Διδασκαλία τοῦ π. Ἐπιφανίου (Α)

ΑΠΟ ΤΗΝ ΣΟΦΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΟΥ Π. ΕΠΙΦΑΝΙΟΥ ΘΕΟΔΩΡΟΠΟΥΛΟΥ

ΠΕΡΙ ΠΑΛΑΙΑΣ ΔΙΑΘΗΚΗΣ

-Γέροντα, λένε μερικοὶ γιὰ τὴν Παλαιὰ Διαθήκη: «Δὲν πρέπει νὰ μελετοῦμε τὴν ἱστορία τῶν Ἑβραίων».

-Δὲν εἶναι ἱστορία τῶν Ἑβραίων. Εἶναι ἡ προϊστορία τοῦ Κυρίου ἠμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ. Αὐτὸ πρέπει νὰ τὸ καταλάβουν. Ὁ Ἀβραάμ, ὁ Ἰσαὰκ καὶ ὁ Ἰακὼβ μπορεῖ νὰ εἶναι κατὰ σάρκα πρόγονοι τῶν Ἰσραηλιτῶν, ἀλλὰ κατὰ πνεῦμα εἶναι δικοί μας. Αὐτὸ τὸ λέγει ὁ Ἀπόστολος Παῦλος (Γάλ. γ' 7-9). Καὶ ὁ Κύριος εἶπε στοὺς Ἰουδαίους: Μὴ νομίζετε, ὅτι μὲ τὸ νὰ λέτε, Πατέρα ἔχουμε τὸν Ἀβραάμ, ἔχει κάποια ἀξία, ἀφοῦ ἐσεῖς δὲν πολιτεύεσθε, ὅπως ὁ Ἀβραάμ.

Ὁ Χριστιανικὸς λαὸς εἶναι ὁ...κατὰ πνεῦμα Ἰσραήλ. Ὅποιος χριστιανὸς μιμεῖται τὴν πίστη τοῦ Ἀβραάμ, αὐτὸς εἶναι παιδὶ τοῦ Ἀβραάμ. Καὶ ὄχι οἱ Ἑβραῖοι, οἱ ὁποῖοι ἀπεδοκίμασαν τὸν Μεσσία, στὸν ὁποῖον ὁ Ἀβραὰμ πίστευσε καὶ τὸν προσδοκοῦσε. Ὅλοι οἱ δίκαιοί της Παλαιᾶς Διαθήκης τὸν Μεσσία προσδοκοῦσαν καὶ ὁ Ἰακὼβ καὶ οἱ ἄλλοι Πατριάρχες. Καὶ ὁ θεοπτης Μωΰσης, ὁ ὁποῖος εἶπε: «Προφήτην ἐκ τῶν ἀδελφῶν σου... ἀναστήσει σοὶ Κύριος ὁ Θεὸς σοί;»(Δευτρ. ἰη' 15).

Εἶναι, λοιπόν, κατὰ πνεῦμα, δικοί μας πρόγονοι οἱ ἅγιοί της Παλαιᾶς Διαθήκης. Ἡ ἀντίληψη, ὅτι ἡ Παλαιὰ Διαθήκη εἶναι ἡ ἱστορία τοῦ ἑβραϊκοῦ λαοῦ, εἶναι στρεβλή. Ἡ ἀλήθεια εἶναι, ὅτι πρόκειται γιὰ τὴν προϊστορία τοῦ Χριστιανισμοῦ. Εἶναι ἡ προϊστορία τοῦ Ἰδίου τοῦ Κυρίου μας.

Οἱ Ἰουδαῖοι τώρα εἶναι πλέον ἀντίχριστοι. Δὲν εἶναι περιούσιος λαός. Ἐξέπεσαν. Δὲν τὸ ψάλλουμε τὴν Πεντηκοστή; «Ἰουδαῖοι... ἀπιστία νοσήσαντες θεϊκῆς ἐξέπεσον χάριτος».

ΠΕΡΙ ΥΠΕΡΒΟΛΙΚΗΣ ΑΣΚΗΣΕΩΣ

Νὰ ἔχουμε ἐπίγνωση τῶν μέτρων μας. Πολλοὶ τὸ παθαίνουν αὐτό. Βλέπουν σ' ἕναν ἀσκητὴ ὅτι ἔκανε κάποια πολὺ βαρειά, πολὺ αὐστηρὴ ἄσκηση: «Νὰ τὴν κάνω, καὶ ἐγώ». Μὰ εἶναι στὰ μέτρα σου αὐτὴ ἡ ἄσκηση; Ἡ μήπως σὲ κλέψει ὁ διάβολος «ἐκ δεξιῶν»; Τὸ συζήτησες μὲ τὸν Πνευματικό σου, ἂν πρέπει νὰ κάνεις αὐτὴ τὴν μεγάλη ἄσκηση; Ὑπάρχει κίνδυνος νὰ πλανηθεῖς.

Μποροῦμε; Εἶναι στὰ μέτρα μᾶς αὐτὸ ποῦ θέλουμε νὰ κάνουμε;

ΠΕΡΙ ΠΛΟΥΤΟΥ

-Γέροντα, ὅταν λέμε πλοῦτο, τί ἐννοοῦμε;

-Ὅταν λέμε πλοῦτο, δὲν ἐννοοῦμε τὶς κολοσσιαῖες περιουσίες. Τόσος πλοῦτος δὲν ἀποκτᾶται μὲ ἔντιμο τρόπο. Κάποιος, ὅμως, ἀπὸ μία ἐργασία δική του, ἀπὸ μία μεγάλη βιοτεχνία, μπορεῖ ν' ἀποκτήσει μερικὰ ὑλικὰ ἀγαθά, περισσότερα ἀπὸ ἕναν μισθωτό. Αὐτὸ ἀκριβῶς τὸ περισσότερο ἀπὸ τὸ σύνηθες εἰσόδημα εἶναι πλοῦτος. Οἱ πολὺ μεγάλες, οἱ κολοσσιαῖες περιουσίες, δὲν ἀποκτῶνται μὲ ἔντιμους τρόπους....

-Τί γίνεται ὅμως ὅταν πρόκειται γιὰ κληρονομιά;

-Ἡ κληρονομιὰ ἁπλῶς μεταθέτει τὸ ζήτημα. Ἀντὶ νὰ τ' ἀποκτήσει ὁ υἱός, τ' ἀπέκτησε ὁ πατέρας. Ο Μ. Βασίλειος λέει κάπου: «Ὁ πλούσιος εἶναι ἢ ἄδικος ἡ ἀδίκου υἱός». Ἢ ὁ ἴδιος ἀπέκτησε μὲ ἀδικία αὐτὴν τὴν μεγάλη περιουσία ἢ δὲν εἶναι μὲν αὐτὸς ἄδικος, ἀλλὰ εἶναι ἀδίκου υἱός, τὴν ἀπέκτησε ὁ πατέρας του μὲ ἀδικία. Κολοσσιαῖες περιουσίες μὲ ἔντιμους τρόπους δὲν ἀποκτῶνται, ἂς μὴ ἀπατώμεθα.

ΥΠΕΡ ΚΑΜΝΟΝΤΩΝ

-Ποιοὺς ἐννοεῖ ἡ Ἐκκλησία ὅταν εὔχεται «ὑπὲρ καμνόντων»;

Τὸ ρῆμα «κάμνω», ἐξ οὐ καὶ κάματος, σημαίνει κουράζομαι, ὑποφέρω. Ἀπέκαμα, λέμε, ἀποκάμνω, δὲν μπορῶ, δὲν ἀντέχω ἄλλο. Τὸ ρῆμα «κάμνω» σημαίνει κοπιάζω, καὶ κοπιάζω πολύ. «Ὑπὲρ καμνόντων», λοιπόν, σημαίνει, ὅτι δεόμεθα ὑπὲρ τῶν ἀνθρώπων, ποὺ ὑποφέρουν. Ὄχι ἀπὸ βαρεῖες ἀρρώστιες, ἀφοῦ προηγουμένως λέγει: «νοσούντων». Ἦταν ἡ ἐποχή, ποὺ ὑπῆρχαν ἄνθρωποι σὲ βαρεῖες δουλειές, σὲ μεταλλεῖα, λατομεῖα κ.λπ. Ὑπὲρ αὐτῶν, λοιπόν, εὔχεται ἡ Ἐκκλησία. Ὑπὲρ τῶν ἀνθρώπων, ποὺ κοπιάζουν ὑπερβολικά.

ΠΕΡΙ ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗ

Λένε μερικοί:

-Θρησκεῦον ὂν ὁ Καζαντζάκης. Εἶχε πνευματικὲς ἀνησυχίες καὶ ἀναζητήσεις!

Ἀπάντησε ὁ π. Ἐπιφάνιος καὶ εἶπε:

-Καὶ τί μ' αὐτό; Ποῦ κατέληξε; Ξέρετε τί ζήτησε ὁ ἴδιος νὰ γραφεῖ στὸν τάφο του; «Δὲν ἐλπίζω τίποτα, δὲ φοβοῦμαι τίποτα, εἶμαι ἐλεύθερος». Καὶ ἐγράφη βεβαίως. Πηγαίνετε στὰ κοιμητήρια νὰ διαβάσετε ἐπιγραφὲς πάνω στοὺς τάφους πιστῶν ἀνθρώπων. «Προσδοκῶ ἀνάστασιν νεκρῶν» ἡ «Ἀναστήσονται οἱ νεκροὶ καὶ ἐγερθήσονται οἱ ἐν τοῖς μνημείοις» ἡ «Χριστὸς ἐγήγερται ἐκ νεκρῶν, ἀπαρχὴ τῶν κεκοιμημένων» καὶ ἄλλα.

Γνωρίζετε ποιὰ ἦταν ἡ τελευταία λέξη τοῦ Καζαντζάκη; «Διψῶ». Καὶ ἔγραψε πολὺ εὔστοχα καὶ εὐφυῶς ὁ π. Θεοκλητὸς ὁ Διονυσιάτης σ' ἕνα ἄρθρο του: «Ἄραγε πρὶν ἀκόμη βγῆ ἡ ψυχή του νὰ προγευόταν τὴν βασανιστικὴ φλόγα τῆς καμίνου τοῦ πυρός του ἐξώτερου σὰν τὸν πλούσιο ποὺ ὠδυνάτο ἐν τὴ φλογὶ ἐκείνη καὶ ἤθελε κάποιον νὰ τοῦ ἀναψύξει τὴν γλώσσα;».

Ο ΜΑΚΑΡΙΣΤΟΣ ΓΕΡΟΝΤΑΣ ΜΑΣ

π. ΕΠΙΦΑΝΙΟΣ Ι. ΘΕΟΔΩΡΟΠΟΥΛΟΣ

Ἀρχιμ. Ἐφραὶμ Χαλή, Θεολόγου

Ἐκδόσεις "Ὀρθόδοξος Κυψέλη"

Θεσσαλονίκη

ΠΗΓΗ:Ι.Μ.ΠΑΝΤΟΚΡΑΤΟΡΟΣ