1 Ιουν 2016

Τὸ ὄνομα προσελκύει καὶ τὴ χάρη

Γράφει ὁ Ἠλιάδης Σάββας
«Ὅποιος ἔχει τ` ὄνομα θὰ` χει καὶ τὴ χάρη». (Λαϊκὸ ἀπόφθεγμα)
Ὅταν τὰ καθημερινὰ πράγματα τῆς ζωῆς προσπαθεῖ νὰ τὰ βλέπει ὁ καθεὶς κάτω ἀπὸ τὸ φῶς τῆς πάτριας ρωμαίικης Παράδοσής μας, τότε, χωρὶς νὰ διαθέτει ἰδιαίτερη παρατηρητικότητα, ὑποπίπτουν στὴν ἀντίληψή του, «οἱ ἀποκλίσεις», «οἱ ἐκτροπές», «τὰ κενά», ἀπὸ τὸ γνήσιο, τὸ παραδεδομένο. Λίγη παιδεία καὶ ἐντρύφηση στὸ πνεῦμα αὐτό, μέσα ἀπὸ τὴ γνώση τῆς ἱστορίας (ἐθνικῆς καὶ ἐκκλησιαστικῆς), ποὺ πάντα προσφερόταν «ἀνάπηρη» ἀπὸ τὸ σχολεῖο, ἀλλὰ καὶ ἀπὸ τὴν ἀνατροφὴ ποὺ παρέχεται ἀπὸ τὴν οἰκογένεια, ἡ ὁποία, δυστυχῶς «ἀπορροφήθηκε» κι αὐτή, χωρὶς ἀντιστάσεις, ἀπὸ τὴν κοσμικὴ δυτικόφερτη νοοτροπία, θὰ ἦταν ἀρκετὴ νὰ κρατήσει ζωντανὸ τὸ αἰσθητήριο καὶ νὰ ἀκολουθηθεῖ ἡ μέση ὁδός, σύμφωνα μὲ τὰ δεδομένα τῆς τρέχουσας πραγματικότητας.
Ὑπάρχουν ὀνοματοδοσίες καὶ τίτλοι καὶ ταμπέλες καὶ «σήματα κατατεθέντα» καὶ γραπτὰ ἀναρτημένα σὲ δημόσιο χῶρο, ἔχοντας διατυπωμένο τὸ σημαῖνον (τὸν τίτλο, τὴν ταμπέλα) ἐλλιπὲς ἢ ἀποκλῖνον ἐλαφρῶς ἢ καὶ πλήρως, ὡς πρὸς τὸν προσδιορισμὸ τοῦ σημαινομένου (αὐτοῦ ποὺ θέλει νὰ πεῖ, νὰ ὁρίσει ἐπὶ τῆς οὐσίας τοῦ πράγματος). Μὲ ἁπλὰ λόγια, αὐτὸ ποὺ γράφεται, νὰ μὴν εἶναι ἱκανὸ καὶ ἀρκετὸ νὰ ἐκφράσει τὸ ἔργο ποὺ θὰ τελεσθεῖ ἀντίστοιχα στὸ ὀνοματοδοτούμενο.
Δὲν θὰ ἀναφερθοῦμε σὲ ὑβριστικὰ καὶ αἰσχρὰ καὶ τὰ προσβάλλοντα...
«τῇ δημοσία αἰδῶ», διότι θὰ περιοριστοῦμε στὸν ἱερὸ στίβο τῆς Παιδείας καὶ τῶν κάθε εἴδους εὐαγῶν, φιλανθρωπικῶν καὶ λοιπῶν παρόμοιων ἱδρυμάτων, τὰ ὁποία δὲν ἔχουν σχέση μ` αὐτά. Γενικά, οἱ δημόσιες ἐπιγραφὲς καὶ εἰκόνες, θὰ μπορούσαμε νὰ ποῦμε πὼς ἀποτυπώνουν μὲ ἔμμεσο τρόπο, ἀλλὰ καθοριστικό, τὸ ποιὸν τῆς κοινωνίας καὶ τὸν ἠθικὸ καὶ πνευματικὸ προσανατολισμό της. Ἀλλὰ ἐρχόμαστε στὸ προκείμενο.

Θὰ θέλαμε, λοιπόν, νὰ κάνουμε καλοπροαίρετα μία πρόταση γιὰ τὶς ὀνομασίες τῶν κοινωφελῶν καὶ εὐαγῶν ἀλλὰ καὶ ἐκπαιδευτικῶν ἱδρυμάτων, παίρνοντας ἀφορμὴ ἀπὸ τοὺς παιδικοὺς σταθμούς, χωρὶς βέβαια, ἐπαναλαμβάνουμε, νὰ ἐννοοῦμε, ἐπ` οὐδενί, πὼς ὑπάρχει σχέση ἢ μπορεῖ νὰ γίνει σύγκριση μὲ τὰ ἀγοραία φαινόμενα. Ξέρουμε τὴ σοβαρότητα τοῦ ἔργου τους, ἀφοῦ ἀσχολοῦνται μὲ παιδιά. Μία γνώμη γιὰ τὸ καλὸ τῶν παιδιῶν καὶ τοῦ μέλλοντος τῆς πατρίδας μας.

Περιερχόμενοι τὸ διαδίκτυο, εἴδαμε τὶς ὀνομασίες πολλῶν ἀπ` αὐτούς: ΚΑΡΑΜΕΛΙΤΣΑ, BALLON LAND, ΤΟ ΡΟΖ ΜΠΑΛΟΝΙ, ΤΟ ΡΟΔΙ, ΤΟ ΚΟΥΚΛΟΣΠΙΤΟ, ΚΑΡΑΜΕΛΕΝΙΑ, ΛΙΛΙΠΟΥΠΟΛΗ, ΜΑΓΙΚΟ ΠΑΛΑΤΙ, ΤΑ ΖΑΒΟΛΑΚΙΑ. Παρακάτω σπουργιτάκια, μελισσάκια κ.λπ. Αὐτὲς ἦταν μερικὲς ἀπὸ τὶς ἀμέτρητες παρόμοιες.

Ἐλάχιστοι εἶχαν ὀνομασία μὲ ἀναφορὰ σὲ κάποιο πρόσωπο ἢ γεγονὸς σημαντικό. Κάποιον, ποὺ ὑπηρέτησε τὴν ἀνθρωπότητα καὶ ἰδιαίτερα τὰ παιδιά. Κάποιον μεγάλο παιδαγωγό. Κάποιον ἥρωα, ποὺ ἔσωσε παιδιὰ σὲ καιρὸ πολέμου ἢ σὲ ἐπέλαση βαριᾶς θεομηνίας. Κάποιον γιατρό, ποὺ ἀνακάλυψε θεραπεία σὲ παιδικὴ ἀσθένεια. Κάποιον μικρὸ σὲ ἡλικία ἅγιο ἢ κάποια ἁγία, ποὺ ἦταν μητέρα μικροῦ ἁγίου. Κάποιον δάσκαλο, ποὺ ἔδειξε θυσιαστικὴ ἀγάπη στὰ παιδιὰ ἢ βρῆκε μία μέθοδο, ἂς ποῦμε, γιὰ τὰ  παιδιὰ μὲ εἰδικὲς ἀνάγκες. Κάποιο παιδί, ποὺ ἔκανε κάτι ἀξιοθαύμαστο σὲ σχέση μὲ τὴν ἡλικία του. Κάποιο ἱστορικὸ γεγονός, ὅπου ἀγωνίστηκαν παιδιὰ ἢ ἔδωσαν παράδειγμα ἀγάπης καὶ αὐτοθυσίας. Κάποιον τόπο, ποὺ ἔχει σχέση πάλι μὲ ἀνάλογα γεγονότα καὶ πρόσωπα.

Ἁπλοϊκὸ τὸ ἑπόμενο ἐρώτημα: Εἶναι δυνατὸ νὰ δώσουμε ὄνομα σὲ ἕνα στρατόπεδο: «Ὁ χαρτοπόλεμος» ἢ τὸ χειρότερο: «Ὁ Πήλιος Γούσης»; Σὲ ἕνα νοσοκομεῖο: «Θεραπευτήριο ἢ Φαντασία» ἢ τὸ χειρότερο: «Οἱ Κομπογιαννίτες»; Σὲ ἕνα γηροκομεῖο: «Τὰ παιδία παίζει»; Σὲ ἕνα ὀρφανοτροφεῖο: «Ἡ Ἰνῶ»; Ἀκραία τὰ παραδείγματα, θὰ πεῖ κάποιος.

Ἂν εἶναι ἀκραία τὰ παραδείγματα, ποὺ πράγματι εἶναι, ἂς φέρουμε τότε γιὰ παράδειγμα ἕναν παιδικὸ σταθμό, ποὺ ξέρουμε πὼς ἔχει τὸ ὄνομα «Θεοτόκος». Ναί, «Θεοτόκος»! Τὸ κυρίως ὄνομα, πού ταιριάζει σὲ παιδικὸ σταθμό! Κι ἐδῶ ἀκραῖο; Καθόλου! Τὸ καταλληλότερο ὄνομα, ὄχι μόνο γιὰ παιδικὸ σταθμὸ ἀλλὰ καὶ γιὰ ὁποιοδήποτε ἵδρυμα, ποὺ ἐργάζεται στὴν ὑπηρεσία τοῦ ἀνθρώπου. Τὸ ὄνομα τῆς Παναγίας, ποὺ κρατᾶ στὴν ἀγκαλιὰ της ὄχι μόνο τὰ παιδιά, ἀλλὰ ὅλον τὸν κόσμο.

Ἁπλῶς τὸ ἀναφέρουμε, γιὰ νὰ δοῦμε πὼς ὑπάρχει πολὺς χῶρος καὶ πολὺ ὑλικὸ στὴν παράδοσή μας, νὰ δράσουμε γιὰ τὴν ὠφέλεια τῶν παιδιῶν. Τὸ ἴδιο, ἀναλόγως, ἐννοεῖται πὼς ἀφορᾶ καὶ σὲ ἄλλα διάφορα ἱδρύματα ὑψηλότερης βαθμίδας. Τί γίνεται λοιπόν;

Θὰ πεῖ κάποιος, τί καταλαβαίνουν τὰ παιδιὰ ἀπὸ αὐτά; Αὐτὸ ἀκριβῶς θέλουμε νὰ ρωτήσουμε κι ἐμεῖς. Μήπως ἡ ὀνομασία στοὺς παιδικοὺς σταθμοὺς μπαίνει γιὰ τὰ παιδιά; Τάχα τὰ παιδιὰ δύο, τριῶν, τεσσάρων, πέντε χρονῶν ἔχουν τὴν ἱκανότητα νὰ ἀντιληφθοῦν τὸ νόημα τῆς ὀνομασίας τοῦ σχολείου τους; Ὄχι. Μπαίνει μὲ τὴ δική μας ψευδαίσθηση, πὼς περνάει σὰν εἰκόνα ἐντυπωσιασμοῦ πρὸς τὰ ἔξω (γονεῖς κ.α.) ἀπὸ γνωστὰ παραμύθια καὶ παιχνίδια, ἀλλὰ νομίζουμε πὼς δὲν εἶναι αὐτὸ τὸ ζητούμενο.

Βάζοντας ἕνα ὄνομα ὅπως εἴπαμε παραπάνω, ὁρίζουμε ἄμεσα καὶ ξεκάθαρα μαζὶ τὶς εὐθύνες ὅλων. Καὶ τῶν γονέων καὶ τῶν νηπιαγωγῶν (τῶν δασκάλων) καὶ τοῦ ἐγγὺς περιβάλλοντος καὶ ἀνεβάζουμε αὐτὴν τὴν αἴσθηση τῆς εὐθύνης, τὸν πήχη ὅπως θὰ λέγαμε, στὴ συνείδησή μας. Προβληματίζουμε τοὺς πάντες, προβληματιζόμαστε κι ἐμεῖς. Μᾶς ὠθεῖ, ἀπὸ τὴ μία, ἡ ὀνομασία νὰ τὴν τιμήσουμε, ἐργαζόμαστε κι ἐμεῖς, ἀπὸ τὴν ἄλλη, μὲ τὸ φιλότιμο (ποὺ οὕτως ἢ ἄλλως ὑπάρχει) καὶ γίνεται τὸ καλύτερο ἀνθρωπίνως.

Στὴ συνέχεια, σιγὰ σιγὰ καὶ μὲ ἁπλοϊκὸ τρόπο καὶ σὲ παιγνιώδη μορφὴ καὶ μὲ κάθε μέσο ποὺ ἡ διδακτικὴ παρέχει, δίνουμε καὶ στὰ παιδιὰ τὴν εὐκαιρία νὰ γνωρίσουν τὸ πρόσωπο, τὸ γεγονός, τὸν τόπο, ποὺ μπορεῖ νὰ σταθεῖ σταθμὸς στὴ ζωή τους, σημεῖο ἀναφορᾶς διὰ βίου, νὰ ρωτήσουν περαιτέρω, νὰ τὸ συζητήσουν μὲ τοὺς γονεῖς τους. Ἐκεῖνοι ἀφορμώμενοι ἀπὸ αὐτό, νὰ πᾶνε παρακάτω καὶ νὰ ἀξιοποιήσουν ὅποια γνώση σχετικὴ καὶ νὰ τῆς δώσουν πολλὲς προεκτάσεις. Νὰ δοῦν τελικὰ τὰ παιδιά, μεγαλώνοντας, πὼς κι αὐτὰ ἴσως μία μέρα, ἂν κληθοῦν νὰ ἐργαστοῦν, νὰ ἐπιδιώξουν «τὸ ἄριστον», νὰ προσφέρουν ἀπὸ τὸν ἑαυτό τους, ἔχουν νὰ μοιάσουν κάποιους ποὺ τὰ ἔκαναν νωρίτερα. Νὰ καμαρώνουν γιὰ τὰ πρότυπά τους.

Ἀστεῖο θὰ πεῖτε. Καθόλου! Καταλαβαίνουν. Προσλαμβάνουν. Ἐμεῖς δὲν μποροῦμε ἢ δὲ θέλουμε νὰ τὸ παραδεχθοῦμε. Τὸ γιατί; Ὁ καθένας ἂς ἐξετάσει τὸν ἑαυτό του. Σ` αὐτὰ τὰ θέματα δὲν ἔχουμε δικαίωμα γιὰ παραχωρήσεις.

Τελειώνουμε μὲ ἕνα μέρος ἀπὸ τὸ Δοξαστικό του ἁγίου Γεωργίου, ὅπου φαίνεται καθαρὰ ἡ σχέση τοῦ ὀνόματος μὲ τὴν ἀντιδιδόμενη χάρη, κάτι ποὺ ἐπισημαίνεται συχνὰ στὴν ὑμνολογία τῆς Ἐκκλησίας μὲ τὰ ὀνόματα τῶν ἁγίων καὶ σύμφωνα βέβαια καὶ μὲ τὸν τίτλο τοῦ ἄρθου. Θὰ τὸ γράψουμε σὲ ἐλεύθερη μετάφραση:

«Ἀντάξια τοῦ ὀνόματός σου ἔζησες καὶ ἐργάστηκες, στρατιώτη Γεώργιε. Διότι ἀφοῦ πῆρες στὴν πλάτη τὸ σταυρὸ τοῦ Χριστοῦ, καλλιέργησες πνευματικὰ τὴ γῆ, ἡ ὁποία ἐκχερσώθηκε ἀπὸ τὴν διαβολικὴ πλάνη. Καὶ ἀφοῦ ξερίζωσες τὴν ἀγκαθερὴ θρησκεία τῶν εἰδώλων, ρίζωσες βαθιὰ τὸ κλῆμα τῆς ὀρθόδοξης πίστης». Ἂν προσέξουμε, θὰ δοῦμε πὼς τὸ ὄνομα τοῦ ἁγίου, Γεώργιος, ἔφερε ἀποτελέσματα ἀνάλογα τοῦ σημαίνοντός του, δηλαδή, τοῦ γεωργοῦ.

Δράττουμε κυριολεκτικὰ τὶς εὐκαιρίες, ἂν θέλουμε πραγματικὰ νὰ ἀναθρέψουμε - δυστυχῶς τώρα μόνοι, χωρὶς τὴ βοήθεια τοῦ κράτους – ἀληθινὰ Ἑλληνόπουλα καὶ νὰ βλέπουμε καὶ νὰ ἀπολαμβάνουμε «τὰ ἔκγονα φέροντα, κλάδους ἀγαθοεργίας».

Ἠλιάδης Σάββας
Δάσκαλος
Κιλκίς 31-5-2016

1 σχόλιο:

  1. Πιθανόν κάποιος να πει απέναντι στα παραπάνω γραπτά: "Μα είναι δυνατόν; Αυτά είναι υπερβολές. Μ' αυτά θα ασχολούμαστε;" Εμένα, προσωπικά, ως εκπαιδευτικό Α/θμιας Εκπ/σης και ως μάνα, με ελέγχουν. Η Αλήθεια που καλούμαατε να υπηρετήσουμε, βρίσκεται και στις λεπτομέρειες.

    ΑπάντησηΔιαγραφή

ΚΑΝΤΕ ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ ΤΟΥ ΙΣΤΟΛΟΓΙΟΥ ΜΑΣ.