Μνήμη τοῦ Ἁγίου Νεκταρίου τοῦ θαυματουργοῦ - 9 Νοεμβρίου

Τὸν Ἅγιο Νεκτάριο ἐπίσκοπο Πενταπόλεως τὸν θαυματουργὸ τὸν ἐν Αἰγίνη τιμᾶ καὶ ἑορτάζει σήμερα 9 Νοεμβρίου ἡ Ἐκκλησία μας. Ὁ Ἅγιος Νεκτάριος ἔδειξε ἀπὸ μικρὸς μεγάλη εὐλάβεια καὶ βαθειὰ ἀγάπη πρὸς τὸν Θεό. Ἔμεινε ἀπερίσπαστος ἀπὸ τὴν τύρβη τοῦ κόσμου καὶ ἐνασχολοῦνταν μονάχα μὲ τὸ νὰ οἰκοδομεῖ ἐντός του νυχθημερὸν τὸν κρυπτόν τῆς καρδίας ἄνθρωπον κατ΄ εἰκόνα τοῦ Χριστοῦ, μὲ τὴν προσευχὴ καὶ τὴν ἐμβάθυνση στὰ γραπτὰ τῶν ἁγίων Πατέρων.

Παρὰ τὰ ἀξιώματά του δὲν ζημιώθηκε καθόλου καὶ συνέχιζε ταπεινὰ νὰ μεταδίδει στὸ πνευματικὸ ποίμνιό του τὸν ζῆλο γιὰ τὶς εὐαγγελικὲς ἀρετές. Ὁ θεῖος πατὴρ εἶναι συκοφαντημένος καὶ δυσφημισμένος ὅσο ἐλάχιστοι στὴν ἐποχή μας καὶ παρὰ τὶς συκοφαντίες ποὺ τοῦ προσέδιδαν συχνὰ, ἄνθρωποι δίχως φόβο Θεοῦ, καὶ μὴ ἐντρεπόμενοι, δεχόταν τὶς δοκιμασίες μὲ εὐχαριστία, μακροθυμία καὶ δοξολογία.

Γιατί ὅπως ὁ ἴδιος γράφει στὸ ἔργο του “Γνώθι σαυτόν”:  

«Ἡ μακροθυμία  εἶναι ἀρετὴ γενναίας καὶ εὐγενικῆς ψυχῆς, ποὺ ἔχει θεμέλιο τὴν ἀγάπη πρὸς τὸν πλησίον. Ἡ μακροθυμία εἶναι μεγαλοψυχία, μεγαλοφροσύνη καὶ φίλη τῆς πραότητας. Ἡ μακροθυμία μαρτυρεῖ καλὴ ἀγωγὴ ψυχῆς καὶ ἐκδηλώνεται σὰν συμπάθεια, φιλανθρωπία, μετριοφροσύνη καὶ δικαιοσύνη. Ὁ μακρόθυμος κυριαρχεῖ πάνω στὸν θυμὸ καὶ τὴν ὀργή του· κατευνάζει δὲ τὶς ὁρμὲς τῆς καρδιᾶς του, ἐλεεῖ ὅσους ἔφταιξαν σὲ κάτι καὶ...

λυπᾶται αὐτοὺς ποὺ ἁμαρτάνουν. Ὁ ἔλεγχός του γίνεται μὲ ἐπιείκεια καὶ τὰ λόγια του ἐκφράζονται μὲ σύνεση καὶ φρόνηση. Ἡ ὀργὴ δὲν σκοτίζει τὸν νοῦ του καὶ ὁ θυμὸς δὲν διαταράσσει τὰ λογικά του. Ἡ ὄψη του εἶναι εὐχάριστη καὶ οἱ κινήσεις του σεμνοπρεπεῖς. Ἔχοντας πολλὴ φρόνηση, δὲν δικάζει μὲ ἐμπαθῆ ὀξύτητα, ἀλλὰ ἀποφαίνεται μὲ ἀγαθὴ κρίση γιὰ τὰ παραπτώματα.

Επίσης, ὁ Ἅγιος Νεκτάριος, εἶχε βαθειὰ γνώση τῶν Γραφῶν, τῶν ἁγίων Πατέρων, ἀκόμη καὶ τῶν θύραθεν ἐπιστημῶν. Συνέταξε πλῆθος ἔργων θεολογίας, ἁγιοπνευματικὴς ζωῆς καὶ ἐκκλησιαστικῆς ἱστορίας, γιὰ τὴν στερέωση τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος στὴν ἱερὰ Παράδοση τῶν Πατέρων, ποὺ ἀγνοοῦνταν τότε ἐξαιτίας δυτικῶν ἐπιδράσεων.

Ὁ Ἁγιορείτης Γέροντας Ἰωάσαφ ἀπὸ τὴν σκήτη τῆς ἁγίας Ἄννης, παίρνοντας στὰ χέρια του κατὰ καιροὺς συγγράμματα τοῦ ἁγίου, σταλμένα ἀπὸ τὸν ἴδιο σ΄ αὐτόν, μένει ἄφωνος καὶ ἐκστατικὸς γιὰ τὴν ταπείνωση καὶ συγκατάβασή του, μὰ καὶ τὸ θεολογικό του βάθος.

Μὲ ἁπλοϊκὸ τρόπο, ἄνθρωποι ποὺ τὸν γνώρισαν λέγουν γιὰ τὸν ἅγιο: «Φαινόνταν πὼς θ΄ ἁγιάσει. Θαρρεῖς καὶ στὸ πρόσωπό του ἦταν ζωγραφισμένη ἡ ἀρετή», «μοσχοβολοῦσε ἀγάπη, πραότητα, καλωσύνη. Ἦταν ἐξαϋλωμένος ἐν σώματι».

Γράφει ὁ ἴδιος ὁ Ἅγιος στὸ ἔργο του “Περὶ ἐπιμελείας ψυχῆς”: «Ἀπέναντι στὴν ἁμαρτία ὀφείλουμε νὰ εἴμαστε ἀνένδοτοι, γιατί καὶ μία  φορὰ νὰ ὑποκλέψει τὴ συγκατάθεσή μας, καθίσταται ἀληθινὸς κύριός μας. Εἶναι ἀνάγκη νὰ ἀποφεύγουμε τὴν ἁμαρτία μὲ ὅλη μας τὴ δύναμη. Ὡστόσο, ἐὰν ἁμαρτήσουμε, γρήγορα νὰ μετανοήσουμε, ὥστε νὰ μὴν ὑποδουλωθοῦμε. Δηλαδή, «τὸ νὰ ἁμαρτάνει κανεὶς εἶναι ἴσως ἀνθρώπινο, τὸ νὰ ἐπιμένει ὅμως στὴν ἁμαρτία δὲν εἶναι ἀνθρώπινο, ἀλλὰ ὁλωσδιόλου σατανικό».

Ὁ  Ἅγιος Νεκτάριος ἦταν γεννημένος καὶ προορισμένος ἀπὸ τὸν Θεὸ νὰ γίνει διδάσκαλος καὶ ποιμὴν καὶ νὰ προσφέρει πολλὰ στὴν Ἐκκλησία καὶ στὸ Γένος. Ἡ προσφορὰ αὐτὴ ἦταν σφραγισμένη μὲ παραδοσιακὸ ἐκκλησιαστικὸ χρῶμα, μὲ σωστὴ ἐκκλησιαστικὴ κατεύθυνση, μυρωμένη ἀπὸ τὸ ἄρωμα καὶ ζυμωμένη ἀπὸ τὰ βιώματα τῶν ἁγίων καὶ Πατέρων τῆς Ἐκκλησίας μας.

Βλέποντας λοιπὸν ὁ Ἅγιος Νεκτάριος, ὅτι στὶς ἑπόμενες γενιὲς ποὺ θὰ ἀκολουθήσουν, θὰ ἐπικρατεῖ τὸ κοσμικὸ πνεῦμα καὶ ἡ λογικὴ θὰ κλονίσει τὴν πίστη τῶν ἀνθρώπων καὶ θὰ γεμίσει τὶς ψυχές τους μὲ ἐρωτηματικά, πραγματοποίησε ἐκδόσεις πνευματικοῦ περιεχομένου, γιὰ νὰ ἔχουμε σήμερα καλὸ ὑλικὸ καὶ νὰ ἀξιοποιήσουμε τὸ ἀνάλογο πνευματικὸ προζύμι, ὥστε νὰ  μπορέσουμε νὰ ἀγωνισθοῦμε καὶ νὰ μιμηθοῦμε κατὰ τὸ μέτρο τῶν δυνατοτήτων μας τοὺς Ἁγίους.

Ἔτσι, πολύτιμη εἶναι καὶ ἡ συγγραφικὴ παραγωγὴ τοῦ ἁγίου. Πενήντα τίτλοι μελετῶν, μὲ ὀγκώδη συγγράματα, ποικίλου περιεχομένου, ἱστορικά, ἑρμηνευτικά, δογματικά, ἠθικά, ποιμαντικά, φιλοσοφικά, ἀπολογητικά, ποιητικά, ὑμνολογικά, λειτουργικά, κηρύγματα καὶ ἐκδόσεις πατερικῶν κειμένων. Ὅλα τὰ παραπάνω ποὺ μᾶς παρέδωσε γραπτῶς εἶναι ὅ,τι καλὸν καὶ ὠφέλιμο κατεῖχε.

Ὡς ἀπαύγασμα τῶν διδαχῶν τοῦ Ἁγίου Νεκταρίου, παραθέτουμε ἀπὸ  ἐκφωνηθείσα ὁμιλία του ὅταν ἦταν Διευθυντὴς στὴν Ριζάρειο Ἐκκλησιαστικὴ Ἀκαδημία, συμβουλὲς σχετικὰ μὲ τὴν χριστιανικὴ εὐγένεια:

«Οἱ χριστιανοὶ ἔχουν χρέος, σύμφωνα μὲ τὴν ἐντολὴ τοῦ Κυρίου, νὰ γίνουν ἅγιοι καὶ τέλειοι. Ἡ τελειότητα καὶ ἡ ἁγιότητα χαράσσονται πρῶτα βαθιὰ στὴν ψυχὴ τοῦ χριστιανοῦ, καὶ ἀπὸ ἐκεῖ τυπώνονται καὶ στὶς σκέψεις του, στὶς ἐπιθυμίες του, στὰ λόγια του, στὶς πράξεις του. Ἔτσι, ἡ Χάρις τοῦ Θεοῦ, ποὺ ὑπάρχει στὴν ψυχή, ξεχύνεται καὶ σ’ ὅλο τὸν ἐξωτερικὸ χαρακτήρα.

Ὁ χριστιανὸς ὀφείλει νὰ εἶναι εὐγενικὸς μὲ ὅλους. Τὰ λόγια καὶ τὰ ἔργα του νὰ ἀποπνέουν τὴν χάρη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος ποὺ κατοικεῖ στὴν ψυχή του, ὥστε νὰ μαρτυρεῖται ἡ χριστιανική του πολιτεία καὶ νὰ δοξάζεται τὸ ὄνομα τοῦ Θεοῦ.

Ὅποιος εἶναι μετρημένος στὰ λόγια, εἶναι μετρημένος καὶ στὰ ἔργα. Ὅποιος ἐξετάζει τὰ λόγια ποὺ πρόκειται νὰ πεῖ, ἐξετάζει καὶ τὶς πράξεις ποὺ πρόκειται νὰ ἐκτελέσει, καὶ ποτέ του δὲν θὰ ὑπερβεῖ τὰ ὅρια τῆς καλῆς καὶ ἐνάρετης συμπεριφορᾶς.

Τὰ χαριτωμένα λόγια τοῦ χριστιανοῦ χαρακτηρίζονται ἀπὸ λεπτότητα καὶ εὐγένεια. Αὐτὰ εἶναι ποὺ γεννοῦν τὴν ἀγάπη, φέρνουν τὴν εἰρήνη καὶ τὴ χαρά. Ἀντίθετα, ἡ ἀργολογία γεννάει μίση, ἔχθρες, θλίψεις, φιλονικίες, ταραχὲς καὶ πολέμους.

Ἂς εἴμαστε λοιπὸν πάντοτε εὐγενικοί. Ποτὲ ἀπὸ τὰ χείλη μας νὰ μὴ βγεῖ λόγος κακός, λόγος ποὺ δὲν εἶναι ἁλατισμένος μὲ τὴ Χάρη τοῦ Θεοῦ, ἀλλὰ πάντοτε λόγοι χαριτωμένοι, λόγοι ἀγαθοί, λόγοι ποὺ μαρτυροῦν τὴν κατὰ Χριστὸν εὐγένεια καὶ τὴν ψυχική μας καλλιέργεια.»

Ταῖς τοῦ Ἁγίου Νεκταρίου πρεσβεῖες Χριστὲ ὁ Θεός, ἐλέησον ἠμᾶς.  Ἀμήν.