30 Ιουν 2010

Ἡ τραγικότητα τῶν Αἱρετικῶν

ΠΡΩΤΟΠΡ. ΓΕΩΡΓΙΟΥ Μ. ΜΕΤΑΛΛΗΝΟΥ

Η ΤΡΑΓΙΚΟΤΗΤΑ ΤΩΝ ΑΙΡΕΤΙΚΩΝ
«αἱρετικὸν ἄνθρωπον... παραιτοὺ»

Πολλές ἑρμηνεῖες ἔχει λάβει ὁ ὅρος «αἱρετικὸς» ἀπὸ τοὺς ἑρμηνευτές, καὶ μάλιστα τοὺς νεωτέρους, στὸ χῶρο τῆς Κ. Διαθήκης. Ὑπάρχει ὅμως καὶ ἡ συγκεκριμένη σημασία, ποὺ ἔλαβε ὁ ὅρος στὴ γλώσσα τῶν Ἁγίων Πατέρων, στὴ γλώσσα τῆς Ὀρθοδοξίας. Γιὰ τοὺς ἁγίους Πατέρας μᾶς «αἱρετικὸς» σημαίνει:...διαστρεβλωτὴς τῆς πίστεως, τῆς ἀποκεκαλυμμένης Ἀληθείας, τοῦ θεόθεν δεδομένου τρόπου σωτηρίας. Αἵρεση δέ, εἶναι ἀλλοτριωμένη ἐκδοχὴ τοῦ Προσώπου τοῦ Σωτῆρος Χριστοῦ, ποὺ δὲν μπορεῖ νὰ ὁδηγήσει στὴ σωτηρία, στὴ θέωση, τὸν ἄνθρωπο καὶ νὰ λυτρώσει ἀπὸ τὸ κακὸ τὸν κόσμο....

Οἱ ἅγιοι Πατέρες, γνήσιοι θεολόγοι

Γιὰ νὰ κατανοήσουμε τὴν τραγικότητα, μέσα στὴν ὁποία ζοῦν καὶ κινοῦνται οἱ αἱρετικοί, πρέπει νὰ δοῦμε τὸ διαμετρικὰ ἀντίθετό τους μέγεθος, δηλαδὴ τοὺς ἁγίους Πατέρες, στὸ κύριο ἔργο τους, τὴν θεολογία. Βέβαια ὁ ἐγκλωβισμένος στὰ κοινωνιολογικὰ σχήματα τῶν καιρῶν μας θὰ σπεύσει ἐδῶ νὰ διαμαρτυρηθεῖ, μὴ μπορώντας νὰ ἐννοήσει, ὅτι ὅλο τὸ ἔργο τῶν Πατέρων, σὲ κάθε ἐποχή, εἶναι θεολογία. Γιατί ἑνωμένοι μὲ τὸ Θεὸ ἀντιμετωπίζουν οἱ Πατέρες ὄχι μόνο τὰ προβλήματα τῆς πίστεως, ἀλλὰ καὶ ὅλης της ζωῆς. Θεὸ - Ἀλήθεια προσφέρουν, ἀντιμετωπίζοντας κρίσεις δογματικές, ἀλλὰ Θεὸ - Ἀλήθεια προσφέρουν ποιμαίνοντας τὰ πνευματικά τους τέκνα καὶ ὁδηγώντας τὰ στὰ πλαίσια τῆς ἐν Χριστῷ ζωῆς, ποὺ εἶναι ἡ ἁγιοπνευματικὴ κοινωνία. Οἱ Ἅγιοι Πατέρες θεολογοῦν πάντα μὲ τὸν φωτισμὸ τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Γίνονται πρῶτα δοχεῖα καὶ Ναοὶ τοῦ Πνεύματος, μὲ τὴν ἄσκησή τους καὶ τὸν πνευματικό τους ἀγώνα, καὶ καταξιώνονται νὰ γίνουν Πνευματοκίνητοι, Θεοκίνητα στόματα τοῦ Λόγου καὶ χεῖρες τοῦ Πνεύματος. Ἡ θεολογία τοὺς εἶναι, ἔτσι, ἔκφραση τῶν μυστικῶν ἐμπειριῶν τους. Ἐκφράζουν αὐτό, ποὺ τὸ Πνεῦμα ἀποκαλύπτει μέσα τους, σκορπίζουν γύρω τὸ φῶς Του. Λέγουν αὐτό, ποὺ βλέπουν, στὴ φωτισμένη καὶ θεοφόρο καρδιά τους. Δὲν εἶναι, λοιπόν, οἱ στοχαστὲς καὶ φιλόσοφοί του κόσμου, οἱ διανοητὲς - ὅπως λέμε. Ὁ στοχασμός μας δὲν μπορεῖ ποτὲ νὰ γίνει Θεολογία. Μένει φιλοσοφία, μεταφυσική, ἀναζήτηση ἀνθρώπινη.

Ἡ Θεολογία τῶν Πατέρων εἶναι τὸ ἀποτέλεσμα τῆς παρουσίας τοῦ Ἁγίου Πνεύματος μέσα τους. Αὐτὸ ὁμολογεῖ ἕνας ἀπὸ τοὺς λίγους, ποὺ δίκαια πῆραν τὸ ὄνομα τοῦ Θεολόγου τῆς Ἐκκλησίας, ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Θεολόγος: «Δὲν εἶναι τοῦ καθενός, νὰ φιλοσοφεῖ γύρω ἀπὸ τὸ Θεό. Δὲν εἶναι τοῦ καθενός. Αὐτὸ τὸ πράγμα δὲν εἶναι τόσο φθηνὸ καὶ ταπεινό... Δὲν εἶναι τοῦ καθενός, παρὰ μόνο τῶν δοκιμασμένων καὶ ὅσων ἔχουν προχωρήσει στὴ θεωρία (δηλαδὴ στὴ θέα τοῦ Θεοῦ) καὶ ποὺ προηγουμένως ἔχουν καθαρισθεῖ καὶ στὴν ψυχὴ καὶ τὸ σῶμα, ἢ τουλάχιστον καθαρίζονται τώρα». Οἱ ἅγιοι Πατέρες ἔχουν κάθε δικαίωμα νὰ λέγουν: «ἔδοξε τῷ Πνεύματι τῷ Ἁγίω καὶ ἠμὶν» χωρὶς τὸν παραμικρὸ κίνδυνο νὰ κατηγορηθοῦν γιὰ ἔπαρση.

Ὅπως ἐντελῶς φυσικὰ καὶ ἀπροσποίητα διεκήρυξαν οἱ Ἁγιορεῖτες Ἡσυχαστὲς στὸν Τόμο τοῦ 1341: «Ταῦτα ὑπὸ τῶν Γραφῶν ἐδιδάχθημεν, ταῦτα παρὰ τῶν ἡμετέρων Πατέρων παρελάβομεν, ταῦτα διὰ τῆς μικρᾶς ἐγνώκαμεν πείρας...». Ἡ ταπεινοφροσύνη τοὺς φαίνεται στὸ «μικρᾶς». εἶναι ὅμως ἀναγκασμένοι νὰ μιλήσουν καὶ γιὰ τὴν δική τους θεοπτικὴ ἐμπειρία.

Οἱ Αἱρετικοί, οἱ ἀθεράπευτοι «θεραπευτὲς»

Ἡ αἵρεση δὲν εἶναι ἁπλὰ λογικὸ λάθος, οὔτε οἱ αἱρετικοὶ ἁπλῶς ἀστοχοῦν στὴν εὕρεση τῆς ἀλήθειας. Στὴν περίπτωσή τους συμβαίνει κάτι βαθύτερο καὶ οὐσιαστικότερο. Κατὰ τὸ γράμμα γνωρίζουν τὴν Γραφή, κατὰ τρόπο -πολλὲς φορὲς- ἐκπληκτικό. Τοὺς λείπει ὅμως κάτι οὐσιαστικὸ καὶ ἡ ἔλλειψή του τοὺς διαφοροποιεῖ ριζικὰ ἀπὸ τοὺς Πατέρες. Τοὺς λείπει ἡ ἁγιοπνευματικὴ ἐμπειρία τῶν Πατέρων. Ὁ ἐσωτερικὸς φωτισμὸς τοῦ Πνεύματος. Γιατί δὲν ἔχουν περάσει τὴν θεραπεία τῆς Ἐκκλησίας. Μπορεῖ ἠθικὰ νὰ εἶναι (ἐξωτερικὰ) ἀνεπίληπτοι. Δὲν ἔχουν ὅμως μέσα τοὺς τὸ Πνεῦμα. Δὲν βλέπουν, λοιπόν, ὅσα βλέπουν ἐν Πνεύματι οἱ Πατέρες. Μπορεῖ διανοητικὰ νὰ εἶναι ἐκπληκτικὰ ἀνεπτυγμένοι. Εἶναι πράγματι γεγονός, ὅτι ὅλοι οἱ μεγάλοι αἱρετικοὶ ἐντυπωσιάζουν μὲ τὴν πολυγνωσία καὶ «σοφία» τους! Ἀκόμη καὶ σήμερα... Δὲν ἔχουν ὅμως καθαρὴ τὴν καρδιά, οὔτε ἔχουν μεταβληθεῖ σὲ ναοὺς τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Ἡ αἵρεση προϋποθέτει κακὴ ἢ ἀνύπαρκτη θεραπεία. Γι’ αὐτὸ γιὰ τοὺς αἱρετικοὺς ἡ Θεολογία εἶναι διανοητικὴ - ἐπιστημονικὴ ὑπόθεση, λογικὸ καὶ συλλογιστικὸ παιχνίδι. Ἡ ἐμπειρία τῆς θεώσεως, ποὺ καταξιώνει τοὺς Πατέρες, εἶναι αὐτό, ποὺ τοὺς λείπει. Γι’ αὐτὸ ὁ αἱρετικὸς δὲν μπορεῖ νὰ διακρίνει στὸ κρίσιμο σημεῖο τὴν ἀλήθεια ἀπὸ τὴν πλάνη. Γιατί δὲν βλέπει μέσα τοῦ τὴν ἀλήθεια, δὲν τὴν γνωρίζει στὴν καρδιά του. Δὲν ἔχει τὸ ὄχημα τῆς «νοερᾶς προσευχῆς» καὶ γι’ αὐτὸ δὲν μπορεῖ νὰ φτάσει στὸν «δοξασμό», ποὺ εἶναι ἡ ἀποκάλυψη τῆς «πάσης ἀληθείας» ἀπὸ τὸ Ἅγιον Πνεῦμα. Ἐδῶ ἀκριβῶς ἀποκαλύπτεται καὶ ἡ τραγικότητα ὅλων τῶν αἱρετικῶν, καὶ πρὸ πάντων τῶν αἱρεσιαρχῶν. Ἀφώτιστοι οἱ ἴδιοι, ζητοῦν νὰ φωτίσουν. Ἀθεράπευτοι οἱ ἴδιοι, ζητοῦν νὰ θεραπεύσουν. Ἄθεοι οἱ ἴδιοι, ζητοῦν νὰ θεολογήσουν. Θὰ μπορούσαμε νὰ παρομοιάσουμε τοὺς αἱρετικοὺς μὲ ψευτογιατροὺς καὶ τσαρλατάνους, ποὺ ἀπατοῦν. Ἀλλ’ εἶναι κάτι χειρότερο: εἶναι γιατροί, ποὺ προσφέρουν δολοφονικὴ θεραπεία, ποὺ σκοτώνει τὸν ἄνθρωπο αἰώνια. Εἶναι φαρμακοποιοί, ποὺ κυκλοφοροῦν φάρμακα δηλητηριασμένα - ἀλλοιωμένα, ποὺ εἶναι ἐπικίνδυνα γιὰ τὴν δημόσια ὑγεία, καὶ ὄχι τὴν σωματική, ἀλλὰ τὴν πνευματικὴ καὶ αἰώνια.

Ἡ διαφορὰ στὰ πράγματα

Ἀκολουθώντας τὴν πατερικὴ θεώρηση τῆς αἱρέσεως, μποροῦμε νὰ συνειδητοποιήσουμε τὴν φθοροποιὸ δύναμή της στὴν ἱερὴ ὑπόθεση τῆς σωτηρίας μας. Μέσα στὴν ἄμβλυνση τῶν πνευματικῶν μας αἰσθητηρίων, πολὺ συχνὰ τοποθετοῦμε τὴ διαφορὰ Ὀρθοδοξίας καὶ αἱρέσεων σὲ ἐπίπεδο λεκτικῶν ἢ τυπικῶν παραλλαγῶν. Αὐτὸ ὁδηγεῖ στὴν ἐλαχιστοποίηση τῆς διαφορᾶς καὶ στὴν ἐντύπωση, ὅτι ἡ διαφωνία εἶναι γιὰ ἀσήμαντα πράγματα, ποὺ μποροῦν εὔκολα μὲ κάποια καλὴ διάθεση νὰ θεραπευθοῦν. Καὶ τοῦτο συμβαίνει, γιατί συνήθως νοοῦμε τοὺς ἑαυτούς μας ὡς Ὀρθοδόξους καὶ παραβάλλουμε τοὺς ἑτεροδόξους πρὸς τοὺς ἑαυτούς μας. Δὲν εἶναι περίεργο, λοιπόν, ὅτι διακρίνουμε περισσότερες ὁμοιότητες ἀπὸ διαφορές! Ἂν δοῦμε ὅμως τὶς αἱρέσεις ἀπὸ πλευρᾶς πραγματικότητος πατερικῆς καὶ ἀντιπαραθέσουμε στὴν ἑτεροδοξία τῆς ἐποχῆς μας τοὺς Ἁγίους μας Πατέρες, τότε θὰ διαπιστώσουμε, ὅτι πρόκειται γιὰ διαφορὰ πραγμάτων καὶ ὄχι λέξεων. Πρόκειται γιὰ διαφορὰ πρωταρχικὰ θεραπευτικῆς μεθόδου. Ἡ πνευματικότητα τῆς Ὀρθοδοξίας γεννᾶ Ἁγίους Πατέρες, ἐνῶ ἡ «πνευματικότητα» τῶν αἱρέσεων σπείρει τὸν ὄλεθρο. Γι’ αὐτὸ οἱ Ἅγιοι Πατέρες θὰ μένουν πάντα τὰ «πάγχρυσα στόματα τοῦ Λόγου», ποὺ θὰ καλοῦν ὄχι μόνο τοὺς αἱρετικοὺς καὶ ἑτεροδόξους, ἀλλὰ καὶ μᾶς τοὺς κατ’ ὄνομα μόνο ὀρθοδόξους, στὴν γνήσια ἐν Χριστῷ θεραπεία, ποὺ ὁδηγεῖ στὸν δοξασμὸ καὶ τὴν ἀληθινὴ Θεολογία.
“ΕΥΑΓΓΕΛΙΚΑ ΚΑΙ ΑΠΟΣΤΟΛΙΚΑ ΜΗΝΥΜΑΤΑ”
(Ἀπάνθισμα κηρυγμάτων ἀπὸ τὴν
«ΦΩΝΗ ΚΥΡΙΟΥ» τῶν ἐτῶν 1980 καὶ 1983)
ΠΡΩΤΟΠΡ. ΓΕΩΡΓΙΟΥ Μ. ΜΕΤΑΛΛΗΝΟΥ
ΕΚΔΟΣΕΙΣ «ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΚΥΨΕΛΗ»
ΠΗΓΗ:Ι.Μ.ΠΑΝΤΟΚΡΑΤΟΡΟΣ

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

ΚΑΝΤΕ ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ ΤΟΥ ΙΣΤΟΛΟΓΙΟΥ ΜΑΣ.