Μέγας Κωνσταντῖνος καὶ Χριστιανισμός: Κείμενο-ἀπάντηση σὲ ἀρχαιολάτρες καὶ πολεμίους τοῦ Μ. Κωνσταντίνου

Τοῦ Μοναχοῦ Ἀβραὰμ Ἁγιορείτου

Ἡ κρίση τοῦ πολιτισμοῦ καὶ τῆς θρησκείας τὴν ὁποία ἀντιμετώπιζε ἡ Ρωμαϊκὴ Αὐτοκρατορία τὸν τέταρτο αἰώνα, εἶναι ἕνα ἀπὸ τὰ πιὸ ἀξιόλογα γεγονότα τῆς παγκόσμιας ἱστορίας. Ὁ παλαιός, εἰδωλολατρικὸς πολιτισμὸς ἦλθε σὲ σύγκρουση μὲ τὸν Χριστιανισμό, ὁ ὁποῖος ἀφοῦ δοκιμάστηκε μὲ ἑκατομμύρια Μάρτυρες ἀναγνωρίστηκε ἐπίσημα κατὰ τῆς διάρκεια τῆς βασιλείας τοῦ Κωνσταντίνου, στὶς ἀρχὲς τοῦ τέταρτου αἰώνα, καθιερώθηκε δὲ ὡς ἐπίσημη θρησκεία τοῦ κράτους ἀπὸ τὸν Μεγάλο Θεοδόσιο στὰ τέλη τοῦ ἴδιου αἰώνα. Ἡ πρώτη ἐντύπωση βέβαια ἦταν ὅτι οἱ δύο αὐτόι ἀντίθετοι παράγοντες ποὺ ἀντιπροσώπευαν δύο ἐκ διαμέτρου ἀντίθετες ἀπόψεις, δὲν θὰ εὕρισκαν ποτὲ βάση γιὰ μία ἀμοιβαία συμφωνία. Ἀλλὰ ὁ Χριστιανισμὸς καὶ ὁ Εἰδωλολατρικὸς Ἑλληνισμὸς βαθμιαία ἀναμίχθηκαν (ὄχι ἀσφαλῶς στὶς δοξασίες) καὶ σχημάτισαν ἕνα Χριστιανικο-Ἑλληνο-Ἀνατολικὸ πολιτισμὸ γνωστὸν μὲ τὸ ὄνομα Βυζαντινό. Κέντρο τοῦ πολιτισμοῦ αὐτοῦ ὑπῆρξε ἡ Κωνσταντινούπολη, ἡ νέα πρωτεύουσα τῆς Ρωμαϊκῆς Αὐτοκρατορίας.

Ἐκεῖνος ποὺ ἔπαιξε τὸν κυριώτερο ρόλο στὶς πολλὲς μεταβολὲς ποὺ ἔγιναν στὴν Αὐτοκρατορία εἶναι ὁ Μέγας Κωνσταντίνος. Κατὰ τὴ διάρκεια τῆς βασιλείας τοῦ ὁ Χριστιανισμός, γιὰ πρώτη φορά, γνώρισε σταθερὸ ἔδαφος τῆς ἐπίσημης ἀναγνώρισης. Ὕστερα ἀπὸ τὴν ἀναγνώριση αὐτή, ἡ παλιὰ εἰδωλολατρικὴ Αὐτοκρατορία, βαθμιαία ἄλλαξε καὶ ἔγινε Χριστιανικὴ Αὐτοκρατορία. Δύο ὑπῆρξαν τὰ γεγονότα ἐκεῖνα τῆς βασιλείας τοῦ Κωνσταντίνου ποὺ ἐπηρέασαν σημαντικὰ τὴν μελλοντικὴ ἐξέλιξη τῆς ἱστορίας: ἡ ἐπίσημη ἀναγνώριση τοῦ Χριστιανισμοῦ καὶ ἡ μεταφορὰ τῆς πρωτεύουσας τῆς Αὐτοκρατορίας ἀπὸ τὶς ὄχθες τοῦ Τίβερη στὶς ὄχθες τοῦ Βοσπόρου, ἀπὸ τὴν παλαιὰ Ρώμη στὴ...

 «Νέα Ρώμη», τὴν Κωνσταντινούπολη.

Ἐπιπλέον, τὸ ὄνομα τοῦ Κωνσταντίνου συνδέεται μὲ τὴν ἀνέγερση πολλῶν ἐκκλησιῶν σὲ ὅλα τὰ μέρη τῆς τεράστιας Αὐτοκρατορίας. Ἡ βασιλική του Ἁγίου Πέτρου καὶ ἡ βασιλική του Λατερανοῦ τῆς Ρώμης ἀποδίδονται σὲ αὐτόν. Ἰδιαίτερα ἐνδιαφέρθηκε γιὰ τὴν Παλαιστίνη ὅπου ἡ μητέρα τοῦ Ἑλένη βρῆκε τὸν ἀληθινὸ Στυρὸ τοῦ Κυρίου. Στὴν Ἱερουσαλὴμ στὸν χῶρο τοῦ Παναγίου Τάφου ἐκτίστηκε ὁ τεράστιος καὶ ἐκπληκτικὸς ναὸς τῆς Ἀναστάσεως, στὸ Ὅρος τῶν Ἐλαιῶν, ἔκτισε τὴν Ἐκκλησία τῆς Ἀναλήψεως καὶ στὴν Βηθλεέμ, τὸν Ναὸ τῆς Γεννήσεως καθὼς καὶ ἄλλα προσκυνήματα. Ἡ νέα πρωτεύουσα ἡ Κωνσταντινούπολη καὶ τὰ περιχωρὰ τῆς ἐπίσης πλουτίστηκαν μὲ πολλὲς ἐκκλησίες κυριώτερες ἀπὸ τὶς ὁποῖες εἶναι τῶν Ἁγίων Ἀποστόλων καὶ ἡ ἐκκλησία τῆς Ἁγίας Εἰρήνης. Πολλὲς ἄλλες ἐκκλησίες κατασκευάστηκαν σὲ διάφορα μέρη κατὰ τὴν διάρκεια τῆς βασιλείας τοῦ Κωνσταντιίνου, στὴν Ἀντιόχεια, τὴν Νικομήδεια καὶ τὴν Βόρειο Ἀφρική.

Πηγή: τὸ βιβλίο τοῦ π. Ἀβραὰμ Ἁγιορείτου «Ρωμαίϊκο Ὁδοιπορικὸ»