Στήν εὐλογημένη χωρία τῶν δώδεκα μαθητῶν τοῦ Χριστοῦ ἀνῆκε καί ὁ ἀπόστολος Φίλιππος, ἕνας ἀπό τοῦ πλέον ἀφοσιωμένους καί ἐνθουσιώδεις μαθητές Του.
Οἱ μαρτυρίες γιά τό πρόσωπό του καί τό ἔργο του εἶναι λίγες καί ἀναφέρονται στήν Καινή Διαθήκη. Τίς πληροφορίες λαμβάνουμε ἀπό το κατά Ἰωάννην Εὐαγγέλιο καί ἀπό τά συμπεράσματα ἀπό στιγμιότυπα τῆς ζωῆς του κοντά στό Χριστό. Ὁ Φίλιππος συγκαταλέγεται καί ἀπό τούς τέσσερις εὐαγγελιστές, ὡς πέμπτος μαθητής κατά σειρά, στόν κύκλο τοῦ Ἰησοῦ. Οἱ συνοπτικοί εὐαγγελιστές, πλήν τῆς ἀναφορᾶς αὐτῆς, δέ ἀναφέρουν... τίποτε ἄλλο γι' αὐτόν. Πιό ἀναλυτικός εἶναι ὁ εὐαγγελιστής Ἰωάννης.
Πατρίδα του ἦταν ἡ Βησθαϊδά τῆς Γαλιλαίας, ἀπό ὅπου καταγόταν ὁ Ἀνδρέας καί ὁ Πέτρος, ἴσως καί ὁ Βαρθολομαῖος (Ἰωάν.1,44). Μιά περιοχή, ὅπου κυριαρχοῦσε τό ἑλληνικό στοιχεῖο, οἱ κάτοικοι μιλοῦσαν ἑλληνικά, βίωναν τόν ἑλληνικό πολιτισμό, λάμβαναν ἑλληνικά ὀνόματα καί θεωροῦνταν οἱ πλέον μορφωμένοι κάτοικοι τῆς Παλαιστίνης. Ἀνάμεσά τους ὑπῆρχαν καί πολλοί ἑλληνικῆς καταγωγῆς προσήλυτοι, δηλαδή εἶχαν ἀσπασθεῖ τήν ἰουδαϊκή θρησκεία. Ὑπῆρχαν καί ἐκεῖνοι οἱ ὁποῖοι, ἐνῶ παρέμειναν ἐθνικοί στό θρήσκευμα, σέβονταν τόν Θεό τοῦ Ἰουδαϊσμοῦ, πρόκειται γιά τούς «σεβομένους τόν Θεόν» καί εἶχαν ἀγαθές σχέσεις μέ τούς Ἰουδαίους. Ἀντίθετα οἱ Ἰουδαῖοι ἔδειχναν τήν ἀπέχθειά τους, γιά τόν ἐξελληνισμό τῶν Ἰουδαίων τῆς περιοχῆς, ἀποκαλῶντας περιπαικτικά ὡς «Γαλιλαία τῶν Ἐθνῶν». Δέν εἶναι καθόλου τυχαῖο πώς ὁ Χριστός ἄρχισε τό ἔργο του στήν Γαλιλαία καί ἀφιέρωσε τόν περισσότερο χρόνο ἐκεῖ, διότι οἱ Γαλιλαῖοι, μέ τήν ἑλληνική παιδεία καί τόν ἑλληνικό κοσμοπολιτισμό, ἦταν πιό δεκτικοί στό κήρυγμά Του, μέ τις παγκόσμιες διαστάσεις του.
Τό ὄνομά του Φιλίππου εἶναι ἑλληνικό καί σημαίνει τόν φίλο τῶν ἵππων. Αὐτό ὑποδηλώνει ὅτι ἦταν ἑλληνιστής, δηλαδή Ἰουδαῖος ἐξελληνισμένος. Γιά κάποιους ἄλλους ὁ Φίλιππος ἦταν Ἕλληνας προσήλυτος στόν Ἰουδαϊσμό. Ἄν αὐτός ὁ ἰσχυρισμός εἶναι πραγματικός ἡ σημασία εἶναι πολλή μεγάλη. Ὁ Φίλιππος εἶναι ὁ ἐκπρόσωπος τοῦ ἐθνισμοῦ στή χορεία τῶν μαθητῶν τοῦ Κυρίου!
Ὁ Φίλιππος ἦταν εὐσεβής, χρημάτισε πιθανότατα μαθητής τοῦ Ἰωάννου τοῦ Προδρόμου καί ἄρα εἶχε ἀκούσει γιά τήν ἐπικείμενη ἔλευση τοῦ Μεσσία. Φαίνεται πώς ἡ προσδοκία του γιά τόν ἀναμενόμενο Σωτῆρα τοῦ κόσμου ὑπῆρξε σφοδρή. Ἐπίσης φαίνεται πώς ὁ Φίλιππος συνδεόταν μέ τόν Πέτρο καί τόν Ἀνδρέα καί πώς τούς συνέδεαν οἱ κοινές μεσσιανικές τους ἐλπίδες. Τό Εὐαγγέλιο τοῦ Ἰωάννη ἀναφέρει πώς ὁ Ἰησοῦς ἀναζητοῦσε τόν Φίλιππο (Ἰωάν.1,43). Αὐτό σημαίνει πώς εἶχε τήν πληροφορία ἀπό τόν Πέτρο καί τόν Ἀνδρέα γιά τήν μεσσιανική προσδοκία τοῦ Φιλίππου καί γι' αὐτό τόν ἀναζητοῦσε γιά νά τόν ἐντάξει στήν ὁμάδα τῶν μαθητῶν Του. Προφανῶς τά δύο ἀδέλφια εἶχαν μιλήσει στόν Φίλιππο γιά τόν Ἰησοῦ, ἀφοῦ τόν γνώρισαν πρῶτοι καί ὁ ἴδιος εἶχε πεισθεῖ καί τόν ἀκολούθησε χωρίς δισταγμό
Ὁ Φίλιππος εἶναι ἀπό τούς πρώτους μαθητές πού ἀκολούθησαν τόν Κύριο. Ὁ Φίλιππος ἐπίσης ἦταν ἐκεῖνος ὁ ὁποῖος προσκάλεσε τό Ναθαναήλ-Βαρθολομαῖο στό μαθητικό κύκλο τοῦ Ἰησοῦ (Ἰωάν.1,45-51). Εἶναι χαρακτηριστική ἡ μαρτυρία του στόν Ναθαναήλ: «ὅν ἔγραψε Μωυσῆς ἐν τῷ νόμῳ καί οἱ προφῆται, εὑρήκαμεν, Ἰησοῦν τόν υἱόν Ἰωσήφ τον ἀπό Ναζαρέτ» (Ἰωάν.1,44). Φαίνεται πώς ἦταν ἀρκετά προετοιμασμένος γιά νά δεχτεῖ το Μεσσία καί γι' αὐτό εἶναι τόσο πειστικός στή μαρτυρία του στόν Ναθαναήλ. Τόν διέκρινε ἡ εἰλικρίνεια καί ὁ ἐνθουσιασμός γιά τό ἔργο τοῦ θείου Διδασκάλου του.
Παραβρέθηκε στό γάμο τῆς Κανά καί ἦταν πιθανῶν ὁ νυμφαγωγός (ὁ φέρων τή νύφη) τοῦ γάμου (Ἰωάν.2,2). Παρέστη ἐπίσης στό θαῦμα τοῦ πολλαπλασιασμοῦ τοῦ ἄρτου καί τῶν ἰχθύων καί τήν θρέψη τῶν πεντάκις χιλίων (Ἰωάν.6,1-14). Μάλιστα εἶναι αὐτός πού πείραξε μέ ἀφέλεια τόν Κύριο, λέγοντάς του: «πόθεν ἀγοράσωμεν ἄρτους ἵνα φάγωσιν οὗτοι;», ὅτι θά ταΐσει θαυματουργικά τά πλήθη καί συνέχισε: «διακοσίων δηναρίων ἄρτοι οὐκ ἀρκοῦσιν αὐτοῖς ἵνα ἕκαστος αὐτῶν βραχύ τί λάβῃ» (Ἰωάν.6,7).
Ὡς ἑλληνιστής, μεσολάβησε νά πραγματοποιηθεῖ ἡ συνάντηση τῶν Ἑλλήνων μέ τόν Κύριο (Ἰωάν.12,20). Ἕλληνες ἐθνικοί εἶχαν ἀνέβει μέ τούς Ἰουδαίους τῆς διασπορᾶς στά Ἱεροσόλυμα γιά τή γιορτή τοῦ ἑβραϊκοῦ Πάσχα. Θέλησαν νά δοῦν τόν Ἰησοῦ, γιά τόν ὅποιο εἶχαν μάθει ὅτι πρόκειται γιά ξεχωριστό δάσκαλο καί πλησίασαν τόν Φίλιππο, ἴσως γιατί τόν γνώριζαν καί ἴσως αὐτός γνώριζε τήν ἑλληνική γλῶσσα, γιά νά τούς παρουσιάσει στό Χριστό. Ἐκεῖνος μίλησε στόν Ἀνδρέα γιά νά τούς ὁδηγήσει στόν Κύριο καί εὐτύχησε νά ἀκούσει ἀπό τό Χριστό νά ὁμιλεῖ γιά τήν πραγματοποίηση τῆς δόξας τοῦ Θεοῦ, δια τοῦ Ἑλληνισμοῦ (Ἰωάν.12, 20-26) .
Κατά τό Μυστικό Δεῖπνο ὁ Φίλιππος τόλμησε καί πάλι μέ ἀφέλεια νά ζητήσει ἀπό τόν Χριστό: «Κύριε, δεῖξον ἡμῖν τὸν πατέρα καὶ ἀρκεῖ ἡμῖν» καί Ἐκεῖνος, τοῦ ἀπάντησε μέ νόημα: «τοσοῦτον χρόνον μεθ' ὑμῶν εἰμι, καὶ οὐκ ἔγνωκάς με, Φίλιππε; ὁ ἑωρακὼς ἐμὲ ἑώρακε τὸν πατέρα καὶ πῶς σὺ λέγεις, δεῖξον ἡμῖν τὸν πατέρα;... πιστεύετέ μοί ὅτι ἐγὼ ἐν τῷ πατρὶ καὶ ὁ πατὴρ ἐν ἐμοί» (Ἰωάν.14, 8-11).
Ὅλα αὐτά τά περιστατικά φανερώνουν ὁ Φίλιππος ἦταν ἕνας καλοκάγαθος, ἀπονήρευτος, ντροπαλός καί νηφάλιος ἄνθρωπος.
Στήν ἐκκλησιαστική γραμματεία διασώθηκε τό ἀπόκρυφο βιβλίο «Πράξεις Φιλίππου», τό ὁποῖο διασώζει τήν παράδοση ὅτι ὁ Φίλιππος στάλθηκε νά κηρύξει τό Εὐαγγέλιο στήν Φρυγία καί στή Σκυθία. Ὁ Ἐπίσκοπος Ἐφέσου Πολυκράτης σέ ἐπιστολή του πρός τόν Πάπα Ρώμης Βίκτωρα ἀναφέρει τήν πληροφορία ὅτι ὁ Φίλιππος βρῆκε μαρτυρικό θάνατο, μαζί μέ τίς δύο κόρες του στήν Ἰεράπολη τῆς Φρυγίας καί ἡ τρίτη πέθανε ἀργότερα στήν Ἔφεσο. Ἀντίθετα ὁ Κλήμης Ἀλεξανδρέας (+215) ἀναφέρει πώς ὁ Φίλιππος πάντρεψε τίς θυγατέρες του. Τό ἴδιο καί ὁ ἱστορικός Εὐσέβιος δέχεται ὅτι ὄντως διέμεινε μαζί μέ τίς κόρες του στήν Ἰεράπολη, ἀφοῦ διασώζει πληροφορίες τοῦ Ἐπισκόπου Ἰεραπόλεως Παπία.
Ὑπάρχει μιά σύγχυση ὅσον ἀφορᾶ τόν ἀπόστολο Φίλιππο καί τόν διάκονο Φίλιππο, ἀπό τούς ἀρχαίους συγγραφεῖς, ὥστε νά ταυτίζονται πολλά γεγονότα τῆς ζωῆς τους. Αὐτή τή σύγχυση εἶχε καί ὁ ἱστορικός Εὐσέβιος. Ὁ Παπίας Ἰεραπόλεως ἀναφέρει τήν πληροφορία ὅτι ὅταν βρισκόταν στήν περιοχή ὁ Φίλιππος (χωρίς νά διευκρινίζεται γιά ποιόν Φίλιππο πρόκειται) ἔλαβαν χώρα θαυμαστά γεγονότα, ὅπως στήν περίπτωση τοῦ Ἰούστου Βαρσαβά, ὁ ὁποῖος ἤπιε δηλητήριο καί διασώθηκε καί ἡ ἀνάσταση κάποιου ἄλλου.
Σύμφωνα μέ ἄλλη παράδοση, τό τέλος τοῦ Φιλίππου ὑπῆρξε μαρτυρικό. Φανατικοί εἰδωλολάτρες ἱερεῖς τόν μίσησαν, διότι χάρις στό ἔνθερμο κήρυγμά του μετέστρεψε πλῆθος εἰδωλολατρῶν στήν πίστη στό Χριστό καί ὡς ἐκ τούτου ἄδειαζαν τά εἰδωλολατρικά «ἱερά» καί οἱ ἀδίστακτοι ἱερεῖς στεροῦνταν προσόδους. Τόν συνέλαβαν καί τόν παρέδωσαν στούς φανατισμένους εἰδωλολατρικούς ὄχλους, οἱ ὁποῖοι, ἀφοῦ τόν βασάνισαν, τόν σταύρωσαν ἀνάποδα, μέ τό κεφάλι πρός τά κάτω.
Ἡ μνήμη του ἑορτάζεται στίς 14 Νοεμβρίου.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου