Γέροντας Γαβριὴλ Διονυσιάτης: «Περὶ τῆς διαίτης τῶν Πατέρων»

Τοῦ Ἀρχιμανδρίτου Γαβριὴλ Διονυσιάτου (†) 1983

Ὄτε ἡ χάρις τοῦ Θεοῦ ἔνευσεν εἰς τὴν καρδίαν μου ἴνα ἔλθω εἰς τὸν εὐλογημένον τοῦτον τόπον τῆς ἡσυχίας καὶ προσευχῆς, ἦτο Φεβρουάριος τοῦ σωτηρίου ἔτους 1910, ὁ πόθος μου ἦτο νὰ μεταβῶ εἰς τὴν Σκήτην τῶν Καυσοκαλυβίων, ὅπου ἤσκησεν ὁ συντοπίτης μου Ὅσιος Ἀκάκιος καὶ ὅπου ἐμόναζον καὶ μονάζωσιν εἰσέτι δύο αὐτάδελφοι ἱερομόναχοι συμπολίται μου, ὧν ὁ πνευματικὸς Παντελεήμων[1], ὀσιώτατος καὶ εἰς ἄκρον ἐνάρετος, εἶναι καὶ ὁ πρεσβύτερος ἴσως τῶν ἐπιζώντων ἁγιορειτῶν ἤδη 103 ἐτῶν γέροντας.

Εἶχον πράγματι τὴν ἀπόφασιν καὶ μετὰ τὴν ἄφιξίν μου εἰς Ἅγιον Ὅρος νὰ μεταβῶ καὶ ζήσω ὡς ἀσκητής, καὶ ἐκίνησα διὰ ξηρᾶς ἐκ Δάφνης διὰ Καυσοκαλύβια. Διερχόμενος ὅμως ἐκ τῆς ἱερᾶς ταύτης Μονῆς τοῦ Ἁγίου Διονυσίου καὶ ἰδὼν τὴν εὐταξίαν τῶν πατέρων εἰς συμπεσοῦσαν ἐκείνην τὴν ἡμέραν κηδείαν γηραιοῦ ἱεροδιακόνου καὶ ἐπηρεασθεῖς ἐκ τῆς ἀσκητικῆς μορφῆς τῆς τὲ Μονῆς καὶ τοῦ φυσικοῦ περιβάλλοντος παρέμεινα, εἰς τὸν πανάγαθον Θεὸν καὶ τὸν Τίμιον Πρόδρομον ἐπιρρίψας τὰς ἐλπίδας τῆς σωτηρίας μου.

Ἦτο Μεγάλη Τεσσαρακοστὴ ὅταν ἐκοινοβίασα (ἐντάχθηκα στὸ μοναστήρι) καὶ ἐδιωρίσθην νὰ ὑπηρετῶ ὡς βοηθὸς εἰς τὸν ξενώνα τῆς Μονῆς. Κατ’ ἐκείνην τὴν ἔποχην αἱ ἱεραὶ Σκῆται καὶ τὰ ἐρημητήρια ἤσαν ὑπερπλήρη μοναχῶν, αἱ δὲ ἱεραὶ Μοναὶ ἔχουσαι τὰ Μετόχια των τότε, ἔδιδον ἀφειδότερον τὴν ἐλεημοσύνην, καὶ δὲν ὑπῆρχε...

καὶ ὁ χωρισμὸς τοῦ μνημόσυνου, ἐφ’ ὢ κάθε Σάββατον ἑσπέρας ἤρχοντο ἀσκηταὶ καὶ ἐρημίται πατέρες, ἴνα καὶ εἰς τὴν ἀγρυπνίαν μείνωσι καὶ τὴν καθιερωμένην ἐλεημοσύνην λάβωσι.

Φυσικὴ συμπάθεια καὶ εὐλαβῶς πρὸς αὐτοὺς διακείμενος, ἀλλὰ καὶ συστελλόμενος ἐκ σεβασμοῦ δι’ ἐρωτήσεις, προσεπάθουν ὅτε μὲν ὠτακουστῶν ὀὅτε δὲ παρακαθήμενος νὰ ὑποκλέψω τι ἐκ τῶν ὁμιλιῶν καὶ συζητήσεῶν των διὰ νὰ κρίνω ἐξ αὐτῶν περὶ τῆς πνευματικῆς των καταστάσεως.

Ἦτο νὺξ σχεδὸν καὶ ἀνεμένοντο αἱ κρούσεις τῶν σημάντρων διὰ τὴν ἀγρυπνίαν, εἶχε δὲ τελειώσει καὶ τὸ κέρασμα τοῦ καθιερωμένου καφὲ πρὸς τὲ τοὺς ἀδελφοὺς καὶ ξένους καὶ ἐκαθήμην ξεκουραζόμενος ἔνδοθεν τῆς «Καφετζαρίας»[2] ἕως οὐ ἀρχίση ἡ ἀγρυπνία τῆς Ἐ’ Κυριακῆς τῶν Νηστειῶν.

Θέλων ὡς φαίνεται, ὁ πανάγαθος Θεὸς νὰ μὲ πληροφόρηση περὶ τῆς διαίτης τῶν ἀσκητῶν πατέρων, ἔτι δὲ περισσότερον ἴνα ἄρη τὸν ἐνδόμυχον γογγυσμόν μου διὰ τοὺς ἀκρέμονας (ἁβρονιὲς) δι’ ἂς διττῶς ἐμεμψιμοίρουν, πρῶτον ὅτι ὡς νεώτερον μὲ ἔστελλον δὶς τῆς ἑβδομάδος πρὸς συλλογὴν μετ’ ἄλλων συνηλικιωτῶν, καὶ ἐστερούμεθα τῆς ἱερᾶς ἀκολουθίας, καὶ δεύτερον διότι δὲν ἠδυνάμην νὰ τὰς φάγω μαγειρευομένας ὡς ἐκ τῆς πικρότητός των, ὠκονόμησε καὶ ἦλθον καὶ ἐκάθησαν εἰς τὸ ἔξωθι σκαμνίον δύο ἐρημίται, καὶ ἡ πρώτη ἐρώτησις τοῦ ἑνὸς πρὸς τὸν ἕτερον ἦτο «πὼς ἐπέρασαν τὴν ἁγίαν Τεσσαρακοστὴν ἕως τότε», εἰς ἀπάντησιν ὁ ἄλλος εἶπε, «δι’ εὐχῶν σας καὶ χάριτι Χριστοῦ καλά, ἔχομεν στὴν γειτονιά μας τὸν ἅγιον πνευματικὸν παπα Ματθαῖον καὶ μᾶς κάμει τὰς λειτουργίας καὶ μεταλαμβάνουν οἱ ἀδελφοὶ Τετάρτην καὶ Σάββατον, γι΄αυτὸ μὲ ἔστειλεν ὁ Γέροντας νὰ ἔλθω νὰ πάρω πρόσφορα καὶ λίγα κεριὰ καὶ νάμα καὶ νὰ ἐπιστρέψω». «Κατὰ τὰ ἄλλα τὰ σωματικὰ πῶς περνᾶτε;» ξαναερώτησεν ὁ πρῶτος, «δόξα τῷ ἁγίω Θεῷ», ἀνταπάντησεν ὁ ἕτερος, «ἐφέτος ἡ εὐσπλαγχνία τοῦ Θεοῦ μᾶς ἐλυπήθη καὶ ἐγέμισεν ὁ τόπος «ἁβρονιὲς» καὶ δὲν καταλάβαμε πὼς πέρασε ἡ ἁγία Τεσσαρακοστή, κάθε μέρα αὐτὲς βράζομεν μὲ λίγο ρύζι καὶ τὰ Σαββατοκύργιακα μὲ λίγο λάδι, καὶ εἴμεθα πλούσιοι ἀπὸ φαγητό, δοξασμένο τὸ ὄνομα τοῦ Κυρίου». 

Ὡς ἤκουσα ταῦτα ἐταλάνισα ἐμαυτὸν καὶ ἰατρεύθην ἀπὸ τὸ πάθος τοῦ γογγυσμοῦ, καθότι ἠμεῖς εἰς τὸ Μοναστήριον μόνον μίαν – δύο φορᾶς τὴν ἑβδομάδα ἐμαγειρεύαμεν καὶ ἐπὶ πλέον εἶχεν ἡ τράπεζα προσφάγιον ἐλαίας ἢ σύκα, ἐνῶ αὐτοὶ εἰς τὴν ξηρὰν ἔρημον στεροῦνται ἴσως καὶ τούτων. Εἶναι δὲ αἱ «ἁβρονιὲς» αἱ τρυφεραὶ κορυφαὶ φυτοῦ ἐκ τῆς κατηγορίας τῶν «ἐλλισσομένων» (πού ἀναρριχοῦνται) ὑδροχαρὲς (ποὺ εὐδοκιμεῖ στὸ νερὸ) μᾶλλον, καὶ πικρίζον κατὰ τὴν γεῦσιν, διουρητικὸν καὶ καθαρτικόν τοῦ αἵματος κατὰ τοὺς βοτανολόγους. Φύεται καθ’ ὄλας τὰς διεράδας (ὑγρὰ μέρη) τοῦ Ἁγίου Ὅρους, καὶ οἱ ἀκρέμονες (κλωναράκια) του ἀναδύονται τρυφερώτατοι ἐκ τῆς γῆς ἀπὸ ἀρχὰς μέχρι τέλους Μαρτίου, καὶ θεωροῦνται εὐλογία Θεοῦ διὰ τὴν νηστήσιμον ταύτην περίοδον. Δία τὸν τρώγοντα ταύτας πρώτην φορὰν καὶ δὴ ἄνευ ἐλαίου, ὡς γίνεται κατὰ τὰς νηστησίμους ἡμέρας ἐν Ἁγίω Ὄρει, φαίνονται πράγματι ὡς κάτι τὸ δηλητηριῶδες καὶ βλαβερόν, οἱ πατέρες ὅμως τὰς συνηθίζουν σὺν τῷ χρόνω καὶ τὰς εὑρίσκουν καὶ ἐδωδίμους (φαγώσιμους) καὶ ὠφελίμους.

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ

[1] Οἱ Γέροντες τοῦ Μακαριστοῦ Γέροντος Πορφυρίου

[2] Χῶρος στὸ Ἀρχονταρίκι γιὰ τὴν παρασκευὴ καφὲ καὶ ἀφεψημάτων

ΛΑΥΣΑΪΚΟΝ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΟΡΟΥΣ

Ὑπὸ Ἀρχιμ. Γαβριήλ Διονυσιάτου (†) 1983

Β’ ΕΚΔΟΣΙΣ

ΑΓΙΟΝ ΟΡΟΣ 2002

athosmount.blogspot.gr