--> Ἀρχ. Ἰωήλ Κωνστάνταρος Ἱεροκήρυκας - Γενικός Ἀρχιερατικός Ἐπίτροπος Ἱερᾶς Μητροπόλεως Δρυϊνουπόλεως, Πωγωνιανῆς καί Κονίτσης
Ὅσο κι ἂν θέλουν ὁρισμένοι νὰ ἀρνηθοῦν τὴν πραγματικότητα, δὲν κατορθώνουν ποτὲ νὰ τὴν κάνουν αὐτὴν νὰ μὴν ὑφίσταται. Καὶ ὅσο κι ἂν προσπαθοῦν κάποιοι νὰ ἀρνηθοῦν τὴν δίψα τοῦ Θεοῦ στὴν ἀνθρώπινη ψυχή, τὸ μόνο ποὺ κατορθώνουν εἶναι νὰ φέρουν στὴν ἐπιφάνεια, ἔτι πλέον τὴν λαχτάρα αὐτὴν γιὰ ἐπικοινωνία μὲ τὸν προσωπικὸ Θεό.
Ἀλλ’ ἂς ξεκινήσουμε ἀπὸ ἐκεῖ ποὺ εἴχαμε σταματήσει.
Ὅλα τὰ Ἔθνη καὶ ὅλοι οἱ ἄνθρωποι, στὸ βάθος τῆς ὑπάρξεώς τους ἔτρεφαν μία μεγάλη λαχτάρα. Μία μεγάλη προσδοκία. Αὐτὴν τὴν προσδοκία τοῦ Λυτρωτοῦ, ὁ ὁποῖος, ἀφ’ ἑνὸς μὲν θὰ καθάριζε τὴν ἐνοχὴ ποὺ ὅλοι ἐνίωθαν βαθειὰ στὴν συνείδησή τους, ἀφ’ ἑτέρου δὲ θὰ τοὺς πρόσφερε καὶ πάλι τὴν... πραγματικότητα τοῦ γλυκασμοῦ τῆς παραδεισένιας ἀναμνήσεως ποὺ ἀπὸ γενιὰ σὲ γενιὰ κρατοῦσαν μέσα στὴ συνείδησή τους.
Τὸ χαρακτηριστικὸ μάλιστα τῆς προσδοκίας αὐτῆς ποὺ συγκλονίζει, εἶναι ὅτι ὅλοι οἱ ἄνθρωποι, ἀνέμεναν Αὐτὸν τὸν Λυτρωτή, ὁ ὁποῖος θὰ εἶχε τὰ χαρακτηριστικὰ τόσο Θεοῦ, ὅσο καὶ ἀνθρώπου.
Ἡ βαθύτερη μελέτη τοῦ θέματος ἀποδεικνύει ὅτι οἱ λαοί, μέσα στὶς παραδόσεις τους, δὲν περίμεναν οὔτε μόνο Θεὸ ποὺ θὰ τοὺς ἔσωζε, οὔτε μόνο ἄνθρωπο ποὺ θὰ τοὺς ἔφερνε τὸ περιεχόμενο τῆς προσδοκίας.
Στὴν θρησκεία τῶν ἀρχαίων Ἑλλήνων ἡ ἐξοικείωσις θεῶν καὶ ἀνθρώπων εἶναι χαρακτηριστικὴ ἐκδήλωση τῆς «θεανθρωπικῆς» αὐτῆς προσδοκίας στὶς ψυχὲς τῶν πονεμένων ἀνθρώπων. Ἔτσι ἀκριβῶς ἐξηγεῖται καὶ ἡ πίστη τῶν προγόνων μας στὶς θεοφάνειες. Εἶναι μάλιστα πολὺ χαρακτηριστικὲς περιπτώσεις τῶν ὅσων λέμε, οἱ ἐκδηλώσεις θεανθρωπικὴς προσδοκίας τῶν Ἑλλήνων κατὰ τοὺς χρόνους τῆς Καινῆς Διαθήκης.
Τὸ καταπληκτικὸ θεόπνευστο βιβλίο τῶν Πράξεων τῶν Ἀποστόλων (ἔργο τοῦ Ἕλληνος Εὐαγγελιστοῦ Λουκᾶ) σὲ δύο κεφάλαια (ΙΔ΄ 8-18 καὶ ΚΗ΄ 6), μᾶς περιγράφει αὐτὴν ἀκριβῶς τὴν συνείδηση τῶν προγόνων μας.
Ἂς τὶς παρακολουθήσουμε καὶ τὶς 2 περιπτώσεις μὲ προσοχὴ καὶ συγκίνηση.
Ά) Ὅταν οἱ Ἀπόστολοι Παῦλος καὶ Βαρνάβας ἐπισκέφτηκαν τὰ Λύστρα τῆς Λυκαονίας, γιὰ νὰ κηρύξουν τὸ Εὐαγγέλιο καὶ νὰ ἱδρύσουν καὶ στὸ μέρος ἐκεῖνο Χριστιανικὴ Ἐκκλησία, ἐκτός του λόγου τοῦ Θεοῦ, πραγματοποίησαν καὶ ἕνα θαῦμα. Ὁ Παῦλος, θεράπευσε ἕναν ἐκ γενετῆς χωλόν. «Οἱ ὄχλοι ἰδόντες, ὁ ἐποίησεν ὁ Παῦλος», δήλ. τὴν θαυματουργικὴ ἴαση τοῦ ἐκ γενετῆς χωλοῦ, «ἐπῆραν τὴν φωνὴν αὐτῶν Λυκαονιστὶ λέγοντες, οἱ θεοὶ ὁμοιωθέντες ἀνθρώποις, κατέβησαν πρὸς ἠμᾶς» Δήλ. τὰ πλήθη τοῦ λαοῦ, ὅταν εἶδαν αὐτό, ποὺ ἔκανε ὁ Παῦλος, ἐσήκωσαν τὴν φωνή τους καὶ ἔλεγαν στὴν Λυκαονικὴ γλώσσα: «Οἱ θεοὶ ἔγιναν ὅμοιοι πρὸς τοὺς ἀνθρώπους καὶ κατέβηκαν σ’ ἐμᾶς».
Καὶ μᾶς ἀναφέρει στὴ συνέχεια τὸ ἱερὸ κείμενο ὅτι ὀνόμαζαν τὸν Βαρνάβα Δία καὶ τὸν Παῦλο Ἑρμῆ γιατί αὐτὸς κυρίως ὁμιλοῦσε. Εἶναι μάλιστα πολὺ χαρακτηριστικὸ ὅτι ὁ ἱερέας στὸ ναὸ τοῦ Δία, ποὺ ἦταν μπροστὰ στὴν πόλη τους, ἔφερε στὴν πύλη τῆς πόλεως ταύρους καὶ στεφάνια καὶ ἤθελε μαζὶ μὲ τὸ πλῆθος νὰ τοὺς προσφέρει θυσία...
Φυσικὰ οἱ Ἀπόστολοι ὅταν εἶδαν τί ἤθελαν νὰ κάνουν, διέρρηξαν τὰ ἱμάτιά τους μὲ ἀποτροπιασμὸ καὶ μόλις καὶ μετὰ βίας κατόρθωσαν νὰ τοὺς συγκρατήσουν καὶ νὰ τοὺς δώσουν νὰ καταλάβουν ποιὰ εἶναι ἡ πραγματικότητα...
Β) Ὁ Παῦλος, βρίσκεται ναυαγὸς τώρα στὴ Μελίτη καὶ ἀπὸ κεῖ προετοιμάζεται γιὰ τὴ Ρώμη. Ἐκεῖ λοιπὸν στὴν Μελίτη, καθὼς ὁ Παῦλος μάζεψε σὲ δεμάτι φρύγανα καὶ τὰ ἔριξε πάνω στὴ φωτιά, μία ὀχιά, ποὺ ζεστάθηκε ἀπὸ τὴ θερμότητα, πετάχτηκε καὶ τοῦ δάγκωσε τὸ χέρι. Οἱ κάτοικοι τῆς περιοχῆς, καθὼς εἶδαν τὸ «θηρίον» νὰ κρέμεται ἀπὸ τὸ χέρι του, ἔλεγαν μεταξύ τους. Σίγουρα ὁ ἄνθρωπος αὐτὸς εἶναι φονιάς, ὁ ὁποῖος γλίτωσε ἀπὸ τὴν θάλασσα, ἀλλ’ ἡ θεία δίκη δὲν τὸν ἄφησε νὰ ζήσει.
Καὶ ὁ μὲν Παῦλος τίναξε ἀπ’ ἐπάνω του τὸ φίδι στὴν φωτιὰ καὶ δὲν ἔπαθε κανένα κακό.
Ἐκεῖνοι δέ, περίμεναν ὅτι θὰ πρηζόταν ἢ ὅτι θὰ ἔπεφτε ξαφνικὰ κάτω νεκρός. Ἀλλ’ ἀφοῦ περίμεναν γιὰ πολλὴ ὥρα καὶ ἔβλεπαν ὅτι κανένα κακὸ δὲν τοὺς συνέβη, «...μεταβαλλόμενοι ἔλεγον θεὸν αὐτὸν εἶναι» (Πράξ. ΚΗ΄ 6).
Βλέπουμε λοιπὸν σ’ αὐτὸν τὸν λόγο τοῦ Θεοῦ, στὴν Καινὴ Διαθήκη, νὰ φαίνεται ξεκάθαρα ἡ προσμονὴ τοῦ Λυτρωτοῦ. Μόνο ἔτσι ἑρμηνεύονται τέτοια φαινόμενα καὶ μόνο κατ’ αὐτὸν τὸν τρόπο γίνεται κατανοητὴ ἡ ἀποδοχὴ τοῦ ἐνανθρωπίσαντος Θεοῦ ἀπὸ τοὺς ἀνθρώπους.
Ἀλλὰ στοὺς ἀρχαίους Ἕλληνες, δὲν ὑπῆρχε μόνο ἀόριστη θεανθρωπικὴ προσδοκία, ἀλλὰ ὑπῆρχε καὶ συγκεκριμένη ἀναμονὴ τοῦ ἑνὸς πραγματικοῦ Λυτρωτοῦ!
Χαρακτηριστικὸς εἶναι ἐν προκειμένω ὁ μύθος τοῦ Προμηθέως, ὅπως τὸν παρουσιάζει αὐτὸν ὁ Αἰσχύλος στὴν τριλογία «Προμηθεὺς πυρφόρος, Προμηθεὺς δεσμώτης καὶ Προμηθεὺς λυόμενος». Ὁ Προμηθεάς, θέλησε νὰ κλέψει τὸ μυστικό της θεότητας καὶ ἀφοῦ ἐπαναστάτησε κατὰ τῆς κυριαρχίας τοῦ Δία, δήλ. ἀφοῦ ἁμάρτησε, καταδικάστηκε στὴν τρομερὴ τιμωρία «τῆς ἐπὶ βράχου προσπασσαλεύσεως». Ἐκεῖ κατέτρωγε τὸ ἧπαρ τοῦ ὁ γύπας τοῦ κακοῦ, ποὺ εἶχε γεννηθεῖ ἀπὸ τὴν τερατώδη Ἔχιδνα ἡ ὁποία, κατὰ τὸ ἥμισυ ἦταν γυναίκα, καὶ τὰ τὸ ἥμισυ ὄφις. Ὁ λυτρωτὴς τοῦ Προμηθέα, ὅπως λέγει αὐτὸς στὴν παρθένο Ἰῶ, θὰ εἶναι ἕνας τῶν «ἐκγόνων» αὐτῆς. Ἀπὸ αὐτὴ καὶ μόνη θὰ προέλθει ὁ Θεῖος Ἐλευθερωτής, τοῦ ὁποίου ἡ γέννησις θὰ εἶναι ὑπερφυσική. Ἔτσι θὰ εἶναι ἑπομένως, ὁ λυτρωτής, υἱὸς Θεοῦ καὶ υἱὸς Παρθένου. Ὁ παρθενογέννητος αὐτὸς θεάνθρωπος θὰ καταλύσει τὸ κράτος τῶν παλαιῶν θεῶν καὶ θ’ ἀφανίσει αὐτοὺς καὶ τὴ δύναμή τους.
Κατὰ τὸν μύθο καὶ ὁ Ἑρμῆς προλέγει στὸν Προμηθέα, ὅτι δὲν πρέπει νὰ περιμένει τὸ τέλος τῶν δεινῶν του, πρὶν φανεῖ ἕνας Θεός, ὁ ὁποῖος θὰ τὸν διαδεχθεῖ στὸ μαρτύριο καὶ ὁ ὁποῖος ἑκουσίως θὰ κατέλθει στὸν σκοτεινὸ Ἅδη καὶ στὰ ζοφερὰ βάθη τοῦ Ταρτάρου, γινόμενος κατ’ αὐτὸ τὸν τρόπο, ἑκούσιο ἰλαστήριο θύμα πρὸς λύτρωση τοῦ συμβολίζοντος τὴν ἀνθρωπότητα Προμηθέως!
Σχολιάζοντας τὸν καταπληκτικὸ αὐτὸ μύθο σὲ σχέση μὲ τὴν προσδοκία τῶν Ἐθνῶν, ὁ ἀείμνηστος καθηγητὴς τῆς «Ἱστορίας τῶν Θρησκευμάτων», τοῦ πανεπιστημίου Ἀθηνῶν, Λεωνίδας Φιλιππίδης ἔγραψε χαρακτηριστικά: «Ἀρκεῖ ἡ ἁπλὴ παραβολὴ τῆς μεγαλειώδους ταύτης εἰκόνος καὶ προρρήσεως πρὸς τὸ 53ον κεφάλαιον τοῦ Ἠσαϊου, ἴνα καταπλαγῆ τὶς ἀπὸ τοῦ θάμβους τῆς διακυβερνώσης τὰ σύμπαντα θείας Προνοίας, τῆς οὕτω θαυμαστῶς προεξαγγελούσης τὰ θαυμάσια της λυτρώσεως τοῦ ἀνθρώπου ὑπὸ τοῦ Θεανθρώπου Λυτρωτοῦ».
Ἑπομένως, βλέπουμε πολὺ ἐναργώς, ἀφ’ ἑνὸς τὴν κοινὴ παράδοση ἡ ὁποία διατρέχει τὶς γενεὲς τῶν ἀνθρώπων, καὶ ἀφ’ ἑτέρου τὴν δίψα γιὰ λύτρωση καὶ τὴν προσδοκία τοῦ Θεανθρώπου Λυτρωτοῦ καὶ στοὺς προγόνους μᾶς Ἕλληνες!
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου