Πρῶτος χριστιανικὸς Ἁγιασμὸς ὕδατος ἦταν ὁ καθαγιασμὸς τοῦ ὕδατος τοῦ Βαπτίσματος. Ἀπὸ αὐτὸν προέκυψε ὁ Ἁγιασμὸς τῶν Θεοφανείων, ὁ ὁποῖος καλεῖται Μέγας καὶ ἐτελεῖτο σ’ ἀνάμνηση τῆς βαπτίσεως τοῦ Κυρίου, μετὰ τὴν ἀγρυπνία τῆς ἑορτῆς τῶν Θεοφανείων, ἀμέσως μετὰ τὴν ἀκολουθία τοῦ Ὄρθρου. Οἱ πιστοὶ ἐλάμβαναν τὸ ἁγιασμένο ὕδωρ, τὸ ἔπιναν καὶ ἐράντιζαν καὶ στὴ συνέχεια ἐβαπτίζονταν σ’ αὐτὸ οἱ....
κατηχούμενοι (γι' αὐτὸ μέχρι σήμερα ψάλλεται ἀντὶ τοῦ Τρισάγιου τὸ «Ὅσοι εἰς Χριστὸν ἐβαπτίσθητε…»
Τὸν ἐ΄ αἰῶνα τελεῖται γιὰ πρώτη φορὰ Ἁγιασμὸς καὶ κατὰ τὴν παραμονὴ «ἐν τὴ ἑσπέρα» γιὰ νὰ ἐξυπηρετοῦνται οἱ πιστοί, γεγονὸς ποὺ συνεχίζεται μέχρι σήμερα.
Ἀπὸ τὰ διάφορα τυπικὰ ἡ διπλὴ τέλεση τοῦ Ἁγιασμοῦ δικαιολογεῖται γιὰ διάφορους λόγους. Ὁ Καμπανίας Θεόφιλος στὸ «Ταμεῖον Ὀρθοδοξίας» ἐπικαλεῖται τὸ φώτισμα τῶν οἴκων, χώρων, μανδρῶν καὶ παντὸς οἰκήματος ἀνθρώπων καὶ θρεμμάτων κατὰ τὴν παραμονή…
Πότε πίνουμε τὸν Ἁγιασμὸ
Ὁ Μέγας Ἁγιασμὸς πίνεται μετὰ τὴ θεία Μετάληψη καὶ πρὶν ἀπὸ τὴ διανομὴ τοῦ Ἀντίδωρου…
Ἑπομένως τὴν παραμονή, τὴν ἡμέρα τῶν Θεοφανείων καὶ σὲ ὁρισμένα μέρη μέχρι τὴν ἀπόδοση τῆς ἑορτῆς τῶν Φώτων, πρῶτα κοινωνοῦμε, μετὰ πίνουμε Μεγάλο
Ἁγιασμὸ καὶ στὴ συνέχεια τρῶμε τὸ Ἀντίδωρο. Ὅλες τὶς ἄλλες ἡμέρες τοῦ χρόνου πρῶτα κοινωνοῦμε, μετὰ τρῶμε τὸ Ἀντίδωρο καὶ στὴ συνέχεια, πίνουμε τὸ Μικρὸ (μηνιαῖο) Ἁγιασμὸ (ἐὰν ὑπάρχει).
Πῶς τὸν χρησιμοποιοῦμε
Τὸν πίνουμε μὲ πίστη πρὸς ἁγιασμό μας, γιὰ θεραπεία ψυχῶν καὶ σωμάτων καὶ καθαρισμό μας ἀπὸ κάθε μολυσμὸ σαρκὸς καὶ πνεύματος. Αὐτὸ ἀναφέρει ὁ Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος γιὰ τοὺς Χριστιανοὺς τῆς ἐποχῆς του, ποῦ εἶχαν τὴ συνήθεια νὰ διατηροῦν μὲ κάθε εὐλάβεια στὰ σπίτια τοὺς τὸ Μεγάλο Ἁγιασμὸ (Φουντούλης, ἐρώτ. 79). Ἡ Ἐκκλησία βέβαια ἔχει εἰδικὸ μυστήριο, τὸ ΕΥΧΕΛΑΙΟ, καὶ εἰδικὲς εὐχὲς γιὰ τὴν ἴαση τῶν σωματικῶν καὶ ψυχικῶν νόσων τῶν ἀνθρώπων. Ἀλλὰ αὐτὸ δὲν ἐμποδίζει τὴ χορήγηση σ’ αὐτούς, ὅταν καθίσταται δυνατό, καὶ τοῦ Μεγάλου Ἁγιασμοῦ (σ’ αὐτὴ τὴν περίπτωση κατόπιν νηστείας), ἐφ’ ὅσον οἱ ἴδιοι ἢ οἱ οἰκεῖοι τους μὲ πίστη τὸ ζητοῦν ἢ τὸν χορηγοῦν γιὰ τὴ θεραπεία τους ἀπὸ τὸν Ἰατρὸ τῶν σωμάτων καὶ τῶν ψυχῶν τους. Ἐπειδὴ ὅμως ἔχουν γίνει πολλὰ ἀτυχήματα καὶ ἐν ἀγνοῖᾳ χύθηκε ἢ καὶ πετάχθηκε μέχρι καὶ σὲ ἀποχέτευση (γεγονὸς ποῦ ἔχει σοβαρὲς πνευματικὲς εὐθύνες καὶ συνέπειες), γι' αὐτὸ συστήνουμε γιὰ λόγους πνευματικῆς ἀσφάλειας νὰ ΜΗ κρατεῖται στὶς οἰκίες τῶν πιστῶν ὁ Μέγας Ἁγιασμός. Ἐὰν ποτὲ χρειαστεῖ, νὰ ζητεῖται ἀπὸ τὸν Ἱερέα τῆς Ἐνορίας. Αὐτὰ γι' αὐτοὺς ποῦ ἐνδεχομένως τηροῦν Μεγάλο Ἁγιασμὸ στὰ σπίτια τους…
Ἐπειδὴ ἡ Ἐκκλησία περιβάλλει τὸ Μέγα Ἁγιασμὸ μὲ μεγάλη εὐλάβεια, τὸν θεωρεῖ «δεύτερόν της Ἁγίας Κοινωνίας» (κῶδιξ Σινὰ 978) ἢ «Σωτήριον ὕδωρ» (Ἅγιος Κύριλλος Ἱεροσολύμων) καὶ γι’ αὐτὸ σὲ ὅλους τους Ι. Ναοὺς διατηρεῖται φιάλη μὲ Μεγάλο Ἁγιασμὸ γιὰ νὰ δίνεται στοὺς ἐμποδιζόμενους ἀπὸ τὴ Θεία Κοινωνία πιστοὺς ἢ γιὰ ἄλλες ποιμαντικὲς ἀνάγκες, χωρὶς νὰ τὸ θεωρεῖ ἰσότιμο μὲ τὴ Θεία Κοινωνία.
Νηστεία πρὶν πιοῦμε τὸ Μεγάλο Ἁγιασμὸ εἴτε τῆς παραμονῆς εἴτε τῆς ἡμέρας τῶν Θεοφανείων δὲν ἀπαιτεῖται (Φουντούλης, ἐρώτ. 221). Τὴν παραμονὴ τῶν Θεοφανείων νηστεύουμε ὄχι γιὰ τὸν Ἁγιασμό, ἀλλὰ γιὰ τὴ μεγάλη αὐτὴ Δεσποτικὴ ἑορτὴ (ὅπως καὶ τὴν παραμονὴ τῶν ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΩΝ καὶ τοῦ ΠΑΣΧΑ). Ἐὰν ὅμως κάποιος ἔχει ἐντολή, κατὰ τὴ διάρκεια τοῦ ἔτους, ἀντὶ γιὰ Θεία Κοινωνία, νὰ κοινωνήσει μὲ τὸ Μεγάλο Ἁγιασμό, τότε πρέπει νὰ νηστεύσει ὅπως καὶ γιὰ τὴν Θεία Κοινωνία…
Βιβλιογραφία: «Ἱεροπραξίες τῆς Ἐκκλησίας μᾶς» π. Γεωργίου Κουγιουμτζόγλου
ΠΗΓΗ:ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΣ-ΟΡΘΟΔΟΞΙΑ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου