Κυριακὴ τῶν Βαΐων: «Ἀδελφές τοῦ Λαζάρου… Ἰούδας… ὄχλος»

Γράφει ὁ πατὴρ Ἰωὴλ Κωνστάνταρος

(Ἰωάνν. ΙΒ' 1-18)

Ὅλες οἱ ἐνέργειες, οἱ λόγοι καὶ τὰ πρωτοφανῆ θαύματα τοῦ Κυρίου μας, εἶχαν διπλὴ ἀποδοχὴ ἀπὸ τοὺς ἀνθρώπους. Ἡ πρώτη εἶναι ἡ στάση ἐκείνη ἡ ὁποία φανερώνει πίστη. Πίστη ποὺ φθάνει ἕως τὴν τρυφερὴ καὶ ὁλοκληρωτικὴ ἀγάπη πρὸς τὸν Ἰησοῦ, ἐνῶ ἡ δεύτερη εἶναι ἡ ψυχρὴ ἀποδοχὴ ποὺ κάποιες φορὲς φθάνει στὸν παροδικὸ ἐνθουσιασμό, ἀλλὰ καὶ σὲ ἀρκετὲς τῶν περιπτώσεων στὸ ἄσβεστο μίσος.

Τὸ Ἱερὸ Εὐαγγελικὸ ἀνάγνωσμα τῆς Κυριακῆς τῶν Βαΐων, φωτογραφίζει αὐτὲς τὶς ἀντίθετες καταστάσεις καὶ μᾶς βοηθᾶ στὸ νὰ δοῦμε σὲ ποιὸ ἐπίπεδο τοποθετεῖται ὁ ἐαυτός μας.

Ὁ Κύριος εἶχε ἀναστήσει τὸν Λάζαρο στὴν Βηθανία καὶ τώρα ὁ ἴδιος ὁ Λάζαρος μὲ τὶς ἀδελφές του, πρόσφεραν δεῖπνον εὐχαριστίας.

Ὁ μαθητὴς τῆς ἀγάπης, ὁ Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Εὐαγγελιστής, ποὺ βρισκόταν παρών, ἀποδίδει μὲ ἀκρίβεια ἐκεῖνα τὰ συγκλονιστικὰ γεγονότα καὶ ταυτοχρόνως, μέσα ἀπὸ τὰ λόγια καὶ τὶς ἐνέργειες τῶν δύο ἀδελφῶν τοῦ Λαζάρου, ζωγραφίζει θαυμάσια τὸν χαρακτήρα τους μὲ τὶς ἰδιαιτερότητες καὶ τὰ χαρίσματά τους.

Καταγράφει δὲ τέτοιες λεπτομέρειες γιὰ τὸν προσεκτικὸ μελετητὴ τοῦ κειμένου, ποὺ ἀποκαλύπτουν ὅλη τὴν οὐσία ποὺ ἔχει τὸ Εὐαγγελικὸ μήνυμα, ἀφοῦ οὐδεὶς ἐκ τῶν λόγων τοῦ Κυρίου ἀποτελεῖ λεπτομέρεια ἄνευ σημασίας.

 Ἀλλ' ἂς περάσουμε νὰ δοῦμε τὴ στάση καὶ τὴν συμπεριφορὰ τῶν ἀδελφῶν τοῦ Λαζάρου. “Ἡ Μάρθα διηκόνει... Ἡ δὲ Μαρία, λαβοῦσα λίτραν μύρου νάρδου πιστικῆς πολυτίμου, ἤλειψε τοὺς πόδας τοῦ Ἰησού”.

Ἀπὸ τὴν ἀποδοχὴ καὶ τὴν Πίστη, τὴ βαθιὰ Πίστη καὶ τὴν γνήσια εὐλάβεια πρὸς τὸ Πρόσωπο τοῦ Ἰησοῦ κινήθηκαν καὶ οἱ δύο ἀδελφὲς γιὰ νὰ ἐκφράσουν...

τὴν εὐγνωμοσύνη τους. Τὴν εὐγνωμοσύνη καὶ τὴν ὑποταγή τους πρὸς Ἐκεῖνον ποὺ πρὸ ὀλίγων ἑβδομάδων εἶχε ἀναστήσει τὸν ἀδελφό τους.

Ἐδῶ βλέπουμε τὴν περίπτωση τῶν ψυχῶν ποὺ ἀνεπιφύλακτα ἀποδέχονται τὸν Ἰησοῦ ὡς Κύριο καὶ Θεὸ καὶ ποὺ εἶναι ἕτοιμες γιὰ τὴν κάθε θυσία στὴ ζωή τους. Στὸν κύκλο αὐτὸ πρωτίστως ἀνήκουν οἱ Ἅγιοι Ἀπόστολοι, οἱ Μυροφόρες καὶ ἡ ὁμάδα τῶν Ἑβδομήκοντα Ἀποστόλων, ἀλλὰ καὶ ὅλοι οἱ Ἅγιοι ὅλων τῶν αἰώνων. Βεβαίως, ὁ  κάθε ἄνθρωπος διαθέτει τὰ δικά του χαρίσματα καὶ τὶς ἰδιαίτερες κλήσεις γιὰ τὴν ὁλοκληρωτικὴ ἀφιέρωση στὸν Κύριο, τοῦτο ὅμως δὲν ἐμποδίζει στὸ νὰ ζεῖ ὁ ἄνθρωπος τὴν παρουσία τοῦ Χριστοῦ καὶ νὰ δέχεται τὶς δωρεὲς τῆς χάριτος ποὺ ξεκινοῦν ἀπὸ τὴν κάθαρση  καὶ φθάνουν ἕως καὶ τὰ ὑψηλὰ στάδια τοῦ φωτισμοῦ καὶ τῆς θεώσεως.

Πιὸ ξεκάθαρη αὐτὴ ἡ πραγματικότητα στὰ πρόσωπα τῶν δύο ἀδελφῶν! Ἡ μὲν Μάρθα μὲ τὸν πρακτικό της χαρακτήρα καὶ τὴν ὁλοπρόθυμη συμπεριφορὰ πρὸς διακονία, ἡ δὲ Μαρία, περισσότερο θεωρητικὴ προσωπικότητα, ἔβρισκε ἀπερίγραπτη χαρὰ καὶ εὐφροσύνη, στὸ νὰ ἀκούει τὰ λόγια τοῦ Κυρίου.

Ὡς διψασμένη ἔλαφος, “ἐπὶ τὰς πηγᾶς τῶν ὑδάτων” (Ψαλμ. ΜΑ' 41), δὲν χόρταινε νὰ ξεδιψᾶ στὰ σωτήρια νάματα τῆς θείας διδασκαλίας.

Ἔτσι εἶναι καὶ ἔτσι συμβαίνει μὲ τὶς ὑπάρξεις ποὺ ἀφήνουν τὴν καρδιά τους νὰ πληρωθεῖ ἀπὸ τὴν Θεϊκὴ Παρουσία μέσω τῆς νοερᾶς καὶ καρδιακῆς προσευχῆς καὶ μέσω τῶν Ἱερῶν Μυστηρίων, ἰδίως δὲ τῆς κοινωνίας τοῦ Δεσποτικοῦ Σώματος καὶ Αἵματος.

Καὶ ἡ μὲν Μαρία Τοῦ προσφέρει ὅ,τι πολυτιμότερο ἔχει κατὰ τὴν ὥρα ἐκείνη στὴν οἰκία ποὺ εὑρισκόταν. Δηλ. Τὸ πανάκριβο μύρο, μὲ τὸ ὁποῖο Τοῦ ἄλειψε τοὺς πόδας καὶ ὅπως παρατηρεῖ ὁ Ι. Χρυσόστομος “οὒχ ὡς ἄνθρωπον προσεισιν (προσέρχεται), ἀλλ' ὡς Θεῶ”!

Μία πράξη ποὺ μόνο ὅποιος αἰσθάνεται τὴν θεία ἀγάπη, ποὺ φλογίζει τὴν καρδιὰ μπορεῖ νὰ τὴν ἐξηγήσει καὶ νὰ τὴν ἀποδεχθεῖ.

Ἀλλὰ εἴπαμε, ὑπάρχει καὶ ἡ ἄλλη περίπτωσις ποὺ τὴν ἐκπροσωπεῖ ὁ Ἰούδας. Εἶναι οἱ περιπτώσεις αὐτῶν ποὺ τὰ πάντα τὰ μετροῦν μὲ τὸ κέρδος καὶ εἶναι ἕτοιμοι νὰ πουλήσουν τὸν Χριστὸ γιὰ τὴν δόξα τῶν ἀνθρώπων καὶ τὸν χρυσό τοῦ κόσμου. Δὲν μπορεῖ νὰ συγκρατήσει τὸ πάθος ποὺ καίει καὶ μαυρίζει τὴν καρδιά του, τὸ πάθος τοῦ πλουτισμοῦ ποὺ τοῦ ὑποδαυλίζει τὸ δαιμόνιο τοῦ μαμωνᾶ, καὶ φορᾶ τὸ προσωπεῖον τῆς φιλοπτωχείας. Γι' αὐτὸ καὶ ὁ μαθητὴς τῆς ἀγάπης, ποὺ γνωρίζει νὰ ξεχωρίζει τὰ πνεύματα, θὰ σημειώσει: “Εἶπε δὲ τοῦτο οὔχ, ὅτι περὶ τῶν πτωχῶν ἔμελεν αὐτῶ, ἀλλ' ὅτι κλέπτης ἢν καὶ τὸ γλωσσόκομον εἶχε καὶ τὰ βαλλόμενα ἐβάσταζεν”.

Ἐδῶ πρόκειται περὶ τῶν περιπτώσεων τῶν ἀνθρώπων ἐκείνων ποὺ γιὰ νὰ ἐξυπηρετήσουν τὸ ὁποιοδήποτε συμφέρον τους, εἶναι ἱκανοὶ ὄχι μόνο νὰ πατήσουν ἐπὶ πτωμάτων, ἀλλὰ μὲ κάθε ψυχρότητα νὰ εἰσχωρήσουν στὰ ἅγια τῶν ἁγίων, νὰ τὰ βεβηλώσουν, καὶ στὸ τέλος φανερὰ νὰ προδώσουν τὸν ἴδιο τὸν Κύριο καὶ νὰ αἱματοκυλήσουν τὴν Ἁγία μας Ἐκκλησία.

Καὶ ἐπειδὴ ὅπως τονίζει ὁ Κύριος “τοὺς πτωχοὺς πάντοτε ἔχετε μεθ' ἐαυτών”, παντοῦ, σὲ κάθε γενιὰ καὶ σὲ κάθε ἐποχὴ θὰ εὑρίσκονται ὅσοι ἐκμεταλλεύονται τὸν πόνο τῶν ἀδελφῶν πρὸς οἰκεῖον πλουτισμὸν καὶ προσωπική τους δόξα.

Βεβαίως, τὸ τέλος αὐτῶν τῶν διπλοπρόσωπων ἐκμεταλλευτῶν καὶ αἰσχρῶν ἐγκληματιῶν, εἶναι πάντοτε δεδομένο.

Ἡ ἀπώλεια σφραγίζει τὴν τελευταία τους πράξη, ἔστω κι ἂν στὰ μάτια τῶν ἀνθρώπων φαίνονται ὡς «ἄξιοι καὶ ὡς ἔχοντας προσφέρει στὴν κοινωνία ἢ καὶ σ' αὐτὴ τὴν Ἐκκλησία».

Καὶ μετὰ ἀπ' αὐτά, ἂς περάσουμε νὰ δοῦμε τὴν τελευταία ὁμάδα ἀνθρώπων ποὺ μᾶς παρουσιάζει ἡ Εὐαγγ. Περικοπῆ.

Πρόκειται γιὰ τὸν ὄχλο καὶ τὶς ἐπιπόλαιες ψυχές. Γιὰ τοὺς ἀνθρώπους δηλ. πού ἐνθουσιάζονται εὔκολα, καὶ τὸ ἴδιο εὔκολα μεταβάλλονται ἀπὸ φίλους σὲ ἐχθρούς. Εἶναι οἱ ἁψίκοροι καὶ ἀκόμα οἱ ἀνισόρροποι πνευματικῶς ἄνθρωποι, πού, φυσικὰ δὲν μπορεῖ κανένας νὰ τοὺς ἔχει ἐμπιστοσύνη, τουλάχιστον σὲ θέματα σοβαρά., πολὺ δὲ περισσότερο σὲ θέματα πίστεως καὶ Ὀρθοδόξου πνευματικότητος.

Αὐτὸ ἀκριβῶς βλέπουμε καὶ μὲ τοὺς Ἑβραίους στὰ Ἱεροσόλυμα ποὺ κυριεύθησαν ἀπὸ ἐνθουσιασμὸ μεγάλο. Ὡσὰν νὰ διησθάνοντο, ὅτι αὐτὸς ἦταν ὁ Μεσσίας, ὁ ἀναμενόμενος ἐλευθερωτὴς καὶ ὁ βασιλεὺς τοῦ Ἰσραήλ. Ξέσπασαν σὲ ζητωκραυγὲς καὶ ὀργάνωσαν αὐθόρμητη ὑποδοχή, ποὺ ὁ κατοχικὸς Ρωμαϊκὸς στρατός, θὰ φοβήθηκε στὴν ἀρχὴ ὅτι πρόκειται γιὰ διαδήλωση ἢ καὶ ἐξέγερση. “Έλαβον τὰ βαΐα τῶν φοινίκων καὶ ἐξῆλθον εἰς ὑπάντησιν αὐτῶ, καὶ ἔκραζον ὡσαννά, εὐλογημένος ὁ ἐρχόμενος ἐν ὀνόματι Κυρίου, ὁ βασιλεὺς τοῦ Ἰσραήλ”.

Δὲν πέρασαν ὅμως παρὰ λίγα εἰκοσιτετράωρα καὶ αὐτὸς ὁ ἴδιος ὁ ὄχλος, παρασυρόμενος ἀπὸ τὴν θρησκευτικὴ ἡγεσία του, ὠρυόταν ἐνώπιον τοῦ ἐκπροσώπου τῆς Ρωμαϊκῆς ἐξουσίας «ἄρον-ἄρον σταύρωσον Αὐτόν».

Ἂς μὴ νομίσουμε φίλοι μου, ὅτι ἐπὶ τῆς οὐσίας οἱ ἄνθρωποι ἀλλάζουν, παρὰ τὸ πέρασμα τῶν αἰώνων. Ἡ συμπεριφορὰ τῆς κοινωνίας ἀντιγράφεται κατὰ τρόπο τραγικὸ ἀπὸ τὴν μία γενιὰ στὴν ἄλλη. Δὲν μπορεῖ ὁ πιστὸς μαθητὴς τοῦ Χριστοῦ νὰ στηρίζεται στὴ γνώμη καὶ στὰ συναισθήματα τοῦ κόσμου γιὰ νὰ πορευθεῖ τὴν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησιαστικὴ ὁδό.

Πολὺ δὲ περισσότερο δὲν ἐπιτρέπεται ἕνας ἡγέτης καὶ ἔτι πλέον ἕνας διάδοχος τῶν Ἀποστόλων, νὰ καθορίζει τὴν ποιμαντική του πορεία, ἔχοντας ὡς πυξίδα τὴ γνώμη τοῦ κόσμου γ' αὐτόν. Οἱ δημοσκοπήσεις τῆς μάζας τὸ μόνο ποὺ φανερώνουν γιὰ τὰ Ἐκκλησιαστικὰ καὶ πνευματικὰ θέματα, δὲν εἶναι παρὰ ἡ ἀπόδειξις ὅτι ὁ λαὸς εἶναι ἀκατήχητος καὶ ἀκαλλιέργητος.

Ἀδελφοί μου, ἡ νοοτροπία τόσο τοῦ ἀνίδεου κόσμου περὶ τῆς ἁγιότητος καὶ τῆς οὐσίας τῆς Ὀρθοδόξου ζωῆς, ἀλλὰ καὶ ἡ ὕπουλη παράταξη τοῦ Ἰούδα, θὰ ὑφίστανται ἕως τὸ τέλος τῶν αἰώνων, τόσο μέσα στὴν κοινωνία, ὅσο καὶ στὰ ἐντός τῆς Ἐκκλησίας. Αὐτὸ εἶναι μία πραγματικότητα ποὺ θὰ πρέπει νὰ τὴν λάβουμε στὰ σοβαρὰ ὑπ' ὄψιν ἐὰν θέλουμε νὰ εἴμαστε προσγειωμένοι στὴν πραγματικότητα καὶ ὑπεύθυνοι στὴν πνευματική μας πορεία. Ἐὰν θέλουμε νὰ μὴν κλονιζόμαστε ἀπὸ τὰ ποικίλα σκάνδαλα... Ἐκεῖνο ὅμως τὸ ὁποῖο ἐπιβάλλεται νὰ σπουδάσουμε καὶ νὰ μεταφέρουμε ὡς τρόπο ζωῆς, εἶναι ἡ συμπεριφορὰ τῶν δύο ἀδελφῶν τοῦ Λαζάρου ποὺ δείχνουν στὴν πράξη τὴν ἀγάπη τους πρὸς τὸν Ἰησοῦ.

Καιρὸς λοιπὸν νὰ ἀφήσουμε τὸν ἄστατο ὄχλο. Καιρὸς νὰ περιφρονήσουμε τὸν προδότη καὶ τὰ καταχθόνια σχέδιά του, ποὺ θὰ τὸν ὁδηγήσουν στὴν ἀπώλεια καὶ μὲ περίσκεψη ἀλλὰ καὶ δέος ἂς παρακολουθήσουμε τὴν συγκλονιστικὴ σκηνὴ ποὺ κατὰ τρόπο μοναδικό μας περιγράφει ὁ ἠγαπημένος μαθητής.

“Ευρών δὲ ὁ Ἰησοῦς ὀνάριον ἐκάθισεν ἐπ' αὐτό, καθὼς ἔστι γεγραμμένον· μὴ φοβοῦ, θύγατερ Σιῶν· ἰδοὺ ὁ βασιλεύς σου ἔρχεται καθήμενος  ἐπὶ πῶλον ὄνου”.

Ναί, ὁ βασιλεύς, ὁ Κύριος Ἰησοῦς Χριστὸς εἰσέρχεται, οἱ πύλες τῆς προσωπικῆς μας Ἱερουσαλήμ, οἱ πύλες τῆς καρδιᾶς μᾶς εἶναι ὀρθάνοικτες.

Ἔρχου Κύριε, Σὲ προσδοκοῦμε γιὰ τὰ ἄχραντα Πάθη Σου καὶ τὴν ἔνδοξον Ἀνάστασίν Σου.

 Ἀμήν.