Ὁ μύθος τοῦ μὴ κατηχητικοῦ καὶ ἄρα ὑποχρεωτικοῦ μαθήματος τῶν Θρησκευτικῶν

τοῦ Ἰωάννη Τάτση, Θεολόγου

Βασικὸ ἐπιχείρημα ὅσων σχεδίασαν καὶ προωθοῦν τὴν ἀλλαγὴ τοῦ χαρακτήρα τοῦ ὀρθόδοξου χριστιανικοῦ μαθήματος τῶν Θρησκευτικῶν εἶναι ὅτι μὲ τὴν ἀποβολὴ τοῦ κατηχητικοῦ χαρακτήρα του καὶ τὸ «ἄνοιγμά» του στὶς ἄλλες ὁμολογίες καὶ θρησκεῖες θὰ ἐξασφαλίσουν τὴ διατήρηση τῆς ὑποχρεωτικότητάς του. Τὸ ἐπιχείρημα προβλήθηκε κυρίως ἀπὸ νεωτεριστὲς θεολόγους καὶ ὄχι τόσο ἀπὸ πολιτικὲς ἢ ἄλλες δυνάμεις, οἱ ὁποῖες ζητοῦν μὲν θρησκειολογικὸ ἀντὶ ὀρθοδόξου μαθήματος ὄχι ὅμως ὡς προϋπόθεση γιὰ τὴ διατήρηση τῆς ὑποχρεωτικότητάς του ἀλλὰ μᾶλλον ὡς ἕνα ἀκόμη βῆμα στὸ δρόμο πρὸς τὴν πλήρη κατάργησή του...

  Κάποιοι ὡστόσο Θεολόγοι ποὺ ἐκ τῆς θέσεώς τους λαμβάνουν ἀποφάσεις γιὰ τὸ περιεχόμενο τοῦ μαθήματος μαζὶ μὲ τὴν ὁμάδα τοῦ νεοσυσταθέντος θεολογικοῦ συνδέσμου ΚΑΙΡΟΣ ἀποφάσισαν νὰ «ἀναβαθμίσουν τὴ θρησκευτικὴ ἐκπαίδευση», νὰ ἐγκαταλείψουν τὸν ὁμολογιακό, κατηχητικό, ὀρθόδοξο χριστιανικὸ χαρακτήρα τοῦ μαθήματος καὶ νὰ φτιάξουν ἕνα μάθημα Θρησκευτικῶν ποὺ θὰ βασίζεται στὴν ἀνοιχτότητα, τὴν ἀνεκτικότητα πρὸς τὶς ἄλλες θρησκεῖες καὶ ὁμολογίες, τὸ διαχριστιανικὸ καὶ διαθρησκειακὸ διάλογο, ἕνα μάθημα στὴν οὐσία τοῦ θρησκειολογικό. Ὅσοι ἐπιμένουμε στὴ διατήρηση τοῦ ὀρθόδοξου χριστιανικοῦ πατερικοῦ μαθήματος τῶν Θρησκευτικῶν κατηγορηθήκαμε γιατί μὲ τὴ στάση μας καὶ τὴν «ἀδιαλλαξία» μᾶς ὁδηγούσαμε τὸ μάθημα στὴν κατάργησή του. Ὡς μονόδρομο γιὰ τὴ διάσωση τῆς ὑποχρεωτικότητας τῶν...

Θρησκευτικῶν ἐμφάνισαν οἱ παραπάνω Θεολόγοι τὴν ἀλλαγὴ τοῦ περιεχομένου του καὶ τὴν πλήρη ἐγκατάλειψη τοῦ κατηχητικοῦ «μονοφωνικοῦ» χαρακτήρα του.

Μέσα στὸ κλίμα αὐτὸ τῶν ἀντιπαραθέσεων τῶν Θεολόγων ἦρθε ἡ κυβερνητικὴ ἀπόφαση γιὰ τὸ Νέο Λύκειο. Μὲ τὴν ἀπόφαση αὐτὴ τὸ μάθημα τῶν Θρησκευτικῶν ὑποβαθμίζεται ποικιλοτρόπως. Τοῦτο ὅμως δὲν συμβαίνει λόγω τῆς ἐπιμονῆς μας στὴ διατήρηση τοῦ ὀρθόδοξου χαρακτήρα του. Εἶναι σαφὲς ὅτι ἡ ὑποβάθμισή του ἔχει νὰ κάνει μὲ τὴν σταδιακὴ ὑλοποίηση ἑνὸς μακροπρόθεσμου σχεδίου ποὺ προβλέπει τὴν πλήρη κατάργησή του καὶ προωθεῖται μέσω πολιτικῶν προσώπων ποὺ ἐκτελοῦν ἐντολὲς ἄλλων. Οἱ σχετικὲς μὲ τὸ θρησκευτικὸ μάθημα ρυθμίσεις τοῦ Νέου Λυκείου, μολονότι λίαν ἀρνητικές, ἀπέδειξαν ὡστόσο ὅτι ἡ ἀλλαγὴ στὸ χαρακτήρα τοῦ μαθήματος οὐδόλως ἐξασφαλίζει τὴ διατήρηση τῆς ὑποχρεωτικότητάς του. Συνέβη μάλιστα ἀκριβῶς τὸ ἀντίθετο! Στὴν Ἃ΄ τάξη τοῦ Νέου Λυκείου ποὺ τὸ μάθημα παραμένει ὀρθόδοξο χριστιανικὸ καὶ περιέχει ἐκτενῆ ἀναφορὰ στὴν «Ὀρθόδοξη Πίστη καὶ Λατρεία» διατηρήθηκε τόσο ὁ ὑποχρεωτικὸς χαρακτήρας τοῦ ὅσο καὶ οἱ δύο ὧρες διδασκαλίας του. Ἀντίθετα στὴ Β΄ τάξη ποὺ τὸ μάθημα εἶχε κυρίως θρησκειολογικὸ χαρακτήρα, μὲ ἀναφορὰ στὰ ξένα θρησκεύματα καὶ παρόλο ποὺ ὁ τίτλος τοῦ μαθήματος ἄλλαξε καὶ ἔγινε «Θρησκεία καὶ Κόσμος» τὸ μάθημα ἔχασε τὴ μία ὥρα διδασκαλίας του. Τέλος στὴν Γ΄ τάξη ἡ ριζικὴ ἀλλαγὴ τοῦ χαρακτήρα τοῦ μαθήματος (ἀπὸ «Θέματα Χριστιανικῆς Ἠθικῆς» μετατράπηκε σὲ «Θρησκεία καὶ Κόσμος») ὄχι μόνο δὲν βοήθησε στὴ διατήρηση τοῦ ὑποχρεωτικοῦ του χαρακτήρα ἀλλὰ ἀντιθέτως συνοδεύτηκε ἀπὸ τὴ μετατροπή του σὲ ἐπιλεγόμενο ἐντὸς ἑνὸς πλαισίου ποὺ στὴν πράξη σηματοδοτεῖ τὴν ὁριστικὴ κατάργησή του στὴν τάξη αὐτή. 

Τί ἔχουν ἀλήθεια τώρα νὰ μᾶς ἀπαντήσουν οἱ συνάδελφοι Θεολόγοι ποῦ εἶχαν συνδέσει ἄμεσα τὴν διατήρηση τῆς ὑποχρεωτικότητας τοῦ μαθήματος μὲ τὴν ἀλλαγὴ τοῦ περιεχομένου του; 

Τὴ στιγμὴ ποὺ σὲ ὅλες τὶς εὐρωπαϊκὲς χῶρες τὸ θρησκευτικὸ μάθημα εἶναι ὁμολογιακό, τὴν ὥρα ποὺ ὅλη ἡ Εὐρώπη πλέον παραδέχεται τὸ θάνατο τοῦ πολύμορφου τέρατος τῆς πολυπολιτισμικότητας ἀμέσως μετὰ τὴ γέννησή του, μερικοὶ Θεολόγοι στὴν Ἑλλάδα συνεχίζουν νὰ ἐξυφαίνουν τὴ «θεολογία τῆς πολυπολιτισμικότητας» ἢ τὴ «θεολογία τῆς ἑτερότητας». Τὰ πράγματα ὅμως μιλοῦν μόνα τους. Ἡ δική μας παράδοση στηρίζεται στὴ ζωὴ καὶ τὴ διδασκαλία τῶν Πατέρων μας, ἡ θεολογία μας καὶ τὸ θρησκευτικό μας μάθημα εἶναι πατερικὸ καὶ χριστιανικὸ καὶ τοῦτο εἶχε ἀντιληφθεῖ καὶ ὁ συνταγματικὸς νομοθέτης ὅταν ἔγραφε τὶς σχετικὲς διατάξεις γιὰ τὴν καλλιέργεια τῆς θρησκευτικῆς συνείδησης τῶν μαθητῶν μας. Ἂν κάποιοι σημερινοὶ πολιτικοὶ ἐπιθυμοῦν διακαῶς τὸν πλήρη ἐξοβελισμὸ κάθε χριστιανικοῦ στοιχείου ἀπὸ τὴν παιδεία μας, γιατί αὐτὴ τὴν ἐντολὴ ἔχουν λάβει ἀπὸ τὰ ἀφεντικά τους, εἶναι τουλάχιστον τραγελαφικὸ στὴν προσπάθειά μας νὰ τοὺς πείσουμε νὰ μὴν τὸ κάνουν, νὰ προχωροῦμε μόνοι μας σὲ ἀλλοίωση τοῦ περιεχομένου τῆς θεολογίας μας καὶ τοῦ θρησκευτικοῦ μαθήματος. Ἐπιδίωξή μας πρέπει νὰ εἶναι ἡ διατήρηση καὶ τῆς ὑποχρεωτικότητας καὶ τοῦ ὀρθόδοξου χριστιανικοῦ χαρακτήρα τῶν Θρησκευτικῶν.

Θρησκευτικὰ