Ἡ ἀποστολὴ τῶν ποιμένων καὶ ὁ κίνδυνος τοῦ ἀποπροσανατολισμοῦ καὶ τῆς ἐκτροπῆς τους

Γράφει ὁ π. Ἰωὴλ Κωνστάνταρος

Ἀποστολικὸ ἀνάγνωσμα τῆς Κυριακῆς τῶν Μυροφόρων

Μία ἀπὸ τὶς ἀποδείξεις ὅτι ἡ Ἁγία Γραφὴ περιέχει τὴν ἀλήθεια, εἶναι καὶ τὸ ὅτι ἀποκαλύπτει  τὶς ἀδυναμίες καὶ τὰ λάθη τῶν πρωταγωνιστῶν της.

Αὐτὸ τὸ βλέπουμε  καὶ στὸ Ἀποστολικὸ ἀνάγνωσμα τῆς Κυριακῆς τῶν Μυροφόρων. Βλέπουμε τὸ δίκαιο παράπονο τῶν Ἑλληνιστῶν, ἀλλὰ καὶ τὰ φωτισμένα συμπεράσματα, μαζὶ μὲ τὶς ἐνδεδειγμένες λύσεις ποὺ ἔδωσαν οἱ Ἅγιοι Ἀπόστολοι.

Ἂς δοῦμε τί ἀκριβῶς εἶχε συμβεῖ.

Εἶναι γνωστὸ ὅτι στὴν ἀρχή, οἱ πιστοὶ ζοῦσαν σὰν μία οἰκογένεια, μέσα στὴ ζεστὴ κοινωνία τῆς ἀδελφικῆς ἀγάπης. Ἐπειδὴ ὅμως παντοῦ καὶ πάντοτε ὑπάρχει καὶ τὸ ἀνθρώπινο στοιχεῖο, καθὼς αὐτὴ ἡ εὐλογημένη κοινωνία, προϊόντος του χρόνου αὐξανόταν, ἑπόμενο ἦταν νὰ ἀρχίσουν νὰ παρουσιάζονται καὶ τὰ πρῶτα προβλήματα.

Ἕνα τέτοιο λοιπὸν πρόβλημα, ποὺ ἀπασχόλησε ὁλόκληρη τὴν κοινότητα, ἦταν ὁ γογγυσμὸς τῶν Ἑλληνιστῶν. Δηλ. τῶν Ἑβραίων ποὺ προέρχοταν ἀπὸ  μακρινὲς περιοχὲς (διασπορὰ) καὶ ποὺ εἶχαν ὡς μητρική τους γλώσσα τὴν Ἑλληνική, ἐναντίον τῶν ντόπιων Ἑβραίων, ποὺ ὁμιλοῦσαν τὴν Ἑβραϊκὴ – Ἀραμαϊκὴ γλώσσα.

Οἱ ντόπιοι Ἑβραῖοι οἱ ὁποῖοι εἶχαν καὶ τὴν εὐθύνη τῆς διανομῆς τῶν τροφίμων, φαίνεται ὅτι....

 παραθεωροῦσαν στὸ σημεῖο αὐτὸ τὶς χῆρες γυναῖκες τῶν Ἑλληνιστῶν καὶ ὅτι προσεχαν περισσότερο τὶς ντόπιες μὲ τὶς ὁποῖες ἦταν γνωστοὶ καὶ προφανῶς σὲ ἀρκετὲς τῶν περιπτώσεων θὰ ὑπῆρχε καὶ συγγένεια.

Ἡ ὅλη κατάσταση φαίνεται ὅτι ἠλέκτρισε τὴν ἀτμόσφαιρα, μὲ ἀποτέλεσμα νὰ χρειασθεῖ νὰ δοθεῖ λύση ἄμεση καὶ ἐπίσημη.

Τί ὅμως θὰ ἔπρεπε νὰ γίνει καὶ ποῦ θὰ κατέληγαν; Ν΄ἀναλάβουν οἱ ἴδιοι οἱ Ἀπόστολοι τὴν διανομὴ τῶν τροφῶν, ὥστε νὰ γίνεται αὐτὴ κατὰ τρόπο δίκαιο; Τοῦτο ἴσως νὰ φαινόταν τὸ καλύτερο στὸ σύνολο τῶν πιστῶν, ὅμως ἀναντιρρήτως θὰ ἀποτελοῦσε ἕναν μεγάλο πειρασμὸ γιὰ τοὺς δώδεκα. Καὶ τοῦτο διότι ἂν ξεκινοῦσαν αὐτὴ τὴν ἐργασία, αὐτὸ τὸ διακόνημα, θὰ ἔπρεπε νὰ παραμελήσουν τὸ κὰθ΄αὐτὸ ἔργο τους. Τὸ κύριο ἔργο τους ποὺ δὲν ἦταν ἄλλο ἀπὸ τὴν λατρεία, μαζὶ μὲ τὸ κήρυγμα τοῦ λόγου τοῦ Θεοῦ στὰ πέρατα τῆς οἰκουμένης, καὶ κυρίως ἡ ἐπέκταση τοῦ Σώματος τοῦ Χριστοῦ, ἱδρύοντας τὶς κατὰ τόπους Ἐκκλησίες.

Τελικῶς, ὅπως μελετοῦμε, δόθηκε ἡ καλύτερη λύση ποὺ θὰ μποροῦσε νὰ ἐφαρμοστεῖ.

Κατόπιν προτροπῆς τῶν ἴδιων τῶν Ἀποστόλων, οἱ πιστοὶ ἐξέλεξαν ἑπτὰ ἄνδρες "πλήρεις Πνεύματος Ἁγίου", τους ἑπτὰ δηλ. διακόνους. Οἱ ἴδιοι οἱ Ἀπόστολοι στὴ συνέχεια τοὺς ἐγκατέστησαν σ΄ αὐτὴ τὴν Ἁγία διακονία καὶ ἔτσι οἱ θεμέλιοί της Ἐκκλησίας (Ἐφεσ. Β΄ 20), παρέμειναν ἀπερίσπαστοι στὸ μοναδικό τους ἔργο.

Ἄλλωστε, ἐμπνευσμένοι ἀπὸ τὸ Πνεῦμα τὸ Ἅγιον εἶχαν δηλώσει: "oυκ ἀρεστὸν ἐστὶν ἠμᾶς καταλείψαντας τὸν λόγον τοῦ Θεοῦ, διακονεῖν τραπέζαις". (Πράξ. Ἄπ. ΣΤ΄2). Δηλ. δὲν μᾶς φαίνεται σωστὸ νὰ ἀφήσουμε ἐμεῖς τὸ κήρυγμα τοῦ λόγου τοῦ Θεοῦ καὶ νὰ ὑπηρετοῦμε σὲ τράπεζες φαγητοῦ.

Φυσικά, ὅπως κατανοοῦμε ὅλοι μας, ἡ Ἀποστολικὴ λύση τοῦ προβλήματος, ἀποτελεῖ τὸν χρυσὸ ὁδηγὸ γιὰ τὴν εὐλογημένη πορεία τῆς Ἐκκλησίας μας, σὲ ἀναφορὰ μὲ τοὺς διαδόχους τῶν Ἁγίων Ἀποστόλων.

Ἂς ἐμβαθύνουμε ὅμως γιὰ λίγο στὸ σημεῖο αὐτό, διότι σὲ κάθε ἐποχή, ἀλλὰ κυρίως στὴ δική μας σήμερα, φαίνεται πὼς ὁ ἴδιος πειρασμός, προσεγγίζει ποιμένες καὶ ποίμνιο, μὲ τὴν ἴδια ἡ καὶ διαφορετικὴ μορφή.

Πρόκειται γιὰ τὰ λεγόμενα κοινωνικὰ προβλήματα, τὰ ὁποῖα οὐδέποτε θὰ παύσουν νὰ ὑφίστανται, ὅποιο σύστημα κι ἂν ἐπέλθει γιὰ τὴν διακυβέρνηση τῆς κοινωνίας μας, ἀλλὰ καὶ ὁποιαδήποτε μορφὴ κοινωνικῆς προσφορᾶς κι ἂν ἐπιλέξει ἡ κατὰ τόπους διοίκηση τῆς Ἐκκλησίας μας.

Αὐτὸ τὸ τονίζει ὁ ἴδιος ὁ Κύριος Ἰησοῦς ὅταν λέγει: "τοὺς πτωχοὺς γὰρ πάντοτε ἔχετε μὲθ' ἑαυτῶν" ( Ματθ. ΚΣΤ΄ 11 ). Καὶ φυσικὰ στὸν Κυριακὸ αὐτὸ λόγο, περικλείονται ὅλες οἱ μορφὲς ἀνάγκης, ἀλλὰ καὶ ἡ ἀδιάκοπη προσφορὰ τῶν πιστῶν.

Ὅταν μάλιστα κανεὶς μελετᾶ τὴν σύγχρονη πραγματικότητα, ἐντός της ὁποίας βιώνουμε μία ἀναπάντεχη κοινωνικὴ καθίζηση καὶ ἕνα δράμα ἀτομικό, οἰκογενειακό, Ἐθνικό, ἰδιαιτέρως δὲ πολυπολιτισμικὸ μὲ ὅ,τι αὐτὸ συνεπάγεται γιὰ τὶς τόσες ταλαίπωρες ὑπάρξεις ποὺ ἔχουν κατακλύσει τὴν Πατρίδα μας, τότε δὲν μπορεῖ παρὰ νὰ αἰσθάνεται ὡς ποιμένας ἀλλὰ καὶ ὡς ἁπλὸς πιστός, ὅτι βρίσκεται μπροστὰ σ΄ ἕνα πρόβλημα, ἴσως ἀκόμα μεγαλύτερο  ἂπ΄ αὐτὸ ποὺ ἀντιμετώπισε ἡ πρώτη Ἐκκλησία. Κι ἔτσι μᾶλλον συμβαίνει, δοθέντως ὅτι σήμερα ἀπουσιάζει ἀπὸ τοὺς πιστοὺς ὁ κινητήριος μοχλὸς τοῦ ἐνθουσιαστικοῦ στοιχείου (ἐλείψει φωτισμένων ταγῶν καὶ  δυναμικῶν μορφῶν).

Ἐδῶ λοιπὸν καὶ στὸ σημεῖο αὐτό, κρύπτεται  πολὺ καλὰ καμουφλαρισμένος ὁ μεγάλος κίνδυνος γιὰ τὴν διοίκηση, προκειμένου νὰ τακτοποιηθοῦν σὲ σωστὴ βάση τὰ θέματα καὶ τὰ καθημερινὰ προβλήματα τὰ ὁποῖα ταλανίζουν τὶς Μητροπόλεις μὲ τὰ τόσα ἱδρύματα ἀγάπης καὶ προσφορᾶς ποὺ διαθέτουν καὶ κυρίως τὶς μικρὲς ἡ μεγάλες μας ἐνορίες.

Οὐδέποτε φυσικὰ θὰ ὑποστηρίξουμε ὅτι ἡ Ἐκκλησία πρέπει νὰ ἀρνηθεῖ τὴν κοινωνική της προσφορά, λόγω του ὅτι ὑφίσταται ὀργανωμένο κράτος. Ὅσοι ὑποστηρίζουν τὴν παραπάνω ἄποψη ἡ εἶναι παντελῶς ἄσχετοι μὲ τὴν αὐθεντικὴ Εὐαγγελικὴ ζωὴ ἡ ἐργάζονται συνειδητὰ σὲ ξένα κέντρα ποὺ σκοπὸ ἔχουν νὰ ἀποδυναμώσουν τὴν Ἐκκλησία μας, καταντόντας αὐτὴ ἕνα ἁπλὸ διακοσμητικὸ στοιχεῖο καὶ μάλιστα μὲ ἡμερομηνία λήξεως. Οὐδέποτε λοιπὸν οἱ ποιμένες θὰ ἀρνηθοῦν τὴν προσφορά, ἀλλὰ ταυτοχρόνως καὶ δὲν θὰ παρασυρθοῦν, δὲν ἐπιτρέπεται νὰ παρασυρθοῦν ὥστε νὰ ἀλλοιωθεῖ τὸ Σῶμα τοῦ Χριστοῦ καὶ νὰ μεταβληθεῖ σὲ παράρτημα τοῦ Ἐρυθροῦ Σταυροῦ ἡ τῆς Ἐρυθρὰς ἡμισελήνου.

Σὲ οὐδεμία δὲ τῶν περιπτώσεων, οἱ ποιμένες πρέπει νὰ λησμονοῦν τὸ κύριο ἔργο τους ποὺ εἶναι ἡ καλλιέργεια τοῦ ζωντανοῦ λόγου τοῦ Θεοῦ καὶ νὰ εὐαρεστοῦνται στὸ νὰ "διακονοῦν τραπέζαις". Ὄχι μόνο τράπεζες φαγητοῦ, ἀλλὰ ἀφοῦ ἐπέλεξαν αὐτὴ τὴν μορφὴ διακονίας, καὶ "τράπεζες χρηματιστηριακὲς"...

Καὶ θὰ πρέπει νὰ ὁμολογήσουμε ὅτι ἀρκετοὶ ποιμένες, βεβαίως μὲ κάθε καλὴ διάθεση, εὐρισκόμενοι μεταξὺ "σφύρας καὶ ἄκμονος" κατὰ τὸ κοινῶς λεγόμενον, κάποιες φορές, ἐπιλέγουν αὐτὴ τὴ μορφὴ τῆς διακονίας. Τὴν καθαρῶς δηλ. πρακτική, νομίζοντας ὅτι ἔτσι ἴσως μποροῦν νὰ προσφέρουν περισσότερα.

Ὅμως καὶ πάλι ἀκούγεται ξεκάθαρος  ὁ Ἀποστολικὸς λόγος:  "οὐκ ἀρεστὸν ἐστὶν ἠμᾶς, καταλείψαντας τὸν λόγον τοῦ Θεοῦ, διακονεῖν τραπέζαις"!

Βεβαίως, θὰ δώσει ἡ Ἐκκλησία τὸν ὑλικὸ ἄρτο, τὸν ὁποῖον ὅμως μποροῦν καὶ ἀλλοῦ ἴσως νὰ βροῦν οἱ ἔχοντες ἀνάγκη. Κυρίως ὅμως οἱ ποιμένες τῆς Ἐκκλησίας, πρέπει πάντοτε νὰ ἔχουν κατὰ νοῦ ὅτι "οὐκ ἔπ' ἄρτω μόνο ζήσεται ἄνθρωπος" ( Ματθ. Δ' 4).

Ἀλλὰ τὸ πρόβλημα παραμένει, θὰ ὑποστηρίξει κάποιος. Ποιὰ λύση θὰ βρεθεῖ ὅταν παράλληλα στὴ μία ἀνάγκη, ὑφίσταται καὶ ἡ ἑτέρα; Καὶ ὁ ἄρτος δηλ. ὁ ἐπιούσιος γιὰ νὰ ζήσει τὸ σῶμα, ἀλλὰ ταυτοχρόνως βλέπουμε νὰ  ἐπεκτείνεται καὶ "ὁ λιμὸς τοῦ λόγου τοῦ Θεοῦ"; ( Ἀμῶς Η' 11-12 ). O λιμός, o oποῖος ἀποτελεῖ καὶ τὴ χειρότερη τραγωδία γαὶ τὴν κορωνίδα τῆς δημιουργίας, τὸν ἄνθρωπο; Ὅταν προϊόντος του χρόνου φαίνεται ὁλοένα καὶ περισσότερο ἡ ἔλειψη τῶν ποιμένων, κυρίως στὴν ὕπαιθρο χώρα, μὲ ἀποτέλεσμα τὰ Ἱερὰ θυσιαστήρια νὰ παραμένουν βουβὰ καὶ τὰ σκαλοπάτια τῶν Ἱερῶν μας Ναῶν νὰ χορταριάζουν κατὰ τὸν προφητικὸ λόγο τοῦ Ἁγίου Κοσμᾶ τοῦ Αἰτωλοῦ;

Ὄντως, τὸ πρόβλημα ὑφίσταται, ἀλλά, δόξα τῷ Θεῶ, ὑπάρχει καὶ ἡ λύση του. Γιὰ νὰ μὴ κατατρίχονται μὲ τὰ ποικίλα οἰκονομικὰ καὶ τεχνικῆς φύσεως θέματα οἱ κληρικοί μας, γιὰ νὰ μὴ χάνουν τὴν ὄρεξή τους, τὸν ζῆλο καὶ τὸν ἐνθουσιασμὸ ποὺ ἀπαιτεῖται γιὰ τὴν σπορὰ τοῦ λόγου τοῦ Θεοῦ, καὶ γιὰ νὰ μὴ καταλήξουν οἱ ἐνορίες σὲ σωματεῖα, τέλος γιὰ νὰ μὴ χάσει ἡ Ἐκκλησία μας τὸν μοναδικό, λυτρωτικὸ καὶ ὁδηγητικό της χαρακτήρα, εἶναι ἀνάγκη ὅλοι μας νὰ συστρατευθοῦμε.

Μὲ δύο λόγια, καὶ σ΄αὐτὲς τὶς περιπτώσεις ἡ εὐθύνη δὲν εἶναι ἐπιλεκτική, ἀλλὰ ὁμαδική. Ἡ εὐθύνη εἶναι ὅλων μας καὶ ὁλοφάνερη. Καὶ ὅπως οἱ ἑπτὰ διάκονοι, δὲν ἀρνήθηκαν τὴν εὐλογημένη τοὺς ἐκλογὴ καὶ τὸ ἔργο εὐθύνης στὴν διακονία τους, ἔτσι ἀκριβῶς εἶναι ἀνάγκη, ὅσοι ἔχουν δυνάμεις, ἔστω καὶ μικρές,  νὰ διακονοῦν στὰ ἔργα ἀγάπης καὶ εὐποιείας, γιὰ τὶς ποικίλες ἀνάγκες τῶν ἐν Χριστῷ καὶ ὄχι μόνον, ἀδελφῶν μας.

Δὲν μπορεῖς, δὲν ἔχεις τὸ δικαίωμα ἀδελφέ μου, μέσα ἀπὸ τὴν ἡσυχία σου νὰ ἀσκεῖς τὴν ὑψηλὴ κριτικὴ στὴν διοίκηση, μὲ τὰ τόσα καὶ τόσα δυσεπίλυτα προβλήματα ποὺ ὑφίστανται, ἐνῶ ἐσὺ ὁ ἴδιος "δὲν κουνᾶς οὔτε τὸ μικρό σου δακτυλάκι".

Προσέγγισε τὴν Ἐνορία σου, κοίταξε τὶς ἀνάγκες τοῦ φιλόπτωχου ταμείου της, ρίξε μία ματιὰ στὸν κόπο τῶν ποιμένων καὶ στὶς θυσίες τῶν συνεργατῶν τους καὶ τότε θὰ διαπιστώσεις καὶ θὰ ὁμολογήσεις ὅτι δίχως νὰ τὸ θέλεις γίνεσαι σκληρὸς κριτὴς καὶ συκοφάντης μάλιστα ὅταν ἀρχίζεις νὰ λές. Νὰ λές, ἐπηρεασμένος ἀκόμα καὶ ἀπὸ τοὺς ἐχθρούς του Χριστοῦ, ὅτι δῆθεν  ἡ Ἐκκλησία κατέχει ἀμύθητη περιουσία καὶ δὲν τὴ προσφέρει στοὺς ἔχοντας ἀνάγκη.

Τὸ θέμα λοιπὸν εἶναι νὰ συνηδειτοποιήσουμε καὶ τὶς δικές μας εὐθύνες, ὥστε καὶ μὲ τὴ δική μας, μικρὴ σὲ χρῆμα ἀλλὰ καὶ κόπο, συνδρομή, οἱ ποιμένες μας νὰ ἔχουν χρόνο, διάθεση καὶ ἱερὸ ἐνθουσιασμὸ ὥστε ὡς διάδοχοι τῶν Ἀποστόλων νὰ διακονοῦν τὸ λυτρωτικὸ ἔργο τοῦ Χριστοῦ, στοὺς ἀνθρώπους.

Εἴθε νὰ δώσει ὁ Ἅγιος Θεός, ὥστε νὰ πληθαίνουν οἱ ἐργάτες τῆς ποικίλης ἀγάπης, ἀφοῦ αὐτὸ ἄλλωστε ἀποτελεῖ καὶ ἐπιταγὴ τοῦ Ἁγίου Πνεύματος "μανθανέστωσαν καὶ οἱ ἡμέτεροι, καλὸν ἔργον προΐστασθε" ( Τίτου Γ' 14 ), καὶ συνάμα ἂς γίνεται θερμὸ αἴτημα προσευχῆς, τὸ νὰ αὐξηθοῦν καὶ νὰ βελτιωθοῦν οἱ ἐργάτες τοῦ Εὐαγγελίου, ποὺ ἀπερίσπαστοι πλέον θὰ διακονοῦν τὴν Ἁγία Τράπεζα.

Ἀμήν.