ΕΔΔΑ: Καταδίκη τῆς Ρωσίας γιά ἀπαγόρευση τῶν ἐκδηλώσεων τοῦ gay pride!

Η υπόθεση αφορά την άρνηση των ρωσικών αρχών να χορηγήσουν άδεια στους προσφεύγοντες για τη διεξαγωγή δημόσιων εκδηλώσεων οι οποίες προωθούσαν τα δικαιώματα των λεσβιών, ομόφυλων, αμφίφυλων και τρανσέξουαλ (ΛΟΑΤ).

Σε πολλές περιπτώσεις μεταξύ του 2009 και του 2014, όλοι οι προσφεύγοντες είχαν ενημερώσει τις τοπικές αρχές για την πρόθεσή τους να διεξαγάγουν δημόσιες συναθροίσεις και εκδηλώσεις σχετικά με τα δικαιώματα των ΛΟΑΤ. Κάθε φορά οι τοπικές αρχές απέρριπταν την προτεινόμενη ημερομηνία και την τοποθεσία διεξαγωγής των εκδηλώσεων. Τα εθνικά δικαστήρια, ενώπιον των οποίων προσέφυγαν, επικύρωσαν αυτές τις αποφάσεις. Σε κάθε περίπτωση η απόφαση επί της έφεσης δόθηκε αφότου είχε περάσει η προτεινόμενη ημερομηνία της διαδήλωσης.

Βασιζόμενοι στο άρθρο 11 (ελευθερία του συνέρχεσθαι και του συνεταιρίζεσθαι), το άρθρο 13 (δικαίωμα αποτελεσματικής προσφυγής) και το άρθρο 14 (απαγόρευση των διακρίσεων) της Ευρωπαϊκής Σύμβασης των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, οι προσφεύγοντες διαμαρτύρονται για την...

άρνηση των ρωσικών αρχών να επιτρέψουν τη διεξαγωγή δημόσιων εκδηλώσεων σχετικά με την κοινότητα ΛΟΑΤ.

 ΤΟ ΣΤΡΑΣΒΟΥΡΓΟ ΑΠΟΦΑΣΙΖΕΙ…

Το παραδεκτό της προσφυγής

Το Δικαστήριο εξέδωσε προηγουμένως απόφαση το 2010 στην υπόθεση Alekseyev κατά Ρωσίας (αριθ. προσφ. 4916/07, 25924/08 και 14599/09) σχετικά με παρόμοια καταγγελία που υπέβαλε ο πρώτος προσφεύγων στην παρούσα περίπτωση. Στη συνέχεια, το Δικαστήριο κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η άρνηση των αρχών να χορηγήσουν άδεια για συγκεντρώσεις των ΛΟΑΤ αποτελούσε παραβίαση των άρθρων 11, 13 και 14 της σύμβασης.

Στην απόφαση αυτή, το Δικαστήριο διαπίστωσε ότι η απόφαση των αρχών της Μόσχας να απαγορεύσουν διαδηλώσεις των ΛΟΑΤ, περιορίζοντας έτσι την ελευθερία του συνέρχεσθαι του προσφεύγοντος, δεν πληρούσε την προϋπόθεση της «αναγκαιότητας σε μια δημοκρατική κοινωνία». Ο κίνδυνος δημόσιων διαταραχών ως αποτέλεσμα αντιπαραθέσεων δεν ήταν αρκετός για να δικαιολογήσει την απαγόρευση των εκδηλώσεων των ΛΟΑΤ, ειδικά δεδομένου ότι δεν είχαν υιοθετηθεί τα κατάλληλα μέτρα για την αποφυγή διαταράξεων. Ούτε θα μπορούσε να θεωρηθεί και να χαρακτηριστεί η αντίδραση της πλειοψηφίας της κοινωνίας ως θεμιτός λόγος για την απαγόρευση των διαδηλώσεων των ΛΟΑΤ.

Έτσι, το Δικαστήριο διαπίστωσε παραβίαση του άρθρου 11.

Στην ίδια απόφαση, το Δικαστήριο διαπίστωσε ότι η απουσία οποιασδήποτε απαίτησης από τις αρχές να αποφασίσουν σχετικά με τις προτεινόμενες από τους διοργανωτές εκδηλώσεις, πριν από τις ημερομηνίες που θα διεξαχθούν, ισοδυναμούσε με την απουσία αποτελεσματικής προσφυγής και συνεπώς αποτελούσε παραβίαση του άρθρου 13.

Επιπλέον, το Δικαστήριο διαπίστωσε με την απόφαση αυτή ότι το κύριο κίνητρο για την άρνηση χορήγησης άδειας διεξαγωγής διαδηλώσεων και εκδηλώσεων των ΛΟΑΤ ήταν η ηθική αποδοκιμασία, όπως διαφαίνεται από δημόσιες δηλώσεις στις οποίες ο δήμαρχος της Μόσχας υπογράμμισε την προσωπική του αντίθεση στις διαδηλώσεις των ΛΟΑΤ. Η απόφαση να μην επιτραπούν οι εκδηλώσεις είχε ληφθεί για λόγους που αφορούσαν την ιδιότητα και το μήνυμα των ΛΟΑΤ και κατά συνέπεια, υπέβαλε τον προσφεύγοντα σε αδικαιολόγητη διάκριση, κατά παράβαση του άρθρου 14.

Απόφαση στην παρούσα υπόθεση σχετικά με τις επτά προσφυγές  που κηρύχθηκαν παραδεκτές

Στην απόφασή του σήμερα, το Δικαστήριο δεν διαπίστωσε σημαντικές διαφορές μεταξύ της υπόθεσης Alekseyev κατά Ρωσίας για την οποία είχε αποφανθεί το 2010 και την υπόθεση Alekseyev κ.α. κατά Ρωσίας την οποία και εξετάζει. Έτσι, οι αποφάσεις των ρωσικών αρχών να απαγορεύσουν τις δημόσιες εκδηλώσεις της κοινότητας των ΛΟΑΤ στην προκειμένη περίπτωση, συνιστά επίσης παραβίαση των άρθρων 11, 13 και 14.

Άρθρο 46 (δεσμευτική ισχύς και εφαρμογή)

Παραπέμποντας συγκεκριμένα στην απόφασή του το 2010 σχετικά με την υπόθεση Alekseyev κατά Ρωσίας, το Δικαστήριο επανέλαβε τη δέσμευση όλων των συμβαλλομένων μερών, σύμφωνα με το άρθρο 46 της σύμβασης, να τηρούν τις οριστικές αποφάσεις του Δικαστηρίου στις υποθέσεις στις οποίες ήταν συμβαλλόμενα μέρη.

Αναγνωρίζοντας ότι το ζήτημα του τρόπου εφαρμογής των αποφάσεων του Δικαστηρίου ήταν αρμοδιότητα του εναγόμενου κράτους, υπό την εποπτεία της Επιτροπής Υπουργών, το Δικαστήριο θεώρησε σκόπιμο να υπογραμμιστεί ότι η φύση των παραβιάσεων που διαπιστώθηκαν στην υπόθεση Alekseyev κατά Ρωσίας, καθώς και η έκταση του επαναλαμβανόμενου προβλήματος, απαιτούσαν συνεχείς και μακροπρόθεσμες προσπάθειες στο πλαίσιο υιοθέτησης γενικών μέτρων, ιδίως η Ρωσία έπρεπε να επιλύσει ζητήματα σχετικά με την ελευθερία του συνέρχεσθαι και την απαγόρευση  διακρίσεων.

Άρθρο 41 (δίκαιη ικανοποίηση)

Το Δικαστήριο έκρινε, με έξι ψήφους έναντι μίας, ότι η διαπίστωση παραβιάσεων των άρθρων 11, 13 και 14 της Σύμβασης συνιστούσε, από μόνη της, επαρκή δίκαιη ικανοποίηση για την ηθική βλάβη που υπέστησαν οι προσφεύγοντες.

Μειοψηφούσες απόψεις

Ο δικαστής Dedov εξέφρασε σύμφωνη γνώμη και ο δικαστής Keller εξέφρασε μια εν μέρει αποκλίνουσα άποψη.

Οι γνώμες αυτές επισυνάπτονται στην απόφαση

(επιμέλεια echrcaselaw.com).