Οἱ εἰδικοὶ ἐκτιμοῦν ὅτι τὰ ὀστᾶ ποὺ βρέθηκαν θαμμένα στὸ παρεκκλήσι τοῦ Ἁγίου Ἀθανασίου τοῦ Ἀθωνίτη ἀνήκουν στὴ Στάνα, σύζυγο τοῦ Μπάρμπουλ, ἑνὸς ἀπὸ τοὺς κτήτορες τῆς Μονῆς Παντοκράτορος, ὁ ὁποῖος μόνασε ἐκεῖ μὲ τοὺς γιούς του, μετὰ τὸ 1500 μ.Χ.
Τὰ ὀστᾶ μίας γυναίκας θαμμένα στὸ δάπεδο τοῦ νάρθηκα, στὸ παρεκκλήσι τοῦ Ἁγίου Ἀθανασίου τοῦ Ἀθωνίτη, ποὺ ἀποτελοῦσε στὸ παρελθὸν κοιμητηριακὸ ναὸ τῆς Μονῆς Παντοκράτορος στο Ἅγιον Ὅρος, ἀποκαλύφθηκαν κατὰ τὴ διάρκεια ἐργασιῶν ἀποκατάστασης. Την ἀρχικὴ ἔκπληξη τῶν ἐπιστημόνων διαδεχτηκε μία μεγάλη ἔρευνα καὶ οἱ εἰδικοὶ ἔχουν καταλήξει στὸ συμπέρασμα πώς, ἂν τελικὰ ἐπιβεβαιωθοῦν -μέχρι στιγμῆς εἶναι πεπεισμένοι πάνω ἀπὸ 90%-, θὰ πρόκειται γιὰ τὰ ὀστᾶ τῆς Στάνας, τῆς συζύγου ενος ἀπὸ τοὺς κτήτορες τῆς Μονῆς, τοῦ Μπάρμπουλ ἢ Μπάρμπουλη, βλάχικης καταγωγῆς, ὁ ὁποῖος μόνασε ἐκεῖ μαζὶ μὲ τοὺς τρεῖς γιούς του.
Τὸ ἀνέλπιστο εὔρημα καὶ οἱ πρῶτες ἐκτιμήσεις παρουσιασαν χθες (Κυριακὴ 8 Δεκεμβρίου) τὸ πρωὶ στὸ.... Μουσεῖο Βυζαντινοῦ Πολιτισμοῦ Θεσσαλονίκης ο ἀρχιτέκτονας-ἀναστηλωτὴς τοῦ Κέντρου Διαφύλαξης Ἁγιορείτικης Κληρονομιᾶς (ΚΕΔΑΚ), Φαίδωνας Χατζηαντωνίου καὶ ἡ Ἀμερικανικῆς καταγωγῆς ἀνθρωπολόγος, Λώρα Ἀντίκας-Γουίν.
Ἡ ὁμιλία τους έγινε στο πλαίσιο τοῦ 4oυ Διεθνούς Ἐπιστημονικοῦ Ἐργαστηρίου τῆς Ἁγιορείτικης Ἑστίας, τὸ ὁποῖο κάλυψε τους τομεῖς τῆς ἱστορίας, τῆς ἀρχαιολογίας, τῆς τέχνης, τῆς θεολογίας, τῆς φιλολογίας, τοῦ δικαίου, τῶν θεσμῶν, τῆς ἀρχιτεκτονικῆς, ἀλλὰ καὶ τοῦ φυσικοῦ περιβάλλοντος στὴν Ἀθωνικὴ Πολιτεία καὶ ὁλοκληρώνεται σήμερα μὲ τὴν ἡμερίδα γιὰ τὸν Ἁγιορείτη, Ἅγιο Σάββα τὸν Χιλανδαρινό.
/Τὸ παρεκκλήσι τοῦ Ἁγίου Ἀθανασίου τοῦ Ἀθωνίτη
«Ἀπὸ ὅσο γνωρίζω, εἶναι ἡ πρώτη φορὰ ποὺ ἐντοπίζονται γυναικεία ὀστᾶ στὸ Ἅγιον Ὅρος. Ἡ ἀνακάλυψή τους μᾶς προβλημάτισε ἰδιαίτερα, ἀλλὰ μετὰ ἀπὸ πολλὴ μελέτη καταλήξαμε στὸ συμπέρασμα ὅτι, ἂν τελικὰ ἐπιβεβαιωθεῖ πὼς εἶναι γυναικεῖα, ἀνήκουν στη Στάσα, τη σύζυγο τοῦ Μπάρμπουλ, καὶ μεταφέρθηκαν ἐκεῖ μετὰ ἀπὸ ἀνακομιδή.
Τὸ ζευγάρι, ὅπως καὶ τὰ παιδιά τους, μνημονεύονται ὡς κτήτορες ἀπὸ τη Μονὴ Παντοκράτορα» ἀποκάλυψε στο «Ἔθνος τῆς Κυριακῆς» ὁ Φ. Χατζηαντωνίου, προσθέτοντας πώς, ὅταν τὸ 1983 πῆγε γιὰ πρώτη φορὰ στὸ Περιβόλι τῆς Παναγίας, ἦταν γνωστὴ ἡ ἱστορία ἑνὸς μοναχοῦ ποὺ πέθανε τὸ 1978.
Ὁ ἐν λόγω μοναχὸς γεννήθηκε στὸ Ἅγιον Ὅρος καὶ δὲν εἶχε βγεῖ ποτὲ ἐκτός, γεγονὸς ποὺ σημαίνει ὅτι ἡ μητέρα τοῦ βρέθηκε ἐκεῖ ἔγκυος καὶ γέννησε. «Εἶναι γνωστὸ πὼς στὸ παρελθόν, ὅταν γίνονταν ἐπιδρομὲς ἢ ὑπῆρχαν ἐπαναστάσεις, οἱ μοναχοὶ ἄνοιγαν τὰ σύνορα γιὰ νὰ προστατευτεῖ ὁ ντόπιος πληθυσμὸς» ἀναφέρει χαρακτηριστικά.
Ἡ ἀνθρωπολόγος, Λώρα Ἀντίκας-Γουίν, ἡ ὁποία μαζὶ μὲ τὸν σύζυγό της Θόδωρο Ἀντίκα ἦταν συνεργάτες τοῦ Μανόλη Ἀνδρόνικου στὴν μελέτη τοῦ σκελετικοῦ ὑλικοῦ τῶν βασιλικῶν τάφων τῆς Βεργίνας, ἀνέλαβε νὰ ἐρευνήσει τὰ ὀργανικὰ στοιχεῖα ποὺ βρέθηκαν στὸ δάπεδο τοῦ νάρθηκα τοῦ παρεκκλησιοῦ.
«Ὑπάρχουν τρία θραύσματα ὀστῶν ποὺ μακροσκοπικὰ ἀνήκουν σὲ κνήμη γυναικείου ποδιοῦ. Ἔχουν σταλεῖ στὸν «Δημοκριτο» γιὰ νὰ μᾶς ἀπαντήσουν μὲ βεβαιότητα ὅτι εἶναι πράγματι γυναικεία καὶ στὴ συνέχεια μὲ ραδιοχρονολόγηση ἄνθρακα 14 νὰ δοῦμε σὲ ποιὰ ἐποχὴ χρονολογοῦνται, ἐνῶ οἱ ἀναλύσεις DNA θὰ πιστοποιήσουν τὸ φύλο.
Ἡ Μονὴ Παντοκράτορος βοηθάει πολὺ καὶ θέλει νὰ δοθοῦν ἀπαντήσεις» μᾶς λέει ἡ Λ. Ἀντίκας-Γουίν, προσθέτοντας ὅτι ἔχουν ἐπίσης βρεθεῖ 7 κάτω γνάθοι ποὺ ἀνήκουν σὲ ἰσάριθμους ἄντρες. Τὰ ἀποτελέσματα ἀναμένονται σὲ περίπου 3 μῆνες, ἀλλὰ ἡ ὁμάδα τῶν ἐρευνητῶν συνεχίζει τὴν μελέτη τοῦ ὑλικοῦ καὶ ὅλες οἱ ἐνδείξεις συντείνουν στὸ ὅτι ἡ γυναίκα, τὰ ὀστᾶ τῆς ὁποίας μεταφέρθηκαν ἐκεῖ, ἦταν ἡ Στάνα, ἡ ἀγαπημένη σύζυγος τοῦ βλάχου, Μπάρμπουλου, ποὺ ἦταν μεταξὺ τῶν κτητόρων.
Σύμφωνα μὲ τὸν κ. Χατζηαντωνίου, τὰ ὀστᾶ ἦταν θαμμένα στὸ δάπεδο τοῦ νάρθηκα καὶ τοποθετήθηκαν ἐκεῖ πιθανὸν τὸν 16ο αἰώνα ὅποτε ἔγινε μεγάλη ἐπέκταση τῆς Μονῆς Παντοκράτορα, ποὺ συνοδεύτηκε μὲ ἐργασίες καὶ στὸ παρεκκλήσι τοῦ Ἁγίου Ἀθανασίου τοῦ Ἀθωνίτη. Ἐκεῖνες οἱ ἐργασίες ἔγιναν μὲ χορηγίες εὔπορων Ρουμάνων βλάχων. Ενα δεύτερο σημαντικὸ στοιχεῖο τῆς ἔρευνας δείχνει ὅτι τὰ ἄλλα ὀστᾶ ποὺ βρέθηκαν δὲν ἀνήκουν σὲ καλόγερους, καθὼς σὲ μία τέτοια περίπτωση θὰ φυλάσσονταν στὸ ὀστεοφυλάκιο τῆς Μονῆς.
Ἄρα πρόκειται ἐνδεχομένως γιὰ κοσμικοὺς ἴσως γιὰ κτήτορες καὶ ἡ οἰκογένεια Μπάρμπουλη κερδίσει τὶς περισσότερες πιθανότητες. Οι ταφὲς βρέθηκαν στὴ δυτικὴ πλευρὰ τοῦ παρεκκλησιοῦ τοῦ Ἁγίου Ἀθανασίου τοῦ Ἀθωνίτη. Τὸ παρεκκλήσι εἶναι χτισμένο στὴ νοτιοανατολικὴ γωνία τῆς Μονῆς, σὲ ἕναν ἀπόκρημνο βράχο, πάνω στὴ θάλασσα καὶ ἦταν ὁ κτητορικὸς κοιμητηριακὸς ναός της. Διασώζονται ἀρχιτεκτονικὰ μέλη τῆς ἐποχῆς τῶν Κομνηνῶν, ἐνῶ καὶ ἡ ἀρχιτεκτονικὴ τυπολογία τοῦ παραπέμπει στὴν ἴδια ἐποχή. Το σκαρίφημα μὲ μολύβι ἑνὸς ἱστιοφόρου του 16ου αἰώνα, πάνω ἀπὸ τὴν κεντρικὴ εἴσοδο τοῦ ναοῦ, στὸ παλαιὸ ἐπίχρισμα τῆς ἐσωτερικῆς παρειᾶς τοῦ δυτικοῦ τοίχου τοῦ νάρθηκα, χρονολογεῖ στὴν ἴδια ἐποχὴ τὸ λιθόστρωτο δάπεδο τοῦ χώρου αὐτοῦ.
Ὅπως λέει, ὁ κ. Χατζηαντωνίου, μετὰ τὶς σοβαρὲς καταστροφὲς ποὺ προκάλεσε ὁ μεγάλος σεισμὸς τοῦ 1765 καὶ τὴν κατολίσθηση ποὺ παρέσυρε στὴ θάλασσα τοὺς τάφους δυτικά του ναοῦ, ὁ Ἅγιος Ἀθανάσιος ἔπαψε νὰ χρησιμοποιεῖται ὡς κοιμητηριακὸς ναός, δίνοντας τὴ θέση του στὸ ναὸ τῶν Ἁγίων Ἀναργύρων (1771), στὰ βορειοδυτικά του μοναστηριοῦ.
Ἡ Μονὴ Παντοκράτορος ἱδρύθηκε λίγο πρὶν τὸ 1357 ἀπὸ δύο ἀδέρφια, τὸν Μέγα στρατοπεδάρχη Ἀλέξιο καὶ τὸν Μέγα Πριμηκύριο Ἰωάννη, ποὺ συνδέονταν μὲ τὸν βασιλικὸ οἶκο τῶν Παλαιολόγων, ἀλλὰ καὶ τοὺς Κομνηνούς. Ὁ Ἀλέξιος σκοτώθηκε ὑπερασπιζόμενος τὸ νησὶ τῆς Θάσου ποὺ τοῦ ἀνῆκε -ὅπως καὶ τμῆμα τῆς Λήμνου-, σὲ σκληρὲς μάχες μὲ τοὺς Τούρκους, ἐνῶ ὁ Ἰωάννης πῆγε στὸ Ἅγιον Ὅρος καὶ ἔμεινε ἐκεῖ ὡς τὸν θάνατό του, ἀκολουθώντας τὸν μοναχισμό.
Τὸ μοναστήρι δίνει τὴν εἰκόνα ἑνὸς καλὰ ὀχυρωμένου κάστρου, καθὼς δεσπόζει ὁ ἐπιβλητικὸς πύργος μὲ τὶς πολεμίστρες, ἐνῶ τὰ ἐξωτερικὰ κτίρια μοιάζουν νὰ προσπαθοῦν νὰ κρύψουν τὸ καθολικὸ καὶ ὅ,τι ὑπάρχει στὸ ἐσωτερικό. Σύμφωνα μὲ νεότερα στοιχεῖα, ἡ ἐπέκταση τῶν κτισμάτων νοτιοανατολικὰ ἔγινε μεταξὺ τῶν ἐτῶν 1483-1535 καὶ ἡ «νέα αὐλὴ» ἦταν ἔργο τοῦ Μπάρμπουλου.
Ο ΑΓΙΟΡΕΙΤΗΣ ΑΓΙΟΣ ΣΑΒΒΑΣ Ο ΧΙΛΑΝΔΑΡΙΝΟΣ
Ἡ ἡμερίδα γιὰ τὸν Ἁγιορείτη Ἅγιο Σάββα τὸν Χιλανδαρινό, γίνεται μὲ ἀφορμὴ τῆς συμπλήρωση 800 ἐτῶν ἀπὸ τὴν χειροτονία του ὡς πρώτου Ἀρχιεπισκόπου τῆς ἐκκλησίας τῆς Σερβίας (1219-2019). Ἡ ἡμερίδα εἶναι ἀφιερωμένη στὸν βίο καὶ τὸ ἔργο τοῦ Ἁγίου Σάββα, ποὺ ὑπῆρξε κτήτορας τῆς Μονῆς Χιλανδαρίου καὶ λαμπρὴ πνευματικὴ φυσιογνωμία τοῦ Ἁγίου Ὅρους, καθὼς ἐπηρέασε βαθύτατα ὄχι μόνο τὴν ὀργάνωση τοῦ μοναστικοῦ βίου τῆς Μονῆς Χιλανδαρίου, ἀλλὰ καὶ ἐν γένει τοῦ σερβικοῦ μοναχισμοῦ, ἐνῶ παρόμοιες ἐκδηλώσεις θὰ γίνουν ἐπίσης στὸ Βελιγράδι.
ethnosΤὰ ὀστᾶ μίας γυναίκας θαμμένα στὸ δάπεδο τοῦ νάρθηκα, στὸ παρεκκλήσι τοῦ Ἁγίου Ἀθανασίου τοῦ Ἀθωνίτη, ποὺ ἀποτελοῦσε στὸ παρελθὸν κοιμητηριακὸ ναὸ τῆς Μονῆς Παντοκράτορος στο Ἅγιον Ὅρος, ἀποκαλύφθηκαν κατὰ τὴ διάρκεια ἐργασιῶν ἀποκατάστασης. Την ἀρχικὴ ἔκπληξη τῶν ἐπιστημόνων διαδεχτηκε μία μεγάλη ἔρευνα καὶ οἱ εἰδικοὶ ἔχουν καταλήξει στὸ συμπέρασμα πώς, ἂν τελικὰ ἐπιβεβαιωθοῦν -μέχρι στιγμῆς εἶναι πεπεισμένοι πάνω ἀπὸ 90%-, θὰ πρόκειται γιὰ τὰ ὀστᾶ τῆς Στάνας, τῆς συζύγου ενος ἀπὸ τοὺς κτήτορες τῆς Μονῆς, τοῦ Μπάρμπουλ ἢ Μπάρμπουλη, βλάχικης καταγωγῆς, ὁ ὁποῖος μόνασε ἐκεῖ μαζὶ μὲ τοὺς τρεῖς γιούς του.
Τὸ ἀνέλπιστο εὔρημα καὶ οἱ πρῶτες ἐκτιμήσεις παρουσιασαν χθες (Κυριακὴ 8 Δεκεμβρίου) τὸ πρωὶ στὸ.... Μουσεῖο Βυζαντινοῦ Πολιτισμοῦ Θεσσαλονίκης ο ἀρχιτέκτονας-ἀναστηλωτὴς τοῦ Κέντρου Διαφύλαξης Ἁγιορείτικης Κληρονομιᾶς (ΚΕΔΑΚ), Φαίδωνας Χατζηαντωνίου καὶ ἡ Ἀμερικανικῆς καταγωγῆς ἀνθρωπολόγος, Λώρα Ἀντίκας-Γουίν.
Ἡ ὁμιλία τους έγινε στο πλαίσιο τοῦ 4oυ Διεθνούς Ἐπιστημονικοῦ Ἐργαστηρίου τῆς Ἁγιορείτικης Ἑστίας, τὸ ὁποῖο κάλυψε τους τομεῖς τῆς ἱστορίας, τῆς ἀρχαιολογίας, τῆς τέχνης, τῆς θεολογίας, τῆς φιλολογίας, τοῦ δικαίου, τῶν θεσμῶν, τῆς ἀρχιτεκτονικῆς, ἀλλὰ καὶ τοῦ φυσικοῦ περιβάλλοντος στὴν Ἀθωνικὴ Πολιτεία καὶ ὁλοκληρώνεται σήμερα μὲ τὴν ἡμερίδα γιὰ τὸν Ἁγιορείτη, Ἅγιο Σάββα τὸν Χιλανδαρινό.
/Τὸ παρεκκλήσι τοῦ Ἁγίου Ἀθανασίου τοῦ Ἀθωνίτη
«Ἀπὸ ὅσο γνωρίζω, εἶναι ἡ πρώτη φορὰ ποὺ ἐντοπίζονται γυναικεία ὀστᾶ στὸ Ἅγιον Ὅρος. Ἡ ἀνακάλυψή τους μᾶς προβλημάτισε ἰδιαίτερα, ἀλλὰ μετὰ ἀπὸ πολλὴ μελέτη καταλήξαμε στὸ συμπέρασμα ὅτι, ἂν τελικὰ ἐπιβεβαιωθεῖ πὼς εἶναι γυναικεῖα, ἀνήκουν στη Στάσα, τη σύζυγο τοῦ Μπάρμπουλ, καὶ μεταφέρθηκαν ἐκεῖ μετὰ ἀπὸ ἀνακομιδή.
Τὸ ζευγάρι, ὅπως καὶ τὰ παιδιά τους, μνημονεύονται ὡς κτήτορες ἀπὸ τη Μονὴ Παντοκράτορα» ἀποκάλυψε στο «Ἔθνος τῆς Κυριακῆς» ὁ Φ. Χατζηαντωνίου, προσθέτοντας πώς, ὅταν τὸ 1983 πῆγε γιὰ πρώτη φορὰ στὸ Περιβόλι τῆς Παναγίας, ἦταν γνωστὴ ἡ ἱστορία ἑνὸς μοναχοῦ ποὺ πέθανε τὸ 1978.
Ὁ ἐν λόγω μοναχὸς γεννήθηκε στὸ Ἅγιον Ὅρος καὶ δὲν εἶχε βγεῖ ποτὲ ἐκτός, γεγονὸς ποὺ σημαίνει ὅτι ἡ μητέρα τοῦ βρέθηκε ἐκεῖ ἔγκυος καὶ γέννησε. «Εἶναι γνωστὸ πὼς στὸ παρελθόν, ὅταν γίνονταν ἐπιδρομὲς ἢ ὑπῆρχαν ἐπαναστάσεις, οἱ μοναχοὶ ἄνοιγαν τὰ σύνορα γιὰ νὰ προστατευτεῖ ὁ ντόπιος πληθυσμὸς» ἀναφέρει χαρακτηριστικά.
Ἡ ἀνθρωπολόγος, Λώρα Ἀντίκας-Γουίν, ἡ ὁποία μαζὶ μὲ τὸν σύζυγό της Θόδωρο Ἀντίκα ἦταν συνεργάτες τοῦ Μανόλη Ἀνδρόνικου στὴν μελέτη τοῦ σκελετικοῦ ὑλικοῦ τῶν βασιλικῶν τάφων τῆς Βεργίνας, ἀνέλαβε νὰ ἐρευνήσει τὰ ὀργανικὰ στοιχεῖα ποὺ βρέθηκαν στὸ δάπεδο τοῦ νάρθηκα τοῦ παρεκκλησιοῦ.
«Ὑπάρχουν τρία θραύσματα ὀστῶν ποὺ μακροσκοπικὰ ἀνήκουν σὲ κνήμη γυναικείου ποδιοῦ. Ἔχουν σταλεῖ στὸν «Δημοκριτο» γιὰ νὰ μᾶς ἀπαντήσουν μὲ βεβαιότητα ὅτι εἶναι πράγματι γυναικεία καὶ στὴ συνέχεια μὲ ραδιοχρονολόγηση ἄνθρακα 14 νὰ δοῦμε σὲ ποιὰ ἐποχὴ χρονολογοῦνται, ἐνῶ οἱ ἀναλύσεις DNA θὰ πιστοποιήσουν τὸ φύλο.
Ἡ Μονὴ Παντοκράτορος βοηθάει πολὺ καὶ θέλει νὰ δοθοῦν ἀπαντήσεις» μᾶς λέει ἡ Λ. Ἀντίκας-Γουίν, προσθέτοντας ὅτι ἔχουν ἐπίσης βρεθεῖ 7 κάτω γνάθοι ποὺ ἀνήκουν σὲ ἰσάριθμους ἄντρες. Τὰ ἀποτελέσματα ἀναμένονται σὲ περίπου 3 μῆνες, ἀλλὰ ἡ ὁμάδα τῶν ἐρευνητῶν συνεχίζει τὴν μελέτη τοῦ ὑλικοῦ καὶ ὅλες οἱ ἐνδείξεις συντείνουν στὸ ὅτι ἡ γυναίκα, τὰ ὀστᾶ τῆς ὁποίας μεταφέρθηκαν ἐκεῖ, ἦταν ἡ Στάνα, ἡ ἀγαπημένη σύζυγος τοῦ βλάχου, Μπάρμπουλου, ποὺ ἦταν μεταξὺ τῶν κτητόρων.
Σύμφωνα μὲ τὸν κ. Χατζηαντωνίου, τὰ ὀστᾶ ἦταν θαμμένα στὸ δάπεδο τοῦ νάρθηκα καὶ τοποθετήθηκαν ἐκεῖ πιθανὸν τὸν 16ο αἰώνα ὅποτε ἔγινε μεγάλη ἐπέκταση τῆς Μονῆς Παντοκράτορα, ποὺ συνοδεύτηκε μὲ ἐργασίες καὶ στὸ παρεκκλήσι τοῦ Ἁγίου Ἀθανασίου τοῦ Ἀθωνίτη. Ἐκεῖνες οἱ ἐργασίες ἔγιναν μὲ χορηγίες εὔπορων Ρουμάνων βλάχων. Ενα δεύτερο σημαντικὸ στοιχεῖο τῆς ἔρευνας δείχνει ὅτι τὰ ἄλλα ὀστᾶ ποὺ βρέθηκαν δὲν ἀνήκουν σὲ καλόγερους, καθὼς σὲ μία τέτοια περίπτωση θὰ φυλάσσονταν στὸ ὀστεοφυλάκιο τῆς Μονῆς.
Ἄρα πρόκειται ἐνδεχομένως γιὰ κοσμικοὺς ἴσως γιὰ κτήτορες καὶ ἡ οἰκογένεια Μπάρμπουλη κερδίσει τὶς περισσότερες πιθανότητες. Οι ταφὲς βρέθηκαν στὴ δυτικὴ πλευρὰ τοῦ παρεκκλησιοῦ τοῦ Ἁγίου Ἀθανασίου τοῦ Ἀθωνίτη. Τὸ παρεκκλήσι εἶναι χτισμένο στὴ νοτιοανατολικὴ γωνία τῆς Μονῆς, σὲ ἕναν ἀπόκρημνο βράχο, πάνω στὴ θάλασσα καὶ ἦταν ὁ κτητορικὸς κοιμητηριακὸς ναός της. Διασώζονται ἀρχιτεκτονικὰ μέλη τῆς ἐποχῆς τῶν Κομνηνῶν, ἐνῶ καὶ ἡ ἀρχιτεκτονικὴ τυπολογία τοῦ παραπέμπει στὴν ἴδια ἐποχή. Το σκαρίφημα μὲ μολύβι ἑνὸς ἱστιοφόρου του 16ου αἰώνα, πάνω ἀπὸ τὴν κεντρικὴ εἴσοδο τοῦ ναοῦ, στὸ παλαιὸ ἐπίχρισμα τῆς ἐσωτερικῆς παρειᾶς τοῦ δυτικοῦ τοίχου τοῦ νάρθηκα, χρονολογεῖ στὴν ἴδια ἐποχὴ τὸ λιθόστρωτο δάπεδο τοῦ χώρου αὐτοῦ.
Ὅπως λέει, ὁ κ. Χατζηαντωνίου, μετὰ τὶς σοβαρὲς καταστροφὲς ποὺ προκάλεσε ὁ μεγάλος σεισμὸς τοῦ 1765 καὶ τὴν κατολίσθηση ποὺ παρέσυρε στὴ θάλασσα τοὺς τάφους δυτικά του ναοῦ, ὁ Ἅγιος Ἀθανάσιος ἔπαψε νὰ χρησιμοποιεῖται ὡς κοιμητηριακὸς ναός, δίνοντας τὴ θέση του στὸ ναὸ τῶν Ἁγίων Ἀναργύρων (1771), στὰ βορειοδυτικά του μοναστηριοῦ.
Ἡ Μονὴ Παντοκράτορος ἱδρύθηκε λίγο πρὶν τὸ 1357 ἀπὸ δύο ἀδέρφια, τὸν Μέγα στρατοπεδάρχη Ἀλέξιο καὶ τὸν Μέγα Πριμηκύριο Ἰωάννη, ποὺ συνδέονταν μὲ τὸν βασιλικὸ οἶκο τῶν Παλαιολόγων, ἀλλὰ καὶ τοὺς Κομνηνούς. Ὁ Ἀλέξιος σκοτώθηκε ὑπερασπιζόμενος τὸ νησὶ τῆς Θάσου ποὺ τοῦ ἀνῆκε -ὅπως καὶ τμῆμα τῆς Λήμνου-, σὲ σκληρὲς μάχες μὲ τοὺς Τούρκους, ἐνῶ ὁ Ἰωάννης πῆγε στὸ Ἅγιον Ὅρος καὶ ἔμεινε ἐκεῖ ὡς τὸν θάνατό του, ἀκολουθώντας τὸν μοναχισμό.
Τὸ μοναστήρι δίνει τὴν εἰκόνα ἑνὸς καλὰ ὀχυρωμένου κάστρου, καθὼς δεσπόζει ὁ ἐπιβλητικὸς πύργος μὲ τὶς πολεμίστρες, ἐνῶ τὰ ἐξωτερικὰ κτίρια μοιάζουν νὰ προσπαθοῦν νὰ κρύψουν τὸ καθολικὸ καὶ ὅ,τι ὑπάρχει στὸ ἐσωτερικό. Σύμφωνα μὲ νεότερα στοιχεῖα, ἡ ἐπέκταση τῶν κτισμάτων νοτιοανατολικὰ ἔγινε μεταξὺ τῶν ἐτῶν 1483-1535 καὶ ἡ «νέα αὐλὴ» ἦταν ἔργο τοῦ Μπάρμπουλου.
Ο ΑΓΙΟΡΕΙΤΗΣ ΑΓΙΟΣ ΣΑΒΒΑΣ Ο ΧΙΛΑΝΔΑΡΙΝΟΣ
Ἡ ἡμερίδα γιὰ τὸν Ἁγιορείτη Ἅγιο Σάββα τὸν Χιλανδαρινό, γίνεται μὲ ἀφορμὴ τῆς συμπλήρωση 800 ἐτῶν ἀπὸ τὴν χειροτονία του ὡς πρώτου Ἀρχιεπισκόπου τῆς ἐκκλησίας τῆς Σερβίας (1219-2019). Ἡ ἡμερίδα εἶναι ἀφιερωμένη στὸν βίο καὶ τὸ ἔργο τοῦ Ἁγίου Σάββα, ποὺ ὑπῆρξε κτήτορας τῆς Μονῆς Χιλανδαρίου καὶ λαμπρὴ πνευματικὴ φυσιογνωμία τοῦ Ἁγίου Ὅρους, καθὼς ἐπηρέασε βαθύτατα ὄχι μόνο τὴν ὀργάνωση τοῦ μοναστικοῦ βίου τῆς Μονῆς Χιλανδαρίου, ἀλλὰ καὶ ἐν γένει τοῦ σερβικοῦ μοναχισμοῦ, ἐνῶ παρόμοιες ἐκδηλώσεις θὰ γίνουν ἐπίσης στὸ Βελιγράδι.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου