Περὶ τοῦ Γέροντος Καλλινίκου τοῦ νηπτικοῦ

† 7 Αὐγούστου 1930

Οὗτος ἐξ Ἀθηνῶν καταγόμενος ἦλθεν τὸ πρῶτον 18της τὴν ἡλικίαν εἰς τὴν Ἱερὰν Μονὴν τῶν Ἰβήρων, μὴ ἀναπαυθεῖς ὅμως εἰς τὸν ἰδιόρρυθμον βίον μετέβη εἰς τὴν Ἱερὰν Σκήτην τῆς Ἁγίας Ἄννης καὶ ἐκεῖθεν εἰς τὰ Κατουνάκια παρὰ τῷ ἐναρέτῳ πνευματικῷ Παπα Δανιὴλ ὅπου καὶ ἐξέμαθε τὴν ξυλογλυπτικὴν τέχνην.

Ἐκ τῆς γενεᾶς τοῦ διανυομένου αἰῶνος ἦτο ὁ πλέον καταγινόμενος εἰς τὴν νοερᾶν προσευχὴν καὶ νήψιν, ἀπέτρεπεν ὅμως ἐκ ταύτης πάντα μὴ ἑξασκηθέντα πρῶτον εἰς τὴν ὑπακοήν, τὴν ὑποταγὴν καὶ τὰς λοιπᾶς πρακτικᾶς ἀρετᾶς, καὶ ἔλεγεν ὅτι ἡ νήψις εἶναι δῶρον Θεοῦ, καὶ ὅπως ὁ πανάγαθος ἔπλασε πρῶτον τὸν ἄνθρωπον καὶ εἴτα ἐνεφύσησεν ἐν αὐτῷ ψυχὴν ζῶσαν, οὕτῳ καὶ ὁ μοναχὸς πρέπει νὰ ἐξαγνίσῃ πρῶτον ἑαυτὸν σωματικῶς διὰ τῶν πρακτικῶν ἀρετῶν, καὶ εἴτα θὰ λάβῃ ἐκ Θεοῦ τὸ χάρισμα τῆς νοερᾶς προσευχῆς καὶ νήψεως, προβαίνων ὡς οἱ νηπτικοὶ πατέρες ἐκ πράξεως εἰς θεωρίας ἐπίβασιν (βάση, στήριγμα).

Δὲν εὐμοίρησε παιδείας συστηματικῆς ἀλλὰ μελετηρὸς εἰς ἄκρον καὶ μὲ νοῦν καθαρώτατον, κατώρθωσε νὰ εἰσδύη εἰς τὰ βαθύτερα νοήματα τῶν Γραφῶν καὶ νὰ δίδη τὰς ὀρθοτέρας λύσεις τῶν ζητημάτων.

Ὄτε τὸ 1913 ἀνεφύη μεταξὺ τῶν Ρώσσων καὶ Ρουμάνων μοναχῶν του Ὅρους ἡ αἵρεσις τῶν «ὀνοματολατρῶν»[*] περὶ τὸ ὄνομα Ἰησοῦς, πρῶτος αὐτὸς ἔσπευσεν εἰς τὴν Ἱερὰν Κοινότητα καὶ ὑπέδειξε τὴν σαθρότητα καὶ τὸ ἀντορθόδοξον τῆς θεωρίας, δώσας καὶ τὸν πλέον ἐπιτυχῆ χαρακτηρισμὸν ὅτι «ἄφησαν τὸ κεφάλι καὶ λατρεύουν τὴν σκούφια».

Ἡ ἔγκαιρος παρέμβασις τοῦ μακαριστοῦ...

τούτου ἀνδρὸς καὶ ἡ σταθερὰ ἐμμονὴ τῆς Ἱερᾶς Κοινότητος εἰς τὰς ὀρθοδόξους ἀπόψεις, ἀπέτρεψαν τὴν εἰς τὸ ζήτημα ἀνάμιξιν τῶν ἄλλων Μοναχῶν καὶ δὴ τῶν Ἑλλήνων, καὶ περιωρίσθη ἡ φοβερὰ ἐκείνη ἀναταραχὴ μόνον μεταξὺ τῶν Ρώσσων, ὧν οἱ ἐμμένοντες εἰς τὴν ἀνόητον ταύτην αἵρεσιν, κοινὴ ἀποφάσει Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου καὶ Ρωσσικῆς Ἐκκλησίας μετεφέρθησαν δι’ εἰδικοῦ πλοίου καὶ περιωρίσθησαν εἰς τὸν Καύκασον. Καὶ οὕτω καὶ εἰρήνη ἀπεκατέστη ἐν τῷ ἱερῷ τόπῳ, καὶ ἀπεσυμφορήθη οὗτος κατὰ τὸ 1/3 ἐκ τῆς πληθύος τῶν Ρώσσων μοναχῶν.

Ἔζησεν ὁ μακάριος περὶ τὰ 55 ἔτη ἐν τῇ ἐρημικῇ Καλύβη τοῦ Ἁγίου Γερασίμου τοῦ νέου καὶ ἐκοιμήθη ἐν αὐτὴ τὸν ὕπνον τοῦ δικαίου εἰς ἡλικίαν 77 ἐτῶν κατὰ τὸ σωτήριον ἔτος 1930. Παρ’ αὐτῷ ἐγένετο μοναχὸς ὁ τελειόφοιτος τοῦ Πανεπιστημίου τῆς Ζυρίχης Γεράσιμος Μενάγιας ὁ ἐκ Κεφαλληνίας.

[*] Ὀνοματολάτραι: κίνημα μὲ αἱρετικὲς προεκτάσεις. Ἄρχισε τὸ 1907 ἀπὸ τὸν Ρῶσσο Ἁγιορείτη Ἰλαρίωνα. Οἱ ὀπαδοὶ του ὑποστήριζαν ὅτι «τὸ ὄνομα τοῦ Θεοῦ εἶναι αὐτὸς ὁ Θεὸς στὴν οὐσία του». Τὸ κίνημα ταλαιπώρησε πολὺ τὸ Ἅγιον Ὅρος καὶ ἀποδοκιμάστηκε ἀπὸ τὴν Ἱερὰ Κοινότητα, τὸ Οἰκουμενικὸ Πατριαρχεῖο καὶ ἀπὸ τὴν Σύνοδο τῆς Ρωσσικῆς Ἐκκλησίας. Ἐπίκεντρο τῶν ὀνοματολατρῶν ἦταν ἡ Σκήτη τοῦ Ἁγίου Ἀνδρέου στὶς Καρυὲς (Σεράϊ), ὅπου διαδραματίστηκαν διάφορες βιαιότητες. Μὲ ἐπέμβαση τοῦ ρωσσικοῦ στρατοῦ μεταφέρθηκαν βιαίως τὸ καλοκαίρι τοῦ 1913 περίπου 1.000 ὀνοματολάτρες στὴν Ρωσσία ἐνῶ συγχρόνως τὸ Οἰκουμενικὸ Πατριαρχεῖο τοὺς ἐπέβαλε νὰ μὴν ἐπιστρέψουν ποτὲ στὸ Ὅρος καὶ ἔτσι ἔπαυσε ἡ ἀναταραχή.

Πηγή: Ἀρχιμ. Γαβριὴλ Διονυσιάτου (†) 1983, Λαυσαϊκὸν τοῦ Ἁγίου Ὅρους, Β’ Ἔκδοσις, Ἅγιον Ὅρος 2002

πεμπτουσία