16 Μαρ 2011

Ἱερὰ Σύνοδος τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος πρὸς τὸν ΛΑΟ

 
ΙΕΡΑ ΣΥΝΟΔΟΣ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ
ΠΡΟΣ ΤΟΝ
ΛΑΟ
 Η κκλησία μιλάει στ παιδιά της
μ τ γλώσσα τς Εθύνης,
τς λήθειας κα τς γάπης
(Μάρτιος 2011)


Η ΟΡΘΟΔΟΞΗ ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΚΑΙ Η ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ 1821
 Είναι ποχρέωση, λλ κα δικαίωμα τς κκλησίας τς λλάδος ν νημερώνει τ ποίμνιό Της γι ρισμένα σοβαρ ζητήματα· πνευματικά, κοινωνικά, θνικά, κπαιδευτικά. λαός μας δν πρέπει ν παραπληροφορεται ν πέφτει θύμα δεολογικν προπαγανδν κα μονομερν θεωρήσεων τς στορίας μας, στν ποία προσφορ τς κκλησίας πρξε σημαντική. Γι’ ατ κα ερ Σύνοδος τς κκλησίας τς λλάδος κφράζει τν ντονη νησυχία Της γι τν πιχειρούμενη προσπάθεια διαστρεβλώσεως τς Νεοελληνικς στορίας μ διάφορους τρόπους.
Στν ποχ μς παρουσιάζεται να κίνημα μοντέρνου θεϊσμο, τ ποο διαστρέφει τ γεγονότα κα πιχειρε ν σβήσει τν στορικ ρόλο τς κκλησίας κα ν μφισβητήσει τν λληνορθόδοξη ταυτότητα το λαο μας. Εδικότερα, μφανίζεται μία προσπάθεια καταγραφς κα ποτυπώσεως μίας λλης «στορίας», σχετικ μ τν πανάσταση το 1821. Μίας στορίας διαφορετικς ς πρς τ γενεσιουργ ατια κα λλοτρίων προσεγγίσεων ς πρς τ πρόσωπα κα τος πρωταγωνιστς τς ποχς. Μία λλη ...
καταγραφή, ποία πιδιώκει τν πικοινωνιακή της πιτυχία μέσα π τν προβολ μίας δεολογικς ρμηνείας τν γεγονότων κα τν προσώπων, διατυπώνοντας μία λλου εδους προοπτικ κα προσεγγίζοντας μονόπλευρα τ γεγονότα.
λα ατ τ τεχνάσματα δν εναι στορία, γιατί στορία εναι ατ πο προέρχεται, καταγράφεται κα διασώζεται μέσα λλ κα διαμέσου τς διαχρονικς συνειδήσεως το θνους.
Θεωρομε, λοιπόν, χρήσιμο ν πενθυμίσουμε ρισμένες λήθειες γι τν Τουρκοκρατία, τν πανάσταση το 1821 κα τν λληνορθόδοξη Ταυτότητα το Γένους.
λωση ταν να γεγονς πο καταλύπησε λόκληρο τν λληνισμ κα τν Οκουμένη πέρα ς πέρα.  Ο θρνοι πο γράφτηκαν κα τραγουδήθηκαν τότε εναι χαρακτηριστικοί. παρακαταθήκη πέρασε στν μεταβυζαντιν λληνισμό, πο κράτησε μ πίγνωση τν παράδοση το θνους. Τν δια κριβς ρα καρδι το παλλε τραυματισμένη στν ατ ρυθμό. Στν Κύπρο ποιητς βάζει στ στόμα το τελευταίου βασιλι τοτα τ λόγια, πο σημαίνουν τν νάγκη ν μν κοπε τ νμα τς λληνορθόδοξης παράδοσης το λαο μας·
«…κόψετε τ κεφάλι μου, Χριστιανο Ρωμαοι
πάρετε τό, Κρητικοί, βασττε τ στν Κρήτη,
ν τ δον ο Κρητικο ν καρδιοπονέσουν…».
(νακάλημα τς Κωνσταντινούπολης)
π τ καθεστς τς Βενετοκρατίας, Κρήτη κατόρθωσε ν συνεχίσει τ βυζαντιν παράδοση στν τέχνη, τ Γράμματα, τ θέατρο, τς φιλολογικς σπουδές. Σιγ σιγ λληνικ παιδεία, μ τ φροντίδα τς κκλησίας, ρχισε ν βελτιώνεται. Μ πόφαση τς τοπικς συνόδου, πο πραγματοποιήθηκε στς 12 Φεβρουαρίου 1593 στ Βλχ-Σεράι τς Κωνσταντινούπολης, κκλησία νέλαβε τν παιδεία το Γένους, γεγονς πο ο στορικοί του νέου λληνισμο (Βακαλόπουλος κ.λπ.) θεωρον «ρόσημο» γι τν λληνικ παιδεία. Στν 7οκανόνα τς Συνόδου ατς πο συγκροτήθηκε μ τν προεδρία το Πατριάρχη ερεμία Β’ το Τρανο, ναφέρεται· «ρισεν γία Σύνοδος, καστον πίσκοπον ν τ αυτο παροικία, φροντίδα κα δαπάνην τν δυναμένην ποιεν στε τ θεία κα τ ερ γράμματα δύνασθαι διδάσκεσθαι, βοηθεν δ κατ δύναμιν τος θέλουσι διδάσκειν κα τος μαθεν προαιρουμένοις, ἐὰν τν πιτηδείων χρείαν χωσιν».
Ατ δν λοποιήθηκε παντο κα μέσως. ντούτοις κα πέρα π τν Κωνσταντινούπολη δημιουργήθηκαν νέα σχολεα, γιατί παιδευτικ στάθμη εχε προηγουμένως σημειώσει πτώση. τσι στ τέλη το 16ου αι. σημειώνεται στ Μακεδονία, τν πειρο, τν Μορι κα τ νησι το Αγαίου ξιόλογη νάπτυξη κπαιδευτικν κέντρων. Ο μοναστικς κοινότητες το γίου ρους κα τν Μετεώρων, κα γενικ τ μοναστήρια, πέβησαν πνευματικς στίες, που γνώρισε κμ γιογραφία, λειτούργησαν βιβλιογραφικ ργαστήρια, φανερ κα «κρυφ σχολεα», που ο συνθκες δν ταν πρόσφορες, κα πλθος κοινωφελν δρυμάτων. Καθηγητς Ν. Γ. Σβορνος στ ργο το «πισκόπηση τς Νεοελληνικς στορίας» παρατηρε· 
« κκλησία, ταν πέρασε τ πρτο χτύπημα τς κατάκτησης, θ συνεχίσει τ ργο τς νασυγκρότησης τς πνευματικς ζως τν λλήνων. Σ’ λη τν περίοδο π τν 15ο-17ο αι. πρξε κατευθυντήρια δύναμη το θνους. πικεφαλς τς θνικς ντίστασης σ λες τς μορφές της, ργαζόμενη γι τ σταμάτημα τν ξισλαμισμν, συμμετέχοντας σ’ λες τς ξεγέρσεις, κόμη κα διευθύνοντας τς (χει δείξει μεγάλο ριθμ νεομαρτύρων, πο εναι σύγχρονα κα ρωες τς χριστιανικς πίστης κα τς θνικς ντίστασης), ρυθμίζει πίσης τν πνευματικ ζωή».
που δν πρχε συγκροτημένο σχολεο, ταν πιθυμοσε κάποιος ν μορφώσει τ παιδί του, τ στελνε κοντ σ’ να παπ μοναχό, γι ν διδαχθε τ λφαβητάρι κα τ πρτα γράμματα (ατ πο ποκαλοσαν περιφρονητικ ο λόγιοι «κολλυβογράμματα», λλ παρεχαν τς πρτες βάσεις γι τν νάγνωση κα τ γραφή).

Τ μικροκινήματα πο προηγήθηκαν
Εστοχα είμνηστος Καθηγητής–Ακαδημαϊκος Ι. Ν. Θεοδωρακόπουλος χει παρατηρήσει τι τν πομένη κιόλας τς λωσης, ντίσταση τν λλήνων γινε πνευματική, γι ν ξελιχθε κα πάλι σ νοπλη κα ν λάβει τ Εκοσιένα τ μορφ το μεγάλου Σηκωμο. ς τότε σημειώθηκαν πολλ μικροκινήματα. δη στν 16ο αι. (1585) πραγματοποιήθηκε ξέγερση τν ρματολν τς Βόνιτσας Θεόδωρου Γρίβα κα τς πείρου Πούλιου Δράκου κα Μαλάμου, πο ξεσηκώθηκαν κατ τν Τούρκων, ο ποοι μως κατέστειλαν τν ξέγερσή τους. πικεφαλς τν κινημάτων ατν ταν συνήθως κληρικο κα πίσκοποι.
Στν 17ο αι. (1611) γινε στ Γιάννενα ξεσηκωμς γροτν, πο ποκινήθηκε π ναν πίσκοπό της κκλησίας, τν πρώην Λαρίσης Διονύσιο τν Φιλόσοφο, πο προηγούμενο παναστατικ γχείρημά του κατ τν Τούρκων (1600) το στοίχισε τ θρόνο. ξέγερση τ φορ ατ (Σάββατο 10 Σεπτεμβρίου 1611) πείλησε τ Γιάννενα, γεγονς πο ξόργισε τος Τούρκους. Συνέλαβαν τν Διονύσιο σ να σπήλαιο, που εχε καταφύγει, κα τν γδαραν ζωντανό. Παραγέμισαν τ δέρμα του μ χυρα κα τν διαπόμπευσαν ντυμένο μ τ ρχιερατικά του μφια στν πόλη, γι ν τ στείλουν μετ στν ψηλ Πύλη μαζ μ 85 κεφάλια λλων παναστατν. Στν κδικητική τους μανία κατέστρεψαν τ μον το γίου Δημητρίου το Διχούνη, πο ταν μετάνοια κα τ ρμητήριο το Διονυσίου.
προσδοκία τν πόδουλων λλήνων ν πελευθερωθον, δν τος γκατέλειψε ποτέ. Τ βλέμματά τους στρέφονταν πρς τν μόδοξη Ρωσία, τ «ξανθν γένος», γι τ ποο μιλοσαν ο λαϊκς προφητεες, πως ποδιδόμενη στν γαθάγγελο, περιμένοντας βοήθεια. Στ Μορι μητροπολίτης Λακεδαιμονίας νανίας Λαμπάρδης π τ Δημητσάνα γήθηκε παναστατικο κινήματος, πο πέβλεπε στν ποτίναξη το τουρκικο ζυγο π τν Πελοπόννησο. λλοι ρχιερες, πως Π. Πατρών, Κορίνθου κα Κερνίτσης συνεργάσθηκαν μαζί του. Προδόθηκαν μως στος Τούρκους, ο ποοι τ 1764 1767 συνέλαβαν τν πίσκοπο νανία κα τν ποκεφάλισαν.
γιορείτης μοναχός, κουρ τς μονς Φιλοθέου, θρυλικς Πατροκοσμς Ατωλς (1714 – 1779), «γιος τν σκλάβων», φο πρε τν εχ το Πατριάρχη, ργωσε κυριολεκτικ τν λλάδα π τ μία κρη ς τν λλη, ξυπνώντας συνειδήσεις κα φωτίζοντας τος λληνες κα διακινούμενος μ καταπληκτικ ταχύτητα νάμεσα σ πεδιάδες κα βουνά. Δν βρισκε ξεκούραση οτε τ μεσημέρι μ τν καυτ λιο, ξοικονομώντας πολύτιμο χρόνο γι τν πιτέλεση το σπουδαίου θνεγερτικο κα παιδευτικο ργου του. φλογερς κενος λαϊκς διδάχος, πο κριβοδίκαια νομάστηκε «θναπόστολος», πλήρωσε μ μαρτυρικ τέλος τν νυπολόγιστης ξίας κα σημασίας προσφορά του στ λληνορθόδοξο Γένος του.
Τ 1770, στ γνωστ ρλωφικά, κα πάλι κληρικός, πίσκοπος Μαυροβουνίου, μ τν Σταυρ στ χέρι πήγαινε π χωρι σ χωρι καλώντας λους σ «ερ πόλεμο» κατ τν κατακτητν. Στος δελφος ρλφ πο λθαν π τ Ρωσία συμπαραστάθηκαν λοι ο τοπικο πίσκοποι, πως Πατρν Παρθένιος, πο πιτέθηκε κατ τν Καλαβρύτων, Κορίνθου Μακάριος πο κατέλαβε τν σθμό, Κορώνης, Μεθώνης, τς Καλαμάτας.
Μ τ αμα το πρωτομάρτυρα τς λληνικής ελευθεριας γίου Γρηγορίου το ’,Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως, βάφτηκε στς 10 πριλίου 1821 πανεθνικ ξέγερση το Γένους. πως γραφει Μακρυγιάννης στ «πομνημονεύματά» του, Γρηγόριος ταν κενος πο στήριξε τ ργο τς Φιλικς ταιρείας κα τν περιέσωσε π διάλυση. Ξένος διπλωμάτης, λλανδς πιτετραμμένος στν Πόλη Γκάσπαρντ Τέστα σ κθεσή του πρς τ πουργεο ξωτερικν της χώρας του, πο φερε στ φς είμνηστος Καθηγητς Γεώργιος Θ. Ζώρας, γραφε· « ρχηγς οτος τς κκλησίας, νόματι Γρηγόριος, εχεν ξελεγχθ ς συνένοχος κα κύριος ποκινητς τς συνωμοσίας τν λλήνων. Πιστοποιηθείσης τς συμμετοχς το δι σαφν ποδείξεων κα γγράφων σουλτάνος το πέβαλε τν ποινν τν ποίαν πέσυρε τ κακούργημά του».
Δραστήριο μέλος τς Φιλικς ταιρείας, μεταξ λλων κληρικν, ταν Πατριάρχης λεξανδρείας Θεόφιλος Παγκώστας π τν Πάτμο. Στς 29 πριλίου 1821 ο κάτοικοι τς Σύμης στειλαν στν Δωδεκανήσιο εράρχη τν Νικήτα Χατζηϊωάννου ζητώντας δηγίες γι τν γώνα. δο πάντηση το θνεγέρτη Πατριάρχη·
«Κάτοικοι τν νήσων, σοι μένετε κόμη π τν τουρκικν ζυγόν, γέρθητε, λάβετε τ πλα πρ τς κοινς λευθερίας, ο χοντες καράβια μικρ μεγάλα πλίσατε ατ κα νωθτε μ τν λληνικς στόλον συγκροτούμενον π τς ναυτικς δυνάμεις τν δριωτν κα Σπετζιωτν κα Ψαριανν, κα ποσχόμενοι λευθερίαν λου του Αγαίου πελάγους».

πίστη τν γωνιστν το 1821
γώνας δν γινε μόνο γι τν πατρίδα, λλ κα γι τ θρησκεία. Στν Προκήρυξή του Γεωργάκης λύμπιος τόνιζε· «μπρς δέλφια. ς πεθάνουμε κοιτάζοντας φοβα τ θάνατο στ μάτια. Ζήτω θρησκεία κα λευθερία τς λλάδος. Θάνατος στος βαρβάρους». Τ μοναστήρια τροφοδοτοσαν τος ρματολος κα παρεχαν καταφύγιο στος διωκόμενους. Συχν γίνονταν στίες ντίστασης (μον Σέκου, μον ρκαδίου κ.λπ.). Ο στρατηγός Μακρυγιαννης μ τν αθεντικ λόγο το χει γράψει· «…ατ τ μοναστήρια ταν τ πρτα προπύργια τς πανάστασής μας. τι κε ταν κα ο τζεμπιχανέδες (πυριτιδαποθκες) μας κα λα τ ναγκαα του πολέμου· τ’ ταν παράμερον κα μυστήριον π τος Τούρκους».
Ο πλο κληρικο συγκρότησαν στς νορίες τος νοπλα σώματα, τέθηκαν πικεφαλς τους κα λαβαν νεργ μέρος στν ξέγερση. λλοι π ατος φησαν τν τελευταία τους πνο στ πεδίο τς τιμς κα λλοι μαρτύρησαν στ χέρια τν Τούρκων. Κι σοι πιβίωσαν πένονταν χοντας δώσει λη τν περιουσία τους στν πανάσταση. Στ ρχεο γωνιστν τς θνικς Βιβλιοθήκης σώζονται πολλ ργα πο μαρτυρον τ συμβολ το ρθόδοξου κλήρου κα μοναχισμο στ Εκοσιένα κα πογράφονται π κορυφαίους κα λλους πλαρχηγούς. Σ 14 ριθμε Μητροπολίτης πρώην Λήμνου Βασίλειος Γ. τέσης τος θνομάρτυρες ρχιερες τς κκλησίας τς λλάδος π τ 1821-1869.
Κα ποις μπορε ν λησμονήσει τ πρωτοπαλίκαρα τς λευτερις μας, τν θανάσιο Διάκο (λαμάνα), τν Γρηγόριο Δικαο – Παπαφλέσσα (Μανιάκι), τν καλόγερο Σαμουλ (Κούγκι). Κα κόμη πλθος ερωμένων πο δρασαν στν ερ γώνα το θνους μας, πως Βρεσθένης Θεοδώρητος, ρτης Πορφύριος, θηνν Θεόφιλος, λους νθιμος, Σαλώνων σαΐας, Ρωγν ωσφ κ.α., ο ποοι λαβαν μέρος στς διάφορες φάσεις τς πανάστασης. Τος πλαρχηγος τς χαΐας ρκισε Παλαιν Πατρν Γερμανός. Στν πρώτη μάδα θνομαρτύρων ρχιερέων νήκουν πρώην Κωνσταντινουπόλεως Κύριλλος, Δέρκων Γρηγόριος, γχιάλου Εγένιος, ρχιεπίσκοπος Κύπρου Κυπριανός, ο πίσκοποι Πάφου, Κιτίου, Κυρήνειας. Συνήθως ο Τορκοι τος ποκεφάλιζαν τος κρεμοσαν.
εόδωση τς θνεγερσίας το 1821 εναι πραγματικ θαμα. Τ συμπέρασμα πο βγαίνει π λες τς στορικς πηγές, πομνημονεύματα, πιστολές, γγραφα, περιηγητικ κείμενα κα λλες γραπτς μαρτυρίες τς ποχς κείνης εναι τι ο παράτολμοι γωνιστές, πο νέλαβαν τ μεγάλο γχείρημα, εχαν πλήρως διαμορφωμένη λληνορθόδοξη συνείδηση, κλόνητη πίστη, πολέμησαν στ νομα το γίου Τριαδικο Θεο, στν ποο κα βάσιζαν τς λπίδες τους κα π τν ποο ντλοσαν τ βεβαιότητα γι τ νίκη. Ζοσαν λοι εχαριστιακ ζωή. Μακρυγιάννης γράφει σ λλο σημεο τν «πομνημονευμάτων» του· «Το λέγω· Κοπίασε γενναιότη σου κα σ’ ατνε τν μπατάγια τν σημεριν θ γένει Θες ρχηγός· κα μ τ δύναμή του θ λυπηθε μς κα τν πατρίδα μας… Τί θ κάνεις, μο λέγει, σ τόσο πλθος Τούρκων; Εναι Θες το λέγω, κα κάνει διος!».
Στος περιηγητς τς περιόδου κάνουν ντύπωση ο μεγάλες περίοδοι νηστειν πο τηρον ο λληνες. Κάποιος π’ ατος σημειώνει τι μόλις τελειώνει μία, ρχίζει λλη. Στ «πομνημονεύματά» του ρωικς Γέρος το Μοριά, Θεόδωρος Κολοκοτρώνης σημειώνει· «… κατσα ως πο σκαπέτισαν μ τ μπαϊράκια τους, π κατέβηκα κάτου· ταν μία κκλησι ες τν δρόμον ( Παναγι ες τ Χρυσοβίτζι) κα τ καθησιό μου τον που κλαιγα τν λλάς·  Παναγία μου, βοήθησε κα τούτην τν φορν τος λληνας ν μψυχωθον· κα πρα να δρόμο κατ τν Πιάνα…». Παρακάτω διος γράφει· «23 ρες βάσταξε πόλεμος. κείνην τν μέρα τον Παρασκευή, κα βγαλα λόγον τι· Πρέπει ν νηστεύωμε λοι δι δοξολογίαν κείνης τς μέρας, κα ν δοξάζεται αώνας αώνων ς ο στέκει τ θνος, διατ τον λευθερία τς πατρίδος…».
Ατο ο νδρες μς χάρισαν τν λευτεριά μας, πο δν καναν ρθολογιστικς σκέψεις, λλ μ τ βαθι πίστη τος εχαν τν προστασία το Θεο. πως λιονταρόψυχος Καραϊσκάκης, πο κατέφυγε στ βοήθεια τν γίων, σν τότε πο βρέθηκε στ μοναστήρι το γίου Σεραφείμ, πάνω π τ Λιβαδιά, κι πεσε στ πόδια μαζ μ τος ντρες του κα το ταζε· «Βοήθησέ μας, γιε Σεραφείμ, ν διώξουμε τν Κιούταγα π τν θήνα, ν γλιτώσουμε τος κλεισμένους Χριστιανος κα ν κάνουμε τος Τούρκους δεύτερη ράχωβα, κα ν σο φέρω χρυσ καντήλι στν τάφο σου κα λαμπάδες κατ σα μ τ κορμί μου κα ν στολίσω σν παλάτι τ μοναστήρι σου…».
Στ νομα το Τιμίου Σταυρο πιχειροσε κάθε ξόρμησή του γενναος ναυμάχος τς δρας νδρέας Μιαούλης. Στν «ρη» το εχε τοποθετήσει να μεγάλο ξύλινο Σταυρό, που βαλε ν χαράξουν κάθετα· «Σταυρο τύπος, χθρος τρόμος» κα ριζόντια· «Σταυρς πιστν στήριγμα».
τσι, ταν τ θνος πελευθερώθηκε κα συντάχθηκαν τ Συντάγματά του, ρχιζαν λα, πως λλωστε κα τ σημερινό, μ πίκληση τς γίας κα διαιρέτου κα μοουσίου Τριάδος. Ατ πρξε κα εναι πίστη κα δύναμη το λληνικο λαο, ρθοδοξία κιβωτς τς σωτηρίας του κα σώτειρα το Γένους πανθομολογούμενη, συστατικ σπουδαο της συνείδησης κα τς ταυτότητάς τους. πως γραφε είμνηστος Φώτης Κόντογλου· «Σ’ ατ τν τόπο ρθοδοξία κα λλάδα πνε μαζί».
Διαρκς ερ Σύνοδος
τς κκλησίας τς λλάδος


Γι περισσότερες πληροφορίες στ διαδίκτυο

 «ΠΡΟΣ ΤΟ ΛΑΟ».  Έκδοση τς ερς Συνόδου τς κκλησίας τς λλάδος,
ασίου 1 – 115 21 θήνα, τηλέφωνο 210-7272.204.
Διανέμεται δωρεν μ τ φροντίδα τν ερν Μητροπόλεων.
Τύποις ποστολικς Διακονίας τς κκλησίας τς λλάδος.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

ΚΑΝΤΕ ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ ΤΟΥ ΙΣΤΟΛΟΓΙΟΥ ΜΑΣ.