Τὸν Αὔγουστο τοῦ 2019 ὁ πρόεδρος καὶ διευθύνων σύμβουλος τῆς ΕΔΕΥ (Ἑλληνικὴ Διαχειριστικὴ Ἑταιρεία Ὑδρογονανθράκων) Γιάννης Μπασιᾶς ζήτησε ἐπιμόνως ἀπὸ τὸν ἁρμόδιο ὑπουργὸ Ἐνέργειας κ. Κωστὴ Χατζηδάκη νὰ προκηρύξει σὲ διαγωνισμὸ πέντε θαλάσσια οἰκόπεδα μὲ πιθανολογούμενα κοιτάσματα (Εἰκόνα 1), δύο ἐκ τῶν ὁποίων βρίσκονταν νότια της Κρήτης (γεωτεμάχια 4 καὶ 5).
Ἡ ἀπάντηση ποὺ πῆρε ἀπὸ τὸν κ. Χατζηδάκη ἦταν ξεκάθαρα ἀρνητική: Τοῦ ἀναφέρθηκε ὅτι δὲν θὰ ὑπάρξουν νέες παραχωρήσεις. Ὡς γνωστὸν οἱ τελευταῖες παραχωρήσεις, ποὺ εἶχαν πραγματοποιηθεῖ μέχρι τότε, ἀφοροῦσαν τὶς δύο συμβάσεις ποὺ ὑπογράφηκαν μεταξύ της ΕΔΕΥ καὶ δύο ἀπὸ τὶς μεγαλύτερες ἑταιρεῖες πετρελαίου στὸν κόσμο (δηλαδὴ τῶν Exxon Mobil, Total καὶ Ἑλληνικὰ Πετρέλαια, Εἰκόνα 1).
Ἡ θέση τοῦ ἁρμόδιου ὑπουργοῦ ἦταν τότε πὼς οἱ παραχωρήσεις ποὺ εἶχαν πραγματοποιηθεῖ στὴν Ἑλλάδα θὰ ἦταν οἱ τελευταῖες καὶ δὲν θὰ ἔπρεπε νὰ ὑπάρξει συνέχεια. Τὸ λυπηρὸ αὐτὸ γεγονὸς ἦταν ἀρκετὸ γιὰ νὰ μπλοκάρει τὴν μοναδικὴ εὐκαιρία ποὺ...
διέθετε ἡ χώρα μας τότε γιὰ νὰ κατοχυρώσει δικαιώματα ἐξορύξεων, μέσω διμερῶν συμβάσεων νότια της Κρήτης, πρὶν συναφθεῖ τὸ μνημόνιο Ἄγκυρας-Τρίπολης (νεοέμβριος τοῦ 2019). Ἔτσι χάθηκε ἡ εὐκαιρία νὰ στηθεῖ ἕνα ἀνάχωμα, δεδομένου ὅτι τὰ συμβόλαια γιὰ ἔρευνα καὶ ἐκμετάλλευση ὑδρογονανθράκων ἀνάμεσα στὴν Ἑλλάδα καὶ σὲ μεγάλες πετρελαϊκὲς ἑταιρεῖες εἶναι συνολικῆς διάρκειας 43 ἐτῶν.
διέθετε ἡ χώρα μας τότε γιὰ νὰ κατοχυρώσει δικαιώματα ἐξορύξεων, μέσω διμερῶν συμβάσεων νότια της Κρήτης, πρὶν συναφθεῖ τὸ μνημόνιο Ἄγκυρας-Τρίπολης (νεοέμβριος τοῦ 2019). Ἔτσι χάθηκε ἡ εὐκαιρία νὰ στηθεῖ ἕνα ἀνάχωμα, δεδομένου ὅτι τὰ συμβόλαια γιὰ ἔρευνα καὶ ἐκμετάλλευση ὑδρογονανθράκων ἀνάμεσα στὴν Ἑλλάδα καὶ σὲ μεγάλες πετρελαϊκὲς ἑταιρεῖες εἶναι συνολικῆς διάρκειας 43 ἐτῶν.
Ὡς γνωστὸν βάσει τῆς κείμενης νομοθεσίας τῶν ὑδρογονανθράκων οἱ συμβάσεις παραχωρήσεων δικαιώματος ἐξορύξεων προβλέπεται περίοδος ὀκτὼ ἐτῶν γιὰ ἔρευνα, 25 ἐτῶν γιὰ ἐκμετάλλευση καὶ 10 ἔτη παράτασης τῆς ἐκμετάλλευσης, συνολικὰ 43 ἔτη. Εἶναι φανερὸ ὅτι τέτοιες συμβάσεις θὰ ἀποτελοῦσαν ἕνα σοβαρὸ γεωπολιτικὸ καὶ νομικὸ ἀνάχωμα, ἀφοῦ θὰ εἶχαν προηγηθεῖ χρονικά.
Ἀναιτιολόγητη ἄρνηση
Ἡ ἀναιτιολόγητη ἄρνηση τοῦ κ. Χατζηδάκη στέρησε τὴν Ἑλλάδα ἀπὸ αὐτὸ τὸ ἀνάχωμα. Δὲν θὰ ἰσχυριστοῦμε ὅτι ἐὰν εἶχαν ὑπογραφεῖ αὐτὲς οἱ συμβάσεις ὁ Ἐρντογᾶν δὲν θὰ εἶχε προβεῖ στὴν κίνησή του. Ὑποστηρίζουμε, ὡστόσο, πὼς ἡ Ἑλλάδα θὰ βρισκόταν σὲ καλύτερη θέση ἀπὸ αὐτὴ ποὺ βρέθηκε τὸ Νοέμβριο τοῦ 2019. Γιατί τότε ἡ Κρήτη βρέθηκε "γυμνὴ" ἀπέναντι στὴ νομική, οἰκονομικὴ καὶ γεωστρατηγικὴ εἰσβολὴ τοῦ διδύμου Ἐρντογᾶν-Σάρατζ. (Εἰκόνα 2).
Ἡ μερικὴ συμφωνία ὁριοθέτησης ΑΟΖ μεταξύ της Αἰγύπτου καὶ Ἑλλάδος (Εἰκόνα 3) ἦρθε δυστυχῶς πάρα πολὺ ἀργὰ καὶ ὑπὸ τὴν ἀφόρητη πίεση ποὺ ἀσκοῦσε τὸ μνημόνιο Ἄγκυρας-Τρίπολης στὴν Ἑλλάδα. Τὸ μόνο ποὺ προσφέρει ἡ μερικὴ ὁριοθέτηση εἶναι ἕνα νομικὸ ὅπλο. Ἀπέναντι στὸ ἐκτὸς διεθνοῦς δικαίου μνημόνιο Ἄγκυρας-Τρίπολης στέκεται τώρα ἡ συμφωνία Ἑλλάδας-Αἰγύπτου, ἡ ὁποία τὸ διεμβολίζει.
Τὸ "διεμβολίζει", ὡστόσο, εἶναι σχετικό, γιὰ τὴν ἀκρίβεια περιορίζεται στὸ νομικὸ ἐπίπεδο. Δὲν πρόκειται, δηλαδή, νὰ ἐμποδίσει τὸν Ἐρντογᾶν νὰ ἐφαρμόσει τὸ μνημόνιο ποὺ συνῆψε ὁ ἴδιος μὲ τὸν Σάρατζ. Ὁ Τοῦρκος πρόεδρος, μάλιστα, ἔσπευσε, νὰ τὸ ξεκαθαρίσει ἀμέσως μὲ δήλωσή του. Τὸ πιθανότερο εἶναι, λοιπόν, πὼς θὰ ἐπισπεύσει τὶς τουρκικὲς ἔρευνες καὶ γεωτρήσεις ἔξω ἀπὸ τὰ ἑλληνικὰ χωρικὰ ὕδατα στὸ τόξο Καστελλόριζο-Ρόδος-Κάρπαθος-Κάσος-Κρήτη.
Ἡ συμφωνία τοῦ Καΐρου εἶχε καὶ κόστος
Αὐτὸ δὲν σημαίνει, βέβαια, ὅτι κακῶς ἐπιδιώχθηκε ἡ συμφωνία ὁριοθέτησης ΑΟΖ μὲ τὴν Αἴγυπτο. Ἁπλῶς τὸ ἀναφέρουμε γιὰ νὰ μὴν καλλιεργοῦνται ἀβάσιμες προσδοκίες ἀπὸ τὴν ὑπογραφὴ τῆς ἑλληνοαιγυπτιακῆς συμφωνίας. Ἐπιπλέον, πρέπει νὰ ἀναφερθεῖ καὶ τὸ κόστος ποὺ πλήρωσε ἡ Ἑλλάδα γιὰ νὰ καταστεῖ δυνατὴ ἡ ὑπογραφὴ αὐτῆς τῆς συμφωνίας.
Ἀναφερόμαστε στὴν πολιτικὴ ἐπίπτωση ποὺ ἔχει ἡ ἐξαίρεση ἀπὸ τὴν ὁριοθέτηση τῆς θαλάσσιας περιοχῆς ἀνατολικά του 28ου μεσημβρινοῦ. Ἡ συμφωνία ἄφησε ἐκτὸς ὁριοθέτησης ὄχι μόνο τὸ Καστελλόριζο, ἀλλὰ καὶ τὴν ἀνατολικὴ Ρόδο καὶ τὴν ἐπήρεια τῆς Καρπάθου, τῆς Κάσου καὶ τῆς Κρήτης πρὸς ἀνατολᾶς. Σ' αὐτὸ πρέπει νὰ προσθέσουμε καὶ τὸ ἀρνητικὸ προηγούμενο ποὺ δημιουργεῖ ἡ ἀναγνώριση μειωμένης ἐπήρειας (44% ἀντὶ γιὰ 50%) κυρίως τῆς Κρήτης καὶ ἐλάχιστά της Κάσου.
Ἡ ἑλληνοαιγυπτιακὴ συμφωνία μᾶς ἔκανε νὰ διερωτηθοῦμε ἐὰν καὶ κατὰ πόσον τὰ ὑπουργεῖα Ἐνέργειας καὶ Ἐξωτερικῶν βρίσκονται σὲ συνεννόηση καὶ συντονισμὸ γιὰ ἕνα ζωτικῆς ἐθνικῆς σημασίας ζήτημα. Τὸ καλοκαίρι τοῦ 2019 ὁ ὑπουργὸς Ἐνέργειας κλωτσάει τὴ δυνατότητα νὰ δημιουργήσουμε –μὲ μελλοντικὸ οἰκονομικὸ ὄφελος καὶ καθόλου κόστος– ἕνα νομικό, ἀλλὰ καὶ πολιτικὸ ἀνάχωμα στὶς τουρκικὲς ἐπεκτατικὲς ἐπιδιώξεις.
Ἕνα σχεδὸν χρόνο ἀργότερα, ὁ ὑπουργὸς Ἐξωτερικῶν νὰ ὑπογράφει τὴν ἑλληνοαιγυπτιακὴ συμφωνία, πληρώνοντας βαρὺ ἐθνικὸ κόστος, γιὰ νὰ δημιουργήσει ἕνα ἀντίβαρο στὸ μνημόνιο ποὺ ἐν τῷ μεταξὺ ὑπέγραψαν Ἄγκυρα καὶ Τρίπολη. Πῶς εἶναι δυνατὸν νὰ συμβαίνει αὐτό; Ἢ ὁ ὑπουργὸς Ἐνέργειας διέπραξε διὰ παραλείψεως "ἔγκλημα" τὸν Αἴγουστο τοῦ 2019, ἢ ὁ ὑπουργὸς Ἐξωτερικῶν πλήρωσε ἀκριβὰ τὴ συμφωνία μὲ τὸ Κάιρο τὸν Αὔγουστο τοῦ 2020.
Ἂς ἔρθουμε τώρα σὲ μία ἄλλη πτυχή. Ἡ διαπραγμάτευση γιὰ τὴ μερικὴ ὁριοθέτηση τῆς ΑΟΖ ἀνάμεσα σὲ Ἑλλάδα καὶ Αἴγυπτο ἔχει κάποια σχέση μὲ τὴν πιθανὴ ὕπαρξη καὶ τὸ πιθανὸ μέγεθος κοιτασμάτων ὑδρογονανθράκων στὴν συγκεκριμένη περιοχή; Στὴν εἰκόνα 3 τοποθετήσαμε μία πρόσφατη ἀποτύπωση δορυφορικῆς καταγραφῆς τῶν θέσεων συγκεντρώσεων ὑδρογονανθράκων νότια καὶ νοτιοανατολικά της Κρήτης, ὅπως αὐτὴ πραγματοποιήθηκε ἀπὸ τὴν FLOW Energy, σὲ συνεργασία μὲ τὴν Ἀκαδημία Ἐπιστημῶν τοῦ Κιέβου (Electromagnetic Remote Sensing Localizationof Hydrocarbons).
H αἰγυπτιακὴ πλευρά, βάσει τῆς εὐρύτατης ἐμπειρίας της στὴν περιοχή, διαπραγματεύτηκε γνωρίζοντας πάρα πολὺ καλὰ τὴν θέση καὶ τὴν στατιστικὴ ἀξία τοῦ ἀναμενόμενου ὀρυκτοῦ πλούτου ἀνατολικὰ καὶ νοτιοανατολικά της Κρήτης Τὸ ἐρώτημα εἶναι ἐὰν ἰσχύει τὸ ἴδιο καὶ γιὰ τὴν ἑλληνικὴ πλευρά; Ἡ ἀπάντηση εἶναι ὄχι, ἐὰν κρίνουμε ἀπὸ τὸ γεγονὸς ὅτι ἡ Ἑλλάδα παραχώρησε ἐπιπλέον ΑΟΖ στὴν Αἴγυπτο σὲ μία περιοχὴ ποὺ σύμφωνα μὲ ἔρευνες θεωρεῖται πὼς φιλοξενεῖ μεγάλο κοίτασμα (εἰκόνα 3)
Ἀναξιοποίητα κοιτάσματα
Ἡ Ἑλλάδα παραμένει δέσμια τῶν εἰσαγωγῶν ὑδρογονανθράκων. Ἡ ἀνυπαρξία ἔκφρασης συγκεκριμένης πολιτικῆς-στρατηγικῆς ἀνάδειξης τοῦ πιθανοῦ ἐγχώριου ὀρυκτοῦ μας πλούτου σὲ ὁρίζοντα 30ετίας (σὲ συνδυασμὸ μὲ τὴν πανδημία τοῦ κορονοϊοῦ καὶ τῆς οἰκονομικῆς κρίσης), δὲν φαίνεται νὰ προδικάζουν ἕνα εὐχάριστο μέλλον γιὰ τὴν χώρα μας.
Τόσο ὁ πρωθυπουργός, ὅσο καὶ ὁ ἁρμόδιος ὑπουργὸς Ἐνέργειας, δὲν τολμοῦν νὰ ἐκφράσουν βάσει τῶν μέχρι σήμερα καταγραφῶν τῆς ΕΔΕΥ ΑΕ (ἢ τῆς παρουσίας στὴν Ἑλλάδα τῶν μεγάλων διεθνῶν ἑταιρειῶν πετρελαίου ExxonMobil καὶ Total) ὅτι ὑπάρχουν πράγματι βάσιμες πιθανότητες νὰ ἔχουμε κοιτάσματα ὑδρογονανθράκων σὲ ὁρίζοντα 30ετίας.
Δὲν τολμοῦν, ἐπίσης, νὰ ποῦν ὅτι ἡ Ἑλλάδα θὰ κάνει ὅ,τι εἶναι δυνατὸν τὰ ἑπόμενα 30 χρόνια γιὰ νὰ ἀντικαταστήσει ἕνα μέρος τῶν εἰσαγωγῶν πετρελαίου καὶ φυσικοῦ ἀερίου, μὲ δικιά της παραγωγὴ ὑδρογονανθράκων. Ἡ αἴσθηση ποὺ ἔχει σήμερα ὁ Ἕλληνας σκεπτόμενος πολίτης εἶναι ὅτι ἡ Ἑλλάδα πληρώνει πανάκριβα τὶς εἰσαγωγὲς ὑδρογονανθράκων, πρὸς ὄφελος βέβαια τῶν εἰσαγωγέων. Τελικὰ φαίνεται πὼς ἡ μόνη χώρα ποὺ ἐνδιαφέρεται πραγματικὰ καὶ μὲ πάθος γιὰ την υφαρπαγὴ τοῦ ἑλληνικοῦ ὀρυκτοῦ πλούτου, εἶναι ἡ Τουρκία.
Παρὰ ὅλα τὰ ἀναφερθέντα ἀνωτέρω παραμένουμε αἰσιόδοξοι, βασιζόμενοι στὸ γνωμικὸ ὅτι «ἐὰν θέλεις νὰ ξέρεις τὸ μέλλον τοῦ τόπου σου, πρέπει νὰ ξέρεις τὸν πλοῦτο του». Εδώ νὰ προσθέσουμε «ἐὰν εἶναι δυνατὸν νὰ ξέρεις καὶ ποὺ ἀκριβῶς βρίσκεται»! Θέλουμε νὰ πιστεύουμε ὅτι τελικὰ τὸ ἐξόφθαλμο ἐθνικὸ συμφέρον θὰ ὑπερνικήσει τελικὰ καὶ τὰ ἰδιωτικὰ συμφέροντα καὶ τὶς ἰδεοληψίες. Ἂς ἐλπίσουμε, λοιπόν, πὼς μόλις ἀπέλθει ὁ κορονοϊός, ὅλα ὅσα προαναφέραμε θὰ ἀποτελέσουν μία κακὴ ἀνάμνηση...
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου