5 Φεβ 2025

DSA: Ἕνας χρόνος μὲ τὸν μηχανισμὸ διαδικτυακῆς λογοκρισίας τῆς ΕΕ!

Δρ Νομικῆς Adina Portaru δημοσίευσε ἕνα ἐξαιρετικὸ ἄρθρο ποὺ συμπυκνώνει σύνολη τὴν προβληματικὴ γιὰ τὸν σχετικὰ πρόσφατο Κανονισμὸ τῆς ΕΕ μὲ τὸν τίτλο Digital Services Act (DSA) ποὺ τέθηκε σὲ ἐφαρμογὴ ἀκριβῶς πρὶν ἀπὸ ἕνα χρόνο, τὸν Φεβρουάριο τοῦ 2024!
Τὸ ἐν λόγῳ νομοθέτημα ἦρθε μὲ ἀρκετὲς τυμπανοκρουσίες ἀπὸ τὴν ΕΕ καὶ παρουσιάστηκε ὡς τὸ ἰδανικὸ ἐργαλεῖο ποὺ θὰ φέρει τὴν τάξη στὸν ἄναρχο ψηφιακὸ κόσμο, θὰ προστατεύσει τὴ δημοκρατία καὶ θὰ διαφυλάξει τὰ ἀνθρώπινα δικαιώματα, ἰδίως τὴν ἐλευθερία τῆς ἔκφρασης στὸ διαδίκτυο!
Πίσω ὅμως ἀπὸ αὐτὴ τὴν ἐπιφανειακὴ προσέγγιση ὑποκρύπτονται ὑπερβολές, ἀσάφειες καὶ καταπάτηση θεμελιωδῶν ἐλευθεριῶν στὸν κυβερνοχῶρο.
Ἡ Κομισιὸν ἰσχυρίζεται ὅτι τὸ DSA εἶναι ἀπαραίτητo γιὰ τὴν «προστασία τῆς δημοκρατίας» μέσῳ τῆς ἀντιμετώπισης τῆς λεγόμενης... «παραπληροφόρησης» καὶ τῆς «ρητορικῆς μίσους» στὸ διαδίκτυο. Ὑπόσχεται νὰ δημιουργήσει ἕναν ἀσφαλέστερο διαδικτυακὸ χῶρο καθιστῶντας τὶς ψηφιακὲς πλατφόρμες - ἰδίως τὶς πολὺ μεγάλες διαδικτυακὲς πλατφόρμες (VLOP), ὅπως ἡ Google, ἡ Amazon, ἡ Meta καὶ ἡ X - ὑπεύθυνες γιὰ τὴν τήρηση αὐτῶν τῶν ὅρων.

Ὡστόσο, ἡ ἐφαρμογὴ τοῦ συγκεκριμένου νομοθετικοῦ πλαισίου ἐγείρει σοβαρὲς ἀνησυχίες. Μὲ τὴν ἐντολὴ ἀφαίρεσης τοῦ εὐρέως ὁρισμένου «ἐπιβλαβοῦς» ("harmful") περιεχομένου, ἡ νομοθεσία αὐτὴ θέτει τὶς βάσεις γιὰ εὐρεῖα λογοκρισία, περιορίζοντας τὸν σύννομο λόγο ὑπὸ τὸ πρόσχημα τῆς συμμόρφωσης καὶ τῆς ἀσφάλειας. Τὸ ἀποτέλεσμα εἶναι ἕνα αὐστηρὰ ἐλεγχόμενο διαδίκτυο, ὅπου ἡ ἐλεύθερη ἀνταλλαγὴ ἰδεῶν καταπνίγεται.

Σὲ τελικὴ ἀνάλυση, τὸ DSA ἐπιτρέπει τὴ φίμωση τῶν διαδικτυακῶν ἀπόψεων ποὺ δὲν εἶναι ἀρεστὲς στοὺς κυβερνῶντες. Ἡ ἐλευθερία τοῦ λόγου ὅμως ἀποτελεῖ τὸν ἀκρογωνιαῖο λίθο μιᾶς δημοκρατικῆς κοινωνίας καὶ περιλαμβάνει τὸ δικαίωμα ἔκφρασης ἀντιδημοφιλῶν ἢ ἀκόμα καὶ ἀμφιλεγόμενων ἀπόψεων.

Κατὰ τὴν Adina Portaru τὸ γράμμα καὶ τὸ πνεῦμα τοῦ DSA ἐπιβάλλει στὶς ψηφιακὲς πλατφόρμες νὰ ἐνεργοῦν κατὰ τοῦ «παράνομου περιεχομένου», ἀφαιρῶντας ἢ ἀποκλείοντας τὴν πρόσβαση σὲ τέτοιο ὑλικὸ ἐντὸς συγκεκριμένου χρονικοῦ πλαισίου. Ὡστόσο, ὁ ὁρισμὸς τοῦ «παράνομου περιεχομένου» εἶναι ἰδιαίτερα εὐρύς, περιλαμβάνοντας ἀσαφεῖς ὅρους ὅπως ἡ «ρητορικὴ μίσους» (σημαντικὸ μέρος τῆς ἑστίασης τοῦ DSA).

Λόγῳ τῆς ἀσαφοῦς καὶ ὑποκειμενικῆς φύσης τους, οἱ νόμοι περὶ «ρητορικῆς μίσους» ὁδηγοῦν σὲ ἀσυνεπῆ ἑρμηνεία καὶ ἐπιβολή, βασιζόμενοι περισσότερο στὴν ἀτομικὴ ἀντίληψη παρὰ στὴ σαφῆ καὶ ἀντικειμενικὴ βλάβη. Ἐπιπλέον, ἡ ἔλλειψη ἑνιαίου ὁρισμοῦ σὲ ἐπίπεδο ΕΕ σημαίνει ὅτι αὐτὸ ποὺ θεωρεῖται «παράνομο» σὲ μιὰ χώρα μπορεῖ νὰ εἶναι νόμιμο σὲ μιὰ ἄλλη.

Οἱ ψηφιακὲς πλατφόρμες δὲν ἀφαιροῦν μόνο τὶς ξεκάθαρες παραβιάσεις. Ἔχουν ἐπίσης ἀρχίσει νὰ ἀφαιροῦν λόγο ποὺ θὰ μποροῦσε νὰ χαρακτηριστεῖ ὡς «ἐπιβλαβής». Ἂν δημοσιεύσετε μιὰ πολιτικὴ ἄποψη ἢ μοιραστεῖτε ἕνα tweet ποὺ κάποιοι μπορεῖ νὰ θεωρήσουν προσβλητικό, μπορεῖ νὰ στιγματιστεῖτε ἀπὸ ἕναν ἀλγόριθμο. Γιὰ νὰ ἀποφύγουν τὰ τεράστια πρόστιμα, οἱ πλατφόρμες εἶναι δεδομένο ὅτι θὰ προτιμήσουν νὰ εἶναι μὲ ὑπερβάλλοντα ζῆλο προσεκτικὲς στὴν τήρηση τοῦ DSA καὶ θὰ ἀφαιρέσουν τὴν ἀνάρτησή σας, ἀκόμη καὶ ἂν εἶναι ἀπολύτως νόμιμη.

Ἡ ἀρθρογράφος ὑποστηρίζει ὅτι οἱ πλατφόρμες βασίζονται στὴν αὐτοματοποιημένη ἀπομάκρυνση τῶν «ἐπιβλαβῶν» πληροφοριῶν. Αὐτὰ τὰ ἐργαλεῖα εἶναι εὐρέως γνωστὰ ὅτι εἶναι ἀνακριβῆ, συχνὰ δὲν λαμβάνουν ὑπόψη τὸ πλαίσιο καί, ὡς ἐκ τούτου, στοχοποιοῦν καὶ νόμιμο περιεχόμενο. Καὶ ἂν δὲν εἶναι οἱ ἀλγόριθμοι ποὺ στοχοποιοῦν τὸ περιεχόμενό σας, μπορεῖ νὰ εἶναι οἱ διαδικτυακὲς χρῆστες ποὺ διαφωνοῦν μὲ αὐτὰ ποὺ λέτε.

Οἱ κυρώσεις γιὰ τὴ μὴ συμμόρφωση τῶν ψηφιακῶν πλατφορμῶν μὲ τὸ DSΑείναι ἐξαιρετικὰ αὐστηρές. Σὲ μὴ συμμορφούμενες πλατφόρμες μὲ περισσότερους ἀπὸ 45 ἑκατομμύρια ἐνεργοὺς χρῆστες μπορεῖ νὰ ἐπιβληθεῖ πρόστιμο ἕως καὶ 6% τοῦ παγκόσμιου ἐτήσιου κύκλου ἐργασιῶν τους. Γιὰ τεχνολογικὲς πλατφόρμες ὅπως ἡ Google, ἡ Amazon, ἡ Meta καὶ ἡ X, αὐτὸ σημαίνει ἀρκετὰ δισεκατομμύρια εὐρώ. Ἔτσι, ἀκόμη καὶ οἱ μεγαλύτερες ἑταιρεῖες τεχνολογίας δὲν ἔχουν τὴν πολυτέλεια νὰ μὴν τηροῦν τοὺς κανονισμοὺς τοῦ DSA.

Ἐὰν μιὰ πλατφόρμα ἀποτύχει ἐπανειλημμένα νὰ συμμορφωθεῖ μὲ τὸ DSA, ἡ Κομισιὸν μπορεῖ νὰ ἐπιβάλει προσωρινὴ ἢ μόνιμη ἀπαγόρευση, ἡ ὁποία μπορεῖ νὰ ὁδηγήσει στὸν πλήρη ἀποκλεισμὸ τῆς πλατφόρμας ἀπὸ τὴν ἀγορὰ τῆς ΕΕ. Γιὰ τὶς πλατφόρμες ποὺ ἐξαρτῶνται σὲ μεγάλο βαθμὸ ἀπὸ τὴν ἀγορὰ αὐτή, αὐτὸ θὰ σήμαινε τὴν ἀπώλεια τῆς πρόσβασης σὲ μιὰ ἀπὸ τὶς μεγαλύτερες ψηφιακὲς ἀγορὲς τοῦ κόσμου.

Ἀρκετοὶ εὐρωβουλευτὲς οἱ ὁποῖοι ἀρχικὰ τάχθηκαν ὑπὲρ τῆς νομοθεσίας, ἐξέφρασαν σοβαρὲς προσφάτως ἀντιρρήσεις γιὰ τὸ DSA, ἐνῷ ὁρισμένοι ζήτησαν τὴν ἀναθεώρηση ἢ τὴν ἀκύρωσή του. Σημαντικὸ σημεῖο διαφωνίας ἦταν ἡ πιθανότητα γι’ αὐτὸ ποὺ ὀνόμασαν «σκιώδη ἀπαγόρευση περιεχομένου» ("shadow content banning"), δηλ. ἀφαίρεση περιεχομένου χωρὶς ἐπαρκῆ διαφάνεια.

Αὐτὸ περιλαμβάνει περιπτώσεις στὶς ὁποῖες οἱ χρῆστες ἐνδέχεται νὰ μὴ γνωρίζουν γιατί ἀπαγορεύτηκε τὸ ἀναρτηθὲν περιεχόμενό τους, σὲ ποιά νομικὴ βάση ἢ πῶς μποροῦν νὰ ἀσκήσουν ἔφεση κατὰ τέτοιων ἀποφάσεων. Τὶς περισσότερες φορές, τοὺς μένει μόνο μιὰ γενικὴ ἀπάντηση τῆς τεχνητῆς νοημοσύνης καὶ καμία ἐξήγηση.

Ἡ Adina Portaru στὸ ἐκτενὲς ἄρθρο της καταλήγει ὅτι οἱ μηχανισμοὶ ἐπιβολῆς τῆς νομοθεσίας τῆς ΕΕ γιὰ τὶς ψηφιακὲς ὑπηρεσίες εἶναι γεμᾶτοι ἀσάφειες. Ὅροι ὅπως «παραπληροφόρηση» καὶ «ρητορικὴ μίσους» εἶναι πολὺ εὑρεῖς καὶ ἀσαφεῖς γιὰ νὰ χρησιμεύσουν ὡς κατάλληλη βάση γιὰ τὴ φίμωση τοῦ διαδικτυακοῦ λόγου. Αὐτοὶ οἱ ὅροι εἶναι πολὺ εὔκολο νὰ χρησιμοποιηθοῦν ὡς λογοκριτικὰ ἐργαλεῖα, ἐπιτρέποντας στοὺς ἐξουσιαστὲς νὰ ἀστυνομεύουν τὸν διάλογο καὶ νὰ καταστέλλουν τὴ διαφωνία στὸ ὄνομα τῆς ἀσφάλειας.

Τὸ DSA, ἀσκῶντας ὑπερβολικὴ πίεση στὶς πλατφόρμες νὰ μετριάσουν τὸ περιεχόμενο, κινδυνεύει νὰ δημιουργήσει ἕνα διαδίκτυο ποὺ θὰ κυβερνᾶται ἀπὸ τὸ φόβο, τὸ φόβο τῶν προστίμων, τὸ φόβο τῶν ἀπαγορεύσεων καὶ τὸ φόβο τῆς ἔκφρασης τῶν ἀπόψεων. Ἂν ἐπιτραπεῖ στὸ DSA νὰ καταπνίξει τὸν ἀνοιχτὸ διάλογο καὶ νὰ καταστείλει τὴ νόμιμη συζήτηση, θὰ ὑπονομεύσει τὶς ἴδιες τὶς δημοκρατικὲς ἀρχὲς ποὺ ἰσχυρίζεται ὅτι προστατεύει.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΟΛΟΚΛΗΡΟ ΤΟ ΑΡΘΡΟ ΤΗΣ ΔΡ ADINA PORTARU ΕΔΩ

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

ΚΑΝΤΕ ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ ΤΟΥ ΙΣΤΟΛΟΓΙΟΥ ΜΑΣ.