Ὁ Χατζηχρῆστος στοῦ Μακρυγιάννη

Κατά τήν μάχη στοῦ Μακρυγιάννη τίς πρῶτες μέρες τοῦ Δεκέμβρη τοῦ 1944 κρίθηκε ἡ τύχη τῆς Ἀθήνα. Μία μάχη πού δέν θά ἔπρεπε νά ἔχει γίνει, μία μάχη πού χωρίς τήν παρέμβαση τῶν ξένων θά εἶχε ἀποφευχθεῖ, ἀλλά μία μάχη πού κράτησε τήν Ἑλλάδα ἐλεύθερη. Βλέποντας πάλι τήν κάτοψη τοῦ στρατοπέδου τῆς χωροφυλακῆς στοῦ Μακρυγιάννη τό μάτι πέφτει στίς ὁδούς πού τό περικλείουν. Ἰδίως στήν ὁδό Χατζηχρήστου. «Γιατί;» θά διερωτηθεῖ κανείς. Πράγματι, σέ ὅσους νομίζουν ὅτι ἡ ὁδός κάτω ἀπό τό μουσεῖο τῆς Ἀκρόπολης σήμερα, κάτω ἀπό τό στρατόπεδο τῆς Χωροφυλακῆς τότε φέρει τό ὄνομα τοῦ γνωστοῦ κωμικοῦ, δέν προκαλεῖται κανένας συνειρμός. Ἀλλά ὅταν κανείς μάθει τό ὄνομα ποιανοῦ Χατζηχρήστου φέρει... ἡ ὁδός αὐτή, τότε ἀρχίζουν οἱ ἱστορικοί συνειρμοί. 

Μιᾶς καί εἴμαστε στά 200 χρόνια ἀπό τήν Ἑλληνική Ἐπανάσταση, ἄς τό πάρει τό ποτάμι. Ἡ συγκεκριμένη ὁδός, ὅπως καί ὅλες οἱ ὁδοί γύρω ἀπό τό Μουσεῖο σήμερα καί κάτω πρός τό Κουκάκι, φέρει τό ὄνομα ἑνός ἀγωνιστή τοῦ 1821. Πρόκειται γιά τόν Χατζηχρῆστο Ντόγκοβιτς, τόν τεράστιο ὀρθόδοξο μαχητή τῆς Ἐπανάστασης, ὁ ὁποῖος γεννήθηκε στό Βελιγράδι. Ὁ πατέρας καί ὁ μεγάλος ἀδελφός του σκοτώθηκαν ἀπό τούς Τούρκους κατά τήν πρώτη φάση τῆς Ἐπανάστασης τῶν Ὀρθοδόξων (ἡ δεύτερη φάση αὐτῆς ἦταν ἡ Ἐπανάσταση τοῦ 1821) πού ὀργάνωσαν οἱ Ὑψηλάντηδες καί τήν ὁποία χρησιμοποίησαν οἱ Ρῶσοι, αὐτήν πού οἱ δυτικοί ἱστορικοί μετά μᾶς ἐπέβαλαν νά ἀποκαλοῦμε Σερβική Ἐπανάσταση. 

Ὁ Χατζηχρῆστος διέφυγε μικρό παιδί μέ τήν μητέρα του καί μετά ἀπό ἀπίστευτη περιπλάνηση καί πολλές ἀτυχίες κατέληξε στήν Μ. Ἀνατολή, πέρασε ἀπό τά Ἱεροσόλυμα (ἐξοῦ καί τό Χατζής) γιά νά καταλήξει σκλάβος τοῦ Χουρσίτ πασᾶ, τοῦ διοικητῆ μετέπειτα τῆς Τριπολιτσᾶς. Ἐκεῖ, ὁ Χατζηχρῆστος αὐτομόλησε στίς ἑλληνικές δυνάμεις μέ τήν ἔναρξη τῆς πολιορκίας καί πῆρε μέρος τόσο στήν πολιορκία ὅσο καί στήν ἅλωση τῆς πόλης. Μετά, πολέμησε σέ διάφορες μάχες στήν Πελοπόννησο καί τήν Στερεά συγκροτώντας δικό του σῶμα ἀπό σλαβόφωνους ἱππεῖς. Στήν Ἐθνοσυνέλευση τοῦ 1843-4 μετεῖχε ὡς ἀντιπρόσωπος Θρακῶν, Σέρβων καί Βουλγάρων, καθώς μέχρι τότε οἱ καλοί μας φίλοι οἱ Ἀγγλογάλλοι δέν μᾶς εἶχαν πείσει νά ἐγκαταλείψουμε τήν ἀρχική ἰδέα τῆς Ἐπαναστάσεως, πού δέν ἦταν ἄλλη ἀπό τήν ἀπελευθέρωση ὅλων τῶν περιοχῶν τῆς Ὀθωμανικῆς Αὐτοκρατορίας μέ ὀρθόδοξο πληθυσμό. Ἐκεῖ, ἐπάνω στήν ὁδό πού φέρει τό ὄνομα τοῦ σλαβικῆς καταγωγῆς Ἕλληνα ἥρωα σταμάτησε ἡ προέλαση τῶν ἑλληνικῆς καταγωγῆς κομμουνιστῶν. 

Χαράλαμπος Μηνάογλου