Οἱ ἐπιδιώξεις τῆς Τουρκίας στὴν Χερσόνησο τοῦ Αἵμου

Μιὰ προσεκτικὴ ἀνάγνωση τῆς γεωπολιτικῆς κατάστασης τοῦ ἐγγὺς περιβάλλοντος τῆς Ἑλλάδος ἀμέσως ἀναδεικνύει μεταξὺ ἄλλων τὴν προσπάθεια στρατηγικῆς περικύκλωσης ἀπὸ τὴν Τουρκία. Ἀπὸ βορρᾶ καθίσταται ἐμφανὴς ἡ ὑπερσυστημικὴ παρέμβασή της στὴν Χερσόνησο τοῦ Αἵμου ποικίλοις χερσί, μὲ σκοπό:…

• τὴν ἀποτροπὴ οἱασδήποτε συμμαχίας κρατῶν ποὺ δὲν περιλαμβάνουν τὴν ἴδια ἢ τοὺς ἀπομείναντες ἐκεῖ μουσουλμανικοὺς πληθυσμούς, 
• τὴν διεύρυνση τοῦ ζωτικοῦ της χώρου πρὸς Ἀδριατική, 
• τὴν παντοιοτρόπως ἐξοπλιστικὴ προσέγγιση Ἀλβανίας–Κοσόβου Σκοπίων–Βοσνίας, 
• τὸν ἔλεγχο τῶν ἐνεργειακῶν ἀρτηριῶν καὶ δρομολογίων. 

Ἡ Ἑλλὰς μόνον ἀπαθὴς δὲν ἐπιτρέπεται νὰ εἶναι ἀπέναντι στὴν ἐπιχειρούμενη διατάραξη τῆς ἰσορροπίας ἰσχύος σὲ μιὰ περιοχὴ ἡ ὁποία ἐπηρεάζει ἄμεσα τὸν πυλῶνα ἀμύνης καὶ ἀσφαλείας της καὶ ἡ ὁποία ἀποτελοῦσε ἐξάλλου σημαντικὸ μέρος τῆς χιλιετοῦς Ἀνατολικῆς Ρωμαϊκῆς Αὐτοκρατορίας. 

Ἐξ ἀπόψεως στρατιωτικῆς ἀξίας ἡ Χερσόνησος τοῦ Αἵμου (ἢ Ἑλληνικὴ Χερσόνησος) ἀποτελεῖ βασικὴ ζώνη ἀπὸ τὶς εὐρασιατικὲς στέπες ἕως τὴν Μεσόγειο, διαχωρίζουσα Ἀνατολὴν καὶ Δύσιν, εἰδικῆς σημασίας γιὰ τὶς μεγάλες δυνάμεις. ἀποτελεῖ σημεῖο ἐπαφῆς τριῶν Ἠπείρων (Εὐρώπης-Ἀσίας-Ἀφρικῆς) καὶ δύο Θαλασσῶν (Μεσογείου-Εὐξείνου Πόντου). Ἀξιοποιεῖται ἐξαιρετικὰ ὡς Βάση Ἐπιχειρήσεων καὶ Περιοχὴ Συγκεντρώσεως, ὡς Περιοχὴ Καλύψεως, ὡς Ζώνη Συγκοινωνιῶν, ὡς Πηγὴ Πολεμικοῦ Δυναμικοῦ καθὼς καὶ ὡς Χῶρος γιὰ Εἰδικὲς Ἐπιχειρήσεις, ἐνῷ διαθέτει ἐπί μέρους κύριους Ζωτικοὺς Χώρους. Ἐπιπλέον διαθέτει σημαντικοὺς Ἄξονες Ἐπιχειρήσεων καὶ Τοποθεσίες Ἀμύνης. 

Ἡ Ἄγκυρα ἐπιδιώκει διακαῶς τὴν ἀποδέσμευση ἀπὸ τοὺς περιορισμοὺς τῆς Συνθήκης Λωζάνης στὸ Αἰγαῖο, τὴν Κύπρο, τὴν Μ.Ανατολή καὶ τὴν Χερσόνησο τοῦ Αἵμου. Ὁ ἄνθρωπος ποὺ πρῶτος ἀποτύπωσε σὲ ἁπλῆ μορφὴ τὶς ἰδέες του παντουρανισμοῦ καὶ παντουρκισμοῦ ἦταν ὁ οὐγγροεβραῖος περιηγητὴς καὶ ἀνατολικολόγος Ἀρμίνιους (Χερμὰν) Βάμπερυ. Ἐξάλλου εἶναι ἐκεῖνος ποὺ διατύπωσε μεγαλειῶδες σχέδιο παντουρκικὴς αὐτοκρατορίας (ὡς Οἶκο των Ὠσμανιδῶν!) ἐκτεινόμενο ἀπὸ τὴν βαθειὰ Κίνα μέχρι την Ἀδριατική. 

Κατὰ τὸν Β’ΠΠ ἡ Τουρκία ὡς ἐπιτήδειος οὐδέτερος ἐπεδίωξε τὴν ἁρπαγὴ ἐδαφῶν ἤ/καὶ τετελεσμένων ὑπέρ της ὡς μέτοχος πιθανῆς διάδοχης καταστάσεως στὴν Χερσόνησο τοῦ Αἵμου μαζὶ μὲ τοὺς ἀγγλοσάξωνες. Ἡ χρονικὴ περίοδος ποὺ καλύπτει περίπου ἀπὸ τὸ 1990 ἕως τὸ 2010, χαρακτηρίζεται ἀπὸ ἕνα νέο ἀφήγημα τῆς Τουρκίας (κι ὅμως τόσο παλαιὸ σὰν ἰδέα..) περὶ «μουσουλμανικοῦ τόξου» πέριξ τῆς Ἑλλάδος. 

Μὲ τὴν ἀπελευθέρωση τῶν ἐντόπιων Ἐθνῶν κατὰ τοὺς Βαλκανικοὺς Πολέμους, οἱ Μωαμεθανοί της Βοσνίας καὶ τῆς Ἀλβανίας προσφεύγουν στὴν Τουρκία. Οἱ σχέσεις συμμαχίας Τουρκίας – Ἀλβανίας - Βοσνίας λειτουργοῦν παρεμποδιστικὰ σὲ πιθανὴ ἀντίστοιχη Ἑλλάδος – Βουλγαρίας - Σερβίας. Ἡ Τουρκία θεωρεῖ ὅτι ἔχει ἱστορικὴ κληρονομιὰ νὰ ἐπέμβει σὲ καταστάσεις πέραν τῶν συνόρων της, ὅπως σὲ Βοσνία, Κόσοβο (Σερβία) καὶ Σκόπια (σημειωτέον ὅτι ἡ Τουρκία ἦταν ἀπὸ τὶς πρῶτες χῶρες ποὺ τὰ ἀνεγνώρισαν ὡς «Μακεδονία») ἀκόμη καὶ ὡς μερικὸ ἀντιστάθμισμα στὸ ὅτι δὲν ἀνήκει στὴν Εὐρωπαϊκὴ Ἕνωση. Κάθε ἰσλαμικὸς θεσμὸς ποὺ ἐκλείπει ἀπὸ τὴν Χερσόνησο εἶναι καὶ μιὰ ἀπώλεια ἐπιρροῆς τῆς Τουρκίας ἐκεῖ. 

Εἰκόνα 1: Ὀμόκεντρικοι κύκλοι γεωπολιτικῆς ἐπιρροῆς μὲ κέντρο τὸ Κόσοβο (δόγμα Νταβούτογλου)

Ἡ Τουρκία γιὰ νὰ ἀναπτύξει πολιτικὴ στὴν Ἀδριατικὴ χρειάζεται τὴν Ἀλβανία κατ’αντιστοιχία μὲ τὸ Ἀζερμπαϊτζαν στὴν Κασπία, ἐνῷ ταυτοχρόνως θεωρεῖται ἑνιαίας γεωστρατηγικῆς ὁ ἄξονας Καυκάσου – Χερσονήσου Αἵμου. Ἡ μεγαλύτερης στρατηγικῆς ἀξίας διατύπωση περὶ τῆς Χερσονήσου εἶναι ὅτι ἡ ἄμυνα τῆς Κων/λεως ξεκινάει ἀπὸ Δυσμὰς ἀπὸ τὴν Ἀδριατικὴ καὶ τὴν Βοσνία, ἐνῷ αὐτὸ συναρτᾶται ἐμμέσως καὶ μὲ τὴν θεώρηση τῆς Τουρκίας ὡς χώρας συνδεομένης μὲ Εὐρώπη – Ἀσία - Χερσόνησο Αἵμου – Καύκασο – Μεσόγειο. Ἐντονότερα δὲ φαίνεται αὐτὸ στὶς τρὶς σφαῖρες ἐπιρροῆς ἐκ τῶν ὁποίων ἡ ἐγγὺς ὁρίζεται ἀπὸ Καύκασο – Μ.Ανατολή Χερσόνησο Αἵμου καὶ συνεξετάζονται μὲ τὶς παγόσμιας κλίμακας ἀλληλεπιδράσεις ΗΠΑ – ΝΑΤΟ – ΕΕ – Ρωσσίας - Εὐρασίας. 

Τὰ Σκόπια ἐπηρεάζουν ἄμεσα τὴν κρίση του Κοσόβου καὶ παραλλήλως καθίστανται γεωστρατηγικὸ κέντρο βαρύτητος γιὰ Ἑλλάδα, Σερβία, Βουλγαρία, Ἀλβανία. Οἱ Ἀλβανοὶ καὶ οἱ Βόσνιοι ταυτίζονταν μὲ τὸν ὀθωμανικὸ «πολιτισμό», ὁ ὁποῖος ἔχει ὑποχωρήσει ἐν συγκρίσει πρὸς τὸν εὐρωπαϊκὸ καὶ τὸν σλαβορθόδοξο ἄξονες ἀντιστοίχως. Ἡ Τουρκία «ὀφείλει» νὰ εὐθυγραμμιστεῖ καὶ ἰσορροπήσει ἀναλόγως μὲ διπλωματικὰ καὶ πραγματικὰ μέσα μὲ τὰ συμφέροντα ΗΠΑ–Γερμανίας–Ρωσσίας, ὥστε νὰ ἀντιπαρατεθεῖ προσεκτικῷ τῷ τρόπῳ στὴν ἀντιοθωμανικὴ εἰκόνα τῶν ἄλλων ἐκφραστῶν. 

Συμπερασματικά, ἡ Χερσόνησος τοῦ Αἵμου ἔχει διαχρονικὴ στρατηγικὴ σημασία γιὰ τὴν ΕΕ (γέφυρα μεταξὺ Δ.Ευρώπης Ἄν.Μεσογείου Μ.Ανατολής). Ἐλέγχει κρίσιμους ἐνεργειακοὺς καὶ ἐμπορικοὺς διαδρόμους (ἐνεργειακὴ ἀσφάλεια τῆς Εὐρώπης), λόγῳ τῆς ὑψηλῆς γεωστρατηγικῆς τῆς ἀξίας ἀποτελεῖ πεδίο γεωπολιτικοῦ ἀνταγωνισμοῦ μεταξὺ ΗΠΑ, Ρωσίας καὶ Κίνας, ἡ ἐνταξιακὴ πορεία τῶν χωρῶν τῆς Χερσονήσου τοῦ Αἵμου θὰ ἐξακολουθήσει νὰ βραδυπορεῖ, ἡ Τουρκία θὰ ἐξακολουθήσει νὰ ἐπιδιώκει ἔλεγχο καὶ ἐπιρροή, ἐφαρμόζωντας δόγμα Νταβούτογλου, ἡ Ἀλβανία, τὰ Σκόπια, τὸ Κόσοβο (καὶ ἡ Σερβία λιγότερο) εἶναι ἐπιρρεπεῖς σὲ ἀνάπτυξη δεσμῶν μὲ τὴν Τουρκία (μερικὴ οἰκονομικὴ ἐξάρτηση – ὀθωμανικὰ κατάλοιπα), ἡ Τουρκία ἐπιδιώκει τὴν στρατηγικὴ περικύκλωση Ἑλλάδος – Κύπρου ἀπὸ Μ.Ανατολή καὶ Χερσόνησο τοῦ Αἵμου (ἐσχάτως καὶ ἀπὸ Ἀφρική). 

Στρατηγικοὶ Στόχοι τῆς Ἑλλάδος πρέπει νὰ εἶναι νὰ διατηρηθεῖ ἡ ἴδια ὡς πρότυπον ἀσφαλείας καὶ σταθερότητος στὴν εὐρύτερη περιοχή, νὰ στηρίζει τὴν ἐθνικὴ ταυτότητα καὶ εὐρωπαϊκὴ προοπτικὴ τῶν χωρῶν τῆς Χερσονήσου τοῦ Αἵμου, νὰ ἐπιδιώκει τὴν ἀνάπτυξη στενότερων ἀμυντικῶν σχέσεων μὲ χῶρες-κλειδιὰ τῆς Χερσονήσου τοῦ Αἵμου καὶ τῆς Ἄν.Μεσογείου, τῆς θέσης μας στὸ Συμβούλιο Ἀφαλείας τοῦ ΟΗΕ (2025-26) γιὰ προβολὴ τῶν Ἐθνικῶν Συμφερόντων. 

Ἡ ἐπίτευξη ὅλων τῶν στόχων δρομολογεῖται μέσῳ τῆς ἐπαύξησης τῆς Ἰσχύος, ἐπενδύοντας τόσο στὴν Σκληρὴ ὅσο καὶ στὴν Ἤπια Ἰσχὺ διὰ τῶν πυλώνων τῆς Διπλωματίας, τῶν Πληροφοριακῶν Ἐπιχειρήσεων, τῆς Ἄμυνας/Ἀσφάλειας καὶ τῆς Οἰκονομίας. 

«Οἰκοδομοῦμε τὴν μεγάλη καὶ ἰσχυρὴ Τουρκία γιὰ ὅλους τοὺς φίλους μας ποὺ ἔχουν στρέψει τὸ βλέμμα καὶ τὴν καρδιὰ τοὺς σὲ ἐμᾶς, γιὰ ὅλα τὰ θύματα γιὰ ὅλους τοὺς καταπιεσμένους». Ρ. Τ. Ἔρντογαν Ὄκτ 2022 

«Ἂν ξαναγίνει πόλεμος στὴν Εὐρώπη, θὰ ξεκινήσει ἀπὸ κάποια ἀνοησία στὰ Βαλκάνια» Otto von Bismarck (1815 - 1898) 

Ἔχοντας ὑπόψιν τὶς δύο αὐτὲς χαρακτηριστικὲς φράσεις, οἱ ὁποῖες δείχνουν καὶ μιὰ πιθανὴ ἐκτίμηση γιὰ τὸ μέλλον τῆς περιοχῆς, ἡ Ἑλλάδα ὀφείλει νὰ τηρεῖ πλήρη ἑτοιμότητα ἀποτροπῆς καὶ ἐκτέλεσης ὁποιασδήποτε ἀποστολῆς ἀπαιτηθεῖ στὸ διπλωματικὸ ἢ στὸ ἐπιχειρησιακὸ πεδίο, εἴτε μόνη τῆς εἴτε μὲ τοὺς συμμάχους της. 

«ΑΜΥΝΩ ΔΕ ΚΑΙ ΜΟΝΟΣ ΚΑΙ ΜΕΤΑ ΠΟΛΛΩΝ»

(Ἀπόσπασμα ἀπὸ τὸν ὅρκο τῶν Ἀθηναίων Ὁπλιτῶν)

Πηγές: 

1. Λουμάκης, ΘΕΜΑΤΑ ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΗΣ ΓΕΩΓΡΑΦΙΑΣ, 7-21. 

2. Jacob Landau. ΠΑΝΤΟΥΡΚΙΣΜΟΣ, «Τὸ Δόγμα τοῦ Τουρκικοῦ Ἐπεκτατισμοῦ», (Ἀθήνα: ΓΕΣ/ΔΕΚ,1986). 

3. Frank G.Webe, Ὁ ΕΠΙΤΗΔΕΙΟΣ ΟΥΔΕΤΕΡΟΣ, (Ἀθήνα: ΓΕΣ/ΔΕΚ, 1985).

4. Ἠλιάδης, Μάνος. Ἡ ΜΥΣΤΙΚΗ ΔΡΑΣΗ ΤΩΝ ΤΟΥΡΚΩΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΚΑΙ Ἡ ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΜΙΤ – Τόμος Β’, Ἀθήνα: ΙΝΦΟΓΝΩΜΩΝ, 2011. 

5. Ἀρσονιάδης, Βασίλειος. Ἡ ΥΨΗΛΗ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΤΗΣ ΤΟΥΡΚΙΑΣ ΚΑΙ Ἡ ΣΧΕΣΗ ΤΗΣ ΜΕ ΤΗΝ ΘΕΩΡΙΑ ΤΟΥ «ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΥ ΒΑΘΟΥΣ», Ἡ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΤΩΝ ΒΑΛΚΑΝΙΩΝ ΚΑΙ ΤΗΣ Μ.ΑΝΑΤΟΛΗΣ(2002-2016). Ἀθήνα: Μιχάλης Σιδέρης, 2018. 

6. Νταβούτογλου. ΤΟ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟ ΒΑΘΟΣ., Βάρη Ἀττικῆς: ΠΟΙΟΤΗΤΑ, 2010.

Πηγή: Στρατηγικός Χρόνος