Ὡσαννὰ Εὐλογημένος ὁ Ἐρχόμενος

ΛΑΜΠΡΟΥ Κ. ΣΚΟΝΤΖΟΥ Θεολόγου – Καθηγητοὺ

(Θεολογικὸ σχόλιο στὸ περιεχόμενο καὶ τὸ νόημα τῆς Κυριακῆς τῶν Βαίων)

Μετὰ τὴν θαυμαστὴ ἀνάσταση τοῦ Λαζάρου οἱ εὐσεβεῖς ἀδελφές του παρέθεσαν στὸν Κύριο καὶ τοὺς μαθητὲς Του μεγάλο καὶ λαμπρὸ δεῖπνο γιὰ νὰ εὐχαριστήσουν τὸν Μεγάλο Εὐεργέτη τους. Ἡ Μάρθα φρόντιζε νὰ μὴ λείψει τίποτε ἀπὸ τὸ πλούσιο τραπέζι. Μαζί τους καθόταν καὶ ὁ Λάζαρος. Ἡ Μαρία, κατὰ τὴ διάρκεια τοῦ δείπνου, πῆρε ἕνα πολύτιμο δοχεῖο γεμάτο πανάκριβο μύρο καὶ ἄρχισε νὰ πλένει μὲ αὐτὸ τὰ πόδια τοῦ Χριστοῦ. Κατόπιν ξέπλεξε τὰ πλούσια μαλλιά της καὶ μ’ αὐτὰ σκούπισε τὰ πόδια τοῦ Λυτρωτῆ. Ἡ εὐώδης ὀσμὴ τοῦ μύρου γέμισε τὴν οἰκία. Τὸ γεγονὸς αὐτὸ δημιούργησε αἰσθήματα ἐκπλήξεως στοὺς παραβρισκόμενους. Ὁ Ἰούδας ὁ Ἰσκαριώτης, ὁ μελλοντικὸς προδότης τοῦ Κυρίου εἶπε:...«Διατὶ τοῦτο τὸ μύρον οὐκ ἐπράθη τριακοσίων δηναρίων καὶ ἐδόθη τοῖς πτωχοῖς;». Καὶ σχολιάζει ὁ ἱερὸς εὐαγγελιστής: «εἶπε δὲ τοῦτο οὒχ ὅτι περὶ τῶν πτωχῶν ἔμελεν αὐτῶ, ἂλλ΄ὅτι κλέπτης ἤν, καὶ τὸ γλωσσόκομον εἶχε καὶ τὰ βαλλόμενα ἐβάσταζεν» (Ἰωάν.12,6).

Ὁ ἄνθρωπος τῆς ἀνομίας, ἀπόλυτα ὑπόδουλος στὰ ταπεινά του πάθη, ἔμεινε ἐντελῶς ἀνέγγιχτος ἀπὸ τὴν τρίχρονη παρουσία τοῦ θείου Διδασκάλου του. Ἡ ὠφελιμιστικὴ ὑλιστικὴ σκοτοδίνη του, τὸν κρατοῦσε δέσμιό τοῦ πάθους τῆς φιλαργυρίας. Αὐτὸ τὸ πάθος θὰ τὸν ὁδηγήσει, κατόπιν, σὲ λίγες ἡμέρες στὴν προδοσία τοῦ Δασκάλου του καὶ στὸν προσωπικό του τραγικὸ ἀφανισμό. Τὸ ὄνομά του θὰ γίνει στοὺς αἰῶνες συνώνυμό τῆς προδοσίας.

Ὁ Κύριος μὲ προφανῆ λεπτότητα ἀντιπαρῆλθε τὴν πρόκληση τοῦ Ἰούδα καὶ εἶπε: «Ἅφες αὐτήν, εἰς τὴν ἡμέραν τοῦ ἐνταφιασμοῦ μου τετήρηκεν αὐτό. Τοὺς πτωχοὺς γὰρ πάντοτε ἔχετε μεθ’ ἑαυτῶν, ἐμὲ δὲ οὐ πάντοτε ἔχετε» (Ἰωάν.12,7-8). Φυσικὰ τὰ λόγια αὐτὰ ἦταν ἀκατανόητα γιὰ τοὺς μαθητές Του, διότι, προσκολλημένοι ἀκόμη στὴν ἐθνικιστικὴ ἰουδαϊκὴ περὶ Μεσσία ἀντίληψη, πίστευαν σὲ μία λαμπρὴ προέλαση πρὸς τὴν Ἱερουσαλήμ, προκειμένου νὰ πάρουν τὴν ἐξουσία καὶ νὰ ἀπελευθερώσουν τὸ ἔθνος ἀπὸ τὸν ξένο δυνάστη.

Τὴν ἴδια ὥρα κατέφθασε στὴν οἰκία τοῦ δείπνου ὄχλος πολὺς ἀπὸ τοὺς Ἰουδαίους, οἱ ὁποῖοι ἤθελαν νὰ δοῦν τὸν θαυμαστὸ ραβίνο ποὺ ἀνάστησε τὸ Λάζαρο. Ἤθελαν ἐπίσης νὰ δοῦν μὲ τὰ ἴδια τους τὰ μάτια τὸν ἀναστημένο. Ταυτόχρονα οἱ ἀρχιερεῖς καὶ οἱ ἄρχοντες τοῦ Ἰουδαϊκοῦ λαοῦ ἔκαναν συμβούλιο καὶ συζητοῦσαν τὸ ἐνδεχόμενο νὰ φονεύσουν τὸν Λάζαρο, διότι διαπίστωναν μὲ ἀνησυχία ὅτι πολλοὶ ἄνθρωποι εἶχαν πιστέψει στὴν θεϊκὴ δύναμη τοῦ Ἰησοῦ, ἐξαιτίας τοῦ ἐξαίσιου θαύματος! Ἤδη εἶχε ἀποφασισθεῖ ἡ θανάτωση τοῦ Κυρίου (Ἰωάν.11,47-57) καὶ ὁ προδότης μαθητὴς βρισκόταν σὲ ἐπικοινωνία μὲ τὸ ἰουδαϊκὸ ἱερατεῖο (Ἰωάν.12,3-8, Μάτθ.26,14-16) γιὰ τὴν παράδοση τοῦ Διδασκάλου του.

Τὴν ἄλλη μέρα ὁ Χριστὸς μπῆκε στὴν Ἱερουσαλὴμ μὲ τοὺς μαθητές του. Τὸ μεγάλο νέο της ἀνάστασης τοῦ Λαζάρου εἶχε φτάσει ἀπὸ τὴ Βηθανία στὴν ἁγία πόλη καὶ δημιούργησε αἰσθήματα ἐνθουσιασμοῦ καὶ εὐφορίας στὸ λαό. Λόγω δὲ τῆς ἐπικείμενης ἑορτῆς τοῦ Πάσχα εἶχαν συρρεύσει ἐκεῖ πολλοὶ ξένοι προσκυνητές. Ὅταν πληροφορήθηκαν οἱ ὄχλοι τὴν ἄφιξη τοῦ ἀνθρώπου ποὺ ἀνάστησε τὸ Λάζαρο, πῆραν στὰ χέρια κλαδιὰ φοινίκων καὶ βγῆκε στοὺς δρόμους γιὰ νὰ Τὸν προϋπαντήσουν τραγουδώντας τὸν νικητήριο παιᾶνα: «Ὡσαννὰ εὐλογημένος ὁ ἐρχόμενος ἐν ὀνόματι Κυρίου, ὁ βασιλεὺς τοῦ Ἰσραὴλ» (Ἰωάν.12,13). Κάποιοι ἔστρωναν τὰ ἐνδύματά τους στὸ δρόμο γιὰ νὰ περάσει ὁ μεγάλος θριαμβευτής. Ἡ σκηνὴ αὐτὴ ἦταν συνηθισμένη στοὺς χρόνους ἐκείνους. Οἱ νικητὲς βασιλεῖς ἔμπαιναν τροπαιοῦχοι στὶς πόλεις, ἀποθεωμένοι ἀπὸ τὰ πλήθη.

Ὁ Κύριος καθισμένος πάνω σὲ πουλάρι ὄνου ἔμπαινε ἥσυχα, ἀτάραχος καὶ ἀδιαφορώντας γιὰ τοὺς πανηγυρισμούς, στὴν ἁγία πόλη, ἐκπληρώνοντας τὴν προφητεία τοῦ Ζαχαρίου: «Χαῖρε σφόδρα θύγατερ Σιῶν, ἰδοὺ ὁ βασιλεύς σου ἔρχεται σοὶ δίκαιος καὶ σώζων αὐτὸς πραϋς καὶ ἐπιβεβηκῶς ἐπὶ ὑποζύγιον καὶ πῶλον νέον» (Ζάχ.9,9). Ὁ κόσμος ἐπισημαίνει ὁ ἱερὸς εὐαγγελιστὴς ὁμολογοῦσε ὅτι «τὸν Λάζαρον ἐφώνησεν ἐκ τοῦ μνημείου καὶ ἤγειρεν αὐτὸν ἐκ νεκρῶν. Δία τοῦτο καὶ ἠπήντησεν αὐτῶ ὁ ὄχλος, ὅτι ἤκουσαν τοῦτο αὐτὸν πεποιηκέναι τὸ σημεῖον» (Ἰωάν.12,17-18). Ἀντίθετα μὲ τοὺς ἐνθουσιασμοὺς τοῦ πλήθους, οἱ Φαρισαῖοι μὲ ἐμφανῆ ἀνησυχία καὶ μῖσος εἶπαν μεταξύ τους: «θεωρεῖτε ὅτι οὐκ ὠφελεῖτε οὐδέν; Ἴδε ὁ κόσμος ὀπίσω αὐτοῦ ἀπῆλθεν» (Ἰωάν.12,19).

Ἡ εἴσοδος τοῦ Κυρίου στὰ Ἱεροσόλυμα εἶναι ἡ τελευταία σκηνὴ τοῦ δραματικοῦ ἔργου τῆς ἐπὶ γὴς ζωῆς Του. Μπῆκε ταπεινὰ ἐπάνω στὸ ὀνάριο, παρ’ ὅλο ὅτι ὁ ὄχλος τὸν ζητωκραύγαζε καὶ συμπεριφερόταν ὡς νὰ εἶχε μπροστά του κάποιο ἐγκόσμιο βασιλιά, ὁ ὁποῖος μπαίνει θριαμβευτὴς στὴν πρωτεύουσα τοῦ βασιλείου του. Γνωρίζει πολὺ καλὰ πὼς οἱ ἰαχὲς καὶ οἱ πανηγυρισμοὶ τῶν ὄχλων εἶναι πρόσκαιρες καὶ λαθεμένες ἐκδηλώσεις. Ὅλοι αὐτοὶ οἱ ἐνθουσιώδεις ἄνθρωποι οἱ ὁποῖοι τὸν ἀποθέωναν, ἐκδήλωναν ἐκείνη τὴ στιγμὴ τὴν μικρὸ- ἐθνικιστική τους ἀντίληψη γιὰ Ἐκεῖνον. Τὰ κίνητρά τους ἦταν ἰδιοτελῆ καὶ φτηνά. Ἡ ἀπουσία πνευματικότητας ἦταν διάχυτη σ’ αὐτούς.

Γνώριζε ἐπίσης ὁ Κύριος ὅτι ὅλοι αὐτοὶ οἱ ἄνθρωποι, οἱ ὁποῖοι τὸν δόξαζαν μὲ τὴν εἴσοδό Του στὴν Ἱερουσαλήμ, θὰ εἶναι οἱ ἴδιοι, οἱ ὁποῖοι θὰ φωνάζουν πέντε ἡμέρες μετὰ κάτω ἀπὸ τὸ πραιτώριο καὶ θὰ ἀπαιτοῦν ἀπὸ τὸν ἐκπρόσωπο τοῦ Ρωμαίου δυνάστη τους «σταύρωσον σταύρωσον αὐτὸν» (Λούκ.23:22)!

Γιὰ μᾶς τοὺς πιστοὺς ἡ εἴσοδος τοῦ Κυρίου στὴν Ἱερουσαλὴμ ἀποτελεῖ τὴν ἀπαρχὴ τῆς ἑκούσιας πορείας Του γιὰ τὸ θεῖο Πάθος. Ἑορτάζουμε τὴν ἡμέρα αὐτὴ μὲ ἀνάκατα αἰσθήματα χαρᾶς καὶ λύπης. Γιορτάζουμε μὲ αἰσθήματα χαρᾶς, διότι ὁ Λυτρωτὴς μας Χριστὸς ὁδεύει πρὸς τὰ σωτήρια παθήματα γιὰ τὴν δική μας σωτηρία. Γιορτάζουμε μὲ αἰσθήματα λύπης, διότι ὁ Κύριός μας θὰ ὑποστεῖ γιὰ χάρη μας, καὶ ἐξαιτίας τῆς δικῆς μας κακουργίας, τὰ ἐπώδυνα παθήματα καὶ θὰ ὑποφέρει καὶ θὰ πονέσει ὡς ἄνθρωπος. Θὰ ἀνέβει στὸν Γολγοθά, θὰ πεθάνει ὡς κακοῦργος καὶ θὰ ταφεῖ ὡς κοινὸς θνητός. Σὲ ἀνάμνηση τῆς μεγαλειώδους καὶ θριαμβευτικῆς εἰσόδου τοῦ Κυρίου μας στὴν ἁγία πόλη, κρατᾶμε καὶ ἐμεῖς κατὰ τὴν ἁγία αὐτὴ ἡμέρα κλάδους δάφνης, ὑποδεχόμενοι τὸν Κύριο ὡς νικητὴ καὶ θριαμβευτὴ βασιλέα, ὄχι βέβαια κοσμικό, ὅπως τὸν περίμεναν οἱ Ἰουδαῖοι, ἀλλὰ ὡς αἰώνιο πνευματικὸ ἄνακτα.