11 Δεκ 2022

Ἔρευνα: Τό Facebook ἐπιδιώκει πλέον νά διαβάζει τό μυαλό μας

Ἀπό καιρό τώρα τό Facebook ἔχει πάψει νά ἀρκεῖται στό νά γνωρίζει ἁπλῶς ποῦ βρισκόμαστε, μέ ποιόν εἴμαστε καί τί κάνουμε. Δέν τοῦ φθάνει νά ἀναγνωρίζει τίς προσωπικές μας προτιμήσεις καί τίς δραστηριότητές μας. Αὐτές μπορεῖ νά τίς γνωρίζει κάθε τεχνολογική ἐφαρμογή πού βασίζεται στά likes μας, στόν ποιόν ἀκολουθοῦμε κι ἐπικοινωνοῦμε καί στό τί ἀγοράζουμε.

Ἐπίσης ὅλες αὐτές οἱ ἐφαρμογές καί τά δίκτυα μποροῦν νά ἀκούσουν τί λέμε στό τηλέφωνό μας. Οἱ ἐφαρμογές αὐτές συγκεντρώνουν τά δεδομένα γιά τό τί λέμε καί τί... κάνουμε, τά ὁμαδοποιοῦν καί τά πωλοῦν σέ ὅποια ἑταιρεία πλειοδοτήσει.

Ὅμως ἀκόμη ὑπάρχει ἕνα ὅριο, πέραν τοῦ ὁποίου δέν ἔχουν κατορθώσει ὅλες οἱ τεχνολογίες καί οἱ ἑταιρεῖες τους νά διεισδύσουν: τό ἀνθρώπινο μυαλό. Φαντάζεται κανείς τί θά γινόταν ἐάν κάποια ἑταιρεία κατόρθωνε νά διαβάζει τό μυαλό μας καί νά ἀποκομίζει κέρδη ἀπό τίς πληροφορίες πού ἀντλεῖ ἀπό μέσα του; Αὐτός μοιάζει νά εἶναι ὁ ἑπόμενος στόχος τοῦ Facebook.

Ἡ ἑταιρεία πού ἵδρυσε ὁ Μάρκ Ζούκερμπεργκ ἔχει ἀρχίσει νά χρηματοδοτεῖ διάφορες ἔρευνες πού ἀναπτύσσουν «ἀποκωδικοποιητές ὁμιλίας», ἱκανούς νά ἐντοπίσουν τί βούλονται νά ποῦν τά ἀνθρώπινα ὑποκείμενα μέσῳ τῶν ἐγκεφαλικῶν τους μηνυμάτων, τονίζεται σέ ἄρθρο πού δημοσιεύεται σέ μπλόγκ τοῦ ἴδιου τοῦ Facebook.

Μία ἀπό τίς μελέτες, πού χρηματοδοτεῖται ἀπό τή διαδικτυακή ἐφαρμογή καί ἐπικεφαλῆς τῆς εἶναι ἐπιστήμονες τοῦ Πανεπιστημίου τῆς Καλιφόρνιας, στό Σάν Ντιέγκο, δημοσιεύθηκε μάλιστα πρόσφατα στό περιοδικό Nature Communications. Ἡ ἔρευνα ἑστιάζεται στό πώς μποροῦμε νά χρησιμοποιοῦμε μηχανές μόνο μέ τή σκέψη μας. Γιά τόν σκοπό αὐτόν, ἔχουν σχεδιασθεῖ μηχανισμοί πού «διαβάζουν» τά ἐγκεφαλικά μηνύματα καί προσπαθοῦν νά ταυτοποιήσουν τί εἶναι ἐκεῖνο πού προτίθεται νά πεῖ τό ἀνθρώπινο ὑποκείμενο.

Ὅπως σχολιάζει σχετικά τό ΜΙΤ (Τεχνολογικό Ἰνστιτοῦτο τῆς Μασαχουσέτης), «οἱ ἐρευνητές τοποθέτησαν πλάκες μέ ἠλεκτρόδια στόν ἐγκέφαλο τῶν ἐθελοντῶν. Κατόπιν τούς ἔθεσαν μία σειρά ἀπό ἐρωτήσεις, ἀπαιτῶντας ἀπό τά ὑποκείμενα τίς ἔρευνας νά δίνουν ἁπλές ἀπαντήσεις. Ὅπως γιά παράδειγμα 'προτιμᾶς ἕνα πιάνο, ἤ ἕνα βιολί;'. Τό σύστημα προσπαθοῦσε νά ἐντοπίσει τόσο τήν ἐρώτηση, ὅσο καί τήν ἀπάντηση».

Μολονότι τά ἀποτελέσματα τῆς ἔρευνας βρίσκονται ἀκόμη στό πρώιμο στάδιό τους, οἱ ἐρευνητές συμπέραναν πώς «ἡ ἐγκεφαλική δραστηριότητα πού καταγράφηκε ἐνόσῳ οἱ ἄνθρωποι μιλοῦσαν θά μποροῦσε νά χρησιμοποιηθεῖ γιά νά ἀποκωδικοποιηθεῖ σχεδόν ταυτόχρονα αὐτό πού λέει καί νά μεταφράζεται σέ κείμενο στήν ὀθόνη ἑνός ὑπολογιστῆ».

Τό ἴδιο τό Facebook διαβεβαιώνει πώς ἐάν ἡ μηχανή ἦταν ἱκανή νά ἀναγνωρίσει μόνον κάποιες νοητικές ἐντολές, ὅπως «ἔναρξη», «ἐπιλογή» καί «διαγραφή», ἤδη αὐτό θά ἀρκοῦσε γιά νά ἐγκαταστήσει νέες μορφές διάδρασης τῶν ὑποκειμένων μέ τίς ἐφαρμογές.

Στό ἐπίσημο μπλόγκ του, τό Facebook ὑποστηρίζει πώς στόχος του εἶναι νά δημιουργήσει μία νέα καί μή ἐπεμβατική διεπαφή (interface), ἡ ὁποία θά ἐπιτρέπει στούς χρῆστες νά γράφουν ἄμεσα χρησιμοποιῶντας τή σκέψη τους, «φανταζόμενοι πώς μιλοῦν οἱ ἴδιοι». Πηγαίνοντας ἕνα βῆμα παραπέρα, τό Facebook ἐπιδιώκει νά ἀναπτύξει ἕνα φορητό ἀκουστικό, πού θά ἐπιτρέπει στούς χρῆστες νά χρησιμοποιοῦν τίς σκέψεις τους γιά νά ἐλέγχουν τήν μουσική, ἤ νά διαδρούν μέ τήν εἰκονική πραγματικότητα. Γιά τήν ἐπίτευξη αὐτοῦ τοῦ στόχου, τό μέσο κοινωνικῆς δικτύωσης ἔχει χρηματοδοτήσει ἔρευνες γιά συστήματα πού «ἀκροῶνται» τόν ἐγκέφαλο ἔξω ἀπό τό κρανίο μέσῳ ὀπτικῶν ἰνῶν, ἤ λέϊζερ, τά ὁποῖα μετροῦν τίς ἀλλαγές στή ροή τοῦ αἴματος—εν εἴδει φορητοῦ μηχανήματος μαγνητικῆς τομογραφίας.

Φυσιολογικά ἐδῶ ἐνσκήπτει ἕνα ἐρώτημα. Τί θά κάνει τό Facebook μέ τίς πληροφορίες αὐτές;

Ἡ ἐπίσημη ἐκδοχή εἶναι πώς στόχος τῆς ἑταιρείας εἶναι ἁπλῶς νά βελτιώσει τή διάδραση μεταξύ μηχανῆς καί ἀνθρώπου. Ὅμως ποιό εἶναι τό τίμημα π.χ. τῆς ἐνεργοποίησης μέσῳ τῆς σκέψης του τῆς μουσικῆς πού θέλει τό ὑποκείμενο νά ἀκούσει; Εἶναι ὅτι ἡ ἑταιρεία θά μπορεῖ νά ἐπεξεργάζεται τά ἐγκεφαλικά κύματα πού ἐκπέμπονται ἐνῶ κάποιος περπατᾶ. Μέ αὐτά τά μηχανήματα, τό Facebook θά μπορεῖ νά ἐντοπίζει καί νά μεταφράζει τά μηνύματα τοῦ ἐγκεφάλου, ὅποιες καί νά εἶναι οἱ σκέψεις τοῦ ὑποκειμένου. Αὐτό θά τοῦ προσπόριζε ἀκόμη περισσότερες πληροφορίες ἀπό αὐτές πού ἤδη διαθέτει καί σέ πολύ πιό ἄμεσο χρόνο. Δέν θά χρειάζεται νά περιμένει τίς ἀντιδράσεις ἀπό μία δημοσίευση, ἀλλά ἁπλῶς θά ἐντοπίζει ποιά εἶναι ἡ ἀντίδραση τοῦ ἴδιου τοῦ μυαλοῦ μας σέ αὐτή. Οὐσιαστικά, ἀνάμεσα στόν χρήστη καί τό μέσο κοινωνικῆς δικτύωσης δέν θά ὑπάρχει πλέον κανένα μυστικό.

«Εἶναι ἕνα ἀπό τά πρῶτα τρανταχτά παραδείγματα του ὅτι ἕνας γίγαντας τῆς τεχνολογίας ἐπιδιώκει νά ἀντλήσει δεδομένα ἄμεσα ἀπό τό μυαλό τῶν ἀνθρώπων», τονίζεται στό MIT Technology Review. Στό ἴδιο δημοσίευμα, ἡ καθηγήτρια καί εἰδική στή νευρο-ἠθική τοῦ Πανεπιστημίου Ντιουκ Νίτα Φάραχανι, διαπιστώνει πώς «βρισκόμαστε στό σημεῖο του νά διαβοῦμε τό ἔσχατο ὅριο τῆς ἰδιωτικῆς ζωῆς μᾶς χωρίς νά διαθέτουμε κανένα μέσο προστασίας». Ἤ ἀπηχῶντας τόν Μισέλ Φουκώ, ὁ πλήρης «βιοπολιτικός» ἔλεγχος τῆς ἀνθρώπινης ζωῆς καί τῆς κοινωνίας, βρίσκεται ἤδη πρό τῶν πυλῶν.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

ΚΑΝΤΕ ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ ΤΟΥ ΙΣΤΟΛΟΓΙΟΥ ΜΑΣ.