Ἡ πρὸς τὸν πλησίον ἀγάπη

Φωτό Ρωμαίικου Ὁδοιπορικοῦ

Τοῦ πρωτοπρεσβυτέρου π. Διονυσίου Τάτση

Ἡ ἀγάπη πρὸς τὸν πλησίον εἶναι βασικὸ καθῆ­κον κάθε χριστιανοῦ. Πολλοὶ ὅμως διερωτῶνται πῶς πρέπει νὰ ἐκδηλώνεται. Εἶναι μόνο προσ­φορὰ χρημάτων; Καὶ ὅποιος δὲν ἔχει χρήματα, τί ἄλλο μπορεῖ νὰ κάνει; Ἡ ἀγάπη πρωτίστως πρέπει νὰ εἶναι γενική, ὅπως ἔλεγε ὁ ἅγιος Παΐσιος. Ἡ ἀγάπη δὲν κάνει διακρίσεις, δὲν ἀποκλείει κανένα. Ἁπλῶς μπορεῖ νὰ ἐκδηλώνεται μὲ διαφορετικὸ τρόπο στὸν καθένα, γιατί δὲν ἔχουν ὅλοι οἱ ἄνθρωποι τὶς ἴδιες ἀνάγκες. Ἄλλοι στεροῦνται τὰ ὑλικὰ ἀγαθὰ, γιὰ νὰ ζήσουν καὶ ἄλλοι τὰ πνευματικὰ, γιὰ νὰ προοδεύσουν στὴν ἐν Χριστῷ ζωή. Γενικὰ ὅμως ὅλοι ἀνεξαιρέτως οἱ ἄνθρωποι ἔχουν ἀνάγκες. Ὁπότε ἔχουμε...

πάντα μπροστὰ μας τὸ καθῆκον τῆς πρὸς τὸν πλησίον ἀγάπης. Ὅταν εὐαισθητοποιηθοῦν οἱ περισσότεροι ἄνθρωποι στὸ θέμα αὐτό, θὰ συμβαίνει τὸ ἑξῆς ἀξιοθαύμαστο: Ἐκεῖνος ποὺ θὰ ἐκδηλώνει τὴν ἀγάπη του πρὸς τὸν πλησίον, θὰ γίνεται ὁ πλησίον κάποιου ἄλλου ἀδελφοῦ. Μὲ τὸν τρόπο αὐτὸ θὰ δημιουργεῖται ἕνα πλέγμα ἀγάπης, τὸ ὁποῖο θὰ ἱκανοποιεῖ πολλὲς ἀνάγκες, χωρὶς νὰ δημιουργοῦνται ἄλλες. Θὰ ξεκαθαρίζουν καὶ τὰ συναισθήματα μεταξὺ τῶν ἀνθρώπων καὶ θὰ μειώνονται οἱ διαφορὲς καὶ οἱ ὀξύτητες.

Ὁ ἅγιος Νικόλαος Βελιμίροβιτς ἀναφέρει ὡς βασικὰ ἔργα τῆς ἀγάπης πρὸς τὸν πλησίον τὰ ἑξῆς: Ἡ ἐλεημοσύνη, ἡ συγχώρηση τῶν προσ­βολῶν, ἡ προσευχὴ γιὰ τοὺς ἄλλους, ἡ ὑποστήριξη τῶν ἀδύναμων, ἡ ἐλάττωση τῆς περηφάνειας, ἡ προειδοποίηση τῶν ἀδίκων, ἡ διδασκαλία τῶν ἀμαθῶν, ἡ ἀπόκρυψη τῶν μειονεκτημάτων τῶν ἄλλων ἀνθρώπων, ὁ ἔπαινος τῶν ἀρετῶν τῶν ἄλλων ἀνθρώπων, ἡ ὑπεράσπιση τῶν ἀδύναμων καὶ ἡ διάθεση αὐτοθυσίας γιὰ τοὺς ἄλλους».

Ὁ ἱερὸς Χρυσόστομος ἀναφερόμενος στὴν ἀγάπη πρὸς τὸν πλησίον, λέγει: «Τέτοιο πρᾶγμα εἶναι ἡ ἀγάπη· ἄγρυπνη καὶ γεμάτη φροντίδα γιὰ τοὺς ἄλλους. Καὶ ὅσοι ἀγαποῦν, δὲν φέρνουν συν­εχῶς στὸ νοῦ τους μόνον ἐκείνους ποὺ ἀγαποῦν, ἀλλὰ καὶ ὅσα ὑποσχέθηκαν νὰ τοὺς δώσουν τὰ θυμοῦνται συχνότερα ἀπὸ ἐκείνους ποὺ πρόκειται νὰ τὰ ἀπολαύσουν».

Προσεκτικοὶ πρέπει νὰ εἶναι οἱ χριστιανοὶ καὶ στὶς ὑποσχέσεις ποὺ δίνουν στοὺς ἀνθρώπους ποὺ στεροῦνται. Νὰ ἀποφεύγουν τὶς μεγάλες ὑποσχέσεις, ὅταν γνωρίζουν ὅτι δὲν μποροῦν νὰ τὶς κάνουν πράξεις. Εἶναι προτιμότερο νὰ ὑπόσχονται λίγα καὶ νὰ δίνουν πολλά, παρὰ νὰ ὑπόσχονται πολλὰ καὶ νὰ δίνουν ἐλάχιστα ἢ νὰ μὴ θυμοῦνται κἄν τί ὑποσχέθηκαν. Οἱ περισσότεροι ἄνθρωποι θεωροῦν τὶς ἀνεκπλήρωτες ὑποσχέσεις ὡς ψέματα καὶ ἀντιπαθοῦν αὐτοὺς ποὺ τὶς χρησιμοποιοῦν μόνο πρὸς ἐντυπωσιασμό. Ἔχουμε πολλὰ τέτοια παραδείγματα καὶ στὸν ἱερὸ χῶρο τῆς Ἐκκλησίας μὲ πρωταγωνιστὲς τοὺς νέους μητροπολίτες καὶ τοὺς κοσμικόφρονες κληρικούς. Ρητορεύουν ἀπὸ τὸν ἄμβωνα ὄχι, γιὰ νὰ δίνουν οἱ ἴδιοι, ἀλλὰ γιὰ νὰ τοὺς δίνουν οἱ ἄλλοι! Ἀντιστρέφονται οἱ ὅροι. Ἀλλὰ στὴν περίπτωση αὐτὴ δὲν μιλᾶμε γιὰ ἀγάπη πρὸς τὸν πλησίον, ἀλλὰ ἐκμετάλλευση τοῦ πλησίον!

Κλείνοντας τοῦτο τὸ κείμενο, θαυμάζω τὴν εὐρυχωρία τῆς ἀγάπης τοῦ ἱεροῦ Χρυσοστόμου καὶ εὔχομαι ὅλοι νὰ τὴν ἀποκτήσουμε: «Ἂν ἦταν δυνατὸν νὰ σχίσω τὴν καρδία μου καὶ νὰ σᾶς τὴ δείξω, θὰ βλέπατε ὅτι ὅλοι σας χωρᾶτε μέσα σ’ αὐτὴ μὲ μεγάλη ἄνεση, καὶ γυναῖκες καὶ παιδιὰ καὶ ἄνδρες· γιατί εἶναι τέτοια ἡ δύναμη τῆς ἀγάπης, ὥστε κάνει τὴν ψυχὴ εὐρυχωρότερη ἀπὸ τὸν οὐρανό».