Τό Ἅγιο Ὄρος ἀποτελεῖ τήν κιβωτό τοῦ ὀρθόδοξου μοναχισμοῦ ἐδῶ καί χίλια χρόνια. Ἀποτελεῖ δέ δημιούργημα ἑνός μεγάλου ἄνδρα τῆς Ἐκκλησίας μας, τοῦ ἁγίου Ἀθανασίου τοῦ Ἀθωνίτου. Αὐτός ὑπῆρξε ὁ πρῶτος κτήτορας κοινοβιακῆς μονῆς στόν Ἄθωνα, τῆς σεβάσμιας Μονῆς τῆς Μεγίστης Λαύρας.
Γεννήθηκε τό 930 μ. Χ. στήν Τραπεζοῦντα τοῦ Πόντου ἀπό γονεῖς πού εἶχαν ἔρθει ἀπό τή μακρινή Ἀντιόχεια. Δυστυχῶς πέθαναν νωρίς. Ὁ πατέρας του πρίν γεννηθεῖ ὁ Ἀθανάσιος καί λίγο καιρό ἀργότερα ἡ μητέρα του. Πρίν πεθάνει ἡ μητέρα του βάπτισε τό νεογέννητο ἀγόρι καί τοῦ ἔδωσε τό ὄνομα Ἀβράμιος. Μιά εὐσεβής φίλη της καί μοναχή, ἀνάλαβε νά μεγαλώσει τό ὀρφανό. Τό φρόντιζε σάν δικό της... παιδί καί τοῦ ἐνέπνευσε τήν πίστη στό Θεό, τήν εὐσέβεια καί τήν ἀγάπη γιά τό μοναχικό ἰδεῶδες. Ὅμως καί αὐτή, ὅταν ἦταν ἑπτά χρονῶν τό παιδί, ἀρρώστησε καί πέθανε. Κάποιοι ἄλλοι συγγενεῖς τό περιμάζεψαν καί τό φρόντισαν ὥσπου νά ἐνηλικιωθεῖ. Τόν ἔστειλαν μάλιστα νά σπουδάσει στά ὀνομαστά σχολεῖα τῆς περιοχῆς.
Περί τό 950 ἦρθε στήν Κωνσταντινούπολη γιά νά συμπληρώσει τίς σπουδές του, τόν ὁποῖο φιλοξένησε καί φρόντισε μιά πλούσια ἐξαδέλφη του, σύζυγος ἀνωτέρου ἀξιωματικοῦ του βυζαντινοῦ στρατοῦ, Ζεφινεζέρ. Σπούδασε στή σχολή τοῦ ὀνομαστοῦ φιλοσόφου καί δασκάλου Ἀθανασίου. Μάλιστα ἦταν τέτοια ἡ ἐπίδοσή του, ὥστε μετά τήν ἀποφοίτησή , ἀνάλαβε καθήκοντα διδάσκοντος στή σχολή. Ἐκεῖ εἶχε τήν εὐκαιρία νά γνωρισθεῖ μέ ἕναν ἅγιο ἄνθρωπο, τόν ὅσιο Μιχαήλ Μαλεΐνο, ἡγούμενο τῆς μονῆς Κυμινά τῆς Βιθυνίας στή Μικρά Ἀσία. Ὁ Μιχαήλ διέκρινε ὅτι στήν ψυχή τοῦ νεαροῦ Ἀβράμιου ἦταν κρυμμένος ὁ πόθος τῆς μοναχικῆς ζωῆς καί ἀσκήσεως. Γι' αὐτό καί τοῦ δίδαξε τούς κανόνες τῆς μοναχικῆς ζωῆς. Ἀλλά τήν ἴδια περίοδο εἶχε καί μιά ἄλλη γνωριμία, ἡ ὁποία θά ἔπαιζε σημαντικό ρόλο στήν κατοπινή του πορεία, τόν ἀνεψιό τοῦ μοναχοῦ Μιχαήλ, Νικηφόρο Φωκά, τόν μετέπειτα αὐτοκράτορα τοῦ Βυζαντίου.
Ὁ Ἀβράμιος ἀκολούθησε τόν Μιχαήλ στή Μονή του, ὅπου ἐκάρη μοναχός καί ἔλαβε τό μοναχικό ὄνομα Ἀθανάσιος. Ἔδειξε δέ μεγάλο ζῆλο γιά τή μοναχική ζωή καί ἀπέκτησε πλούσια πνευματική καρποφορία. Μετά ἀπό τέσσερα χρόνια ἀποσύρθηκε στήν ἔρημο, γιά μεγαλύτερη ἄσκηση, κάθαρση καί πνευματικό ἀγῶνα. Μόνο πού ὁ ἡγούμενος Μιχαήλ τόν ὅρισε ὡς πνευματικό πατέρα καί καθοδηγητή τοῦ Νικηφόρου Φωκά. Ὕστερα ἀπό λίγο καιρό, πλῆθος ἀνθρώπων ἀπό τή γύρῳ,γύρω περιοχή ἔτρεχε στό ἐρημητήριό του γιά νά ἐξομολογηθεῖ καί νά ζητήσει τίς πνευματικές του συμβουλές καί νά πάρει τήν εὐλογία του.
Αὐτό ὅμως δέν ἄρεσε στόν ἀσκητή Ἀθανάσιο, διότι, λόγῳ τῆς ταπεινότητάς του, δέν πίστευε ὅτι ἦταν ἱκανός γιά μιά τέτοια πνευματική ἀκτινοβολία. Ἡ κοσμική φήμη τόν ἀρρώσταινε. Γι' αὐτό πῆρε τή μεγάλη ἀπόφαση νά καταφύγει στόν ἀπομονωμένο τότε Ἄθωνα, σέ κάποιο μοναστήρι, τοῦ Ζυγοῦ, ὅπου συστήθηκε ὡς μοναχός Βαρνάβας. Ἀλλά ὕστερα ἀπό λίγο καιρό ἔγινε γνωστή ἡ ταυτότητά του. Μάλιστα μαθεύτηκε ἡ νέα του διαμονή καί ὡς τήν Κωνσταντινούπολη, στόν Νικηφόρο Φωκά, ὁ ὁποῖος ἔχασε τόν πολύτιμο πνευματικό του πατέρα. Μετέβηκε μάλιστα στόν Ἄθωνα γιά νά τόν συναντήσει καί νά τοῦ ἐκμυστηρευτεῖ τήν ἐπιθυμία του νά γίνει καί ἐκεῖνος μοναχός κοντά του. Δέν εἶχε γίνει ἀκόμη αὐτοκράτορας, ἦταν ἀνώτερος ἀξιωματικός (δομέστικος) τοῦ στρατοῦ. Τό 960 του ἀνατέθηκε νά ἐκστρατεύσει ἐναντίον τῶν Ἀράβων, οἱ ὁποῖοι εἶχαν καταλάβει τήν Κρήτη καί ἔσφαζαν τόν ἐκεῖ πληθυσμό. Ἕνα χρόνο ἀργότερα, ἀφοῦ νίκησε τούς εἰσβολεῖς καί ἀπελευθέρωσε τό νησί, γύρισε μέ πλούσια λάφυρα, μέρος τῶν ὁποίων ἔδωσε στόν Ἀθανάσιο γιά νά κτίσει μοναστήρι στόν Ἄθωνα.
Τό 963, τή χρονιά πού ὁ Νικηφόρος ἔγινε αὐτοκράτορας, ἀρχίζει ἡ ἀνοικοδόμηση τοῦ τεραστίου συγκροτήματος τῆς Μονῆς Μεγίστης Λαύρας, τῆς ὁποίας ἔγινε ἡγούμενος ὁ Ἀθανάσιος. Στόν ἄλλοτε ἔρημο ἐκεῖνο τόπο κτίσθηκε τώρα μιά μικρή πολιτεία. Γῦρο ἀπό τό καθολικό τῆς Μονῆς κτίσθηκαν κελιά, μαγειρεῖο, τράπεζα, νοσοκομεῖο, ξενῶνες, ἐργαστήρια, ἀποθῆκες, νερόμυλος, ὑδραγωγεῖο, κλπ. Πολλοί μοναχοί καί ἐρημῖτες τῆς περιοχῆς ἦρθαν νά ἐπανδρώσουν τό λαμπρό μοναστήρι. Ὁ ἅγιος Ἀθανάσιος, μέ βάση τούς μοναχικούς κανόνες τῆς ἀρχαίας Ἐκκλησίας, σύνταξε νέους κανονισμούς κοινοβιακοῦ μοναχισμοῦ, οἱ ὁποῖοι θά ἀποτελέσουν κατόπιν τή βάση τοῦ ἁγιορείτικου μοναχισμοῦ. Ἔτσι ὁ ἅγιος Ἀθανάσιος θεωρεῖται ὁ θεμελιωτής του.
Ποίμανε τή Μονή γιά σαράντα περίπου χρόνια καί εὐτύχησε νά φτάσει ἀκόμα καί τούς χίλιους μοναχούς. Ὁ Νικηφόρος Φωκάς εἶχε ἐκδηλώσει τήν ἐπιθυμία νά ἀφήσει το θρόνο καί νά ντυθεῖ τό μοναχικό σχῆμα στή Μονή τοῦ Ἀθανασίου, ὅμως τόν πρόλαβε ἡ φρικτή δολοφονία του τό 969 ἀπό τόν ἀνεψιό τοῦ Ἰωάννη Τσιμισκή.
Περί τό 1004, κατά διάρκεια οἰκοδόμησης κάποιου παρεκκλησίου τῆς Μονῆς, κατέρρευσε ἕνα μέρος τοῦ τρούλου καί καταπλάκωσε τόν Ἀθανάσιο, ὁ ὁποῖος λίγες μέρες μετά, κοιμήθηκε ἐν εἰρήνῃ. Ἡ μνήμη του ἑορτάζεται στίς 5 Ἰουλίου.
Εἶναι πολύ σημαντικό νά προβάλλονται στίς μέρες μας μορφές τῆς Ἐκκλησίας μας, σάν τόν ἅγιο Ἀθανάσιο τόν Ἀθωνίτη, διότι ἀποτελοῦν πρότυπα ζωῆς γιά τόν σύγχρονο ἀποπροσανατολισμένο πνευματικά ἄνθρωπο. Ἅγιοι, σάν τόν ἅγιο Ἀθανάσιο, βίωσαν μέ συνέπεια τήν ἀσκητική τοῦ ὀρθοδόξου μοναχικοῦ ἰδεώδους, ἡ ὁποία εἶναι τό μοναδικό ἀντίδοτο στόν δικό μας καταναλωτικό βαρβαρισμό, ὁ ὁποῖος εὐθύνεται πρωτίστως γιά τήν σύγχρονη παγκόσμια οἰκονομική (καί ὄχι μόνο) κρίση. Εἰδικά ὁ ἁγιορείτικος κοινοβιακός μοναχισμός, τόν ὁποῖο θεμελίωσε ὁ ἅγιος Ἀθανάσιος, ἀποτελεῖ τό νοητό πνευματικό φάρο καί τήν ἐλπίδα γιά μιά καλλίτερη καί ἀνθρωπινότερη κοινωνία, στά πρότυπα τοῦ ὀρθοδόξου τρόπου ζωῆς καί πολιτείας.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου