"Ἐσύ, ὁ ἄνδρας, ἀκοῦς τὸν Παῦλο, ποὺ συμβουλεύ­ει τὴ γυναίκα νὰ ὑποτάσσεται σ’ ἐσένα, καὶ τὸν ἐπαι­νεῖς καὶ τὸν θαυμάζεις. Ἄκου, ὅμως, τί λέει παρακά­τω. Ἄκου τί ζητάει ἀπὸ σένα..."

Ἐπιμέλεια: Ἠλιάδης Χριστόδουλος - φιλόλογος

Λόγοι Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Χρυσοστόμου

Ὁ ἄνδρας εἶναι τὸ κεφά­λι καὶ ἡ γυναίκα τὸ σῶμα, ὅπως ἀποδεικνύει καὶ τοῦτος ὁ ἀποστολικὸς συλλογισμός: «Ὁ ἄνδρας εἶναι ἡ κεφαλὴ (δηλ. ὁ ἀρχηγὸς) τῆς γυναίκας, ὅπως καὶ ὁ Χριστὸς τῆς Ἐκκλησίας. Ὁ Χριστὸς εἶναι καὶ ὁ σω­τήρας τοῦ σώματός Του, τῆς Ἐκκλησίας. Ὅπως ὅμως ἡ Ἐκκλησία ὑποτάσσεται στὸ Χριστό, ἔτσι καὶ οἱ γυναῖκες πρέπει σὲ ὅλα νὰ ὑποτάσσονται στοὺς ἄνδρες τους» (Εφ. 5:23-24).

Ἐσύ, ὁ ἄνδρας, ἀκοῦς τὸν Παῦλο, ποὺ συμβουλεύ­ει τὴ γυναίκα νὰ ὑποτάσσεται σ’ ἐσένα, καὶ τὸν ἐπαι­νεῖς καὶ τὸν θαυμάζεις. Ἄκου, ὅμως, τί λέει παρακά­τω. Ἄκου τί ζητάει ἀπὸ σένα: «Οἱ ἄνδρες ν’ ἀγαπᾶτε τὶς γυναῖκες σας, ὅπως ὁ Χριστὸς ἀγάπησε τὴν Ἐκ­κλησία καὶ πρόσφερε τὴ ζωὴ Του γι’ αὐτὴν» (Εφ. 5:25). Εἶδες προηγουμένως ὑπερβολὴ ὑποταγῆς; Δὲς τώρα ὑπερβολὴ ἀγάπης. Θέλεις νὰ ὑπακούει σ’ ἐσένα ἡ γυναίκα σου, ὅπως ἡ Ἐκκλησία ὑπακούει στὸ Χρι­στό; Φρόντιζε κι ἐσὺ γι’ αὐτήν, ὅπως ὁ Χριστὸς γιὰ τὴν Ἐκκλησία. Κι ἂν χρειαστεῖ τὴ ζωή σου νὰ θυσιά­σεις γι’ αὐτήν, κομμάτια νὰ γίνεις χίλιες φορές, τὰ πά­ντα νὰ ὑπομείνεις καὶ νὰ πάθεις, μὴν ἀρνηθεῖς νὰ τὸ κάνεις. Γιατί οὔτε κι ἔτσι θὰ ἔχεις κάνει κάτι ἰσάξιο μ’ ἐκεῖνο ποὺ ἔκανε ὁ Χριστὸς γιὰ τὴν Ἐκκλησία, ἀφοῦ ἐσὺ θὰ ἔχεις πάθει γι’ αὐτὴν μὲ τὴν ὁποία εἶσαι ἐνω­μένος, ἐνῶ ὁ Κύριος ἔπαθε γι’ αὐτὴν ποὺ Τὸν ἀπο­στρεφόταν καὶ Τὸν περιφρονοῦσε.

Καθώς, λοιπόν, ὁ Χριστὸς ὄχι μὲ ἀπειλές, ὄχι μὲ βρισιές, ὄχι μὲ φοβέ­ρες, ἀλλὰ μὲ....

πολλὴ ἀγάπη καὶ στοργή, μὲ φροντίδα καὶ θυσία κατόρθωσε νὰ ἐμπνεύσει τὴν εὐπείθεια σ’ ἐκείνην ποὺ τόσο Τὸν εἶχε λυπήσει, ἔτσι νὰ κάνεις κι ἐσύ, ἔτσι νὰ φέρεσαι στὴ γυναίκα σου. Ἂν δὲν σὲ προ­σέχει, ἂν σὲ ἀντιμετωπίζει μὲ ὑπερηφάνεια, ἄν σοῦ δείχνει περιφρόνηση, θὰ μπορέσεις νὰ τὴ συμμορφώ­σεις μὲ τὴν πολλὴ φροντίδα σου, μὲ τὴν ἀγάπη καὶ τὴν καλοσύνη σου, ὄχι μὲ τὴν ὀργὴ καὶ τὸ φοβέρισμα. Μόνο ἕναν ὑπηρέτη μπορεῖς νὰ συνετίσεις ἔτσι, ἢ μᾶλλον οὔτε κι αὐτόν, γιατί γρήγορα θὰ ὀργιστεῖ καὶ θὰ φύγει ἀπὸ τὴ δούλεψή σου. Στὴ σύντροφο τῆς ζωῆς σου, στὴ μάνα τῶν παιδιῶν σου, στὴ βάση κάθε χαρᾶς μέσα στὴν οἰκογένειά σου, δὲν πρέπει μὲ ἀγριάδα καὶ ἀπειλὲς νὰ ἐπιβάλλεσαι, ἀλλὰ μὲ τὴν ἀγά­πη καὶ τὸν καλὸ τρόπο.

Τί συζυγικὴ ζωὴ εἶναι αὐτή, ὅταν ἡ γυναίκα τρέμει τὸν ἄνδρα της; Καὶ ποιὰ οἰκογενειακὴ θαλπωρὴ θὰ ἀπολαύσει ὁ ἄνδρας, ὅταν ζεῖ μαζὶ μὲ γυναίκα πού τὴ μεταχειρίζεται σὰν δούλα; Κι ἂν πάθεις κάτι γιὰ χάρη της, μὴν τῆς τὸ χτυπήσεις. Οὔτε ὁ Χριστὸς ἔκανε κά­τι τέτοιο. «Καὶ τὴ ζωή του», λέει, «πρόσφερε γι’ αὐτήν, θέλοντας ἔτσι νὰ τὴν καθαρίσει καὶ νὰ τὴν ἁγιάσει» (Εφ. 5:25-26). Ἑπομένως ἦταν ἀκάθαρτη, εἶχε ἐλατ­τώματα, ἦταν ἄσχημη καὶ ποταπή.

Γι’ αὐτὸ μὴ ζητᾶς ἀπὸ τὴ γυναίκα αὐτὰ ποὺ δὲν εἶναι δικά της. Βλέπεις, ὅτι ὅλα ἀπὸ τὸν Κύ­ριο τὰ πῆρε ἡ Ἐκκλησία. Ἀπ’ αὐτὸν ἔγινε ἔνδοξη καὶ λαμπρή. Μὴ νιώσεις ἀποστροφὴ γιὰ τὴ γυναίκα, ἐπει­δὴ ἔτυχε νὰ μὴν εἶναι ὄμορφη. Ἄκουσε τί λέει ἡ Γρα­φή: «Ἡ μέλισσα εἶναι τόσο μικρὴ ἀνάμεσα στὰ φτε­ρωτά, μὰ ὁ καρπὸς τῶν κόπων της εἶναι τόσο γλυκός!» (Σοφ. Σειρ. 11:3). Θεοῦ πλάσμα εἶναι ἡ γυναίκα. Μὲ τὴν ἀποστροφή σου δὲν προσβάλλεις ἐκείνην, ἀλλὰ τὸ Δημιουργό της. Τί δικό της ἔχει; Ὁ Κύριος δὲν τῆς τὰ ἔδωσε ὅλα; Μὰ καὶ τὴν ὄμορφη γυναίκα μὴν τὴν παινέψεις, μὴν τὴ θαυμάσεις. Ὁ θαυμασμὸς τῆς μιᾶς καὶ ἡ περιφρόνηση τῆς ἄλλης δείχνουν ἄνθρωπο ἀκό­λαστο. Τὴν ὀμορφιὰ τῆς ψυχῆς νὰ ζητᾶς καὶ τὸ Νυμφίο τῆς Ἐκκλησίας νὰ μιμεῖσαι. Ἡ σωματικὴ ὁμορ­φιά, πέρα ἀπὸ τὸ ὅτι εἶναι γεμάτη ἀλαζονεία, προκα­λεῖ ζήλεια, πολλὲς φορὲς μάλιστα καὶ ἀβάσιμες ὑπο­ψίες. 

Δὲν χαρίζει, ὅμως, ἡδονή; Γιὰ λίγο ναί, γιὰ ἕνα μήνα ἢ δύο, ἢ τὸ πολὺ γιὰ ἕνα χρόνο• ὑστέρα, ὄχι πιά. Γιατί, λόγω τῆς συνήθειας, δὲν σοῦ κάνει πιὰ αἴσθηση ἡ ὀμορφιά, ἡ ὁποία ὅμως διατηρεῖ τὴν ἀλαζονεία της. Κάτι τέτοιο, δὲν συμβαίνει στὴν περίπτωση μιᾶς γυ­ναίκας ποὺ δὲν ἔχει ἐξωτερικὴ ὀμορφιά, ἔχει ὅμως ἐσωτερική. Ἐκεῖ εἶναι φυσικὸ ἡ ἡδονὴ καὶ ἡ ἀγάπη τοῦ συζύγου νὰ παραμένουν ἀπ’ τὴν ἀρχὴ ὡς τὸ τέλος ἀμείωτες, γιατί προέρχονται ἀπὸ ὀμορφιὰ ψυχῆς καὶ ὄχι σώματος.

Ὅταν δημιούργησε ὁ Θεὸς τ’ ἀστέρια, οἱ ἄγγελοι τὰ θαύ­μασαν γεμάτοι ἔκπληξη. Κι ἐμεῖς τώρα τὰ θαυμάζου­με, ὄχι ὅμως τόσο πολύ, ὅσο ὅταν τὰ πρωτοείδαμε. Αὐτὸ κάνει ἡ συνήθεια. Ἐλαττώνει τὴν ἔκπληξη, ἐπο­μένως καὶ τὸ θαυμασμὸ καὶ τὴν ἕλξη. Σκεφτεῖτε τώρα πόσο περισσότερο ἰσχύει αὐτὸ στὴν περίπτωση τῆς γυναίκας. Ἂν μάλιστα τύχει νὰ τὴ βρεῖ καὶ κάποια ἀρρώστια, ἀμέσως χάθηκαν ὅλα. Νὰ γιατί ἀπὸ τὴ γυναίκα πρέπει νὰ ζητᾶμε καλοσύνη, μετριοφροσύνη, εὐθύτητα καὶ εἰλικρίνεια. Αὐτὰ εἶναι τὰ γνωρίσματα τῆς ψυχικῆς ὀμορφιᾶς. Σωματικὴ ὀμορφιὰ νὰ μὴ ζητᾶμε. Δὲν βλέπετε τόσους καὶ τόσους, πού πῆραν ὡραῖες γυναῖκες, πῶς κατέστρεψαν τὴ ζωὴ τους ἀξιο­θρήνητα; Καὶ δὲν βλέπετε ἄλλους, πού, χωρὶς νὰ ἔχουν ὡραῖες γυναῖκες, ἔζησαν πολὺ εὐτυχισμένα;

Οὔτε, ὅμως, καὶ γιὰ πλούσια γυναίκα νὰ ψάχνουμε. Κανένας ἃς μὴν περιμένει νὰ γίνει πλούσιος μὲ τὸ γά­μο. Αἰσχρὸς καὶ ἀξιοκαταφρόνητος εἶναι ἕνας τέτοιος πλουτισμός. Ἐπιπλέον, ὅπως λέει ὁ Ἀπόστολος, «ὅσοι θέλουν νὰ πλουτίσουν, πέφτουν σὲ πειρασμό, σὲ πα­γίδα τοῦ διαβόλου καὶ σὲ πολλὲς ἐπιθυμίες ἀνόητες καὶ βλαβερές, ποὺ βυθίζουν τοὺς ἀνθρώπους στὴν κα­ταστροφὴ καὶ στὸ χαμὸ» (Α΄ Τιμ. 6:9). Ἀπὸ τὴ γυναίκα, λοιπόν, μὴ ζητᾶς λεφτά, ἀλλὰ ἀρετές. Εἶναι δυνατὸ ν’ ἀδιαφορεῖς γιὰ τὰ σπουδαι­ότερα καὶ νὰ φροντίζεις γιὰ τὰ ἀσήμαντα;

Δυστυχῶς, ὅμως, σὲ ὅλα αὐτὸ κάνουμε. Ἂν ἀποκτήσουμε παιδί, νοιαζόμαστε ὄχι γιὰ τὸ πὼς θὰ γίνει καλὸς ἀνθρω­πος, ἀλλὰ γιὰ τὸ πὼς θὰ τοῦ ἐξασφαλίσουμε πλούτη• ὄχι γιὰ τὸ πὼς θ’ ἀποκτήσει καλοὺς τρόπους, ἀλλὰ γιὰ τὸ πὼς θὰ ἔχει πολλοὺς πόρους. Στὸ ἐπάγγελμά μας, πάλι, δὲν κοιτᾶμε πὼς θὰ τὸ ἀσκήσουμε τίμια, ἀλλὰ πὼς θὰ μᾶς φέρει μεγάλα κέρδη. Ὅλα, λοιπόν, γίνονται γιὰ τὰ λεφτά. Μᾶς ἔχει κυριέψει ὁ ἔρωτας τοῦ χρήματος, γι’ αὐτὸ ὁδηγούμαστε στὴν καταστρο­φή.