4 Ιουλ 2022

Ἅγιος Μιχαήλ Χωνιάτης ἤ Ἀκομινάτος. Ὁ λόγιος ἐπίσκοπος τῶν Ἀθηνῶν (4 Ἰουλίου †)

ΛΑΜΠΡΟΥ Κ. ΣΚΟΝΤΖΟΥ Θεολόγου - Καθηγητοῦ
Μέσα ἀπό τή σύγχρονη πνευματική Βαβέλ καί τό πυκνό σκοτάδι τῆς ψυχαναγκαστικῆς ἰδεοληψίας κατά τῆς χριστιανικῆς πίστης, προβάλλουν οἱ ὁλόφωτες μορφές τῶν ἁγίων τῆς Ἐκκλησίας μας γιά νά μᾶς θυμίσουν ὅτι ἡ πίστη στό Χριστό εἶναι φῶς, διότι ὁ «ἀρχηγός καί τελειωτής» τῆς πίστεώς μας Ἰησοῦς (Ἔβρ.12,2), εἶναι ὁ Ἴδιος «τό φῶς τό ἀληθινόν» (Ἰωάν.1,9), καί τό «φῶς τοῦ κόσμου» (Ἰωάν.8,12). Οἱ ἅγιοι καί τό ἔργο τους εἶναι οἱ ἰσχυροί ἱστορικοί κόλαφοι κατά τῶν διαφόρων χριστιανομάχων, οἱ ὁποῖοι, λασπολογώντας, θέλουν νά παρουσιάσουν τήν... Ἐκκλησία μᾶς ὡς σκοτάδι.
Μιά ἀπό τίς μυριάδες ὁλόφωτες μορφές τῆς Ἐκκλησίας μας εἶναι καί ὁ Μιχαήλ Χωνιάτης ἤ Ἀκομινάτος, ἐπίσκοπος Ἀθηνῶν. Γεννήθηκε τό 1138 στή πόλη Χῶνες τῆς Μ. Ἀσίας. Ὡς ἔφηβος πῆγε στήν Κωνσταντινούπολη γιά νά σπουδάσει στά ἐκεῖ ὀνομαστά πανεπιστήμια. Ἄλλωστε ἡ Βασιλεύουσα ὑπῆρξε γιά περισσότερα ἀπό ὀκτακόσια χρόνια τό πνευματικό καί μορφωτικό κέντρο τοῦ κόσμου. Μέ τήν κατάρρευση τοῦ ἀρχαιοελληνικοῦ παιδευτικοῦ ἰδεώδους, ἡ παιδεία καί ὁ πνευματικός πολιτισμός τοῦ ἀρχαίου κόσμου μεταφέρθηκε στήν Κωνσταντινούπολη, ὅπου ἐμβαπτισμένος στά νάματα τῆς χριστιανικῆς διδασκαλίας, καλλιέργησε καί ἔδωσε στήν ἀνθρωπότητα τόν νέο καί ἀξεπέραστο ὡς τά σήμερα ἑλληνοχριστιανικό πολιτισμό.
Ὁ φιλομαθής Μιχαήλ  σπούδασε τή θεολογία καί τήν ἑλληνική φιλοσοφία, ἡ ὁποία οὐδέποτε ἔπαψε νά διδάσκεται καί νά καλλιεργεῖται ἀπό τούς Ἕλληνες Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας μας. Εὐτύχησε ἐπίσης νά ἔχει δάσκαλό του τόν σοφό Εὐστάθιο, ἀργότερα ἀρχιεπίσκοπο Θεσσαλονίκης, ὁ ὁποῖος τόν μύησε στήν ἑλληνοχριστιανικό πολιτισμό. Ὅταν περάτωσε τίς σπουδές του μιά νέα εὐλογία καί χαρά θά πάρει ὁ Μιχαήλ. Τό 1175 χειροτονήθηκε ἀρχιεπίσκοπος Ἀθηνῶν καί τό 1182 προήχθη σε μητροπολίτης τῆς παλιᾶς λαμπρῆς πόλης τῆς Ἑλλάδος. Διαποτισμένος ἀπό τό γνήσιο χριστιανικό μήνυμα τῆς ἐν Χριστῷ σωτηρίας καί γοητευμένος ἀπό τήν ἀρχαιοελληνική σκέψη τῆς ἀέναης ἀναζήτησης τῆς ἀλήθειας καί τοῦ ὡραίου, ἦρθε στήν πόλη πού δόξασε κάποτε τήν Ἑλλάδα καί ὅλο τόν κόσμο.
Ἀλλά, ἀλίμονο, ἀλλιῶς περίμενε νά δεῖ τήν Ἀθήνα καί διαφορετικά τή βρῆκε. Δέν ὑπῆρχε ἴχνος τῆς παλιᾶς της λάμψης. Συνάντησε ἕνα ἄσημο χωριό, ρημαγμένο μέ πάμφτωχους, πεινασμένους, ρακένδυτους καί ἀμόρφωτους κατοίκους, οἱ ὁποῖοι μιλοῦσαν γλῶσσα σχεδόν ἀκατανόητη σέ ἐκεῖνον, κάποιους ἀκατανόητους γλωσσικούς ἰδιωματισμούς, τούς ὁποίους ἔκανε τρία χρόνια νά μάθει ὁ λόγιος ἐπίσκοπος! Μάλιστα λένε οἱ βιογράφοι τοῦ  φοβούταν ὁ ἴδιος μήπως ἐκβαρβαριστεί, μιλῶντας τή βαρβαρική τους γλῶσσα!
Ἐγκαταστάθηκε σέ κτήριο τῆς ἐπισκοπῆς στήν Ἀκρόπολη, δίπλα στήν Παναγία Ἀθηνιώτισσα, στόν ἀρχαῖο Παρθενῶνα, ὁ ὁποῖος ἦταν ἀφιερωμένος ἀπό παλιά στήν Παρθένο Μαρία. Μέ τήν εὐκαιρία τῆς ἐνθρόνισής του, κάλεσε τούς Ἀθηναίους καί τούς ἐκφώνησε ἕναν ὑπέροχο λόγο. Τούς θύμισε πώς εἶναι ἀπόγονοι εὐκλεῶν προγόνων καί πώς ἡ συνέχεια δέ διακόπηκε ὡς τίς μέρες τους. Τό μόνο πού χάθηκε ἦταν ὁ πολιτισμός καί ἡ παιδεία, γιά τά ὁποῖα θά φρόντιζε νά τά ξαναβροῦν!
Τή μεγάλη αὐτή ἀπώλεια τή θρηνοῦσε μέ λυγμούς καί ἀπίστευτο ψυχικό τάραχο! Γι' αὐτό καί ἀποφάσισε νά ξαναδώσει στήν πόλη, πού εἶχε δώσει τήν παιδεία στήν οἰκουμένη, νά ξαναγίνει ἡ μήτρα τοῦ παγκόσμιου πολιτισμοῦ, ἔχοντας τώρα καί τό πνευματικό καί ἠθικό στήριγμα τοῦ σωτήριου μηνύματος τοῦ Χριστοῦ. Ἄρχισε εὐθύς
ἕνα τεράστιο ἔργο ποιμαντικῆς ἀναδιοργάνωσης τῆς τοπικῆς ἐκκλησίας καί μιά τιτάνια προσπάθεια πνευματικῆς ἀνάτασης τοῦ ἄξεστου λαοῦ τῆς ἀττικῆς γῆς.
Ἀλλά δυστυχῶς ἡ πολιτική κατάσταση τῆς ἐποχῆς ἐκείνης, ὄχι μόνο δέ βοήθησε τόν δραστήριο ἐπίσκοπο νά πραγματοποιήσει τά μεγαλεπήβολα σχέδιά του, ἀλλά καί τά ματαίωσε, δίνοντας ἀφάνταστη πίκρα καί ἀπογοήτευση στήν εὐγενική ψυχή του! Τήν προσπάθειά του δέν ἐγκατέλειψε ποτέ στά τριάντα χρόνια τῆς ἐπισκοπικῆς του διακονίας. Ὁ Μιχαήλ ἦταν γιά τό ποίμνιό του καί ὁ ἐθνάρχης του. Κάθε φορά πού κινδύνευε ὁ πληθυσμός ἀπό τίς βαρβαρικές ἐπιδρομές, εἴτε τῶν Σαρακηνῶν, εἴτε τῶν Ἀράβων, εἴτε τῶν πειρατικῶν ἐπιδρομῶν, ἔμπαινε μπροστάρης γιά τή σωτηρία τοῦ λαοῦ. Τό 1203 ὑπεράσπισε τήν Ἀθήνα ἀπό τήν εἰσβολή τοῦ Λέοντα Σγουροῦ, ὁ ὁποῖος εἶχε ἱδρύσει ἀνεξάρτητη ἡγεμονία Ναυπλίου καί Ἀργολίδος.
Ἕνα χρόνο ἀργότερα ἔρχεται ἄλλη μεγαλύτερη συμφορά.  Ἕνα φοβερό ἱστορικό γεγονός θά συγκλονίσει τόν ἐπίσκοπο Μιχαήλ καί μαζί του ὁλόκληρη τή Ρωμανία, ἡ ἅλωση τῆς Πόλης τοῦ 1204 ἀπό τά βάρβαρα στίφη τῶν «χριστιανῶν» παπικῶν σταυροφόρων, κατά τήν Δ΄ σταυροφορία.  Ὅπως ὁλόκληρο τό βυζαντινό κράτος, ἔτσι καί ἡ Ἀττική θά καταληφτεί ἀπό τούς σταυροφόρους. Ὁ ἀδίστακτος τυχοδιώκτης Βονιφάτιος ὁ Μομφερατικός μέ τούς διψασμένους γιά λάφυρα σταυροφόρους, μπῆκαν στήν Ἀθήνα καί τή λεηλάτησαν χωρίς ἔλεος. Ἅρπαξαν ό, τί βρῆκαν καί βεβήλωσαν τίς ὀρθόδοξες ἐκκλησιές. Μαζί μέ τά ἄλλα λάφυρα ἅρπαξαν καί τήν πλουσιότατη βιβλιοθήκη τοῦ ἐπισκόπου Μιχαήλ.
Ἀναγκάστηκε νά ἐγκαταλείψει τήν ἐπισκοπή του καί νά ματαιωθεῖ ἔτσι τό τεράστιο ἔργο του, πού βρισκόταν σέ ἐξέλιξη. Ἀφοῦ περιπλανήθηκε στή Θεσσαλονίκη καί τήν Εὔβοια, κατέληξε στήν Κέα, ὅπου κοιμήθηκε γύρῳ,γύρω στά 1222. Ἀνακηρύχτηκε ἅγιος καί ἡ μνήμη του τιμᾶται στίς 4 Ἰουλίου.
Ὁ Μιχαήλ ἀναδείχτηκε καί ὡς δόκιμος συγγραφέας. Στό σημαντικό ἔργο του «Χρονική Διήγησις» καλύπτει τά ἱστορικά γεγονότα ἀπό τό 1118 μέχρι τό 1207, μέ κυριότερη ἀναφορά του στήν ἅλωση τῆς Πόλης ἀπό τούς σταυροφόρους τοῦ 1204. Ἔγραψε ἐπίσης κατηχητικές ὁμιλίες, πανηγυρικούς καί θρηνητικούς λόγους, ἐπιστολές καί ποιήματα.
Θεωροῦμε σημαντικό νά ἀναφερόμαστε σέ προσωπικότητες σάν τόν ἅγιο Μιχαήλ Χωνιάτη, διότι εἶναι ἕνας κορυφαῖος ἐκπρόσωπος τῆς ἄρρηκτης ἕνωσης Χριστιανισμοῦ καί Ἑλληνισμοῦ. Εἶναι οἱ ζῶσες ἀποδείξεις στά ἀνιστόρητα ψευδολογήματα ὅσων «ἱστορικῶν» καί «διανοουμένων», ἀρνοῦνται πεισματικά νά δεχτοῦν τήν πιό σημαντική πνευματική ἕνωση τῆς ἱστορίας, τή σύζευξη Χριστιανισμοῦ καί Ἑλληνισμοῦ, τή μήτρα τοῦ σύγχρονου παγκόσμιου πολιτισμοῦ.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

ΚΑΝΤΕ ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ ΤΟΥ ΙΣΤΟΛΟΓΙΟΥ ΜΑΣ.