21 Μαρ 2023

Ἡ Μεγάλη τῶν Ἑλλήνων Ἐπανάσταση 1821

Ἐπιμέλεια Βασίλειος Εὐσταθίου
1. Στίς 29 Μαίου 1453, ἕνας νεαρός σουλτᾶνος, ὁ Μωάμεθ ὁ Πορθητής παίρνει τήν Πόλη. Ἡ χιλιόχρονη αὐτοκρατορία, ἡ Νέα Ρώμη τοῦ Μεγάλου Κωνσταντίνου, ἡ Ρωμανία τῶν Παλαιολόγων πέφτει...η πόλις ἑάλω. Ὁ πόνος γιά τήν πτώση καί τόν χαμό τῆς Πόλης καί ἡ ἐλπίδα γιά ἀποτίναξη τοῦ ὀθωμανικοῦ ζυγοῦ, πέρασε μέσα ἀπό γενιά σέ γενιά μέσα ἀπό τήν λαϊκή ποίηση "Σώπασε κυρά Δέσποινα καί μή πολυδακρίζεις, πάλι μέ χρόνους, μέ καιρούς, πάλι δίκιά μας θά 'ναι", ἐνῶ παράλληλα διασώθει ἕως σήμερα...ὁ θρῦλος τοῦ Μαρμαρωμένου Βασιλιᾶ, πού θά ζωντανέψει ὅταν ἔρθει ἡ ὥρα νά ἀπελευθερωθεῖ ἡ Πόλη.

2. Στήν ἀρχή οἱ Ἕλληνες ἐναπόθεσαν τίς ἐλπίδες τους στούς ξένους. Ἀπογοήτευση καί ἀποτυχία. Ὁ λαός μας συνέχισε νά ζεί μέσα στήν σκλαβιά, ἀλλά ἔμαθε τούτη τήν μεγάλη ἀλήθεια: «Ἡ λευτεριά δέ χαρίζεται. Ἡ λευτεριά καταχτιέται». Οἱ κλέφτες καί οἱ ἁμαρτωλοί ἀποτέλεσαν, χωρίς νά τό ξέρουν, τίς πιό ἐπίλεκτες στρατιωτικές μονάδες τοῦ ἔθνους....

3. Στίς ἀρχές τοῦ 1821, ἡ Ἑλλάδα εἶναι ἀκόμα σκλαβωμένη στούς Τούρκους, ρημαγμένη ἀπό τήν ἀπληστία τοῦ βάρβαρου κατακτητῆ. Ἐπί 4 αἰῶνες ἡ πατρίδα μας εἶχε ζήσει τον μέσα στόν πόνο καί  τήν δυστυχία, χύνοντας τά δάκρυα καί τό αἷμα της. Οἱ  Ἕλληνες ζοῦσαν μέσα σέ καθεστώς καταπίεσης, ταπείνωσης καί διωγμῶν. Μπροστὰ σέ αὐτή τήν θλιβερή κατάσταση οἱ Εὐρωπαῖοι πίστευαν πώς ἡ Ἑλλάδα εἶχε πεθάνει ὁριστικά ὡς ἔθνος, πώς ἡ ἑλληνική ψυχή θά λύγιζε, θά ἔχανε γιά πάντα κάθε ἐλπίδα γιά ἐλεύθερη ζωή. Ὅμως οἱ Ἕλληνες δέν ἔχασαν ποτέ τόν πόθο γιά τήν λευτεριά τους. Ἔτσι, πολλές φορές ἐπαναστατοῦσαν γιά νά ἀποτάξουν τό τούρκικο ζυγό, νά ἐλευθερωθοῦν καί νά ἀποκτήσουν τήν δική τους ἀνεξάρτητη πατρίδα, ὅπου θά μποροῦσαν νά ζούν μέ ἀξιοπρέπεια.  Οἱ κλέφτες καί οἱ ἀρματωλοί στά ἀπάτητα ψηλά βουνά τῆς Ἑλλάδος διατηροῦσαν τό φρόνημα τούς ἀδούλωτο, καί δέν ἔπαψαν νά ἀγωνίζονται γιά τήν ἐλευθερία. Ἡ ἐθνική συνείδηση τοῦ λαοῦ κρατιέται ζωντανή στά κρυφά σχολεῖα...

4. Μέ τά ἐπαναστατικά κηρύγματα τοῦ Ρήγα Φεραίου, πού ἔσπερναν τόν σπόρο τῆς ἐλευθερίας, καί τήν ἵδρυση τῆς Φιλικῆς Ἐταιρίας πού βασιζόταν σέ αὐτά καί προετοίμαζε τήν ἐπανάσταση, ὁ ἀπελευθερωτικός ἀγῶνας ἔγινε πραγματικότητα. Ὁ Θούριος τοῦ Φεραίου εἶναι μιά ἔμμετρα γραμμένη ἐπαναστατική προκήρυξη, εὔκολη στήν ἀποστήθιση: «Καλύτερα μιᾶς ὥρας ἐλεύθερη ζωή, παρά σαράντα χρόνια σκλαβιά καί φυλακή».

5. Τό 1821 οἱ Ἕλληνες ἀποφασίζουν νά ἐπαναστατήσουν γιά ἄλλη μιά φορά ἀκόμα ἐνάντια στούς Τούρκους. Ἡ ἐπανάσταση ξεκίνησε ἀπό τήν Πελοπόννησο, ἄν καί περίπου ἕνα μῆνα πρίν εἶχε ξεσπάσει ἡ ἀποτυχημένη ἐπανάσταση ὑπό τοῦ Ἀλέξανδρου Ὑψηλάντη στήν Μολδοβλαχία, μέ τήν προκήρυξη «μάχου ὑπέρ πίστεως καί πατρίδας».  Οἱ Ἕλληνες λοιπόν, στίς 22 Μαρτίου μπῆκαν στήν Καλαμάτα καί στίς 24 Μαρτίου στήν Πάτρα, ἐνῶ στίς 25 Μαρτίου ἔγινε ἡ ἐπίσημη ἔναρξη τοῦ ἀγῶνα τῆς ἀνεξαρτησίας τῶν Ἑλλήνων μέ τήν ὕψωση τοῦ λάβαρου τῆς ἐπανάστασης ἀπό τόν Παλαιῶν Πατρῶν Γερμανό στό μοναστήρι τῆς Ἁγίας Λαύρα στά Καλάβρυτα, ὅπου εἶχαν συγκεντρωθεῖ πολλοί ἐπαναστάτες. Ἡ ἔναρξη τῆς ἐπανάστασης συνδυάστηκε μέ τον ἑορτή τῆς Ἐκκλησίας τοῦ Εὐαγγελισμοῦ τῆς Θεοτόκου, δηλαδή τῆς σύλληψης ἀπό την Παρθένο τοῦ Θεανθρώπου, πού ἑορτάζεται αὐτήν τήν ἡμέρα. Συνδύασαν δηλαδή οἱ ἐπαναστατημένοι Ἕλληνες τόν ἐρχομό τῆς ἐλευθερίας τοῦ ἑλληνικοῦ ἔθνους μέ τόν ἐρχομό τοῦ Χριστοῦ, τοῦ ἀπελευθερωτοῦ του ἀνθρώπινου γένους. Ὁ ἀγῶνας τῆς ἐλευθερίας εἶναι γι' αὐτούς ἀγῶνας μέχρι θανάτου, ὅπως ὁρκίζονται δυνατά μέ ὅλη τους τήν ψυχή μέ τά λόγια  «ἐλευθερία ἤ θάνατος».

6. Μέ τήν ἔκρηξη τῆς ἐπανάστασης, ὁ ἐθνάρχης Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως Γρηγόριος Ε' θεωρήθηκε ἀπό τούς Ὀθωμανούς μετά τήν ἀποκάλυψη ἐπιστολῶν του πρός τούς ἐπαναστατημένους, πώς παρόλη τήν φαινομενική μή συμμετοχή του καί μή ὑποστήριξη στόν ἀπελευθερωτικό ἀγῶνα τῶν Ἑλλήνων, μέχρι σημείου μάλιστα ἀφορισμοῦ της στίς 27 Μαρτίου, ὡστόσο εἶναι στήν πραγματικότητα ἀναμεμιγμένος σέ αὐτή καί τήν ὑποθάλπει. Αὐτό εἶχε ὡς ἀποτέλεσμα τήν σύλληψή του, τόν βασανισμό, τήν διαπόμπευση καί τέλος τόν μαρτυρικό του θάνατο δια ἀπαγχονισμοῦ, ὅπου στό ἴδιο τέλος ὁδηγήθηκαν καί ἀρκετοί ἄλλοι ἱεράρχες μετά ἀπό αὐτόν. Τό σκήνωμα τοῦ Πατριάρχη ρίφθηκε στόν Κεράτιο Κόλπο, πρίν ἀνασυρθεῖ ἀπό Χριστιανούς. Τήν  θυσία τοῦ Πατριάρχη ὕμνησε μέσα ἀπό τούς στίχους του ὁ Ἀριστοτέλης Βαλαωρίτης.

7. Ὁ ἀγῶνας ξεκίνησε καί οἱ σελίδες του γράφονταν γεμᾶτες ἡρωισμό καί αὐτοθυσία τῶν Ἑλλήνων μέ τό αἷμα τους νά χύνεται καί τά ὑπάρχοντά τους νά χάνονται. Τόποι, ὅπως ἡ Ἀλαμάνα, ἡ Γραβιά, τό Βαλτέτσι, ἡ Τρίπολη, τά Δερβενάκια, ἡ Χίος, τά Ψαρά, τό Μεσολόγγι κ.α. ἔμειναν στήν ἱστορία ὡς αὐτοί ὅπου οἱ Ἕλληνες μαρτύρησαν ἤ δοξάστηκαν.
Τό μένος τῶν Τούρκων κατά τῶν ἐξεγερμένων Ἑλλήνων ὁδήγησε σέ κατά τόπους σφαγές ὡς ἀντίποινα, ὅπου φοβερότερη ἦταν ἡ σφαγή τῆς Χίου τό 1822, τήν ὁποία ἀκολούθησε ἡ καταστροφή τῶν Ψαρῶν τό 1824. Ἕνα ἀπό τά θλιβερότερα καί ταυτόχρονα ἡρωικότερα γεγονότα ἦταν καί ἡ Ἔξοδος τοῦ Μεσολογγίου μετά τήν δεύτερη μεγάλης διαρκείας πολιορκία του, πού ἀκολούθησε τήν πλήρη ἀποτυχία τῆς πρώτης. Τό ἀδούλωτο φρόνημα τῶν πολιορκημένων, πού δέν τό λύγισαν τό πλῆθος τῶν Τούρκων, τά βόλια τους, τά κανόνια τους, ἡ ἀδυσώπητη πεῖνα καί οἱ ἀσθένειες, τούς ὁδήγησε στήν Ἔξοδο, μέ τραγική λόγῳ προδοσίας κατάληξη. Ὡστόσο ἡ θυσία τῶν πολιορκημένων ἀποδείχθηκε πολύτιμη γιά τήν ἐξέλιξη τοῦ ἀγῶνα, καθώς συγκλόνισε καί συγκίνησε τήν εὐρωπαϊκή κοινή γνώμη, ἀναθερμαίνοντας τό φιλελληνικό κίνημα καί ἐπισπεύδοντας τήν σύγκληση τῶν Μεγάλων Δυνάμεων στήν ἀπό κοινοῦ στήριξη τοῦ ἑλληνικοῦ ἀγῶνα. Τό ἡρωικό αὐτό γεγονός τῆς Ἐξόδου ἐνέπνευσε τόν ἐθνικό μας ποιητή Διονύσιο Σολωμό στό μεγαλειῶδες ἔργο του «Ἐλεύθεροι Πολιορκημένοι».

8. Ἐθνικοί ἀγωνιστές, ὅπως ὁ Θεόδωρος Κολοκοτρώνης, ὁ Ὑψηλάντης, ὁ Νικηταράς, ὁ Ἀθανάσιος Διάκος, ὁ Γεώργιος Καραϊσκάκης, ὁ Μάρκος Μπότσαρης, ὁ Κωνσταντῖνος Κανάρης, ὁ Ἀντρέας Μιαούλης, ὁ Ὀδυσσέας Ἀνδροῦτσος, ἀλλά καί  ὅπως ἡ Μπουμπουλίνα, ἡ Μαντώ, καί πολλοί ἄλλοι, εἶναι αὐτοί στούς ὁποίους ὀφείλουμε σήμερα τήν ἐλευθερία μας.  Τό ἡρωικό φρόνημά τους, ἡ ἀγάπη τους γιά τήν ἐλευθερία, ἀλλά καί τά παθήματά καί οἱ θυσίες τους κατέπληξαν ὅλον τόν εὐρωπαϊκό κόσμο.  Φιλέλληνες ἦρθαν στήν Ἑλλάδα νά ἀγωνιστοῦν καί αὐτοί στό πλευρό τῶν Ἑλλήνων γιά χάρη τοῦ κοινοῦ ἰδανικοῦ τῆς ἐλευθερίας, ἐνῶ ποιητές ὅπως ὁ Μπάϊρον καί  ὁ Οὐγκώ ἀφιέρωσαν θαυμάσια ποιήματά τους στόν ἀπελευθερωτικό ἀγῶνα τοῦ ἑλληνικοῦ ἔθνους.

9. Οἱ μεγάλες ἧττες τῶν στρατιῶν τοῦ Σουλτάνου ἀπό τούς ἐξεγερμένους  Ἕλληνες τόν ἔστρεψαν νά ἀναζητήσει βοήθεια στούς ὁμόθρησκους Αἰγυπτίους, οἱ ὁποῖοι ἦρθαν μέ ἐπικεφαλῆς τόν Ἰμπραήμ. Ὅταν ἔφτασε στήν Πελοπόννησο μέ τόν καλά ὀργανωμένο καί ἰσχυρό του στρατό καί στόλο, ἡ ἐπανάσταση φάνηκε ὅτι ἄρχισε νά σβήνει. Ὅμως ὁ πόθος καί ἡ πίστη τῶν Ἑλλήνων γιά τήν ἐλευθερία παρέμενε ζωντανή, ὅπως ἀποδεικνύουν τά λόγια τοῦ Κολοκοτρώνη: «Ὁ Θεός ὑπέγραψε τήν ἐλευθερία τῆς πατρίδας καί ὁ Θεός δέν παίρνει πίσω την ὑπογραφή,ὑπογραφῇ,ὑπογραφῆ του». Τελικά, μετά ἀπό σχεδόν 10 χρόνια σκληρῶν ἀγώνων, καί ἀφοῦ μέ τήν βοήθεια τῶν Μεγάλων Δυνάμεων τῆς ἐποχῆς, Ἀγγλίας, Γαλλίας καί Ρωσίας, κυρίως κατά τήν Ναυμαχία τοῦ Ναυαρίνου, ἐκδίωξαν τόν Ἰμπραήμ, οἱ Ἕλληνες κατάφεραν νά ἀποκτήσουν δικό τους ἀνεξάρτητο κράτος, ἀρχικά περιορισμένο σέ ἔκταση στήν νότια Ἑλλάδα.

10. Τό πρῶτο Σύνταγμα τοῦ νέου ἀνεξάρτητου κράτους ψηφίστηκε στήν Α' Ἐθνοσυνέλευση στήν Ἐπίδαυρο τόν Ἰανουάριο τοῦ 1822, ἐνῶ ὁ πρῶτος κυβερνήτης τῆς Ἑλλάδος ἐκλέχτηκε στήν Γ΄ Ἐθνοσυνέλευση στήν Τροιζήνα τόν Ἀπρίλιο τοῦ 1827. Ὁ πρῶτος κυβερνήτης τῆς Ἑλλάδος ἦταν ὁ Ἰωάννης Καποδίστριας, πρώην ὑπουργός ἐξωτερικῶν τῆς Ρωσίας, ἐπιφανής εὐρωπαῖος διπλωμάτης καί δημιουργός τοῦ Συντάγματος τῆς Ἑλβετίας. Οἱ Ἕλληνες ἦταν ὁ πρῶτος λαός πού κατάφερε νά ἀποκτήσει τήν ἀνεξαρτησία του ἀπό τήν τότε ὀθωμανική αὐτοκρατορία καί σήμερα μποροῦμε νά ἔχουμε τήν ἐλευθερία μας χάρη στούς ἀγῶνες τῶν ἐνδόξων προγόνων μας.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

ΚΑΝΤΕ ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ ΤΟΥ ΙΣΤΟΛΟΓΙΟΥ ΜΑΣ.