Ἁγίω Πνεύματι ἡ Ζωὴ τοῦ Χριστοῦ. Μὲ τὴν σάρκωσή Του ὁ Λόγος τοῦ Θεοῦ καὶ τὴν εἴσοδό Του στὴν ἱστορία ἔφερε ἕνα νέο τρόπο ζωῆς στὸν κόσμο, τὴ ζωὴ τὴ δική Του, μία ζωὴ μέσα στὴ Χάρη τοῦ Θεοῦ, χωρὶς ἁμαρτία. Καλεῖ δὲ κάθε ἄνθρωπο νὰ ἐνταχθεῖ στὸ Σῶμα Του, στὴν Ἐκκλησία, γιὰ νὰ ζεῖ μέσα στὴν ἐν Χριστῷ κοινωνία, μὲ τὴ χάρη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, καὶ αὐτὸς αὐτὴ τὴ ζωή, ποὺ κρατεῖ τὸν ἄνθρωπο στὴν κοινωνία τοῦ Θεοῦ καὶ σὲ ἀγάπη καὶ εἰρήνη μὲ τοὺς ἀδελφούς του. Γιατί, ὅπου ὑπάρχει αὐτὸς ὁ τρόπος ζωῆς, «ὁ Θεὸς τῆς εἰρήνης» -μᾶς βεβαιώνει ὁ Ἀπόστολος- εἶναι μαζί μας.
τῆς Ἐκκλησίας, ὡς Σώματος Χριστοῦ, μέσα στοὺς αἰῶνες δὲν συνιστᾶ μετάδοση σὲ κάθε ἐπερχόμενη γενεὰ μίας ἄψυχης - φιλολογικῆς μαρτυρίας, ποὺ περιορίζεται σὲ μερικὰ «ὁμολογιακὰ» (ὅπως συνήθως τὰ ὀνομάζουν) κείμενα. Εἶναι ἡ μετάδοση μίας ἐμπειρίας, μέσα στὴν ὁποία «παρατείνεται», (συνεχίζεται) ἐν Ἁγίω Πνεύματι ἡ Ζωὴ τοῦ Χριστοῦ. Μὲ τὴν σάρκωσή Του ὁ Λόγος τοῦ Θεοῦ καὶ τὴν εἴσοδό Του στὴν ἱστορία ἔφερε ἕνα νέο τρόπο ζωῆς στὸν κόσμο, τὴ ζωὴ τὴ δική Του, μία ζωὴ μέσα στὴ Χάρη τοῦ Θεοῦ, χωρὶς ἁμαρτία. Καλεῖ δὲ κάθε ἄνθρωπο νὰ ἐνταχθεῖ στὸ Σῶμα Του, στὴν Ἐκκλησία, γιὰ νὰ ζεῖ μέσα στὴν ἐν Χριστῷ κοινωνία, μὲ τὴ χάρη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, καὶ αὐτὸς αὐτὴ τὴ ζωή, ποὺ κρατεῖ τὸν ἄνθρωπο στὴν κοινωνία τοῦ Θεοῦ καὶ σὲ ἀγάπη καὶ εἰρήνη μὲ τοὺς ἀδελφούς του. Γιατί, ὅπου ὑπάρχει αὐτὸς ὁ τρόπος ζωῆς, «ὁ Θεὸς τῆς εἰρήνης» -μᾶς βεβαιώνει ὁ Ἀπόστολος- εἶναι μαζί μας.
Παρ’ ὅλο, λοιπόν, ποὺ τὸ κήρυγμα εἶναι οὐσιαστικὸ μέρος τῆς Ποιμαντικῆς καὶ Ἱεραποστολῆς τῆς Ἐκκλησίας, ποτὲ δὲ νοεῖται χριστιανικὰ ὁ εὐαγγελισμὸς τοῦ ἀνθρώπου καὶ τοῦ κόσμου ὡς μηχανικὴ μεταβίβαση μίας κωδικοποιημένης διδασκαλίας, ἀλλ’ ὡς κλήση γιὰ μετοχὴ σὲ μία συγκεκριμένη πραγματικότητα, τὴ ζωὴ τῆς Ἐκκλησίας, ποὺ δὲν εἶναι παρὰ παραλαβὴ καὶ μετάδοση Χριστοῦ. Τοῦτο ἐκφράζεται συμβολικά, ἀλλὰ συνάμα καὶ ρεαλιστικά, σ’ ἕνα κεντρικότατο γεγονὸς τῆς ἐκκλησιαστικῆς ζωῆς, τὴν χειροτονία τοῦ Πρεσβυτέρου. Μετὰ τὸν καθαγιασμὸ τῶν Τιμίων Δώρων ὁ Ἐπίσκοπος παραδίδει στὸν νεοχειροτονημένο τὸν καθαγιασμένο «Ἅγιον Ἄρτον» καὶ τοῦ λέγει: «Λάβε τὴν παρακαταθήκην ταύτην καὶ φύλαξον αὐτήν, ἕως τῆς παρουσίας τοῦ Κυρίου ἠμῶν Ἰησοῦ, ὄτε παρ’ Αὐτοῦ μέλλεις ἀπαιτεῖσθαι αὐτήν». Εὐγλωττότερη ἔκφραση τοῦ γεγονότος τῆς παραδόσεως δὲν μπορεῖ νὰ ὑπάρξει. Ὁ ὅλος Χριστός, ὡς πίστη - λατρεία -ζωή, πρέπει νὰ μεταδίδεται ἀπὸ ἄνθρωπο σὲ ἄνθρωπο καὶ ἀπὸ γενεὰ σὲ γενεά, γιὰ νὰ σώζεται σὲ κάθε ἐποχὴ μέσα στὴν Ἐκκλησία ὁ κόσμος.
Κοντὰ σὲ Παύλους...
Δὲν εἶναι ὅμως συμπτωματικό, ὅτι ὁ Παῦλος, μιλώντας γιὰ χριστιανικὴ ζωή, παραπέμπει στὸν ἑαυτό του! Καὶ δὲν εἶναι ἡ πρώτη καὶ μόνη φορά. Ἀλλοῦ θὰ πεῖ ἀπερίφραστα «Μιμηταί μου γίνεσθε, καθὼς καγῶ Χριστοῦ» (Ἃ’ Κόρ. δ’ 16). Τοῦτο ἔχει φυσικὰ τὴν ἐξήγησή του. Ὅπως ἡ Θεία Ἀποκάλυψη δὲν εἶναι μερικὰ κείμενα, ἀλλὰ τὸ ἴδιο τὸ Πρόσωπο τοῦ Θείου Λόγου, ποὺ ἐνανθρώπησε, ἔτσι καὶ ἡ συνέχεια τῆς ἐν Χριστῷ ζωῆς, ἡ Παράδοση τῆς Ἐκκλησίας, ἐμφανίζεται ὡς προσωπικὸ γεγονὸς στὴν ἱστορία. Πραγματοποιεῖται στὸν λόγο καὶ τὸν βίο τοῦ Παύλου καὶ ὅλων τῶν Ἁγίων μας. Οἱ Ἅγιοι εἶναι οἱ γνήσιοι μαθητὲς τοῦ Χριστοῦ, τὰ πιστὰ τέκνα τῆς Ἐκκλησίας Του. Ἡ ζωὴ τῶν Ἁγίων, σ’ ὅλο τὸ πλήρωμά της (ὁ «βίος καὶ ἡ πολιτεία» τοὺς) συνιστᾶ τὴν εὐθεία γραμμὴ τῆς παραδόσεως μέσα στὸ χρόνο. Γι’ αὐτὸ καὶ ἡ Ὀρθοδοξία χωρὶς Ἁγίους εἶναι ἀδιανόητη. Κοντὰ δὲ στοὺς Ἁγίους γίνεται ὁ πιστὸς καὶ αὐτὸς μέτοχος καὶ φορέας τῆς ἐκκλησιαστικῆς παραδόσεως. Γι’ αὐτὸ καὶ ἡ σχέση Πνευματικοῦ Πατρὸς - Πιστοῦ εἶναι θεμελιακὴ στὴν πνευματικὴ ζωὴ τῆς Ἐκκλησίας μας. Γιατί δὲν «μαθαίνει» κανεὶς τὴν ἐκκλησιαστικὴ παράδοση σὰν ἕνα μάθημα, διανοητικὰ καὶ θεωρητικά. Ἀλλὰ τὴ γνωρίζει βιωματικὰ μέσα στὴ ζωὴ τῆς ἀσκήσεως καὶ μετανοίας. Μέσα στὸν ἀγώνα γιὰ κάθαρση ἀπὸ τὰ πάθη, ποὺ ὁδηγεῖ στὸν ἁγιοπνευματικὸ φωτισμὸ καὶ τὴ θέωση. Ἡ σπουδὴ τῆς Θεολογίας ὡς ἐπιστήμης -καὶ μάλιστα «θεωρητικῆς», ὅπως συνήθως λέμε- δὲν σημαίνει καὶ μετοχὴ στὴν παράδοση - ζωὴ τῆς Ἐκκλησίας. Εἶναι μόνο μία προϋπόθεση, γιὰ νὰ ὁδηγηθεῖ ὁ ἄνθρωπος στὴν ἀληθινὴ Θεολογία, ποὺ εἶναι ἡ κατ’ ἐξοχὴν πρακτικὴ «ἐπιστήμη» τῆς ἀσκήσεως, τῆς «ὄντως φιλοσοφίας», κατὰ τοὺς ἁγίους Πατέρας μας. Κοντὰ στοὺς Ἁγίους γίνεται κανεὶς φορέας τῆς ἐκκλησιαστικῆς παραδόσεως.
...καὶ στὴ Μία Ἐκκλησία
Παράδοση γνήσια ὑπάρχει, λοιπόν, ὅπου ὑπάρχουν καὶ Ἅγιοι, οἱ ἀληθινοὶ καὶ αὐθεντικοὶ φορεῖς της. Ἀλλὰ τοῦτο δὲν μπορεῖ νὰ συμβεῖ ἔξω ἀπὸ τὴν Μία Ἐκκλησία, τὴν Ἐκκλησία τῶν Ἁγίων. Ὁ ἄγ. Εἰρηναῖος Λουγδούνου (β’ αἵ.), γνωστός, ὡς «Θεολόγος τῆς παραδόσεως» διδάσκει, ὅτι μόνο στὴ Μία Ἐκκλησία -καὶ ὄχι στὶς κάθε λογὴς αἱρέσεις- βρίσκεται ἡ «παράδοση τοῦ Χριστοῦ καὶ τῶν Ἀποστόλων Του», ἀφοῦ ἡ ἴδια ἡ Ἐκκλησία εἶναι ἡ Παράδοση. Καὶ μέσα στὴν Ἐκκλησία, τὰ Πρόσωπα (Ἐπίσκοποι -Πρεσβύτεροι) συνιστοῦν, πάνω ἀπὸ κάθε κείμενο, τὴν ἀμετακίνητη ἐγγύηση γιὰ τὴν γνησιότητα τῆς παραδόσεώς της. Ὅπου ὑπάρχει στὸν κόσμο ἡ Μία Ἐκκλησία (ἡ Ὀρθοδοξία), ὑπάρχει καὶ ἑνότητα παραδόσεως, ποὺ ἐκφράζεται ὡς ἑνότητα πίστεως, λατρείας καὶ ζωῆς. Τὴν ἑνότητα αὐτὴ καμμιὰ ἐξωτερικὴ διαφορὰ (γλώσσα, ἔθιμα, πολιτισμὸς) δὲν εἶναι δυνατὸν νὰ καταστρέψει.
Εἶναι, πράγματι, γεγονός, ὅτι μόνο, ὅπου ἔχει ἀλλοιωθεῖ ἡ οὐσία τῆς παραδόσεως, ἐκεῖ καὶ ὅλα τὰ ἐξωτερικὰ στοιχεῖα γίνονται μέσα διασπαστικά. Τοῦτο συνέβη, ἄλλωστε, στὴ Δύση, ὅπου ἡ ἀλλοίωση τῆς παραδόσεως μέσα στὸ φραγκικὸ - φεουδαρχικὸ περιβάλλον, ὠδήγησε στὸ σχίσιμο τῆς Ρωμηοσύνης σὲ Ἀνατολικὴ καὶ Δυτική, στὸ σχίσμα Ἀνατολῆς - Δύσεως. Κατὰ τοὺς ἁγίους μας Πατέρες, ὅπου ἐμφανίζεται αἵρεση, ἐκεῖ ἔχει προηγηθεῖ ἀλλοίωση τῆς παραδόσεως, ὡς ζωῆς ἐν Χριστῷ. Ἔχει χαθεῖ ἡ ἐμπειρία τῆς θεώσεως, καὶ γι’ αὐτὸ δημιουργεῖται ἄλλη παράδοση, ποὺ δὲν εἶναι ἡ ἐκκλησιαστική, ἀλλὰ «ψευδὴς» καὶ «ψευδώνυμος». Ἡ ἀπομάκρυνση ἀπὸ τὴν ἐμπειρία τῶν θεουμένων, Ἀποστόλων καὶ Ἁγίων, μεταβάλλει τὴν ἐν Χριστῷ ζωὴ σὲ αἱρετικὸ τρόπο ὑπάρξεως, ποὺ φυσικὰ δὲν μπορεῖ νὰ σώσει.
"ΕΥΑΓΓΕΛΙΚΑ ΚΑΙ ΑΠΟΣΤΟΛΙΚΑ ΜΗΝΥΜΑΤΑ"
(Ἀπάνθισμα κηρυγμάτων ἀπὸ τὴν
«ΦΩΝΗ ΚΥΡΙΟΥ» τῶν ἐτῶν 1980 καὶ 1983)
ΠΡΩΤΟΠΡ. ΓΕΩΡΓΙΟΥ Μ. ΜΕΤΑΛΛΗΝΟΥ
ΕΚΔΟΣΕΙΣ «ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΚΥΨΕΛΗ»
Ἀπό:Ι.Μ.Παντοκράτορος
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου