Ἡ κάτωθι ὁμιλία τοῦ Ὑπ. Διδάκτορος Δημοσίου Δικαίου Καλλιντέρη Νικοδήμου ἐκφωνήθηκε στὴν αἴθουσα τῆς ὁδοῦ Ζωοδόχου Πηγῆς 44 στὰ Ἐξάρχεια τὴν Κυριακὴ 19 Νοεμβρίου 2023 στὸ πλαίσιο τακτικῶν συναντήσεων ποὺ διοργανώνει ὁ π. Γεώργιος Σχοινᾶς.
Σεβαστοὶ Πατέρες,
Ἀγαπητοὶ ἀδελφοί,
Θὰ συζητήσουμε σήμερα ἕνα ἐξαιρετικὰ ἐπίκαιρο θέμα ποὺ μπορεῖ μὲν νὰ μὴν τὸ πραγματεύονται εὐρέως, ὡς ὤφειλαν ἴσως, τὰ μέσα μαζικῆς ἐνημέρωσης, ἐπιστημονικοὶ ἢ ἄλλοι φορεῖς, ἀλλὰ ἡ διαφώτιση καὶ ἡ ἀνάδειξη τῶν πολλαπλῶν πτυχῶν του θὰ μᾶς βοηθήσει νὰ κατανοήσουμε εἰς βάθος τὶς προεκτάσεις του.
Εὔλογα θὰ μποροῦσε κανεὶς νὰ ἀναρωτηθεῖ γιὰ ποιό λόγο ἀναδεικνύουμε... τὸ ζήτημα τῆς κατάργησης τῶν μετρητῶν ἀπὸ τὶς συναλλαγὲς ἐντὸς ἑνὸς κατ' ἐξοχὴν ἐκκλησιαστικοῦ χώρου... Δὲν εἶναι ἡ κατάργηση τῶν μετρητῶν ἕνα θέμα ἐξόχως οἰκονομικῆς καὶ νομικῆς φύσεως; Γιατί μᾶς ἀπασχολεῖ καὶ ὑπὸ ποιό πρίσμα συνδέεται μὲ τὴν βιοτὴ ἑνὸς ὀρθοδόξου χριστιανοῦ στὸ 2023;
Ὁ Ἅγιος τῶν ἡμερῶν μας, ὁ Ὅσιος Παΐσιος ὁ Ἁγιορείτης, πρὶν ἀπὸ λίγες δεκαετίες, τὴν ἐποχὴ κατὰ τὴν ὁποία στὴν Πατρίδα μας τοὐλάχιστον ἦταν παντελῶς ἄγνωστες οἱ ἀχρήματες συναλλαγὲς εἶχε πεῖ:
«Θὰ στριμώξουν τὰ πράγματα καὶ θὰ ποῦν: "Μόνο μὲ τὶς κάρτες θὰ κινῆσθε, τὰ χρήματα θὰ καταργηθοῦν". Θὰ δίνη κανεὶς τὴν κάρτα στὸ κατάστημα καὶ θὰ ψωνίζη, καὶ ὁ καταστηματάρχης θὰ παίρνη τὰ χρήματα ἀπὸ τὴν τράπεζα. Ὅποιος δὲν θὰ ἔχη κάρτα, δὲν θὰ μπορῇ οὔτε νὰ πουλάει οὔτε νὰ ἀγοράζη» (Ἁγίου Παϊσίου Λόγοι, Τόμος Β', «Πνευματικὴ Ἀφύπνιση», σέλ. 186).
Ἀπὸ τὴ χρονικὴ στιγμὴ κατὰ τὴν ὁποία διατύπωσε ὁ Ἅγιος τὰ ἀνωτέρω ἔχει «κυλήσει πολὺ νερὸ στὸ αὐλάκι» καὶ πλέον δὲν εἴμαστε ἐξοικειωμένοι μόνο μὲ τὶς τραπεζικὲς κάρτες ἀνέπαφων πληρωμῶν ἀλλὰ ὑπάρχουν καὶ πολλοὶ ἄλλοι τρόποι γιὰ τὴν διενέργεια συναλλαγῶν δίχως τὴ χρήση μετρητῶν, δηλ. χαρτονομισμάτων καὶ κερμάτων. Ἕνα καθόλου εὐκαταφρόνητο ποσοστὸ τῶν συναλλαγῶν διεξάγεται μὲ ἠλεκτρονικό/ψηφιακὸ τρόπο ἐνῶ σταδιακὰ χρόνο μὲ τὸ χρόνο τὸ ποσοστὸ αὐτὸ βαίνει αὐξανόμενο...
Θὰ προσπαθήσουμε ἀκολούθως νὰ ἀναδείξουμε τὸν σχετικὸ προβληματισμὸ μὲ τὴ χρήση ἀρκετῶν παραδειγμάτων καὶ γεγονότων γιὰ τὴν πληρέστερη κατανόηση. Ἡ πικρὴ ἀλήθεια εἶναι ὅτι σὲ πολλὰ δυτικὰ κράτη διεξάγεται ἐκτενέστατος διάλογος γιὰ τὸ ζήτημα τῆς κατάργησης τῶν μετρητῶν μὲ τὴν ἐμπλοκὴ οἰκονομολόγων, νομικῶν, ὀργανώσεων τῆς κοινωνίας τῶν πολιτῶν, ἐπιστημονικῶν φορέων καὶ ἄλλων. Στὴ χώρα μας, ἡ ὁποιαδήποτε ἀναφορὰ ἢ σκεπτικισμὸς ἀμέσως γραφικοποιεῖται, σπιλώνεται καὶ ἐξοβελίζεται ἀπὸ κάθε δημόσια συζήτηση μὲ ταχύτητα ἐνῶ χαρακτηριστικὴ εἶναι καὶ ἡ ἀπάθεια καὶ ἡ ἀδράνεια τῶν ἁπλῶν πολιτῶν νὰ ἀκούσουν καὶ νὰ σκεφτοῦν τοὺς σχετικοὺς προβληματισμούς...
Τὰ ὅσα θὰ ἀναφερθοῦν κατωτέρω δὲν στοχεύουν στὴν πρόκληση φόβου, πανικοῦ ἢ ὑστερίας καὶ δὲν εἶναι προϊὸν μιᾶς τυφλῆς καὶ ἄρρωστης ἐμμονῆς ἢ ἑνὸς στείρου ἀρνητισμοῦ... Εἶναι μιά, κατὰ τὸ δυνατόν, ἀντικειμενικὴ καὶ νηφάλια προσέγγιση τοῦ σοβαροῦ θέματος προκειμένου νὰ σχηματίσουμε τὴ μεγάλη εἰκόνα. Κανείς μας ἐδῶ δὲν εἶναι τεχνοφοβικός, ἐχθρὸς τῆς προόδου ἢ ψηφιακὰ ἀναλφάβητος. Ὅλοι μας ὠφελούμαστε πολλαπλῶς ἀπὸ τὴ χρήση τῶν νέων τεχνολογιῶν ποὺ διευκολύνουν ἀναμφίβολα τὴ ζωή μας καὶ ἡ ὀρθὴ καὶ χρηστὴ χρήση τους μπορεῖ νὰ προσφέρει λύσεις ταχύτατα, ἀνέξοδα καὶ δίχως κόπο...
Ἀπὸ τὸ περασμένο καλοκαίρι στὸ κάδρο τῆς δημοσιότητας ὑπάρχει μόνο τὸ θέμα τῶν νέων ἠλεκτρονικῶν ταυτοτήτων καὶ ἐλάχιστες ἕως ἀνύπαρκτες ἀναφορὲς γίνονται γιὰ τὸ ζήτημα τῆς κατάργησης τῶν μετρητῶν ἀπὸ τὶς συναλλαγές. Πρόκειται γιὰ ἀλληλοσυνδεδεμένες ἐξελίξεις μὲ σκοπὸ τὴν δημιουργία ἑνὸς οἰκονομικοῦ συστήματος ποὺ θὰ ἐλέγχει τὴν παγκόσμια ἀγορά!
Εἰσαγωγικὰ νὰ καταθέσουμε ὅτι ἡ κρίση τοῦ κορωνοϊοῦ λειτούργησε ὡς καταλύτης γιὰ τὸν περιορισμὸ τῆς χρήσης τῶν μετρητῶν ἀπὸ τὶς συναλλαγές. Τὰ σκληρὰ περιοριστικὰ μέτρα ἐκείνης τῆς περιόδου ὤθησαν ἕνα μεγάλο τμῆμα τῆς κοινωνίας νὰ χρησιμοποιεῖ διάφορες μεθόδους ἀχρήματων ἐξ ἀποστάσεως συναλλαγῶν ἐνῶ ἀπὸ τὰ κεντρικὰ μέσα ἐπικοινωνίας καὶ τὴν ἰατρικὴ ἐπιστημονικὴ κοινότητα τὰ μετρητὰ κατηγορήθηκαν ὡς μεταδότες τοῦ κορωνοϊοῦ λόγῳ τῆς ἐπαφῆς τους μὲ τὸν χρήστη τους.
Παρὰ ταῦτα, λαοὶ μὲ μεγάλη παράδοση στὴν προάσπιση τῶν ἀτομικῶν καὶ κοινωνικῶν δικαιωμάτων καὶ δὴ τῆς προστασίας τῆς ἰδιωτικότητας προέβαλαν ἀντίσταση. Σύμφωνα μὲ δημοσκόπηση τῆς Ifop/Brink[1] ποὺ διεξήχθη γιὰ λογαριασμὸ τοῦ γαλλικοῦ τηλεοπτικοῦ δίκτυο BFMTV, παρὰ τὴν στροφὴ κατὰ τὸ 2020 ἀρκετῶν ἐμπορικῶν καταστημάτων καὶ μεγάλων ἀλυσίδων πρὸς τὸ πλαστικὸ χρῆμα γιὰ τὴν ἀποτροπὴ τῆς ἐξάπλωσης τοῦ ἰοῦ, μόνον ἕνας στοὺς δέκα Γάλλους ἀντιμετώπισε ἄρνηση νὰ πληρώσει σὲ μετρητὰ κατὰ τὴ διάρκεια τῶν περιορισμῶν. Ὑπενθυμίζεται ὅτι ὁ Παγκόσμιος Ὀργανισμὸς Ὑγείας (ΠΟΥ), στὶς ἀρχὲς Μαρτίου τοῦ 2020, ἔδωσε ὁδηγίες γιὰ χρήση ἀνέπαφων συναλλαγῶν[2] καὶ πιστωτικῶν καρτῶν κατὰ τὴ διάρκεια τῆς ὑγειονομικῆς κρίσης[3].
Mία Ἔκθεση τῆς McKinsey & Company[4], ἑνὸς παγκόσμιου κολοσσοῦ παροχῆς συμβουλευτικῶν ὑπηρεσιῶν, ἐπεσήμανε πρὸς τὰ τέλη τοῦ 2020 ὅτι ἡ κρίση τοῦ κορωνοϊοῦ ἐπιτάχυνε τὶς ὑπάρχουσες τάσεις στὸν τομέα τοῦ ἠλεκτρονικοῦ ἐμπορίου, τῶν ψηφιακῶν πληρωμῶν, συμπεριλαμβανομένων τῶν ἀνέπαφων συναλλαγῶν καὶ τῆς ἀντικατάστασης τῶν μετρητῶν. Κατὰ τὴν Ἔκθεση, στὴ διάρκεια τῆς ὑγειονομικῆς κρίσης ὑπῆρξε αὐξημένη προτίμηση σὲ πιστωτικὲς κάρτες γιὰ διαδικτυακὲς ἀγορὲς μὲ τὴ χρήση ψηφιακῶν πορτοφολιῶν, ἐνῶ οἱ πληρωμὲς στὰ σημεῖα πώλησης ὑπέστησαν μεγάλη μείωση εἰδικὰ κατὰ τὴ διάρκεια τοῦ ἐγκλεισμοῦ.
Κατὰ τὸν Αὔγουστο τοῦ 2023, ἐν μέσῳ καλοκαιρινῆς ραστώνης, ὑπῆρξαν δηλώσεις δύο ἀνωτάτων κρατικῶν ἀξιωματούχων τοῦ Ὑπουργείου Οἰκονομικῶν τῆς χώρας μας σὲ μέσα ἐνημέρωσης ποὺ δυστυχῶς πέρασαν ἀπαρατήρητες... Ὁ πρῶτος ἀνέφερε[5] ὡς βασικὸ στόχο τῆς κυβέρνησης τὸν περιορισμὸ τῆς χρήσης τῶν μετρητῶν ἀπὸ τὶς συναλλαγές, λέγοντας μὲ ἔμφαση χαρακτηριστικά: «Ἐμᾶς δὲν μᾶς ἐνδιαφέρει ὁ τρόπος πληρωμῆς, ἀρκεῖ νὰ μὴν εἶναι μὲ μετρητά»! O δεύτερος σὲ σχετικὴ συνέντευξη σὲ τηλεοπτικὸ σταθμὸ[6] δήλωσε ὅτι ὑπάρχουν σκέψεις νὰ ἀπαγορεύεται ὁριζοντίως ἡ χρήση μετρητῶν στὶς συναλλαγὲς σὲ κάποιες ἐπαγγελματικὲς κατηγορίες ὅπως σὲ γιατρούς, συμβολαιογράφους ἢ δικηγόρους καὶ νὰ ἐπιβληθοῦν οἱ ψηφιακὲς συναλλαγὲς μὲ συστήματα POS. Ἀλλὰ καὶ πρὶν ἀπὸ λίγες ἡμέρες κατατέθηκε σὲ δημόσια διαβούλευση τὸ νέο φορονομοσχέδιο[7] τὸ ὁποῖο προβλέπει ὑψηλὰ πρόστιμα γιὰ κάθε συναλλαγὴ μὲ μετρητὰ ἄνω τοῦ ποσοῦ τῶν 500 εὐρώ... Παρόλα αὐτά, ἡ ἑλληνικὴ κοινωνία φαίνεται νὰ τοὺς γυρνᾶ τὴν πλάτη καθὼς σύμφωνα μὲ Ἔκθεση τῆς Τράπεζας τῆς Ἑλλάδος[8] κατὰ τὸ πρῶτο ἑξάμηνο τοῦ 2023 κατεγράφη στὴν Ἑλλάδα γιὰ πρώτη φορὰ ἀπὸ τὸ 2015 μείωση τῆς χρήσης πλαστικοῦ χρήματος καὶ προτίμηση τῶν μετρητῶν.
Τὴν ἄνοιξη τοῦ 2023, σὲ σχετικὲς δηλώσεις της ἡ Πρόεδρος τῆς Εὐρωπαϊκῆς Κεντρικῆς Τράπεζας Christine Lagarde, ἡ ὁποία πρὶν ἀπὸ λίγες ἡμέρες πανηγύριζε ἐδῶ στὴν Ἀθήνα τὴν εἰσαγωγὴ στὶς συναλλαγὲς τοῦ νέου ψηφιακοῦ εὐρώ, εἶπε: «Ποτὲ δὲν θὰ εἶναι ἀνώνυμο (ἐνν. τὸ ψηφιακὸ εὐρὼ) στὸ βαθμὸ ποὺ συμβαίνει αὐτὸ μὲ τὰ μετρητά»[9].
Μὲ ἕνα σπουδαῖο ἄρθρο[10] τους δύο Καθηγητὲς τῆς Νομικῆς Σχολῆς τῆς Νέας Ὑόρκης σημειώνουν γιὰ τὰ ψηφιακὰ νομίσματα κεντρικῶν τραπεζῶν, ὅπως εἶναι τὸ ψηφιακὸ εὐρώ: «Τὰ ψηφιακὰ νομίσματα κεντρικῶν τραπεζῶν (CBDC) θὰ ἔδιναν ἐμπιστευτικὲς πληροφορίες καὶ τεράστια δύναμη σὲ μιὰ ἀπρόσωπη κρατικὴ ἐπιχείρηση ποὺ μπορεῖ νὰ στρέψει αὐτὲς τὶς πληροφορίες ἐναντίον σας μὲ ἀμέτρητους τρόπους. Προσπερνῶντας τὸν μεσάζοντα τῆς ἰδιωτικῆς τράπεζας, τὰ ψηφιακὰ νομίσματα τῶν κεντρικῶν τραπεζῶν ἐξαλείφουν ἕνα βασικὸ ἀπόθεμα ἀσφαλείας ποὺ βοηθᾶ στὴν ἀπομόνωση ἰδιωτῶν καὶ ἑταιρειῶν ἀπὸ τὴν κυβερνητικὴ ἀδιακρισία καὶ παρεμβατικότητα. Ἡ χρήση μετρητῶν καὶ ἄλλων μέσων [ἐνν. μετοχῶν ἢ ὁμολόγων] δὲν εἶναι ἀνιχνεύσιμη ἀπὸ τὴν κεντρικὴ κυβέρνηση. Ἡ χρήση ψηφιακῶν νομισμάτων εἶναι».
Μὲ τὶς ἐξελίξεις νὰ τρέχουν ραγδαία οἱ ἀντιδράσεις γιὰ τὴν ἐνδεχόμενη ἐπιβολὴ τῶν ἀχρήματων συναλλαγῶν ἐντείνονται διεθνῶς μὲ κύριο πρόταγμα τὴν προάσπιση τῆς ἰδιωτικότητας καὶ τῆς προστασίας τῶν προσωπικῶν δεδομένων τοῦ πολίτη... Σχετικὴ ἀφύπνιση δὲν φαίνεται νὰ ὑπάρχει δυστυχῶς στὴ χώρα μας, ὅπου ἡ ἐλευθερία τοῦ προσώπου δὲν ἀποτελεῖ γιὰ ἐμᾶς ἁπλῶς ἕνα θεμελιῶδες νομικὰ κατοχυρωμένο δικαίωμα (βλ. καὶ τὸ ἄρθρο 5 παρ. 1 τοῦ Συντάγματος) ἀλλὰ δῶρο ἄνωθεν δοσμένο καὶ ἱερὸ ποὺ δὲν μᾶς ἐπιτρέπεται νὰ τὸ ἀπεμπολήσουμε ἀμαχητί!
Στὴν Αὐστρία[11], πρὶν ἀπὸ λίγους μῆνες, 530.000 πολῖτες ὑπέβαλλαν αἴτημα[12] στὴν κυβέρνησή τους γιὰ τὴν κατοχύρωση στὸ Σύνταγμα τῆς χώρας τοῦ δικαιώματος πληρωμῶν μὲ μετρητὰ μὲ βασικό τους σύνθημα «τὰ μετρητὰ εἶναι ἐλευθερία σὲ ἔντυπη μορφή»! Μόλις τὸν Αὔγουστο τοῦ 2023 ὁ Καγκελάριος τῆς χώρας σεβόμενος τὴ βούληση τῆς κοινωνίας ἀνακοίνωσε[13] ὅτι θὰ ξεκινήσουν θεσμικὲς συζητήσεις ἀπὸ τοὺς ἁρμοδίους γιὰ τὶς ἀπαραίτητες ἀλλαγὲς στὸν καταστατικὸ χάρτη τῆς Αὐστρίας. Σύμφωνα μὲ τὸν Καγκελάριο τὰ μετρητὰ εἶναι πολὺ σημαντικὰ γιὰ τοὺς ἀνθρώπους καὶ αὐτὸ ἔχει νὰ κάνει κυρίως μὲ τὴν ἐλευθερία τῆς ἐπιλογῆς γιὰ τὸ πῶς κάποιος θέλει νὰ πληρώνει, ἐνῶ οἱ ἐπανειλημμένες συζητήσεις γιὰ περιορισμὸ τῶν μετρητῶν προκαλοῦν ἀνησυχία στὸν κόσμο[14].
Παλαιότερη μεγάλη ἔρευνα ποὺ πραγματοποίησε τὸ Οἰκονομικὸ Πανεπιστήμιο τῆς Βιέννης γιὰ λογαριασμὸ τῆς Αὐστριακῆς Κεντρικῆς Τράπεζας καὶ τοῦ Νομισματοκοπείου Αὐστρίας στὴ Βιέννη, κατέγραφε ὅτι γιὰ τὴ συντριπτικὴ πλειονότητα τῶν συναλλαγῶν τους, σὲ ποσοστὸ 80%, οἱ Αὐστριακοὶ ἐξακολουθοῦν καὶ θὰ ἐξακολουθήσουν καὶ στὸ μέλλον νὰ χρησιμοποιοῦν μετρητά. Μάλιστα, ὅπως τονιζόταν σχετικά, αὐτὸ ἰσχύει καὶ γιὰ τὶς νεαρὲς ἡλικίες, ὅπου τὸ ποσοστὸ ἐκείνων ποὺ ἐπιθυμοῦν νὰ συνεχίσουν καὶ στὸ μέλλον νὰ χρησιμοποιοῦν μετρητὰ γιὰ τὶς συναλλαγές τους κυμαινόταν ἐπίσης μεταξὺ 70% καὶ 80%.
Στὴν Ἑλβετία μία ὁμάδα ἀκτιβιστῶν ἐπ' ὀνόματι «Ἑλβετικὸ Κίνημα Ἐλευθερίας», συγκέντρωσε στὶς ἀρχὲς τοῦ 2023 111.000 ὑπογραφὲς[15] προκειμένου νὰ διενεργηθεῖ σχετικὸ δημοψήφισμα, ὥστε νὰ διασφαλιστεῖ ὅτι τὰ κέρματα καὶ τὰ χαρτονομίσματα θὰ εἶναι πάντα διαθέσιμα σὲ ἐπαρκεῖς ποσότητες.
Ἐπιπλέον, μετὰ ἀπὸ ἀπόφαση τοῦ κοινοβουλίου τῆς Σλοβακίας τῆς 15ης Ἰουνίου τοῦ 2023 προχώρησε ἡ τροποποίηση τοῦ Συντάγματος τῆς χώρας[16], ἐπισημοποιῶντας μὲ συνταγματικῆς περιωπῆς διάταξη τὸ δικαίωμα χρήσης τῶν μετρητῶν ὡς τρόπο πληρωμῆς. Ἡ συγκεκριμένη ρύθμιση θεσπίστηκε ὡς προληπτικὸ μέτρο ἔναντι τοῦ ἐπερχόμενου ψηφιακοῦ εὐρώ, τὸ ὁποῖο λίαν συντόμως θὰ ἀποτελεῖ μέσο πληρωμῆς ἐντὸς τῆς Εὐρωπαϊκῆς Ἕνωσης.
Πρόσφατη ἔρευνα[17] τῆς Κεντρικῆς Τράπεζας τῆς Γαλλίας (Banque de France) κατέδειξε ὅτι ἕνα εὐρύτατο τμῆμα τῆς γαλλικῆς κοινωνίας, ἀρκετὰ μεγαλύτερο συγκριτικὰ μὲ ἄλλα δυτικὰ κράτη, ἐξακολουθεῖ νὰ χρησιμοποιεῖ μετρητὰ στὶς καθημερινὲς συναλλαγές του, παρὰ τὴν μεσολάβηση τῆς κρίσης τοῦ κορωνοϊοῦ, ποὺ ἐργαλειοποιήθηκε πρὸς τὴν κατεύθυνση τῆς ὤθησης τῶν κοινωνιῶν πρὸς τὶς ψηφιακὲς συναλλαγές! Πρόκειται γιὰ μελέτη μὲ θέμα τὶς ἀγοραστικὲς συνήθειες καὶ τὴν ποιότητα τῶν συναλλαγῶν μὲ τὰ στοιχεῖα νὰ ἀντλοῦνται ἀπὸ τὴν Εὐρωπαϊκὴ Κεντρικὴ Τράπεζα!
Ἀλλὰ καὶ ὁ Ὀργανισμὸς Ἡνωμένων Ἐθνῶν (ΟΗΕ) σὲ σχετικὸ δελτίο[18] ποὺ ἐξέδωσε προτείνει, ὄχι μόνο τὴν εἰσαγωγὴ τῶν ψηφιακῶν ταυτοτήτων σὲ ὅλα τὰ κράτη τῆς ὑφηλίου, ἀλλὰ καὶ τὴ διασφάλιση ὅτι οἱ κεντρικὲς ἀρχὲς τὶς συνδέουν μὲ τραπεζικοὺς λογαριασμοὺς ἢ στὰ ψηφιακὰ πορτοφόλια στὰ κινητὰ τηλέφωνα τῶν πολιτῶν. Νὰ σημειώσουμε ἐδῶ ὅτι συνηθίζεται οἱ διεθνεῖς ὀργανισμοὶ μὲ τὸ λεγόμενο «ἤπιο δίκαιο» (soft law) τὸ ὁποῖο στὴ θεωρία δὲν εἶναι δεσμευτικό, νὰ χαράσσουν πολὺ συγκεκριμένες πολιτικὲς μὲ τὰ κράτη νὰ τὸ μετατρέπουν σχεδὸν πάντα πειθήνια καὶ δίχως ἐνστάσεις σὲ ἐγχώρια ὑποχρεωτικῆς φύσεως νομοθεσία.
Εἶναι σημαντικὸ νὰ κατανοήσουμε ὅτι ἡ ἰδιωτικότητα ποὺ ἐξασφαλίζει ἡ χρήση τῶν μετρητῶν βάλλεται πανταχόθεν λόγῳ τῶν ἁλματωδῶν ἐξελίξεων τῶν νέων ψηφιακῶν τεχνολογιῶν ποὺ συναποτελοῦν ἕνα οἰκοσύστημα ἐντὸς τοῦ ὁποίου κινεῖται ἡ ζωὴ τοῦ σύγχρονου ἀνθρώπου. Ἕνα ὅλο καὶ αὐξανόμενο τμῆμα τῆς ἀνθρώπινης συμπεριφορᾶς στὰ δυτικὰ λεγόμενα κράτη εἶναι ἀποτυπωμένο ψηφιακά!
Τὰ «ἔξυπνα» κινητὰ τηλέφωνα ποὺ τείνουν νὰ «ἐνσωματωθοῦν» μονίμως στὴν παλάμη μας, τὸ διαδίκτυο τῶν πραγμάτων (Internet of Things), ἡ τεχνητὴ νοημοσύνη (Artificial Intelligence), τὸ διαδίκτυο τοῦ σώματος (Internet of Bodies) ἢ τὸ διαδίκτυο τῶν αἰσθήσεων (Internet of Senses, ποὺ βασίζεται σὲ συνδεδεμένη τεχνολογία ποὺ ἀλληλεπιδρᾶ μὲ τὶς δικές μας αἰσθήσεις τῆς ὅρασης, τῆς ἀκοῆς, τῆς γεύσης, τῆς ὄσφρησης καὶ τῆς ἁφῆς μέσῳ τοῦ ἐγκεφάλου) λειτουργοῦν πιὸ ἀποδοτικὰ ὅταν «καταβροχθίζουν» κάθε στιγμὴ ἀνυπολόγιστες ποσότητες προσωπικῶν δεδομένων τὶς ὁποῖες εἴτε ἑκουσίως τὶς προσφέρουμε ἐμεῖς μὲ τὴν χρήση τους εἴτε ἡ ἐπεξεργασία τους γίνεται δίχως τὴν συγκατάθεσή μας!
Ἀπὸ τὰ τέλη τοῦ 20ου καὶ ἀκόμα πιὸ ἔντονα στὸν 21ο αἰῶνα ποὺ βαδίζουμε, ἡ πληροφορία καὶ δὴ ἡ προσωποποιημένη πληροφορία, δηλ. τὰ δεδομένα προσωπικοῦ χαρακτῆρα, ἔχουν ἀποκτήσει δυσθεώρητή οἰκονομικὴ καὶ ὄχι μόνον ἀξία καὶ γι' αὐτὸ προσφυῶς χαρακτηρίζονται ὡς τὸ «πετρέλαιο τοῦ 21ου αἰῶνα»! Ἡ πληροφορία εἶναι ἰσχὺς καὶ ὅποιος τὴν κατέχει καὶ μπορεῖ νὰ τὴν ἐπεξεργαστεῖ μὲ ταχύτητα, ἀποκτᾶ τὴ δυνατότητα νὰ ἐλέγξει κράτη καὶ κοινωνίες!
Ἡ παγκοσμιοποιημένη κυριαρχία τῶν γιγαντιαίων ψηφιακῶν κολοσσῶν, τῶν χρηματοπιστωτικῶν ἱδρυμάτων καὶ τῶν παρασκηνιακῶν μηχανισμῶν ἐπιτήρησης ἔχει σχετικοποιήσει στὶς μέρες μας τὴν ἔννοια τῆς συνταγματικὰ κατοχυρωμένης λαϊκῆς κυριαρχίας στὸ πλαίσιο τοῦ δημοκρατικοῦ ἔθνους-κράτους! Ὁ ὕψιστος κίνδυνος ἀπὸ ὅλα αὐτὰ εἶναι ἡ σταδιακὴ οἰκοδόμηση ἑνὸς πανοπτικοῦ μοντέλου ἀδιάλειπτης παρακολούθησης!
Τὴν ἀνωτέρω κατάσταση δὲν τὴν θὰ τὴν περιέγραφε ἐναργέστερα παρὰ μιὰ φράση τοῦ George Orwell στὸ περίφημο σύγγραμμά του «1984»: «Ἔπρεπε νὰ ζήσεις - καὶ ἔζησες, ἀπὸ συνήθεια ἡ ὁποία μετατράπηκε σὲ ἔνστικτο - μὲ τὴν προϋπόθεση ὅτι ὁ κάθε ἦχος ποὺ ἔκανες ἀκουγόταν καί, ἐκτὸς ἂν γινόταν στὸ σκοτάδι, ἡ κάθε κίνηση ἐλεγχόταν ἐξονυχιστικά».
Σὲ αὐτὸν τὸν προβληματισμὸ πολὺ συχνὰ ἀκοῦμε κάποιους ποὺ ἀπερίσκεπτα ἀντιτείνουν τὸ περιβόητο «δὲν ἔχω τίποτα νὰ κρύψω...». Μὲ εὔγλωττη εὐστοχία ἀπαντᾶ σὲ αὐτὸ τὸ πρώην στέλεχος τῆς Ὑπηρεσίας Ἐθνικῆς Ἀσφαλείας τῶν ΗΠΑ Edward Snowden στὸ αὐτοβιογραφικό του βιβλίο «Τὸ Μεγάλο Φακέλωμα»! Ὁ Snowden ἔζησε στὸ πετσί του τί συνεπάγεται ἡ παρακολούθηση ἑκατομμυρίων ἀθώων πολιτῶν ἀπὸ τὶς κρατικὲς ὑπηρεσίες τῶν ΗΠΑ ἐν ὀνόματι τῆς προάσπισης τῆς ἐθνικῆς ἀσφάλειας (βλ. καὶ τὸ ἐν ἐξελίξει στὴν Ἑλλάδα σκάνδαλο τῶν ὑποκλοπῶν μὲ κατασκοπευτικὸ λογισμικὸ) μὲ τὴ συνείδησή του νὰ ἀντιδρᾶ καὶ νὰ τὸν ὁδηγεῖ στὴν ἡρωικὴ ἀπόδραση...
Γράφει σχετικά: «Τὸ νὰ λὲς πὼς δὲν σὲ ἀπασχολεῖ ἡ ἰδιωτικότητα γιατί δὲν ἔχεις τίποτε νὰ κρύψεις, δὲν διαφέρει ἀπὸ τὸ νὰ λὲς ὅτι δὲν σὲ ἀπασχολεῖ ἡ ἐλευθερία τοῦ λόγου, γιατί δὲν ἔχεις τίποτε νὰ πεῖς. Ἢ πὼς δὲν σὲ ἀπασχολεῖ ἡ ἐλευθεροτυπία, γιατί δὲν σοῦ ἀρέσει νὰ διαβάζεις. Ἢ ὅτι δὲν σὲ ἀπασχολεῖ ἡ ἀνεξιθρησκεία γιατί δὲν πιστεύεις στὸν Θεό»!
Γιὰ τὰ ψηφιακὰ νομίσματα εἶχε δηλώσει: «Τὸ ψηφιακὸ νόμισμα κεντρικῆς τράπεζας (CBDC) εἶναι οὐσιαστικὰ τὸ ἀντίστροφο τοῦ κρυπτονομίσματος ἢ τοὐλάχιστον τῶν βασικῶν θεμελιωδῶν ἀρχῶν καὶ πρωτοκόλλων του κρυπτονομίσματος. Θὰ μποροῦσε κανεὶς νὰ τὸ χαρακτηρίσει ὡς ἕνα κρυπτοφασιστικὸ νόμισμα, τὸ ὁποῖο ἔχει σχεδιαστεῖ μὲ τέτοιο τρόπο ὥστε νὰ ἀφαιρεῖ οὐσιαστικὰ τὴν ἰδιοκτησία ἀπὸ τοὺς κατόχους του καὶ νὰ ἐγκαθιστᾶ τὸ κράτος ὡς τὸν μεσάζοντα κάθε συναλλαγῆς»[19].
Σὲ ὅλη αὐτὴ τὴ συζήτηση ἡ κατάλληλη δοσομέτρηση μεταξὺ ἐλευθερίας καὶ ἀσφάλειας εἶναι αὐτὸ ποὺ μᾶς ἀπασχολεῖ. Οἱ θιασῶτες τῆς κατάργησης τῶν μετρητῶν στὴν προσπάθειά τους νὰ τὰ δαιμονοποιήσουν, μετὰ μανίας ὑποστηρίζουν ὅτι ἡ χρήση τους καταλείπει εὐρεῖα περιθώρια γιὰ ἀδήλωτες, ἀνώνυμες καὶ ἄρα ἀφορολόγητες συναλλαγές, γιὰ ξέπλυμα μαύρου χρήματος, γιὰ παράνομες ἀγοραπωλησίες ὅπλων ἢ ναρκωτικῶν οὐσιῶν κ.ο.κ. Ἐπικαλούμενοι λοιπὸν τὴν πάταξη ἔκνομων συμπεριφορῶν ἔρχονται σταδιακὰ νὰ καταργήσουν ὁριζοντίως καὶ ἀδιακρίτως τις μὲ συμβατικὸ χρῆμα συναλλαγὲς κατὰ τὴ λογικὴ «πονάει δόντι, κόβει κεφάλι».
Ἀπὸ τὴν ἄλλη εἶναι ἐντυπωσιακὲς οἱ ραδιουργίες ποὺ μηχανεύονται κάποιοι στὴν Πατρίδα μας γιὰ τὴν κατάργηση τῶν μετρητῶν ἐργαλειοποιῶντας τὴν ἀνάγκη εὐάλωτων καὶ εὐαίσθητων κοινωνικῶν ὁμάδων. Λίαν προσφάτως ἀνακοινώθηκε[20] ὅτι πολλὰ προνοιακὰ ἐπιδόματα ὅπως τὸ ἐπίδομα ἀνεργίας, τὸ ἐλάχιστο ἐγγυημένο εἰσόδημα, τὸ ἐπίδομα παιδιοῦ ἢ τὸ ἐπίδομα γέννησης θὰ καταβάλλονται μὲ προπληρωμένη κάρτα ἐνῶ θὰ ὑπάρχει ὑψηλὸ ὅριο στὴν ἀνάληψή τους σὲ μετρητά.
Ἀξιοπρόσεκτη εἶναι μιὰ πολὺ πρόσφατη ἔρευνα ποὺ ἔλαβε χώρα στὸ Ἡνωμένο Βασίλειο ἀπὸ τὴν Business Comparison[21]. Ἐξετάστηκαν 2.000 ἐνήλικες Βρετανοὶ ἐντὸς τῆς φετινῆς χρονιᾶς γιὰ νὰ διερευνηθοῦν οἱ συνήθειες πληρωμῶν τους καὶ τι τους ὁδήγησε στὴν προτίμησή τους. Τὸ 62% τῶν ἐρωτηθέντων Οὐαλῶν καὶ τὸ 51% ὅσων ζοῦσαν στὴ Βορειοδυτικὴ Ἀγγλία εἶχαν χρησιμοποιήσει μετρητὰ τὴν περασμένη ἑβδομάδα, μὲ τὴ Σκωτία νὰ καταγράφει τὸ ὑψηλότερο ποσοστὸ χρήσης μετρητῶν ποὺ ἄγγιζε τὸ 48%! Ἡ χαμηλότερη χρήση μετρητῶν βρέθηκε στὴ Νοτιοανατολικὴ Ἀγγλία, ὅπου μόλις τὸ 35% τῶν ἐρωτηθέντων εἶχε χρησιμοποιήσει μετρητὰ τὴν περασμένη ἑβδομάδα καὶ τὸ 7% εἶπε ὅτι πιθανότατα εἶχε περάσει πάνω ἀπὸ ἕνας χρόνος ἀπὸ τὴν τελευταία τους ἀγορὰ μὲ μετρητά. Συνολικά, τὸ 44% τῶν Βρετανῶν εἶχε πληρώσει μὲ χαρτονομίσματα καὶ κέρματα τὴν περασμένη ἑβδομάδα, μὲ μόλις τὸ 1% νὰ λέει ὅτι εἶχε περάσει ἕνας χρόνος ἢ περισσότερο ἀπὸ τότε ποὺ εἶχε χρησιμοποιήσει μετρητά.
Σὲ ἄλλη τριετῆ ἔρευνα ποὺ δημοσιεύτηκε φέτος τὸ καλοκαίρι ἀπὸ αὐστραλιανὴ τράπεζα πάνω ἀπὸ τὸ ἕνα τέταρτο (1/4) τῶν Αὐστραλῶν[22] δήλωσε ὅτι θὰ βίωνε μεγάλη ταλαιπωρία ἢ δυσκολία ἂν ἐπρόκειτο νὰ γίνει δύσκολη ἡ πρόσβαση ἢ ἡ χρήση τῶν μετρητῶν ἐνῶ προτάσσουν τὶς ἀνησυχίες τους γιὰ τὴν ἰδιωτικότητα καὶ τὴν ἀσφάλεια τῶν συναλλαγῶν τους σὲ περίπτωση κατάργησης τῶν μετρητῶν. Σημειωτέον ὅτι στὴν Αὐστραλία ἡ χρήση τῶν μετρητῶν κατὰ τὸ 2022 ἔπεσε στὸ ἱστορικὸ 16% τῶν συναλλαγῶν ποὺ ἀφορᾶ κυρίως πολῖτες ἄνω τῶν 65 ἐτῶν καθὼς καὶ νοικοκυριὰ μὲ πολὺ χαμηλὰ εἰσοδήματα.
Ἕνα ἐξαιρετικὰ ἐνδιαφέρον ἄρθρο τοῦ περιοδικοῦ Fortune[23] ἐπισημαίνει ὅτι στὴν ἐποχὴ τῆς ἄνευ προηγουμένου πρόσβασης σὲ μεθόδους ψηφιακῆς πληρωμῆς, τὰ μετρητὰ ἐπιστρέφουν, ἐξ αἰτίας τῆς διόγκωσης τοῦ κόστους ζωῆς! Σὲ μιὰ ἔρευνα ποὺ παραγγέλθηκε ἀπὸ τὴν ἑταιρεία Credit Karma κατὰ τὸν Μάρτιο τοῦ 2023, ἔδειξε ὅτι τὸ 53% τῶν ἐνηλίκων στὶς Ἡνωμένες Πολιτεῖες καὶ τὸ 46% αὐτῶν στὸ Ἡνωμένο Βασίλειο χρησιμοποιοῦν τὰ μετρητὰ περισσότερο τώρα σὲ σχέση μὲ πέρσι! Ἐπρόκειτο γιὰ μιὰ αὔξηση δεκαεννέα καὶ τεσσάρων ποσοστιαίων μονάδων ἀντιστοίχως σὲ σχέση μὲ τοὺς ἐρωτηθέντες ποὺ εἶπαν ὅτι δὲν χρησιμοποιοῦν περισσότερο τὰ μετρητά. Περίπου τρεῖς στοὺς πέντε χρῆστες μετρητῶν καὶ στὶς δύο χῶρες δήλωσαν ὅτι ἡ χρήση φυσικοῦ χρήματος τοὺς κάνει νὰ ξοδεύουν λιγότερα.
Ἕνα ἄλλο δημοσίευμα τῶν Financial Times[24] διαπιστώνει ὅτι τὸ 2023 γιὰ πρώτη φορὰ κατὰ τὴν τελευταία δεκαετία ἡ χρήση τῶν μετρητῶν στὶς συναλλαγὲς καταγράφει αὔξηση στὸ Ἡνωμένο Βασίλειο! Ἐν μέσῳ τῆς εὐρύτερης οἰκονομικῆς ἀνασφάλειας καὶ ἀβεβαιότητας καὶ παρὰ τὴν γενικευμένη τάση καὶ προώθηση τῶν ψηφιακῶν συναλλαγῶν ἀπὸ τράπεζες καὶ πολυεθνικὲς ἑταιρεῖες, οἱ Βρετανοὶ σύμφωνα μὲ ἐπίσημα κρατικὰ στοιχεῖα ἔδειξαν νὰ ἐπιμένουν στὴ χρήση τῶν μετρητῶν κατὰ τὸ 2022!
Ἕνα σημαντικὸ ἄρθρο δημοσίευσε πέρσι ἡ αὐστραλιανὴ ἐκδοχὴ τοῦ περιοδικοῦ Spectator ὑπὸ τὸν τίτλο «Τὰ μετρητὰ εἶναι ὁ βασιλιᾶς (πρὸς τὸ παρόν)»[25]! Ἡ ἀρθρογράφος τονίζει ὅτι τὰ μετρητὰ εἶναι ἡ μόνη ὁδὸς διὰ τῆς ὁποίας οἱ πολῖτες θὰ διατηρήσουν τὴν ἀνεξαρτησία τοὺς ἀπὸ ἀπολυταρχικὲς μεθόδους διακυβέρνησης! Οἰκονομολόγοι ἐπισημαίνουν ὅτι τὰ χαρτονομίσματα εἶναι «κομμάτια τυπωμένης ἐλευθερίας» ἐνῶ προβλέπουν ὅτι ὁ ἀγῶνας γιὰ τὴν ὑπεράσπιση τῶν μετρητῶν θὰ ἀποτελέσει τὴν μεγάλη κοινωνικὴ μάχη στὸν 21ο αἰῶνα! Τὰ μετρητὰ δὲν διευκολύνουν τὸ ἔγκλημα ἀλλὰ προστατεύουν τοὺς πολῖτες, χάριν τῆς ἀνωνυμίας τῆς συναλλαγῆς, ἀπὸ τὰ ἐγκλήματα τοῦ κράτους ἐναντίον τους! Ἡ ἰδιωτικότητα καὶ τὰ μετρητὰ θὰ εἶναι τὸ διακύβευμα κατὰ τὰ προσεχῆ χρόνια! Ἂν οἱ πολῖτες θέλουν τὴν οἰκονομική τους αὐτοτέλεια, ὀφείλουν νὰ τὰ ὑπερασπιστοῦν!
Γιὰ νὰ ἀντιληφθοῦμε πάντως τὶς παγκόσμιες διαστάσεις τῆς προώθησης τῶν ἀχρήματων συναλλαγῶν μὲ ταυτόχρονο περιορισμὸ τῶν μετρητῶν ἀρκεῖ νὰ σκεφτοῦμε ὅτι σὲ μιὰ χώρα ὅπως ἡ γειτονικὴ Τουρκία, ὅπου τὸ συντριπτικὰ μεγαλύτερο τμῆμα τῆς κοινωνίας ζεῖ ὑπὸ δυσμενέστατες οἰκονομικὲς συνθῆκες, ἡ Κεντρικὴ Τράπεζα τῆς χώρας ἀνακοίνωσε[26] πέρυσι ὅτι ἐντὸς τοῦ 2023 θὰ ἐνεργοποιήσει τὸ δικό της σύστημα ψηφιακῶν συναλλαγῶν μὲ τὴ θέση σὲ λειτουργία τῆς ψηφιακὴ τουρκικῆς λίρας!
Κοντὰ στὰ ἀνωτέρω πάντα ὀφείλουμε νὰ λάβουμε ὑπόψη μας ὅτι μιὰ πιθανὴ κυβερνοεπίθεση ἢ μιὰ ἐκτεταμένη διακοπὴ ρεύματος θὰ προκαλέσει ἀνυπολόγιστες ἐπιπτώσεις ὅταν βασιζόμαστε ἀποκλειστικὰ στὶς ψηφιακὲς συναλλαγές. Σὲ αὐτὸ ἀκριβῶς τὸ θέμα ἀναφέρθηκε ἕνα πρόσφατο ἄρθρο στὸν βρετανικὸ Guardian[27] ὅπου καταγράφεται ὅτι οἱ κοινωνίες δὲν ρωτήθηκαν γιὰ τὸ ζήτημα καὶ ἁπλὰ ἐπιβάλλονται οἱ ψηφιακὲς συναλλαγὲς ἀπὸ τὶς τράπεζες καὶ τὰ κράτη δίχως τὴ συναίνεση τους! Τὸ ἄρθρο συνεχίζει ἐκφράζοντας τοὺς εὔλογους φόβους γιὰ τὸ ἐνδεχόμενο μιᾶς ἐκτεταμένης διακοπῆς ρεύματος καὶ τὶς καταλυτικὲς συνέπειές της στὶς ἀχρήματες συναλλαγὲς ἐνῶ διερωτᾶται ἂν ἔχουμε πεισθεῖ ἐπαρκῶς ὅτι δεδομένης τῆς ἰχνηλασιμότητας καὶ τῆς πλήρους καὶ ἐπώνυμης καταγραφῆς τῶν ψηφιακῶν συναλλαγῶν μας δὲν θὰ ὑπάρξουν περιστατικὰ κατάχρησης ἐξουσίας ἀπὸ κράτη, τράπεζες ἢ ἄλλους δρῶντες...
Τὸ ἐνδεχόμενο κυβερνοεπιθέσεων ἢ ἄλλων ἀπρόοπτων συμβάντων ἦταν ἄλλωστε καὶ οἱ αἰτίες ποὺ ὤθησαν τὴν ἐπί κεφαλῆς τοῦ τμήματος συστημάτων πληρωμῶν καὶ ταμία τῆς Τράπεζας τῆς Φινλανδίας, νὰ συστήσει τὸν Ὀκτώβριο 2022[28], νὰ ἔχουν οἱ πολῖτες στὸ σπίτι τους διαθέσιμες ἱκανὲς ποσότητες μετρητῶν σὲ περίπτωση ποὺ σημειωθοῦν «διαταραχές». Κι αὐτὸ γιατί εἶναι σὲ ἐξέλιξη στὴ γειτονιὰ τῆς χώρας ἡ ρωσο-οὐκρανικὴ πολεμικὴ σύρραξη...
Ἀλλὰ ἂς μὴν πᾶμε μακριά... Σχεδὸν σὲ ἄλλους μας ἔχει προκύψει νὰ βρισκόμαστε σὲ ἕνα ἐμπορικὸ πολυκατάστημα καὶ στὰ ταμεῖα νὰ ἐπικρατεῖ τὸ ἀδιαχώρητο γιατί δυσλειτουργεὶ τὸ σύστημα τῶν ἀχρήματων συναλλαγῶν μέσῳ POS...
Ἄξιο λόγου ἐπιπλέον εἶναι τὸ γεγονὸς ὅτι στὴ Μέκκα τῶν ψηφιακῶν τεχνολογιῶν, στὴν Ἰαπωνία, τὸν Ἰούλιο τοῦ 2022 ἡ Κεντρικὴ τράπεζα ἀνακοίνωσε[29] ὅτι τελικὰ δὲν θὰ προχωρήσει τοὺς σχεδιασμούς της γιὰ τὴν προώθηση τοῦ ψηφιακοῦ νομίσματος (μὲ τὴ χρήση τῆς τεχνολογίας blockchain), διότι ἡ ἰαπωνικὴ κοινωνία, παρὰ τὴν ἀξεπέραστη παγκοσμίως τεχνολογικὴ πρόοδο τῆς χώρας προτιμᾶ νὰ συναλλάσσεται μὲ μετρητά!
Μιὰ πολὺ διεισδυτικὴ ματιὰ στὰ προλεχθέντα ἀποτελεῖ ἡ ἐκτενὴς μελέτη τῆς Καθηγήτριας τοῦ Πανεπιστημίου τοῦ Harvard Σωσσάνας Ζοῦμποφ (Shoshana Zuboff), ἡ ὁποία στὸ τελευταῖο πόνημά της μὲ τίτλο «Ἡ ἐποχὴ τοῦ κατασκοπευτικοῦ καπιταλισμοῦ» φέρνει στὸ φῶς τὴν ἐκστρατεία τῶν ἰσχυρῶν ἑταιρειῶν νὰ προβλέψουν καὶ νὰ ἐλέγξουν τὴ συμπεριφορά μας μέσῳ τῶν δεδομένων ποὺ κατέχουν γιά μας. Κατὰ τὴν συγγραφέα, μὲ ἐλάχιστη ἕως ἀνύπαρκτη ἀντίσταση ἀπὸ τὸ νόμο καὶ τοὺς πολῖτες, ἡ ἀπληστία γιὰ τὸ κέρδος καὶ ἡ κατασκοπευτικὴ μανία τῶν πολυεθνικῶν τείνουν νὰ κυριαρχήσουν στὸ κοινωνικὸ σύστημα, διαμορφώνοντας τὸ ψηφιακὸ μέλλον εἰς βάρος τῆς ἐλευθερίας, τῆς δημοκρατίας καὶ τοῦ μέλλοντος τῆς ἀνθρώπινης φύσης...
Ὅλα τὰ ἀνωτέρω ἀποτελοῦν μιὰ ἁδρὴ περιγραφὴ τῆς διαμορφούμενης καὶ σταδιακῆς κατάργησης τῶν μετρητῶν ἀπὸ τὶς συναλλαγές. Κοινὴ συνισταμένη ἀποτελεῖ ὁ ἐνθουσιώδης ζηλωτισμὸς τοῦ διεθνοῦς χρηματοπιστωτικοῦ τομέα σὲ ἀγαστὴ σύμπραξη μὲ τὶς πολυεθνικὲς ἑταιρεῖες καὶ τὰ κράτη νὰ ἐξαφανίσουν τὰ μετρητὰ ἀπὸ τὶς συναλλαγές! Οἱ λαοὶ ἰδίως στὸν δυτικὸ κόσμο ὑπνοβατοὺν πρὸς μιὰ ἀχρήματη κοινωνία -ποὺ σὲ συνδυασμὸ μὲ τὴν ψηφιακὴ ταυτοποίηση- θὰ ἀποτελέσει τὸν τέλειο ΨΗΦΙΑΚΟ ΕΓΚΛΕΙΣΜΟ δίχως δυνατότητα ἀπόδρασης!
Νερὸ στὸ μύλο αὐτὴ τῆς κατάστασης ρίχνει ἡ δική μας ἀδράνεια, ἡ ἀπερισκεψία μας καὶ ἡ καλοζωία ἐρειδόμενη στὰ πάθη μας ποὺ δὲν μᾶς ἐπιτρέπει νὰ κάνουμε τὴν παραμικρὴ θυσία γιὰ τὴν ἐλευθερία μας. Ἡ λειτουργία κάθε συστήματος προϋποθέτει τὴν ὕπαρξη ἐλάχιστων ἕως ἀνύπαρκτων ἐξαιρέσεων! Κανένα σύστημα, ὅσο ἰσχυρὸ κι ἂν φαίνεται, δὲν προχωρᾶ ἂν ὑπάρξουν ἀρκετὲς ἐξαιρέσεις! Ἐξαιρέσεις ὀφείλουμε νὰ γίνουμε!
Δὲν εἶναι δυνατὸν στὸ ἐξωτερικὸ νὰ εἶναι οἱ πολῖτες περισσότερο ἀφυπνισμένοι, ἐνημερωμένοι καὶ ἐνεργοὶ στὰ ζητήματα αὐτὰ καὶ στὴν Πατρίδα μας, ὅπου ὑπάρχει μιὰ τεράστια προϊστορία ἀγώνων γιὰ τὴν Ἐλευθερία, νὰ στεκόμαστε μοιρολατρικὰ ἀπέναντι στὶς ἐξελίξεις...
Στὴ λογοτεχνία ἕνα ἀπὸ τὰ συνήθη σχήματα λόγου εἶναι ὁ κύκλος κατὰ τὸ ὁποῖο μιὰ λέξη, μία φράση ἢ ἕνα νόημα ποὺ εἰπώθηκε στὴν ἀρχὴ ἐπαναλαμβάνεται καὶ στὸ τέλος... Ἂς κλείσουμε λοιπὸν τὴν ὁμιλία ὅπως ξεκινήσαμε, μὲ μερικὲς σχετικὲς ρήσεις τοῦ Ἁγίου Παϊσίου ποὺ ἐλέχθησαν τὸ 1992 στὸ ἁγιορείτικο Κελλὶ τῆς Παναγούδας ὅπως διασώζονται ἀπομαγνητοφωνημένες[30].
Λέει ὁ Ἅγιος: «Θὰ καταργήσουν τὰ χρήματα. Δουλεύεις; Τὰκ ἕνα κουμπί, νὰ πάρεις λογαριασμό... Καὶ μετὰ ἂς ὑποθέσουμε, ἀπὸ τὴν κάρτα, θὰ λένε ἡ κάρτα θὰ χάνεται, τὴν κλέβουν, κάνουν... ὁπότε καλύτερα στὸ κεφάλι ἢ στὸ χέρι».
«Αὐτοὶ τώρα πᾶνε νὰ πάρουν τὴν οἰκονομία στὰ χέρια τους» (...). «Τέτοια δικτατορία ποὺ σκέφτονται νὰ κάνουν, μόνο ὁ διάβολος μπορεῖ νὰ τὴν εἶχε σκεφτεῖ»!
Σᾶς εὐχαριστῶ ποὺ μὲ ἀκούσατε!
[1] https://www.bfmtv.com/economie/un-francais-sur-10-a-ete-confronte-a-un-refus-de-paiement-en-especes-durant-le-confinement AN-202006040264.html
[2] https://www.telegraph.co.uk/news/2020/03/02/exclusive-dirty-banknotes-may-spreading-coronavirus-world-health/
[3] https://www.forbes.com/sites/rogerhuang/2020/03/09/who-encourages-use-of-digital-payments-due-to-covid-19/
[4] https://www.thenationalnews.com/business/money/covid-19-accelerates-changes-in-global-payments-industry-1.1087484
[5] https://www.youtube.com/watch?v=uzzVJlfdhFY
[6] https://www.youtube.com/watch?v=lFzZFzWZzzM
[7] http://www.opengov.gr/minfin/?p=12178
[8] https://www.sofokleousin.gr/meiothike-gia-proti-fora-to-plastiko-xrima-stin-agora
[9] https://reclaimthenet.org/digital-euro-to-have-built-in-limitations
[10] https://www.coindesk.com/consensus-magazine/2023/07/27/cbdcs-wrongfully-break-down-the-separation-between-money-and-state/
[11] https://www.cashmatters.org/blog/austrian-government-explores-pro-cash-laws
[12] https://www.eurotopics.net/en/305923/austria-should-cash-payments-be-a-constitutional-right#
[13] https://apnews.com/article/austria-cash-constitution-proposal-e63078b1682b375a84d0132857374e43
[14] https://www.politico.eu/article/austria-chancellor-karl-nehammer-cash-use-constitution/
[15] https://www.ot.gr/2023/02/13/diethni/elvetia-oi-polites-de-theloun-na-ksemeinoun-apo-metrita/
[16] https://www.thecoinrepublic.com/2023/06/21/fear-of-digital-euro-drives-slovakia-to-amend-its-constitution/?fbclid=IwAR0ktyqU Mz4b6UTFWkIYKP4lQErPWOXwXcmNKHlDc9lgYm3MR2glWO8Vg0
[17] https://publications.banque-france.fr/en/three-years-after-beginning-health-crisis-cash-holding-its-own-against-other-means-payment-france
[18] https://reclaimthenet.org/un-digital-id-linked-to-bank
[19] https://finance.yahoo.com/news/whistleblower-edward-snowden-brands-cbdcs-145220659.html?guccounter=1&guce referrer=aHR0cHM6Ly93d3cuZ29vZ2xlLmNvbS8&guce referrer sig=AQAAAKeiozLZx381GTu77h4r23iC4bPYBNPlpTc8xhQPvbEawgt-7VUeLRIEdlTiniMRCBlZ7gNjT5g-XSORbx YXN0u-I1VTi5SbngXtAql6 eLq-pnqumN420xQkdlCL-yA7wb2UUQQaL43NgoAYXWU5qMnNmEzpcKd8YlRPHK74o
[20] https://www.newsbomb.gr/oikonomia/story/1486320/me-propliromeni-karta-i-katavoli-ton-epidomaton-poia-eksairoyntai
[21] https://www.businesscomparison.com/blog/articles-features/cashless-payment-report
[22] https://www.rba.gov.au/publications/bulletin/2023/jun/cash-use-and-attitudes-in-australia.html
[23] https://fortune.com/2023/04/28/people-cash-stuffing-manage-spending-cost-of-living-crisis-bites/
[24] https://www.ft.com/content/6f60def7-9458-40d4-b3a6-50575ba1e080
[25] https://www.spectator.com.au/2022/09/cash-is-king-for-now/
[26] https://www.coindesk.com/policy/2022/10/25/central-bank-of-turkey-plans-to-launch-a-cbdc-in-2023/
[27] https://www.theguardian.com/commentisfree/2023/sep/17/a-note-of-caution-about-the-withdrawal-of-cash
[28] https://www.euractiv.com/section/all/short news/finnish-households-urged-to-hoard-cash-in-case-of-disruptions/
[29] https://asiatimes.com/2022/07/central-bank-digital-currency-cast-aside-in-japan/
[30] https://enromiosini.gr/arthrografia/osios-paisios-tetoia-diktatoria/
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου