Ὁ ἐκχριστιανισμός τῶν Σλαβικῶν λαῶν εἶναι ἕνα ἀπό τά σημαντικότερα γεγονότα, τόσο γιά τήν Ἐκκλησία, ὅσο καί γιά τήν πολιτική ἱστορία. Ἡ μεγάλη ὁμοεθνία τῶν Σλάβων ἄφησαν πίσω τους τό βάρβαρο καί εἰδωλολατρικό παρελθόν καί ἐντάχτηκαν στόν πολιτισμένο κόσμο καί τό σπουδαιότερο: γνώρισαν τή σώζουσα ἀλήθεια τοῦ Εὐαγγελίου, χάρις στούς δύο μεγάλους ἄνδρες, τούς ἁγίους Θεσσαλονικεῖς ἀδελφούς Κύριλλο καί Μεθόδιο.
Ἔζησαν τον 9ου αἰῶνα. Ἦταν δύο ἀπό τά ἑπτά παιδιά ὀνομαστῆς οἰκογένειας τῆς Θεσσαλονίκης. Ὁ πατέρας τους Λέων ὁ δρουγγάριος, εὐσεβής ἄνθρωπος, κατεῖχε ὑψηλή... στρατιωτική θέση. Φρόντισε νά δώσει σπουδαῖα μόρφωση στά παιδιά του καί νά τά τοποθετήσει σέ ἀνώτερες κρατικές θέσεις.
Ὁ Κύριλλος (Κωνσταντῖνος ἦταν τό κοσμικό του ὄνομα), γεννήθηκε τό 827. Σπούδασε στήν Κωνσταντινούπολη, χειροτονήθηκε ἱερέας καί ἔφτασε στό βαθμό τοῦ ἐπισκόπου. Παράλληλα δίδαξε στά ἐκεῖ ὀνομαστά πανεπιστήμια Φιλολογία, Φιλοσοφία καί Θεολογία. Γνώριζε τή σλαβική, τήν ἑβραϊκή, τή συριακή καί τήν ἀραβική γλῶσσα, τίς ὁποῖες χρησιμοποίησε στό κατοπινό ἱεραποστολικό του ἔργο.
Ὁ Μεθόδιος (Μιχαήλ ἦταν τό κοσμικό του ὄνομα), γεννήθηκε τό 815. Ἔκαμε καί αὐτός λαμπρές σπουδές καί ξεκίνησε τήν καριέρα του ὡς ἀνώτατος στρατιωτικός διοικητής τῆς Θεσσαλίας. Ἀλλά ἀργότερα παραιτήθηκε ἀπό τό ἀξίωμά του, ἀποσύρθηκε σέ μοναστήρι στόν Ὄλυμπο, ὅπου ἐκάρη μοναχός.
Βρισκόμαστε μέ μιά ἐποχή πού τό Βυζάντιο βρίσκεται στό ἀπόγειο τῆς δυνάμεώς του. Ἡ βυζαντινή δόξα εἶχε φτάσει ὡς τούς βαρβάρους, οἱ ὁποῖοι θαύμαζαν τόν βυζαντινό πολιτισμό.
Τό 863 ὁ Σλάβος ἡγεμόνας τῆς Μοραβίας Ρατισλάβος ζήτησε ἀπό τόν βυζαντινό αὐτοκράτορα Μιχαήλ Γ΄ καί τόν Πατριάρχη Φώτιο νά στείλουν ἱεραποστόλους γιά νά ἐκχριστιανίσουν το λαό του καί νά υἱοθετήσουν τόν πολιτισμό τῶν βυζαντινῶν. Τόσο ὁ αὐτοκράτορας Μιχαήλ, ὅσο καί ὁ ἅγιος Φώτιος ἐπέλεξαν τούς δύο ἀδελφούς νά ἀναλάβουν τό δύσκολο αὐτό ἔργο. Ἐκεῖνοι δέχτηκαν μέ χαρά καί προθυμία, διότι θεώρησαν τήν ἀποστολή τους ὡς κλήση τοῦ Θεοῦ γιά τή σωτηρία τῶν Σλάβων, οἱ ὁποῖοι βρισκόταν στό σκοτάδι τῆς πλάνης. Ἀλλά καί νά τούς καταστήσουν φίλους τῆς αὐτοκρατορίας, σταματῶντας τίς ληστρικές ἐπιδρομές τους στά βόρεια σύνορά της.
Ἡ πρώτη ἐνέργειά τους ἦταν νά δημιουργήσουν ἀλφάβητο, γιά νά προσεγγίσουν εὐκολότερα τούς ἀμαθεῖς αὐτούς λαούς. Ὁ μεγαλοφυής Κύριλλος ἐφηῦρε ἀλφάβητο, στηριζόμενο στό ἑλληνικό καί ἀποδίδοντας τούς φθόγγους τῆς σλαβικῆς γλώσσας. Ἡ γραφή του ὀνομάστηκε Κυριλλική, πρός τιμή τοῦ Κυρίλλου καί ἀποτέλεσε ὡς τά σήμερα τό ἀλφάβητο ὅλων τῶν σλαβικῶν λαῶν. Ὀνομάστηκε Γλαγολιτικό, στό ὁποῖο μετέφρασαν τήν Ἁγία Γραφή καί πολλά θεολογικά καί λειτουργικά βιβλία τῆς Ἐκκλησίας.
Ἔχοντας τήν στήριξη τῶν βυζαντινῶν καί τοῦ Ρατισλάβου, ἐργάστηκαν μέ πρωτοφανῆ ζῆλο καί σέ σύντομο χρόνο ἐκχριστιάνισαν τοῦ Μοραβούς καί ἄλλους λαούς τῆς Κεντρικῆς Εὐρώπης. Ἀλλά αὐτό δέν ἄρεσε στούς βάρβαρους Φράγκους, οἱ ὁποῖοι εἶχαν ἀσπασθεῖ τό λατινικό δόγμα, καί εἶχαν υἱοθετήσει κακόδοξες πίστεις, ὅπως τήν αἵρεση τοῦ φιλιόκβε, διότι ἔβλεπαν ὡς ἀπειλή τήν ἐπιρροή τῶν βυζαντινῶν στίς κτήσεις τους. Παράλληλα προκάλεσαν τήν ὀργή καί τή ζήλια τῶν Λατίνων κληρικῶν, διότι καί ἐκεῖνοι ἔβλεπαν νά περιορίζεται ἡ ἐξουσία τους στά μέρη ἐκεῖνα. Ἐπιπλέον ἔβλεπαν μέ καχυποψία τήν ἀλλαγή ἐθίμων τῶν χριστιανῶν, οἱ ὁποῖοι ἀρέσκονταν νά ἀκολουθοῦν πλέον τά βυζαντινά. Ἄς μήν ξεχνᾶμε πώς τήν ἴδια ἐποχή ἔχουμε τό πρῶτο, ἐπί ἱεροῦ Φωτίου σχίσμα, μέ τήν Ἐκκλησία τῆς Ρώμης, ἡ ὁποία ἄρχισε νά δηλητηριάζει τίς σχέσεις τῶν δύο Ἐκκλησιῶν. Τό ἀποτέλεσμα ἦταν οἱ ἐντάσεις καί οἱ διώξεις τῶν δύο ἱεραποστόλων ἀπό τούς ψευδάδελφους χριστιανούς.
Τό 868 ἀναγκάστηκαν νά μεταβοῦν στή Ρώμη γιά νά ἀπολογηθοῦν στόν πάπα Ἀνδριανό Β΄, κατηγορούμενοι ὅτι παρέβαιναν τό λατινικό δόγμα, ἐπειδή εἶχαν εἰσάγει τή σλαβική γλῶσσα στή λατρεία, ἐνῶ ἦταν ὑποχρεωμένοι νά χρησιμοποιοῦν μόνο τρεῖς γλῶσσες, ἡ ἑβραϊκή, ἡ ἑλληνική καί ἡ λατινική. Ὁ Κύριλλος καί ὁ Μεθόδιος ὑποστήριξαν μέ σθένος πώς οἱ γλῶσσες εἶναι ἀνθρώπινα κατασκευάσματα καί πώς ὅλοι οἱ λαοί ἔχουν τό δικαίωμα νά ἀκοῦνε το λόγο τοῦ Θεοῦ καί νά τελεῖται ἡ λατρεία τους στή μητρική τους γλῶσσα καί στήν κουλτούρα τους. Ὁ Πάπας πείστηκε καί εὐλόγησε τίς μεταφράσεις καί δικαίωσε τούς δύο βυζαντινούς ἱεραποστόλους. Μάλιστα τέλεσε ὁ ἴδιος, μέ συλλειτουργούς του τόν Κύριλλο καί Μεθόδιο, λειτουργία στή σλαβική γλῶσσα, ἀναγνωρίζοντάς την καί ἐπίσης καταδίκασε ὡς κακόδοξους (τριγλωσσίτες), ὅσους ἀπέκλειαν καί ἄλλες γλῶσσες ἀπό τή θεία λατρεία.
Ὁ Κύριλλος (Κωνσταντῖνος) κατά τήν παραμονή του στή Ρώμη ἀρρώστησε καί κοιμήθηκε τό Φεβρουάριο τοῦ 869, ἀφοῦ προηγουμένως ἔλαβε τό μοναχικό σχῆμα καί τό μοναχικό ὄνομα Κύριλλος. Ἐτάφη μέ τιμές στήν περίφημη βασιλική τοῦ Ἁγίου Κλήμεντα, ὅπου σώζεται μέχρι σήμερα τό τάφος του. Τό ἔργο του στούς Σλάβους τό συνέχισε ὁ Μεθόδιος, ἐν μέσῳ ἀφόρητων διώξεων, φυλακίσεων καί ταλαιπωριῶν ἀπό τούς Φράγκους καί του Λατίνους, παρ' ὅλη τή στήριξη πού εἶχε ἀπό τόν Πάπα. Εἶχε χειροτονηθεῖ ἐπίσκοπος Σιρμίου. Κοιμήθηκε στίς 6 Ἀπριλίου τοῦ 885. Ἡ μνήμη τους ἑορτάζεται ἀπό κοινοῦ στίς 11 Μαΐου.
Οἱ ἅγιοι Κύριλλος καί Μεθόδιος, οἱ φωτιστές τῶν Σλάβων ἀνήκουν χωρίς ἀμφιβολία στίς κορυφαῖες προσωπικότητες τῆς παγκόσμιας ἱστορίας. Φώτισαν, μέ τό σωτήριο μήνυμα τοῦ Εὐαγγελίου, τούς εὑρισκομένους στό στά σκοτάδια τῆς πλάνης λαούς Κεντρικῆς Εὐρώπης καί ταυτόχρονα τούς ἐκπολίτισαν, μεταλαμπαδεύοντας σ' αὐτούς τόν θαυμαστό βυζαντινό πολιτισμό. Δίκαια οἱ ἀδελφοί μας Σλάβοι τιμοῦν μέ ἰδιαιτερότητα του δύο μεγάλους ἄνδρες καί θεωροῦν ἐμᾶς τούς Ὀρθοδόξους Ἕλληνες ὡς φωτιστές τους. Ἰδού ὁ σωστικός καί ἐκπολιτιστικός ρόλος τῆς Ἐκκλησίας μας στόν κόσμο, πού δέν εἶναι σέ θέση νά δοῦν οἱ πνευματικά κοντόφθαλμοι σύγχρονοί μας ἐπικριτές Της!
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου