Ἀντιπροσωπευτικὴ συνοδικότης μὲ μόνη ψῆφο τῶν Προκαθημένων

Τοῦ Ἰωάννη Τάτση, Θεολόγου

Τὸ Ἄρθρο 3 τοῦ Κανονισμοῦ λειτουργίας τῆς Μεγάλης Συνόδου ποὺ καθορίζει τὰ σχετικὰ μὲ τὴ συγκρότηση τῆς Συνόδου σὲ συνδυασμὸ καὶ μὲ τὰ λοιπὰ ἄρθρα εἰσάγει ἕνα νέο τρόπο λήψης ἀποφάσεων ποὺ θὰ μποροῦσε νὰ ὀνομαστεῖ ἀντιπροσωπευτικὴ συνοδικότητα.

Ἡ Μεγάλη Σύνοδος δὲν συγκροτεῖται ἀπὸ ὅλα τὰ μέλη τῆς Ἱεραρχίας τῆς καθεμιᾶς ἀπὸ τὶς κατὰ τόπους Ὀρθόδοξες Ἐκκλησίες ἀλλὰ ἀπὸ μικρὲς μόνο ἀντιπροσωπεῖες τῆς κάθε Ἐκκλησίας. Ἐπιπλέον ἡ ψῆφος εἶναι δικαίωμα μόνο τῶν Προκαθημένων τῶν Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν καὶ ἀφαιρεῖται ἀκόμη καὶ ἀπὸ τὰ ὑπόλοιπα μέλη τῆς ἀντιπροσωπείας ποὺ θὰ συμμετέχουν στὴ Σύνοδο. Οὐσιαστικὰ ἡ Μεγάλη Σύνοδος καλεῖται νὰ ἀποφασίσει μὲ μόνες τὶς ψήφους τῶν Προκαθημένων τῶν Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν.

Στὴ σημερινὴ ἐποχὴ ποὺ ἡ μετακίνηση ἁπάντων τῶν  Ἱεραρχῶν καὶ ἡ σύναξή τους ἐπὶ τῷ αὐτῷ θὰ ἦταν ἁπλὴ διαδικασία, λόγω τῶν συγχρόνων μέσων μετακίνησης ποὺ ὑπάρχουν, ἐπιλέγεται, μὲ προφανῆ σκοπιμότητα, περιορισμὸς τῆς ψήφου μόνο στὰ πρόσωπα τῶν Προκαθημένων. Πρόκειται γιὰ τὴν ἐφαρμογὴ στὴν συνοδικὴ πράξη ἑνὸς ἰδιότυπου πρωτείου τῶν...

Ὀρθοδόξων Προκαθημένων ἔναντι τῶν ὑπολοίπων Ἱεραρχῶν, ἀγνώστου στὴν ἱστορία τοῦ συνοδικοῦ συστήματος τῆς Ὀρθοδοξίας. Ἂς μὴ λησμονεῖται ὅτι μὲ πλεῖστες ὅσες δυσκολίες μετακίνησης στην  Α΄ Οἰκουμενικὴ Σύνοδο μετεῖχαν 318 θεοφόροι Πατέρες καὶ στὴν Στ΄ 630!

Ὅσα προβλέπονται στὸν Κανονισμὸ λειτουργίας τῆς Μεγάλης Συνόδου καθιστοῦν τὴ θέση τῶν Προκαθημένων πολὺ ἰσχυρὴ ἀλλὰ καὶ ὑπεύθυνη. Δημιουργοῦν τὴν ἴδια στιγμὴ πολλὰ πρακτικὰ προβλήματα στὸν τρόπο λειτουργίας τῆς Συνόδου. Γιὰ παράδειγμα, σὲ περίπτωση τροπολογίας ἐπὶ κάποιου κειμένου, ποιὸς θὰ ἀποφασίσει ἐὰν αὐτὴ εἶναι σύμφωνη μὲ τὴ γνώμη τῶν μελῶν τῆς Ἱεραρχίας κάθε τοπικῆς Ἐκκλησίας;  Μόνος ὁ Προκαθήμενός της μὲ τὴν ἀρωγὴ τῆς ὀλιγομελοῦς ἀντιπροσωπείας τῶν ἐπισκόπων καὶ τῶν βοηθῶν του; Κι ἂν ἡ τελικὴ διάταξη ὑπὲρ ἢ ἐναντίον τῆς ὁποίας θὰ ψηφίσει ἀντίκειται στὴ θέληση τῆς πλειονότητας τῶν μελῶν τῆς Ἱεραρχίας του; Θὰ ὑπάρξει δυνατότητα ἐκ νέου ἀναθεώρησης τῶν κειμένων μετὰ τὸ πέρας τῆς Μεγάλης Συνόδου;

Τὸ ζήτημα γίνεται πολὺ σοβαρότερο ἐξαιτίας τοῦ γεγονότος ὅτι κατὰ τὰ παρελθόντα ἔτη προετοιμασίας τῆς Συνόδου μέσω προσυνοδικῶν συνάξεων, τὰ πλεῖστα μέλη τῆς Ἱεραρχίας τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος, ὅπως καὶ ἐκεῖνα ἄλλων Ἐκκλησιῶν, εἶχαν πλήρη ἄγνοια τοῦ περιεχομένου τῶν προετοιμαζομένων κειμένων, πολὺ δὲ περισσότερο ἀδυναμία παρέμβασης στὸ ἔργο τῆς τελικῆς διαμόρφωσης τῶν κειμένων. Ἡ ἀντιπροσωπευτικὴ συνοδικότητα ποὺ ἐφαρμόστηκε καὶ κατὰ τὶς προσυνοδικὲς ἐργασίες κατέστησε αὐτὲς ἔργο ὀλίγων ἱεραρχῶν ποὺ πραγματοποιήθηκε χωρὶς τὴ διαρκῆ ἐποπτεία καὶ ἔγκριση κάθε φάσης του ἀπὸ τὶς κατὰ τόπους Συνόδους.

Ἡ τωρινὴ γνωστοποίηση τῶν τελικῶν κειμένων στὰ μέλη τῆς Ἱεραρχίας κάθε τοπικῆς Ἐκκλησίας λαμβάνει περισσότερο τὴ μορφὴ ἁπλῆς ἐνημέρωσης καὶ δὲν προβλέπεται σαφῶς ἡ δυνατότητα παρέμβασης καὶ ἀναθεώρησης προβληματικῶν σημείων. Ὡστόσο τὴν ἔσχατη αὐτὴ στιγμὴ καὶ ἐνῶ ἔχουν ἤδη ὁριστεῖ οἱ ἡμερομηνίες καὶ ὁ τόπος σύγκλησης τῆς Μεγάλης Συνόδου, οἱ Ἱεράρχες -  μέλη τῶν Συνόδων τῶν τοπικῶν Ἐκκλησιῶν ἔχουν τὴ δύναμη μέσω τοῦ λόγου καὶ τῆς ψήφου τους στὶς κατὰ τόπους Συνόδους νὰ ἐλέγξουν τὴν ὀρθότητα τόσο τοῦ περιεχομένου τῶν κειμένων ὅσο καὶ τοῦ Κανονισμοῦ λειτουργίας τῆς Συνόδου ποὺ ἀποφασίστηκαν ἐρήμην τους. Ἔχουν εὐθύνη νὰ ἀποτρέψουν τὴ λήψη ἀποφάσεων τῆς Μεγάλης Συνόδου ποὺ θὰ ἀντίκεινται στὴ ζῶσα πατερικὴ καὶ συνοδικὴ παράδοση τῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας.

Ὀρθόδοξος Τύπος, 26/02/2016

θρησκευτικὰ